Fritz Reuter
Läuschen un Rimels
Erste Folge


Wer't mag, de mag't;

Un wer't nich mag,

De mag't jo woll nich mägen.

[7] Vorrede zur Ersten Auflage

Wenn jemand unser Zimmer betritt mit der Entschuldigung, daß er so frei sei – und dasselbe verläßt mit der Entschuldigung, daß er so frei gewesen sei –, so mag das immerhin ein Zeugnis für seine gute Lebensart abgeben, unterhaltend wird man es aber nicht finden. So müßte eigentlich ich meinen Lesern gegenüber mich benehmen, ich müßte mich entschuldigen und wieder entschuldigen wegen der Unbedeutendheit meines Stoffes, wegen der Mangelhaftigkeit der Form und, was sonst kein Schriftsteller nötig hat, auch noch wegen der Unbeholfenheit der Sprache. Dies alles würde aber etwas langweilig ausfallen, und wie gescheut ich auch meine Verteidigung führen möchte, man würde mich doch höchstens nur von der Instanz absolvieren und meine Verbrechen gegen den guten Geschmack nur für den Augenblick mit Stillschweigen übergehen. Meine Gedichte sind nicht wie vornehmer Leute Kinder mit kleinen Ohren und aristokratischen Händen, geschnürter Taille und zartem Teint in die Welt gesendet worden, die allenthalben rücksichtsvolle Aufnahme finden und sich dafür mit gesetzten, zierlichen Worten bedanken. Nein! sie sind oder sollen sein eine Kongregation kleiner Straßenjungen, die in »roher Gesundheit« lustig übereinander [8] purzeln, unbekümmert um ästhetische Situationen, die fröhlichen Angesichts unter Flachshaaren hervorlachen und sich zuweilen mit der Torheit der Welt einen Scherz erlauben. Der Schauplatz ihrer Lust ist nicht das gebohnte Parkett fürstlicher Salons; nicht der farbenglühende Teppich zierlicher Boudoirs; ihre Welt ist der offene Markt, die staubige Heerstraße des Lebens, dort treiben sie sich umher, jagen und haschen sich, treten ernst umherstolzierenden Leuten auf die Zehen, rufen dem heimwärtsziehenden Bauern ein Scherzwort zu, verspotten den Büttel, ziehen dem Herrn Amtmann ein schiefes Maul und vergessen die Mütze vor dem Herrn Pastor zu ziehen. Ja, springt und lärmt nur, ihr armen Schelme! Bald wird es aus sein mit eurer Lust, und wenn ihr unter fremde Leute kommt, wird man euch ziehen und zerren, euch richten und hobeln, man wird eure Ausgelassenheit züchtigen; was ihr in aller Unschuld und Natürlichkeit für Scherz hieltet, wird man euch als Grobheit und Roheit in Anrechnung bringen, und selten werdet ihr jemand finden, der eure Fehler entschuldigt und eure Blöße bedeckt.

Dort kommt die Frau von Hohendunst. – »Ruhig, ihr Jungen!« – Frau von Hohendunst betrachtet meine liebe Jugend von ferne mit ihrem Augenglase und wendet sich mit Widerwillen ab: »Pfui! wie garstig! Kein einziger auf Höheres deutender Zug, keine auch noch so entfernte Spur von Romantik in den Physiognomien dieser Kanaille.« – Herr Blauendunst, magister artium und professor eloquentiae: »Ihr ewigen Götter und du, schützende Pallas Athene! Böotischer Brut zahnbrechenden Laut vernehm' ich und dorische Klänge.« – Herr pastor primarius Trübendunst: »Durchbruch nur im äußern Menschen, im Innern eitel Weltlust.«

So werden denn nun wohl die Urteile der Welt alias Rezensionen ausfallen; ich bin darauf gefaßt und sitze, wie der Perser sagt, auf dem Sofa der Geduld und rauche die Pfeife der Erwartung; und nur ein Fall könnte auf meine Ruhe sehr störend wirken, wenn es nämlich dem Bauern Jochen Päsel [8] plötzlich in den Sinn käme, mir mit seinem Spazierstocke von Kreuzdorn einen Besuch abzustatten und von mir über die Mitteilung einzelner Vorfälle seines Lebens Rechenschaft zu verlangen; wenn er sich so recht breitspurig und mit Hinweisung auf seinen braunen Begleiter vor mich hinstellte und fragte: »Herr, wat hewwen Sei mit mi un min Fru tau dauhn?« Das, gestehe ich, würde mir unangenehm sein, und um dieser oder ähnlichen Unannehmlichkeiten aus dem Wege zu gehn, erkläre ich, daß ich weder den Bauer Päsel, noch Schulze, Müller, Schmidt, Schröder, noch irgend eine unter meinen kleinen Straßenjungen vorkommende Person gemeint habe und daß das, was von Lübz erzählt ist, von Teterow gilt und das aus Teterow Berichtete von Güstrow und so weiter.

Allen meinen guten Freunden einen herzlichen Gruß!

Treptow an der Tollense, den 18. Okt. 1853


F. Reuter

Vorrede zur Zweiten Auflage

Die freundliche Nachsicht, welche meine plattdeutschen Gedichte bei Freunden, Bekannten und Unbekannten gefunden haben, ist bei mir zur Verpflichtung geworden, bei einer zweiten Auflage das Ganze einer genauen Durchsicht zu unterwerfen, einzelne schwächere oder unpassende Gedichte auszuscheiden und dafür neue einzuschalten. Ob der Erfolg der Absicht entspricht, ob diese neue Auflage, wie sie eine vermehrte geworden ist, auch eine wirklich verbesserte genannt zu werden verdient, wie ich sie auf dem Titel genannt habe, darüber wage ich keine Entscheidung abzugeben, sondern muß dieselbe dem Leser überlassen, dessen fernerem Wohlwollen ich mich hiemit empfehle.

Treptow a./T. Michaeli 1854


Fritz Reuter [9]

Vorrede zur Vierten Auflage

Als meine »Läuschen un Rimels« vor mehren Jahren in ihrer ersten Auflage erschienen, konnte ich nicht ahnen, daß sie einen größeren Leserkreis sich gewinnen würden, sie waren, wie sie auf Anraten von nahestehenden Freunden in den Druck gegeben wurden, zunächst auch nur für diese bestimmt, und deshalb mußte ich Sorge tragen, grade diesen, die mich größtenteils nachbarlich umwohnten, so viel als möglich, leicht verständlich zu werden. Ich glaubte dies am besten zu erreichen, wenn ich mit den vorhandenen Schriftzeichen des hochdeutschen Alphabets die plattdeutschen Töne meiner Landschaft nachzubilden suchte und nebenbei zugunsten des Auges beim Lesen der hochdeutschen Schreibart in den verwandten Wörtern mich anschlösse, selbst in den Eigentümlichkeiten, die man oft und mit Recht getadelt hat. Ich nahm daher z.B. das dehnende »h« und »e« in meine Orthographie auf. Diese Art der Ausführung ist von Freunden mit nachsichtsvoller Schonung und freundlicher Berücksichtigung der naheliegenden Schwierigkeiten, von Feinden mit großer Strenge und eigensüchtiger Petulanz gerügt worden; ich bin beiden dankbar und habe zu meiner Entschuldigung nur die ursprüngliche Bestimmung dieser Gedichte anzuführen sowie auch daß ich den plötzlichen Aufschwung einer neu-plattdeutschen Literatur bei dem Erscheinen meiner ersten Versuche nicht ahnen konnte.

Gewiß ist das allgemein ausgesprochene Verlangen nach einer durchgreifenden plattdeutschen Orthographie ein durchaus berechtigtes, aber wer nur zwei oder drei neuerschienene plattdeutsche literarische Erzeugnisse miteinander vergleichen will, wird die vorläufige Unmöglichkeit einer Vereinigung aller dieser divergierenden Dialekte in dem Brennpunkte einer Schreibart leicht einsehen. Mehr oder weniger hat bisher jeder plattdeutsche Schriftsteller uns in seiner Darstellung nur ein Bild seines engbegrenzten heimatlichen Idioms dargeboten, und wie verschieden diese einzelnen Dialekte [10] sind und sein müssen, wird man leicht einsehen, wenn man bedenkt, daß der plattdeutschen Sprache seit ungefähr zweihundert Jahren das gemeinsame Band einer Schriftsprache mangelt, daß in dieser Zeit die Pflege der Sprache nicht dem gebildeten Teile der Bevölkerung, sondern hauptsächlich der arbeitenden Klasse anvertraut war, wodurch allerdings wohl die Naturwüchsigkeit und Originalität erhalten, aber auch Regel- und Geschmacklosigkeit Tür und Tor geöffnet wurde.

Ohne auf Kosten anderer sc. eine offenbare Ungerechtigkeit zu begehen, kann man nun nicht annehmen, daß ein oder der andere niederdeutsche Volksstamm die Pflege der plattdeutschen Sprache mit besonderer Sorgfalt und hervorragendem Glücke geübt habe und daß die Eigentümlichkeiten und Vorzüge der Sprache in seinem Idiom vorzugsweise zur Anschauung kämen; jeder hat etwas und keiner hat alles. Es ist daher auch ein vergebliches Mühen, wenn ein plattdeutscher Schriftsteller sein Idiom als das vorzüglichere den übrigen Volksstämmen oktroyieren will, wenn er sich an seinen Schreibtisch setzt und aus seinen vielleicht höchst einseitigen Werken allgemeine Regeln für die Sprache aufstellt; mit einem peremtorischen »sic!« ist da nicht geholfen. Eine solche auf der Studierstube gemachte Sprache hat kein Fleisch und Blut, sie hat kein Leben; und könnte ihr dies künstlich eingeblasen werden und gäben die übrigen Idiome ihre Rechte einseitig auf, so wär's das größte Unglück für die Sprache, es wäre ein selbstmörderischer Akt zugunsten einer höchst zweifelhaften Autorität.

Mit der Verschiedenheit der Idiome hängt die Verschiedenheit der Schreibweise aufs engste zusammen; jeder Schriftsteller bemüht sich durch die vorhandenen Sprachzeichen, ja durch neuerfundene, dem Klange seines landschaftlichen Dialekts gerecht zu werden, und dadurch wird die geschriebene Sprache noch viel buntscheckiger und unverständlicher als selbst die gesprochene. Ich unterhalte mich mit Leichtigkeit mit einem Westfalen und Ostfriesen, die in jenen Gegenden geschriebenen Bücher aber bieten mir beim Lesen viel Schwie- [11] rigkeiten dar! Grammatiken und Lexika können diesem Übelstande nicht abhelfen, denn sie leiden ebenfalls an dem landschaftlichen Partikularismus, und das einzige Lexikon, welches auf alte und neue Sprache und alle Dialekte Rücksicht nimmt, das Kosegartensche, ist nicht fertig und wird nach seiner Vollendung den Lesern plattdeutscher Schriften wohl Aufschlüsse erteilen, nicht aber den Schriftstellern zu einer gemeinsamen Ausdrucksweise und Schreibart verhelfen können. Kurz! Uns geht es mit unserer neuen plattdeutschen Literatur wie unsern Stammverwandten, den Engländern und Amerikanern, mit ihrem unterseeischen elektrischen Kabel, das Band ist da, das Kabel spricht auch, aber wir sind zu weit auseinander, um an den Enden der Kette die Sprache zu verstehen; wir haben bei Legung des Kabels den Fehler gemacht, die natürlichen Einflüsse der sich kreuzenden und störenden Idiome nicht in Rechnung zu bringen.

Oder sollte glücklicherweise die Unverständlichkeit nur von einem Riß in der Kette herrühren? Dann wäre die Möglichkeit vorhanden, wenn auch nach manchem Umhersuchen, endlich den Riß zu finden, die Kette aufs neue zu knüpfen und ein Verständnis zu erzielen. Von beiden Ufern aus muß diese Untersuchung eingeleitet werden und mit großer Sorgfalt und ehrlichster Treue. Jeder plattdeutsche Schriftsteller muß von seinem heimischen Gestade Abschied nehmen, das große Sprachkabel sorgfältig verfolgen bis an jenen Riß und dort, so gut es geht, so gut er's versteht, anknüpfen. Der Riß wird leicht zu finden sein. Da, wo die plattdeutsche Sprache aufhörte, Schriftsprache zu sein, ist das Band zuerst gerissen, da muß vernünftigerweise zuerst wieder angeknüpft werden; da könnte man den Knoten schlagen, der alle Dialekte wieder zu einem Ganzen verbände.

Ich meine dies selbstverständlich nicht so, daß die plattdeutschen Schriftsteller mit einem Sprunge wohl oder übel in dem Anfange des siebenzehnten Jahrhunderts fußen und einer entfernten Zeit die letzten Reste der altplattdeutschen Schriftsprache als allein richtig aufdringen sollen. – Das kann [12] mir nicht einfallen. Zwischen damals und jetzt liegt eine lange Zeit, und diese Zeit hat ihre Rechte, und wenn auch unsere Sprache als Schriftsprache geschlummert hat, so hat sie als gesprochene Sprache nach mannigfacher Richtung sich fortgebildet, wie dies ja gerade die Verschiedenheit der Dialekte beweist. Wir müssen daher nicht von dem Riß ausgehen, sondern von unsern heimatlichen Ufern aus dahin vorgehen, nicht übereilt, weil wir sonst zu rasch unsern nächsten Nachbarn aus den Augen kommen könnten, sondern allmählich; wir müssen das Unwesentliche über Bord werfen und das Zufällige der Aussprache dem Leser überlassen. Auf diese Weise bleibt jedem Dialekte das Tüchtige und Eigentümliche; aber wir werden uns nähern, weil wir auf konvergierender Fahrt ein Ziel im Auge haben, und werden leichter einer von dem andern das Tüchtige aufnehmen können. Es wird uns dies Opfer zugunsten der gemeinsamen Mutter auch nicht schwer werden können; wenigstens lange nicht so schwer als zugunsten einer höchstens gleichberechtigten Schwester.

Wenn sich einer meiner freundlichen Leser die Mühe nehmen und diese Ausgabe mit der vorigen vergleichen will, so wird er finden, daß ich in der obenerwähnten Weise fortgeschritten bin. Es ist dies ein Anfang in meinem Sinne, und noch viele Änderungen und Besserungen sind in die Zukunft verschoben; ich wollte allmählich vorschreiten, um meinen nächsten Nachbarn nicht aus den Augen zu kommen. Man wird mir mit Recht viele Inkonsequenzen vorwerfen können, die andern Dialekte werden mir unter anderem die Beibehaltung der Diphthongen »au« »eu« »ei«, die dem Mecklenburger eigentümlich sind, tadeln und werden sich wundern, daß ich selbige nicht als etwas Unwesentliches über Bord geworfen habe, und so gibt es hundert Dinge, mit welchen man sich nicht einverstanden erklären wird. Es schadet das vorläufig nicht; ich weiß, ich bin auf gutem Wege, denn ich liebe meine Sprache mehr als meinen Dialekt.

Daß die Veränderung der Orthographie und des Ausdrucks [13] in dieser Auflage in bedeutender Weise das Versmaß und den Reim alterieren und daher eine sehr durchgreifende Überarbeitung veranlassen mußte, liegt auf der Hand. Ich habe mich derselben mit Gewissenhaftigkeit unterzogen und würde mich freuen, wenn man einen Fortschritt in dieser Ausgabe erkennen könnte; eine größere Freude aber würde es für mich sein, wenn von seiten anderer plattdeutscher Schriftsteller ein ähnlicher Weg betreten würde, um mit der Zeit zu einem gemeinsamen Verständnis zu gelangen.

Neubrandenburg, den 9. Juli 1859


Fritz Reuter

1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

[14] 1. De Obserwanz

»Gu'n Morgen! Vadder Schult, ick kam heran;
Mi geiht 'ne Sak in minen Kopp herümmer,
Worut ick keinen Vers mi maken kann;
Je mihr ick doran denk, je dümmer
Un dämlicher ward mi in minen Kopp.
Ick kam also tau di un frag di, ob
Du mi nich seggen känen dauhen deihst,
Wat unner Obserwanz du woll versteihst.
De Amtmann hett mit dat entfamte Wurd
Uns gistern ümmer 'rümmer tahrt
Un mi un minen Nahwer Kurt
Dat Geld ut unsre Taschen nahrt.«
»Je, Obserwanz, Gevadder Schröder,
Dat is en Wurd, süh, dat versteiht nich jeder.
Dat is en schrecklich sweres Wurd,
En ekliches, entfamtes Wurd,
Un ick glöw nich, dat hir in unsen Urt
En einziger dat ganz genau
Di seggen kann, ick trug dat keinen tau;
Denn sülwsten ick, de doch so veles weit,
[15]
Weit mit de Obserwanz nich recht Bescheid.
Indessen, wenn ick ok nich allens utstudiert,
So kann ick doch up allen Fällen
En lustig Stückschen di vertellen,
Wat mi in mine Jugend is passiert
Un wat mit Obserwanz hett wat tau dauhn.
Na, dat was dor taumalen, weitst de,
As wi noch hadden unsen ollen Preister.
Gott lat den ollen Mann jetzt selig rauhn!
Hei was en gauden Preister, tru un iwrig,
Doch up dat Nehmen was hei 'n beten giprig,
Un 'n beten hürt hei tau de Nägenklauken.
Na, unse Buren wiren't dormals so gewennt,
Dat sei den Preister, wenn dat Johr sick end't,
Tau Wihnacht schenkten einen Kauken,
Mit Zucker äwerstreut, so vel dor wull up hacken;
Min Mudder müßt em ümmer backen.
Min Vader un noch ein, de güngen denn
In ehren Sündagsstat von wegen
Dat ganze Dörp nah unsen Paster hen,
Un ick, ick müßt den Kauken drägen. –
Na, einmal was dat wedder an de Tid,
Ick weit dat noch, as wir dat hüt,
Dunn güng dat wedder nah dat Preisterhus.
Min Vader makt en schönen Gruß
Un makt 'ne wunderschöne Red.
Ick weit just nich mihr, wat hei säd,
Doch prächtig was sin Prat gewiß,
Den hei em makt. Wo hadd de Preister süs
So fründlich lacht? Hei drunk just Kaffe
Un stippt en drögen Semmel in.
Den Dunner! Na! wat was hei swinn
Von sinen ollen Sofa 'raffe!
'Oh!' säd'e un rew sick de Hän'n
Un böhrt de Salwejett tau Höcht,
'Min leiwen Frün'n, dit is am En'n
[16]
So'n wunderschönen Kauken wedder,
As ji vergangen Johr mi bröcht.
Na, set't jug doch en beten nedder!'
Un dunn halt hei Poppier un Fedder
Un fängt dor an wat uptauschriwen.
Ih, denkt min Oll, wat mag hei dor bedriwen?
Un wil hei schrewen Schriwwt gaud lesen künn,
Kickt hei den Preister up de Knäwel,
Wat in de Schriwwt woll schrewen stünn.
'Min leiw Herr Paster, nemen S' nich vör äwel'
Dat is man, dat ick dornah frag',
Wat heww'n Sei in de Schriwwt dor schrewen?'
'Mein lieber Schulze, nichts, gar nichts; ich trag'
Das Datum mir ein bißchen ein,
An welchem Sie den Kuchen mir gegeben.
Es würde sonst vergessen sein,
Und ist nur um die Observanz.
Ihr könnt es selber lesen, seht, hier steht's:
Die Bauern waren heute hier und brachten
Mir wieder einen Kuchen zu Weihnachten.'
'Hm!' brummt de Oll un kratzt sick in den Däz
Un grint den Preister as en Pingstoß an,
'Min leiw Herr Paster, oh, denn schriwen S' man
Dor achter Ehren Satz noch dit:
Die Bauern brachten ihn mir woll,
Doch nahmen sie ihn wieder mit. –
Un nu adjüs, Herr Paster', seggt de Oll.
Un packt den Kauken in. – 'Holt!' röppt de Preister, 'sacht!
Wat heit denn dat? Wo so? Wo ans?'
'Ih, Herr', seggt unse Oll un lacht,
'Dat is man üm de Obserwanz!'«
2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

[17] 2. De Kirschbom

In Rittermannshagen, dor was mal en Mann,
De läd sick woll hen, üm tau starben,
Un wil nu doch keiner wat mitnehmen kann,
So let hei sin Kinner dat arben.
So deilt hei sin Hus un sin Hof un sin Feld
Tau gliken Deil vör sin Döchter.
»Ok kriggt nu en jeder von jug glikes Geld
Un de Hälft' von den Goren«, so seggt er.
Un kum dat de Oll verstorben nu was
Un was in Freden begraben,
Dunn rafften de beiden mit Hast un mit Haß
Dat Arwdeil tausam, as de Raben.
Dat Geld, dat würd deilt, un de Hofstäd dortau,
Un kein' von de beid' was taufreden;
Un as sei sick deilten den Goren genau,
Dunn heww'n sei sick gruglichen streden.
In den middelsten Stig würd en Kirschbom sin,
Nich rechtsch un nich linksch stunn hei 'ranner.
»Dat's min!« säd de Öllst', »de Kirschbom is min!«
»Du büst woll nich klauk«, säd de anner.
Un as nu de Kirschen rip wiren binah,
Dunn wull ok de Öllst sei sick austen.
»Herut ut den Bom! Herunner! Ick slah!«
Rep de Jüngst, »dat sall di wat hausten!«
Sei schüllen sick 'rüm, un sei fohrten tausam
Un kratzten sick af de Gesichter,
Sei slogen sick krumm, un sei slogen sick lahm
Un lepen tauletzt nah den Richter.
[18]
De Kirschbom, de bläuht, de Kirschbom, de drog,
De Avvekaten, de kemen;
Dat Frugensvolk jöhrlich sick wedder slog,
Denn kein von ehr wull sick bequemen.
De Kirschbom, de bläuht, de Kirschbom, de drog,
Un jöhrlich gaww't en Getagel,
Un wil dat eine de annere slog,
Vertehrten de Kirschen de Vagel.
Dat Hus, dat is hen, un de Arwschaft verdahn,
Üm Geld un Gaud sünd sei rümmer;
De Kirschbom is lang' all verdrögt un vergahn,
De Strid äwerst wohret noch ümmer.
3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

3. Wer hett de Fisch stahlen?

Ut unsen Dik, dor wiren Fisch ens stahlen.
En Jung', de 's Abends spät de Fahlen
In ehre Koppel bröcht, de hadd taufällig grad
Drei Kirls seihn, de mit 'ne Wad'
Bi't Fischlock wiren;
Ok hadd hei sei sick näumen hüren.
Doch »Korl« un »Krischan« un »Jehann«,
Dat sünd so'n Namen, de führt jedermann.
Indessen was't doch wat,
Un endlich kamm't ok rute, dat
Sei alle drei ut unsen Dörpen wiren.
Dunn heit dat denn: kein Tid verliren!
Un all de Korls un all de Krischans und
All de Jehanns, de würden ingespunnt.
Na, dat was gaud; de Amtmann kreg sei vör,
Hei frog sei in de Krüz un Quer;
De Kirls, de logen as gedruckt.
Nu würd em eklich upgespuckt,
[19]
Un as de Amtmann glöwt, nu wiren s' mör,
Dunn kreg hei sei von frischen vör.
Je Kuchen! Unse Kirls, de logen,
Dat sick de Balken dorvon bogen.
De Amtmann lep de Stuw woll up un dal,
De Amtmann kratzt sick achtr'e Uhren;
De Sak, de würd em ganz fatal,
Hei künn de Kirls nich beluren.
Hei schow sin Brill woll up un nedder,
Kek denn in sine Akten wedder,
Kek in de allerdicksten Bäuker,
Hei würd ok nich en beten kläuker;
Un't wull dörchut em nich gelingen,
Von ehr de Wohrheit 'rut tau bringen.
Hal jug verfluchten Kirls de Deuker!
In sine Not güng hei taum letzten
Un frog üm Rat bi sinen Vörgesetzten.
»Mein lieber Freund, Sie haben Ihre Sachen
Nicht gut gemacht, Sie müssen's anders machen.
Oh, gah man einer hen und raupt man
De Kirls hir mal 'rin«, säd de Amtshauptmann.
De Kirls kemen 'rin. »Na, hürt mal«, säd de Oll,
»Ick bün Amtshauptmann hir, ji kennt mi woll,
Ji Slüngels staht hir vör Gericht,
Ji staht hir vör Amtshauptmann Wewern!«
Un dorbi makt hei so'n vergritzt Gesicht,
Dat all de Kirls fung'n an tau bewern.
»Nu paßt mal up un hürt mal tau!
Un dauht, wat ick jug heiten dauh:
De stahlen hewwen, bliwen stahn,
De annern känen 'rute gahn.«
Twei güngen 'rut, drei blewen stahn.
»Ja, Herr Amtshauptmann, ja, wi drei, wi hewwen't dahn!«
4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

[20] 4. De Pirdhandel

En Preister hadd enmal en Pird,
En schönen, brunen Bläßten wir't!
Doch stunn hei nich mihr up sin Pal
Un hadd en beten Spat un wat von Schal.
Dat hadd em just nu noch so vel nich dahn.
Doch wat de Hauptsak was bi't olle Dirt,
Hei was tau vel tau Faut all gahn.
»Vör'n Schinner is hei noch tau gaud«,
Seggt tau den Preister Jehann Haut,
»Wi will'n em irst noch düchtig ruter bäkern
Un up en Mark em denn verhäkern.«
Un as nu Hans is fett un glatt,
Dunn führt de Preister nah de Stadt,
Un durt nich lang', dunn bütt en Handelsmann
Vir Luggedur för Preister-Hanßen an
Un einen Daler Halftergeld.
Na, endlich kümmt de Handel t'recht.
De Preister geiht nu rümm un söcht un söcht
En anner Pird, wat beter em geföllt.
Hei söcht un söcht! De ein is em tau lütt,
Un den'n sin Farw is em nich mit,
De hett dat Spat, un de hett Gallen,
De anner kann em ok nich recht gefallen,
De Brun, de ward en Krübbensetter sin,
De Voß is dämlich ganz gewiß,
De Swart is in de Flanken em tau dünn,
Un de un de, de hewwen keinen Bliß,
Un einen Bläßten süll dat doch nu sin;
Denn wenn hei 'n beten statsch wull führen,
Denn müßt hei mit den annern doch calüren.
Na, mit de Wil dunn würd dat düstre Nacht,
Taum Handel was't binah tau späd,
Un as de Preister dräwer nah hett dacht,
Wo hei 'ne Mähr kreg, kamm en Jud un säd:
[21]
»Wiß un wohrhaftig, straf mi Gott, Herr Paster!
Ick heww en Wallach, dat's en Pird;
De's unner Bräuder dusend wirt,
Den kepen Sei, un paßt er
Sei nich, denn will ick in de Ird hir sinken,
Denn will'ck verswarzen ganz un gor,
Denn fret'ck em up mit Hut un Hor
Un will en ganzen Sod dortau utdrinken.
Dat is en Wallach, segg ick, ut en grot Gestüt!
Hei is von vornehmes Geblüt
Un hett enmal den Grafen Hahnen hürt,
Un hett vir extraweiße Hinterfüß'
Un an den Kopp en schenen Bliß.
Ick segg Se, ne! dat is en Pird,
Dat liksterwelt mit Ehre Staud calürt.
Nu wissen Se, was das vor ener is.
So ener is't, dor kän'n Se kamen!«
Un denn bet hei de Tähn tausamen
Un nörxt un gnuckert mit den Kopp,
As hadd hei 'n Tom in't Mul un makt so'n Mirken,
As wenn de Kinner spelen Hottepirken.
De Paster güng nu nah den Stall,
De Jud, de halte 'ne Latern
Un wull den Brunen rute ledd'n.
Doch wil dat doch tau düster all,
So seggt de Paster: »Lassen Sie ihn stehn.
Wie alt ist denn das Pferd?«
»Fiw Johr! Wiß un wohrhaftig! Seihn Se nah de Tähn.
Fiw Johr is hei, un süll hei öller sin,
So will'ck ...«, röppt hir de Jud un swört
Sick glik drei Klafter nah de Ird herin.
De Preister, den de Brun geföllt,
Wil hei en Bliß un witte Beinen hett,
Ward handelseins up dörtig Pistelett
Un noch drei Daler Halftergeld.
Hei lett den Brunen glik anspannen,
[22]
Wil em dat schir all düster ward,
Un führt mit sinen Kop vergnäugt von dannen.
Knapp sünd sei ut den Dur herute kahrt,
Seggt hei tau sinen Knecht: »Johann,
Wie geht das Pferd, wie stellt's sich an?«
»Dat Pird, Herr Paster, schint mi recht verstännig;
Hei's still un fram un nich unbännig
Un schint recht ruhig von Natur.
Dat is en schönen Brunen, Herr Pastur.«
Nah ein'ge Tid, dunn fängt de Preister wedder an:
»Wie geht das neue Pferd, Johann?«
»Ick dank', Herr Paster; oh, hei geiht recht gaud«,
Seggt tau den Preister Jehann Haut,
»Irst wull de anner in den Landweg bögen,
Doch unse nige Brun, de ded sick gor nich rögen,
Hei höll den annern in den richt'gen Weg;
Ick glöw, Herr Paster, un ick segg,
Hei is hir in de Gegend all bekannt.«
»Ih«, säd de Preister, »das wär' ja scharmant!«
Na, kort, de Mähren güngen so tausamen,
As wiren s' up de Welt as Twäschen kamen;
Doch as sei kemen an dat Flag,
Wo üm den ollen Klewerslag
De Weg sick rechtsch nah't Dörp herunner swenkt
Un wo de Weg sick twält, dunn lenkt
De Brun von sülwsten in den Nebenweg.
»Ih, dit's doch nahrschen! Na, ick segg!«
Röppt Jehann Haut, »dit nimmt mi Wunner«,
Un is mit einen Satz von sinen Sitz herunner
Un stellt sick bi den Brunen hen un kickt em an.
»Was machst du da? Was willst du denn, Johann?«
»Ick will mi blot dat Dirt genau beseihn,
Un weiten S' wat, Herr Paster, wat ick mein'?
Wi hewwen makt en schön Geschäft,
Wi heww'n den ollen Brunen wedder köfft.«
5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

[23] 5. De Bullenwisch

»Ick lid dat nich, Gevadder Dreier«,
Seggt de Stadtspreker Snider Meier,
»Wenn hüt de Burgemeister Lisch
Will wedder pachten unse Bullenwisch;
Ick slag ganz patzig vör em up den Disch,
Dat geiht jo rein ut Rand un Band!
Fiw Daler – un dat man Courant?«
Sei güngen taum Termin.
Hir stunn de Herr Burmeister Lisch,
As wir de Bullenwisch all sin,
Ganz ruhig achter'n gräunen Disch,
Set't sick de Brill up sine Näsen,
Üm de Bedingung af tau lesen.
Dunn sprak hei so: »Min leiwen Frün'n,
Ick dauh binah 'ne wohre Sün'n
An Fru un Kind, wenn ick up't Frisch
Vör't negste Johr mi pacht de Bullenwisch.
Fiw Daler! För so'n sures Fauder!
Fiw Daler! – Ja, un wir't min liwlich Brauder,
Un wir't uns' Herrgott sülwst in'n Hewen,
Ick künn nich mihr för so 'ne Wisch em gewen.
Indessen as Burmeister von de Stadt
Will ick up't Frisch en Hart mi faten
Un will mi hüt nich lumpen laten,
Ick will de Wisch mi wedder meiden
Un will fiw Daler wedder beiden.
Also – fiw Daler beid' ick an!
Fiw Daler! – Wer bütt wider?«
»Un noch acht Gröschen«, säd de Snider.
De Herr Burmeister denkt, hei hett sick man verhürt;
Ganz argerlich, dat ein em stürt,
Schriggt hei noch drister as vörher:
»Fünf Taler! sag ich. Wer gibt mehr?«
Un süh! de zackermentsche Snider
[24]
Bütt noch mit sößteihn Gröschen wider.
De Herr Burmeister richt't sick hoch in En'n,
Leggt äwer sine Ogen beide Hän'n,
Dormit hei beter kiken künn,
Un kickt dorhen, wo unse Snider stünn.
Den Snider bewt dat Hart in sinen Liw,
De Herr Burmeister bütt noch mal sin »fiw«,
Gevadder Dreier stött den Snider an:
»Lat di nich lumpen, Vaddermann!«
»Söß Daler«, röppt de Snider, »gew' ick Meid'!«
Doch uns' Burmeister, rasch entslaten,
Will sick de Wisch nich nehmen laten:
»Wat is denn dat för 'n dämliches Gebeid'? –
Fiw Daler! – Wat sall dat bedüden?
Taum irsten, annern un taum drüdden!«
Bautz! sleit hei up den Disch:
»Min is de Bullenwisch!«
6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

6. De Bullenwisch

Na, Vadder, as ick di so'n Jung' noch was,
Dunn hadd ick mal en ganz kaptalen Spaß.
Ick was so gegen föfteihn Johren,
Min Vader wahnte dunn in Wohren
Bi einen Schauster in, mit Namen Bull.
De hadd 'ne Dochter, de heit Fiken.
De Dirn hadd nahrens ehres Gliken,
Un hadd denn ehren Kopp so vull
Von Bäukerkram un von Romanen,
Dat sei tau nicks tau bruken was.
Fik Bullen ded nicks Slimmes ahnen,
Dat ick up ehr gaww ümmer Paß,
Wenn sei bald hir, bald dor, so as sick 't funn,
Mit einen Kirl tausamen stunn.
De Kirl, de was, as mi bekannt,
[25]
Von Profeschon en Kemediant;
Un as noch keiner doran dacht,
Dunn was uns' Fiken in 'ne schöne Nacht
Mit dissen Kirl taum Deuwel gahn.
De Oll fung an nu Rad tau slahn.
Doch Fiken was nu einmal flügg,
Un Fluchen bröcht sei nich taurügg.
Kum was en halwes Johr vergahn,
Dunn würd an alle Ecken slahn,
Wo man en Zettel hacken künn,
Dor sall 'ne grot Kemedi sin;
Un Fiken was 'e ok mit bi.
Na, hür mal, Vaddermann, nu kannst du di
Den ollen Schauster Bullen denken:
Bi em wull schir sick wat verrenken.
Doch durt nich lang', dunn kamm de ein,
De stellt em vör, dat wir sin Fleisch un Bein.
Dunn kamm en annern gauden Fründ,
De stellt em vör, dat wir sin einzigst Kind,
Hei süll doch man Vernunft annehmen.
Un endlich ded de Schauster sick bequemen
Un ännert gänzlich sinen Sinn
Un gung ok sülwst nah de Kemedi 'rin.
Ick hadd mi mit dat Kinnermäken
Von den Burmeister 'rinne sleken
Un sach den Schauster; vören stunn'e,
Un vör em hung en wittes Laken 'runne,
Und vör dat Laken satt oll Zoch,
De Stadtmuskant, ick seih em noch.
Un bi em satten sine Jungens neben
Un fidelten ut Leibesleben.
Wo towten s' mit de Fidelbagen!
Dunn würd dat Laken 'ruppe tagen,
Un dunn güng't los, hest du mi nich geseihn.
Tauirst kamm einer ganz allein,
De redt un ded un makt sin Sak,
[26]
Doch wull dat noch nich recht mit sine Sprak,
Hei redte man en beten eben,
Doch as de tweite kamm, dunn gawwt en Lewen,
So stellten sei sick hen un wirkten un hantierten,
Dat wi uns alltausam verfirten.
Mi würd tau Maud, as hadd ick't Fewer,
Ick kreg't mit Hitz un denn mit Frost,
Un dörch dat ganze Liw kreg ick den Bäwer.
De ein, de slog sick vör de Bost,
De anner slog sick vör de Mag,
Dat was en Wirken un Geslag!
Un ümmer düller gung dat furt.
Doch hett dat gor so lang nich durt,
Dunn kamm de drüdd, dit was ehr Mäter,
De künn dit noch en beten beter.
Na, hür! Ick segg di, Vadder Jochen,
Wat makt de Kirl för glupsche Ogen!
So gung de Kirl di up de annern in,
As sühst mi woll, as müßt't so sin.
So höll hei sine Fust ehr unnr'e Näsen!
Mi würd wohrhaftig orndlich gräsen.
Nu gung dat los, nu gaww dat en Spektakel,
Un schellen deden s' sick, as't düllste Takel.
Sei slagen sick, denk ick, der Deuwel hal!
Dunn föllt mit eins dat Laken dal.
So was denn dat vörbi mit Slagen;
Oll Zoch grep nah den Fidelbagen,
De Jungs, de fidelten dortau,
Un allens was in gaude Rauh.
De Sak, de was nah minen Sinn;
Ick steg nu nah 'ne Bänk herup,
Dormit ick beter seihen künn.
Taum tweiten Mal gung nu dat Laken 'rup.
Na, de Geschicht, de gung von vören an:
Irst kamm de ein, dunn kamm de tweite Mann,
Dunn gung de irste wedder furt,
[27]
Dunn kamm de tweite an dat Wurt,
Dunn gung de tweit', dunn kamm de drüdde wedder:
Ümschichtig ümmer, ümmer up un nedder.
Na, äwerst dunn mit einenmal,
As ick so denken dauh: Nu föllt dat Laken dal,
Wil sei sick wedder schändlich schullen,
Dunn kümmt herinner Fiken Bullen,
Vel hübscher, as sei was, vel netter
Un ogenschinlich vel kumpletter.
Wo sick dat Dirt verstellen kann!
So denk ick, doch dunn fängt sei an.
So peddt sei up, as hest mi nich geseihn,
As güngen twei up ehr twei Bein,
So redt s' un ded s', so fung sei an tau rohren,
As wir sei gor nich her ut Wohren.
So schreg dat Minsch, so gung s' tau Kihr,
So ret dat Dirt sick in de Horen,
As wenn sei gor nich Fiken Bullen wir.
Verlangs smet sei sick up de Ir.
»O Vater«, schreg s', »verzeihe mir!«
Dat was en Stück! ick segg di, Jochen!
Oll Schauster Bull, de drögt sick sine Ogen,
Fat't sick en Hart, sprung nah ehr 'rup,
Stödd Zochen un de Lampen 'runn,
Un as hei bi sin Fiken stunn,
Böhrt hei sei ut den Kneifall up:
»Min Döchting, nicks hir von Vergewen!
An di kann ick blot Ihr un Freud erlewen!«
7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

7. De Giez

»Jung'«, säd de Oll, »dat kann nich ewig wohren,
Du büst nu ok all in de Johren,
In unsre Schaul kannst ok nich wat mihr lihren,
De Preister sall di kunfirmieren,
[28]
Un wenn du di denn schickst in allen Gäuden,
Denn sallst du nahsten Ossen häuden.«
Na, wenn de Oll wat säd, denn hülp kein Reden;
Ick müßt nu also hen tau'n Beden.
Uns' Paster was en klauken Mann;
Hei sach't mi glik an mine Ogen an,
Dat ick man 'n beten düsig wir
Un dat ick öfter up de Pier
As up de Bänken in de Schaul hadd reden.
Indessen gung de Sak vel beter, as ick dacht:
Ick namm mi hellischen in acht
Un lihrt den Katekismus un de Bibel
Un lihrt de grote Waterfrag'.
De Preister säd: »Mein Sohn, nicht übel!
Wenn du so bei bleibst, kommst du nach.«
Binah was ick all Primus, as sei't nenn'n,
Un äwer mi, dor stunnen man noch drei.
Doch jedes Ding, dat hett en En'n;
'ne Wust hett sogar twei.
De Preister kamm mal nah de Stuw' herinner
Un säd tau uns: »Min leiwen Kinner,
Was ist das für ein Mensch, der immer
Sich weidet an des Goldes Schimmer
Und an den eitlen Mammonsgaben,
Der gierig ist, noch mehr zu haben,
Der immerfort sein Hab und Gut vermehrt
Und Schätze sammelt, die der Rost verzehrt?
Wie nennt man einen solchen Mann?«
Hir stunn hei up un wendt sick an
Stin Durtig Hannemanns ut Golchen.
»Mein liebes Kind, wie nennt man einen solchen?
'n Gei ... 'n Gei ...?« Doch Durtig, de blew stumm.
Herr Je! wat is de Dirn doch dumm!
So dacht ick, un ick plinkt ganz schlau
Den Preister mit de Ogen tau.
Hei würd't gewohr un redt mi an:
[29]
»Na, du, mein Sohn, was ist das für ein Mann,
Der fröhnet so verruchtem Laster?
'n Gei ... 'n Gei ...?« – »'n Geistlichen, Herr Paster.«
8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

8. De Ümgang mit Damen

Schriwerbengels, dat is wiß,
De sünd unplumpsch von Natur,
Wat so 'n rechten Schriwer is,
Dat's 'ne grave Kreatur.
Utnahm mak ick girn mit Freuden,
Un nich ümmer paßt de Fall!
Männigein, de is bescheiden;
Un ick mein sei ok nich all.
Ne, ick mein de Grotmulsprekers,
Mein de rechten, echten Sloms,
Mein de rechten, echten Bräkers;
För gewöhnlich heiten s' Stroms.
Wenn des' Ort so up en Hof is,
Ach wat sünd sei denn so dünn!
Wenn de Herr man 'n beten groww is,
Krupen s' nah en Muslock 'rin.
Ach, wo männigein hett seten
An 'n Bedeintendisch un et,
Ebenso as't Stuwenmäten,
Wat de Herrschaft äwrig let.
Wenn hei äwerst denn einmalen
Kümmt tau Stadt 'rin, na, denn geiht't,
[30]
Grad as wenn so'n jöhrig Fahlen
Vörn un hinnen utslahn deiht.
»Süh dor, Brauder, büst du hir?
Is de Voß dor buten din?
Heda! Hir! Markür! Markür!
Bring mi mal 'ne Buddel Win.«
Mit de Dalers smiten s' rümmer,
Grad as wir dat Geld man Dreck,
Un »Markür!«, so geiht dat ümmer,
Un »Markür!« in einem weg.
»Bräuding, kumm, nu will w' mal danzen!
Hir is baben hüt en Ball.
Will'n de Dirns mal 'rümkuranzen,
Dat ehr glik dat Wedder sall!«
In den Saal, dor kamen s' 'rinner.
(Ach, wo nüdlich büst du, Strom!)
»Na, Muskant, geswinn, geswinner!
Dat geiht just as in en Drom.«
Wenn sei sick 'ne Dam denn halen,
Sünd sei zierlich as en Oß;
Führen sei den Saal hendalen,
Just as leddten s' ehren Voß.
Sei schenier'n sick nich en Happen,
Ehr gehürt de ganze Saal,
Un sei springen 'rüm un trappen,
Talpsen ümmer up un dal.
In sin Fett is nu en jeder.
»Brauder, hüt danz ick mi dod!«
[31]
Pedden de Damen up de Kleder,
Geiten Win ehr in den Schot.
»Kumm, wi will'n mal drinken, Brauder!
Un Champagne möt dat sin.
Un, Markür, wat giwwt för Fauder?
Bring' mal 'n gauden Arm vull 'rin.
Na, nu, Brauder, will'n wi supen! –
Giww mi mal de Ahntenbrad –,
Bet wi nich mihr känen krupen,
Bet wi nich mihr sitten grad.
Ja, un Prügel möt't noch gewen,
Ogen, Puckel, brun un swart.
Ball ahn Prügel is kein Lewen,
Is grad as en Hund ahn Start.«
Doch, as ick segg, so sünd s' nich all.
De weck, de weiten up den Ball
Un ok in allen andern Fällen
Sick uterorndlich fin tau nehmen,
De bruken nahrens sick tau schämen.
Un so 'n Geschicht will ick jug jetzt vertellen.
Ick hadd mal einen Strom, en rechten finen,
De redt nich anners as »zu dienen«,
Un denn ok mal »ich danke Ihnen«,
Un wenn hei so recht höflich wesen wull,
Säd hei tau mi: »Heww'n S' doch de Ihr, Herr Krull!«
Na, desen Strom, den'n müßt dat mal mallüren,
Dat hei sick müßt mit min Mamsell vertüren,
Un 't müßt em so unglücklich gahn,
Dat hei sin Finheit ganz verget
Un up dat Mäten anfung lostauslahn,
Bet ick sei utenanner ret.
Na, de Mamsell, de lep nu nah't Gericht.
[32]
»Hei slog mi äwer'n Puckel, äwer'n Bregen,
Un 'n Stück'ner drütteihn heww ick kregen«,
So slöt sei ehre Klag'geschicht.
De Amtmann ded nu minen Ströming fragen:
»Mein lieber Herr, Sie sind verklagt,
Die Wirtschaftsmamsell Müller sagt,
Sie hätten schändlich sie geschlagen
Und dreizehn Hiebe ihr gegeben,
Ich frag Sie nun, ob solches Sie getan?«
»Herr Amtmann, ne, dat nenn' ick äwerdrewen,
Dat nenn ick utgestunk'ne Lägen!
Ick strid dat nich, ick heww sei slahn;
Doch drütteihn? Ne! Söß hett s' man kregen,
Ick weit mit Damens ümtaugahn.«
9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

9. Adjüs, Herr Leutnant

In Ludwigslust stunn bi de Granedier
Einmal en Leutnant, Herr von Fink.
Dat was ein wohres Krätending,
Obglik de Kirl man keshoch wir.
Na, de let mal Rekruten inexieren
Un let sei rechtsch un linksch marschieren.
Dat Ding sprung allentwegen 'rümmer
Un schreg un kummandierte ümmer
Un makt dorbi so'n dullen Larm
Un smet un fuchtelt mit de Arm,
Ja, liksterwelt grad as so'n Hampelmann,
Un jeden snauzt dat Dingschen an.
Un »Rechten, Linken, Speck und Schinken,
Donnerwetter! Eins, zwei, eins, zwei,
Stroh und Heu, Stroh und Heu!
Werft die Bein und reckt die Glieder,
Absatz hoch und Spitzen nieder!«
So schreg dat Ding un kummandiert,
[33]
Dat ein sin eigen Wurd nich hürt.
Un as hei mit de Hauptsak fahrig was,
Namm hei den einen Kirl sick noch apart
Un slog »mit großer Geistesgegenwart«
Den dummen Bengel hellsch verdwas
Mit dat Gefäß von sinen Degen
Bald unner't Kinn, bald up den Bregen.
De Kirl, dat was en groten Bengel,
So lang un dünn, just as en Pumpenswengel,
Hei stunn denn ok so grad un stiw,
De Leutnant reikt em man an't halwe Liw;
Un't Ding höll doch nich up tau slahn,
De Kirl süll ümmer grader stahn;
De Bost süll 'rut, de Buk süll 'rin;
Bald slog hei'n an de Bein,
Bald stödd hei'n unner't Kinn.
Doch as hei sach, hei künn't nich wider driwen,
Dunn säd hei tau den Kirl: »So soll es sein!
So, du Carnallie, so, nun steh!«
»So sall'ck nu ümmer stahn hir bliwen?«
»So stehst du mir! Kopf in die Höh,
Die Arme 'ran, auswärts die Füß,
Die Brust heraus, den Bauch herein!«
»Na denn, Herr Leutnant, denn adjüs!
Denn krig'ck Sei nümmer mihr tau seihn.«
10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

10. Perdüh

Ick wahnte früher dicht bi Kalen
Un makt enmal en gaud Geschäft,
Ick hadd up't güstrow'sch Mark 'ne Partie Fahlen
För einen schönen Pris verköfft.
Dat Geld läd ick in minen Kuffert 'rin,
De hinnen up den Wagen stünn,
Un führte nu mit einen gauden Fründ,
[34]
De man jo ümmer up en Johrmark find't,
Ganz wollgemaud taurügg nah Hus;
Un vör uns satt min Kutscher Jehann Dus.
Wi redten nu von dit un dat
Un ok von einen Kopmann in de Stadt,
Von den'n de Wohrheit sick nich let verhehlen,
Dat hei nu ok Pankrott wull spelen.
Wi deden beid den Kopmann kenn'n.
»Je«, seggt min Fründ, »de is nu ok tau En'n.«
»Ja«, segg ick, »de is rein perdüh.«
Wi redten nu von't Gäuderpachten,
Wi wüßten nich, woher wi't nehmen,
Un wenn wi dat so recht bedachten,
So müßt de Kammer sick doch schämen.
Bet wi des Abends gegen achten
Gesund un woll tau Hus ankemen.
Min Fründ, de was ganz trurig word'n.
Wo süll dat warden hüt un morg'n!
Doch ick was lustig un fidel,
Wil mi in minen Sinn infel,
Dat ick noch hadd wat acht're Hand:
Fiwhunnert Daler preuß'schen K'rant,
De ick hadd kregen för de Fahlen.
Ick let 'ne Buddel Win 'rup halen.
»Ih, Brauder«, segg ick, »nich verzagt!
Hir drink mal ens! De Win is echt,
Man ümmer wedder frisch gewagt!
Dat treckt sick allens wedder t'recht.«
Un as ick so sin Sorg' verdeil
Un sei mit Win em 'runner späul,
Dunn kümmt min Kutscher 'rin un fröggt:
»Oh, nich vör äwel! Herr, oh, segg'n Sei mi:
Wat heit denn eigentlich 'perdüh'?«
»Perdüh? Perdüh? Wat süll dat heiten?
Perdüh? Wat willst du dorvon weiten?«
De Kirl, de steiht un steiht un lurt.
[35]
»Ih, segg'n S' doch, Herr, wat heit dat Wurd?«
»Perdüh, dat heit so vel as: is verluren.«
»Na«, seggt Jehann un kratzt sick achtr'e Uhren,
»Dat heww'ck mi dacht! Herr, süh mal, süh!
Denn is uns' Kuffert ok perdüh.«
11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

11. Wo is uns' Oß?

In sinen Staul sitt Pächter Kawelmaker
Un deiht, wat oft hei deiht, un slöppt.
Dunn fohrt tau em herinner Danjel Haker,
Sin olle Ossenknecht, un röppt:
»Herr, dor is wat passiert, is wat passiert,
Wat ganz Gefährlich's is passiert!
Ick glöw just nich an't Hexen un an't Späuken
Un an den Düwel un an so'n Mafäuken,
Doch hir, hir hett de Düwel drin sin Spill!«
»Holl't Mul, du Klas! – Wenn ick mal slapen will«,
Seggt de oll Herr, »un will en beten rauhn,
Denn möt ein jeder Nahr mi stüren;
As hadd ick wider nicks tau dauhn,
As jeden Drähnsnack antauhüren.«
»Ne, wat tau dull is, is tau dull!
Ick stek em irst de Röp noch vull
Von't beste Klewerheu,
Ick gaww em frische Streu –
Nu is hei doch uns fleuten gahn!«
»Wer is denn weg, du Dummerjahn?
Ick kann jo nich en Wurd verstahn.«
»Je Herr, weit ick't?
Ick ward noch heil un deil verrückt.
Ick swör' Sei't tau bi Gott in'n Himmel:
Uns' beste Oß, uns' schöne Stümmel!«
»Wo, du büst woll nich recht bi Sinnen?
Wo süll de Oß denn sin? Hei ward sick finnen.«
[36]
»Ne, Herr, ne, Herr! Dor helpt kein Reden,
Dor helpt kein Singen un kein Beden,
Uns' Oß is weg, uns' Oß is weg!
Un wenn ick segg: ick segg!,
Denn känen Sei glöwen, weit'ck Bescheid.
De Sak hett nich ehr Richtigkeit.«
»Na, meinst du denn, sei heww'n em stahlen?«
»Ih, Herr, dat süll mi ok noch fehlen!
Wer ward des Middags Ossen stehlen?
Den'n müßt doch glik de Düwel halen.
Oh, ne! Dit's wedder so as dunn mit minen Hund;
De Sak, de hett en annern Grund.«
»Ei wat! So holl din Mul un kumm!
Makst mi am En'n noch sülwst noch dumm.«
Sei gungen beid' nu nah den Stall herun.
Je, ja! je, ja! Wo süs de Stümmel stunn,
Dor was en leddig Flag,
Dor was dat hellig Dag.
De Oll, de kikt nah Danjel Hakern,
Un Danjel kikt nah Kawelmakern;
So kiken sei sick beid' 'ne Tidlang an.
»Na, dit verstah, wer dit verstahen kann«,
Seggt Kawelmaker, »dit's mi doch tau bunt.«
»Ick segg, de Sak, de hett en annern Grund«,
Seggt Danjel, un so gahn sei denn
Herute up den Hof un stell'n sick hen
Un fangen an up't Frisch tau simmelieren,
Wo sick de Sak woll müßt regieren:
Wo dit woll müßt, wo dat woll müßt,
Wer dit woll wüßt, wer dat woll wüßt,
Un dat dat gruglich schir, un wer dat woll verstunn,
Un wo dat mäglich wir, un wer dat weiten kunn.
Un Danjel höllt bi't Grüweln sinen Kopp tau Höh.
Mit einmal fängt hei an: »Herr Je!
Ne, dit's tau dull! Herr Gott in'n Himmel!
Herr Kawelmaker, seihn S', dor steiht uns' Stümmel;
[37]
Dor steiht dat niederträcht'ge Kreatur!«
»Wo denn? Ick seih jo nich de Spur.«
»Alle gauden Geister laben
Gott den Herrn! Dor steiht hei baben,
Dor kikt hei baben ut dat Finster 'rut,
Un recht manierlich süht hei ut.
Hei kikt von baben dor de Welt sick an.
Wo sick so'n Beist verstellen kann!
As wir hei just so'n ihrlich Minschenkind,
Herr Kawelmaker, as wi beiden sünd.
Ne, wo em dat doch putzig lett!
As hadd hei sick 'ne swarte Kapp upset't
Un hadd 'ne Pip Toback mang sine Tähn;
So kikt hei 'raf von sinen Bähn!
Herr Kawelmaker, wenn dit olle Dirt
Tau rechte Tid wir up de Schaulen gahn –
Taum Bispill, mein ick, hen nah Swan –,
Ick glöw gewiß, de hadd wat lihrt,
Hei süht jo nu all ut, as hadd hei utstudiert.«
»Wo hei dor woll heruppe kamen is?«
Seggt de oll Herr, »de Sak, de nimmt mi Wunner.«
»Ih! Dat hei baben is, dat is gewiß;
De Frag' is man, wo krig'n 'w em wedder 'runner?«
So stahn de beiden denn un kiken
In einen furt den Ossen an,
Un Stümmel kikt sei wedder an.
»Ne, so wat hett doch nahrens sines Gliken«,
Seggt Danjel, »täuw, ick krig di man!
So'n Kreatur, dat denkt villicht,
Dat is man so, as kik mi an;
Wat doch so'n Beist för Inföll kriggt!«
Sei gung'n nu wedder in den Stall herin
Un simmelierten dor, wo't woll müggt wesen sin.
»Süh!« seggt de Oll, »dat's man von wegen,
Dat du em nich fast bunnen hest,
Und as hei dunn irst los is west,
[38]
Is hei de Trepp heruppe stegen.«
»Ne! 'ruppe stegen is hei nich!«
»Na, is hei denn heruppe flagen?«
»Ne, Herr, hei hett sick 'ruppe lickt,
Un seihn Sei, dat geiht ganz geschickt:
So as wi Garben 'ruppe dragen,
So kräumelt dor en beten af,
Bald is dat Kurn, bald is dat Kaff,
Dat sammelt sick so'n Oß denn up,
Un dorbi lickt hei sick herup.
Un wenn hei sick denn 'ruppe schaben
Un steiht bi't vulle Fauder baben
Un hett den Hawerhümpel funnen,
Denn bring de Düwel em nah unnen!«
Ick heww all männ'gen Ossen kennt,
Den man mit Christennamen nennt,
De sick nah baben 'ruppe schaben
Un sick nah baben 'ruppe lickt,
Un wenn em irst dat Stück was glückt
Un hei in't vulle Fauder stunn,
Denn kreg kein Düwel em herun.
12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

12. De Köster up de Kindelbier

Is in dat Dörp 'ne Kindelbier,
Denn hungert uns' Köster drei Dag',
Denn ward so flau tau Sinn em schir,
So holl un boll in de Mag'.
Hei snappt man grad, hei jappt man grad
Un pipt ut dat letzte Lock,
Hei ward so dünning as 'ne Mad,
Un üm em slackert de Rock.
[39]
Sin Fru, de seggt: »Na, Vadding, hür!
Kumm! Et di doch mal ens satt;
Hir steiht en schönes Eijerühr
Un süs ok noch dit un noch dat.«
»Ih, dat ick doch en Schapskopp wir!
Dat süllst du doch weiten nahgrad.
Gah du doch mit din Eijerühr,
Denn morgen giwwt dat 'ne Brad.«
De Köster ward nu slapen gahn
Un drömt von Fisch un von Supp,
Un ringsüm süht hei Braden stahn,
De frett hei in'n Drom all up.
De Morgen kümmt, hei swekt man so,
Em dragen kum noch sin Knei.
Em is so leg, hei weit nich wo,
Em is, as wir hei intwei.
De Köster wankt tau Kindelbier,
Ach Gott doch! wat is em so leg!
Hei müßt vergahn vör Weihdag' schir,
Wenn hei nu den Braden nich kreg.
Up de Strat all rückt de Köster de Stuten,
All von Firn is em dat grad,
As hei vör de Dör noch steiht dor buten,
As rök hei 'ne Kalwerbrad.
Oh, wo fängt nu sine Mag' tau jäken
Un sin Liw tau knurren an;
Knapp mit swacke Stimm kann hei noch spreken:
»Gott taum Gruß ok, Vaddermann!«
[40]
Dat em jo nich geiht wat in de Wicken,
Rükt hei in de Käk herin;
An den Ruch möt hei sick irst erquicken,
Irst 'ne Näs' vull möt dat sin.
Hei rükt Supp un Braden, Fisch un Tüften,
Oh, wo glücklich hei dor stünn!
Bet oll Schultenmutter kümmt un schüfft en
Nah de vördelst Stuw' herin.
»Süh dor! Na, wo geiht't denn, Vadder Köster?«
»Oh, recht gaud, un vel schön Dank!«
»Wo? Ji seiht so leg ut«, seggt de Föster,
»Vadder Köster, sid Ji krank?«
»Krank bün ick just nich, ick heww't Fretfewer;
Doch dat sall mi nicks verslahn,
Denn ick denk, dat geiht woll wedder äwer,
Wenn wi man irst sitten gahn.«
Un de Preister fängt nu an tau döpen,
Un de Köster steiht un lurt,
Fängt sick an de Ärmel up tau ströpen,
Denn de Döp tau lang em durt.
Endlich kümmt de Häunersupp herinner,
Un de Köster mit en Satz
Springt nu nah den Disch un röppt: »Na, Kinner!
Jeder fix nah sinen Platz.«
Un de Köster, de sluckt in de gläugnige Supp
Un verbräuht sick binah sine Kehl,
Hei kellt sick den tweiten Teller vull up.
»Oh, Köster, oh, fret nich tau vel!«
[41]
Un as nu kamen de Tüften un Fisch,
Dunn fängt hei irst orndlich an;
Hei schüwwt sick den Staul woll weg von den Disch,
Un frett'e sick wedder heran.
»Na, Vaddermann Köster, wo geiht di dat hüt?
Du beterst di nu woll geswinn?«
»Achlat mi man noch en lütt Spirken Respit,
Mi ward all ganz anners tau Sinn.«
De Köster, de drinkt, un de Köster, de frett
Un langt sick ümmer dat Best,
Sin Buk, de ward runner un vülliger, bet
De Knöp em spring'n von de West.
»Na, Vaddermann Köster, nich wohr? Ick frag',
Nu büst du woll wedder gesund?«
»Ja! Vaddermann Föster, nu löppt mit de Mag'
De Katt mi nich weg un de Hund.«
Un as nu de Braden herinner ward bröcht,
Dunn kümmt ok en Pöttken mit Punsch.
»Oh, Köster, hüt hest in den Nettel nich leggt,
Hüt geiht di dat allens nah Wunsch.«
Hei frett, un hei drinkt, dat dat man so prust,
Un packt sick de Afsid noch vull,
Un af un an hett hei sick denn mal verpust,
Wenn't sick nich recht packen mihr wull.
Un so lustig ward de Köster,
Un hei ward so kreuzfidel,
Un so pust'e, un so blöst'e.
»Köster, du fretst hüt tau vel!«
[42]
Hett hei denn nu düchtig eten,
Ward hei doch ok drinken gaud.
»Schenk mi mal in, un gaud gemeten,
Mi is lustig woll tau Maud.«
»Na, wo is dat, Vadder Köster?
Nu hest du woll dinen Däg!«
»Din Gesundnis, Vadder Föster!
Ick bün königlich tau Weg!«
Kriggt dat vulle Glas tau faten,
Drinkt dat ut up einen Tog.
»Dat möt ein den Köster laten,
Hei hett en kaptalen Sog.«
Nu ward hei en Vivat bringen,
Set't up eine Uhr den Haut,
Un nu fängt hei an tau singen –
Na, dit geiht meindag' nich gaud!
Allerlei verfluchte Lieder,
De hei noch von früher weit.
»Köster, Köster, sing nich wider,
Hürst jo tau de Geistlichkeit!«
Hei drinkt bet tau'n letzten Druppen,
Drinkt sick einen richt'gen Zopp,
Bet hei nich mihr weit, ob up en
Bein hei steiht, ob up en Kopp.
Un de Köster, de tummelt taum Hus' herut,
De Häg' is ut,
Un krawwelt herüm up de Strat!
Hei weit nich, ob rechtsch oder linksch hei geiht
[43]
Un wo hei steiht.
»Oh, wir man 'ne Schufkor parat!«
De Köster, de tummelt taum Hus' herut,
Föllt up de Snut
Un schinn't sick af dat Gesicht.
»So geiht dat nich«, seggt'e, »ick möt mi holl'n;
Bald wir ick foll'n.«
Un durt nich lang', wedder hei liggt.
Un hei kümmt nah den Schulten sinen Swinstall 'ran,
Dor kloppt hei an.
»Gott sei Dank! Tau Hus wir ick nu!«
Un de Säg', de nörxt, un de Köster, de seggt:
»Ick funn doch t'recht.
Nah de Dör lat mi rinne nu, Fru!
Lat mi rinne nu, Fru! Na, wat lurt noch dat Wiw?
Dat is in dat Liw
Ganz gefährlichen rinne mi slahn.
Wenn dit länger noch durt, na, denn sett ick mi mal
En beten hir dal,
Denn mag woll de Weihdag' vergahn.«
Un hei set't sick nu dal, woll rin in den Meß,
Un täuwt indes.
Äwer bald hett hei legen verlang,
Un as hei den Meß sick hett muschelt taurecht,
Ganz glücklich hei seggt:
»So, nu ligg ick tau Bedd, Gott sei Dank!«
As de Schult utslapen hett,
Makt hei sick up sine Bein,
Will de Swin doch mal beseihn,
Ob sei noch nich wiren fett.
[44]
As hei sei von un'n un baben
Un von rechtsch un linksch besüht,
Ob dat woll taum Slachten Tid,
Lopen s' rut em ut den Kaben.
Un de olle, grise Säg',
De von allen was de grötst,
Kümmt denn mit de Wil tauletzt
Dorhen, wo de Köster leg.
Un dor mullt dat Dirt un wäuhlt,
Stött den Köster mit de Snut,
Wäuhlt em ut den Meß herut;
Un de Köster, de dit fäuhlt,
Denkt, hei liggt doch gor tau fri;
Meint, dat hei nich taugedeckt
Un dat sine Fru em weckt.
»Mutter, segg, wat stöttst du mi?«
»Gott's ein Dunner! Vaddermann!
Wo kümmst du in minen Meß?«
Un de Köster, de indeß
Sick vermüntert, kickt em an,
Makt so'n Ogen as 'ne Ul,
Kickt den Meß an un de Säg'
Un dat Flag, wo hei dor leg,
Un ritt sparwit up dat Mul.
»Vadder Schult, lat di bedüden:
Böse Geister sünd bereit,
Uns, de von de Geistlichkeit,
Stets tau foppen un tau brüden.
[45]
Sett man din Gemäud in Ruh,
Vadder, im verrad' mi nich!
Segg't man blot den Preister nich
Un bileiw' nich mine Fru.«
13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

13. De Preisterwahl

»Gu'n Dag ok, Bräuding Westenblatt!
Na, ok en beten in de Stadt?
Wo geiht di dat? Wat makt din Fiken?
Willst nich en beten 'ranne kiken?«
Seggt tau den Buren Kopmann Hahn,
»Kumm, drink en Gläsken Mulderjahn.«
De Bur, de ümmer döstig was,
Geiht nah em 'ran un drinkt en Glas.
»Na, sett di doch en beten dal!«
»Ick dank velmal, ick kann woll 'n beten stahn!«
»Ji heww'n jo woll bald Preisterwahl?«
Fröggt em denn wider Kopmann Hahn.
»Sei segg'n't jo all, denn möt't woll wesen.«
»Ick heww't in't Wochenblatt hüt lesen.
Tau weckern ward't ji jug bequemen?«
»Je, wat weit ick! Dat's so un so.«
»Je, einen möt ji jug doch nehmen?«
»Ja, dat's gewiß! Doch segg'n sei jo,
Doräwer is noch nicks beslaten.«
»Wat sünd denn dat för Kannedaten?«
»Je, wat weit ick! De ein, de sall
Jo woll ut Criwitz bürtig sin,
Un de will jo, so segg'n sei all,
Wenn hei kümmt nah de Parr herin,
Sick tau dat swere Stück bequemen
Un unsen Eddelmann sin olle Swester nemen.«
»Na segg! Wo is't denn mit den tweiten?«
»Je, Brauder Hahn, wer kann dat weiten?
[46]
De ward hir wenig woll bekannt sin,
Doch alltausamen segg'n sei vör gewiß,
Dat hei sick frigen will de Gouvernantin,
De up den Hof bi unse Gören is.«
»Wat is de drüdd denn för 'ne Ort?«
»Ick heww mi för em ok nich wohrt.
Sei segg'n, wenn de de Parr ded krigen,
Denn wull hei unse Preisterdochter frigen.
Ach Gott! Sei snacken allerlei.«
»Na, weckern wählst du von de drei?«
»Je, wat sall ick mi lang' noch quälen,
Ick ward uns' Preisterdochter wählen!«
14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

14. Fisematenten

Wer weit, wat Fisematenten heit,
De tred mal up un segg't!
Ick glöw, ji gewt mi kein Bescheid,
Un keiner kriggt dat t'recht.
Dat Wurd, dat hett vel in den Mund
För den'n, de d'rup studiert;
Tau Malchow, in 'ne lust'ge Stund
Heww ick't mal spelend lihrt.
Paßt up! Ick mak jug ok so klauk,
Will jug dat Ding vertellen,
Doch möt ji nich min lustig Bauk
För Fisematenten schellen.
Ick was mit minen Fründ, den Föster Slang',
Des Abends späd noch up de Jagd;
Wi lurten bet, wi lurten lang',
Kein Rehbuck kamm, kein Has', de let sick blicken;
[47]
Dat was 'ne bitter kolle Nacht,
Ick was so stiw, ick kunn mi kum noch bücken.
»Stahn wi hir länger«, rep ick, »Slang',
Denn ward mi üm min Leben bang',
Dod sünd wi morgen, Gott erbarm's!
Ick gah nah Malchow rin un drink wat Warms.«
Na, hei gung mit. Geseggt, gedahn!
Wi warden denn nah Unkel Dalitz gahn.
Un as sick Unkel unser hadd erbarmt
Un mit en Gläsken Punsch uns warmt,
Dunn set'ten wi mit Unkel Swinner
Taum Bostonspill uns in de Eck herinner.
(Tau Malchow is dat Mod, dat möt ji weiten,
Dat sei sick all dor Unkel heiten.)
Na, Unkel Swinner! Kennt ji Unkel Swinner?
Dat is en ollen Racker, ollen Sünner;
Hei kikt, wenn ji dat nich gewohrt,
Jug niederträchtig in de Kort. –
Dat Spill gung los. För mi gung allens dwatsch,
Nochtau wi spelten mit Karbatsch.
Un unser olle Unkel Swinner,
Dat was de einzigste Gewinner.
Mit einmal seggt hei: »Elf!« – Herr Je, wo würd mi bang'!
»Ok elben«, seggt min Föster Slang'.
Dunn fohrt mi dat so dörch den Sinn:
Ih, süll dat woll nich mäglich sin,
Den Ollen eins recht antauführen?
Na, täuw mal! Will'n't doch mal probieren!
In Ruten müßt sin Spill woll sin.
Ick nem den König nu von Ruten
Un stek em blitzen-blank ganz buten,
So dat hei recht em seihen künn.
»De föllt«, so denkt min Unkel Swinner
Un plumpst recht in de Fall herinner.
Hei tägerte ok gor nich lang',
[48]
Un »twölf!« rep hei. – »Ick paß!« säd Slang'.
Dunn nem ick ruhig Ruten-Säben
Un stek sei bi den König neben.
As Unkel Swinner dit gewohrt,
Dunn smet hei up den Disch de Kort,
Schimpt un schandiert gor fürchterlich:
»Mit Fis'matenten spei ick nich!«
15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

15. De Gedanken tau Pird

»Süh dor, süh dor! Gu'n Dag, Herr Bank!«
Röppt Pächter Banken tau Notorjus Klein,
»Ick heww Sei doch ok gor tau lang'
Bi uns hir nich in Wohren seihn.
Sei maken sick ok gor tau ror!«
»Wat sall ein maken, Herr Notor,
In'n Frühjohr hadd'ck so'n slimmen Haust,
Un nu bün'ck midden in den Aust;
Sei künn'n sick äwer seihn ens laten.«
»Ih, dat wir eben grad nich dull.
Doch äwerst, wat ick seggen wull –
Heww'n Sei all düchtig Häuner schaten?«
»Rabbhäuner? Ne! Nich äwer Johr.«
»Denn sünd de Dinger woll sihr ror?«
»Ih, Gott bewohre! Haun bi Haun!
Ick heww man likerst vel tau dauhn,
Dat ick nich recht afkamen kann.«
»Na, hüren S', Herr Bank, dormit Sei't weiten:
So mäglich, in de negsten Dagen,
Denn kik'ck en beten bi Sei an;
Min grötst Vergnäugen is dat Scheiten
Un denn vör all'n up Häuner jagen.«
»Na, dat's en Wurt un is gewiß!
Un wat dor denn von Häuner is,
[49]
Dat will'n wi all denn kappenieren,
Un nahsten will'n wi s' ok probieren.«
Na, dat is gaud! Geseggt, gescheihn!
Nah fiw, söß Dag' makt sick Notorjus Klein
Nu up den Weg un hen nah Banken.
As hei nu führt de Drift entlanken,
Wo ein dat Dörp all seihen kann,
Dunn süht hei ok den Pächter all von widen
Up sinen witten Schimmel riden,
Un durt nich lang', dunn kümmt de Oll heran.
»Gu'n Dag! Na, dat is recht, oll Fründ,
Dat Ji mi Wurd doch hollen hewwt.
Nu führt man sachten tau; wi sünd
Hir man noch bi en lütt Geschäft;
Ick lat hir achter Gasten binnen
Un ward mi glik tau Hus infinnen.«
»Na, wenn't mi man tau lang' nich durt«,
Seggt de Notor un führt nu sachten furt.
Un Bank, de giwwt den Schimmel nu de Spurn
Un jagt irst achter'n hogen Durn,
As Klein em nich mihr seihen kunn,
Dunn achter'n Barg, dunn achter'n Busch herun
Un endlich nah den Hof herup.
Hir makt hei fix de Stalldör up
Un jagt den Schimmel dor herin,
Löppt d'rup tau Hus nah sine Fru
Un röppt ehr tau: »Rasch, Mutter, fixing nu!
Sett all so'n Kram hir vör min Bedd,
Dat't so as bi en Kranken lett,
As leg ick krank hir all sid Dagen,
Lat allerlei herinner dragen,
Un fröggt hir wer, denn möst du seggen,
Dat ick all lang' bün dodenskrank.«
Un dormit treckt sick ut uns' Bank
Un deiht sick in dat Bedd 'rin leggen.
[50]
Üm sinen Kopp ward hei en Dauk sick binnen,
Un all de Buddel, de sin Fru kann finnen,
De warden vör sin Bedd henstellt,
So dat em jeder för en Kranken höllt.
Kum is dat farig, kum is dat gescheihn,
Dunn kümmt denn min Notorjus Klein.
»Gu'n Morgen, Madam Banken, guten Morgen!
De Oll hett wat noch tau besorgen,
Hei's noch en beten 'rut tau Fellen
Un süht dor noch nah sinen Gasten,
Doch säd hei mi, hei wull sick hasten,
Ick süll dat Frühstück man bestellen.«
»Min Mann? – Wo? Reden Sei von minen Mann?«
»Ja woll! Von weckern süs?«
»Ih, Herr Notor, ick glöw, Sei spaßen man.
Woll sid en fiw, söß Dagen is
Min Mann all elend dodenskrank.
Mit em is't gor tau slicht beschapen.«
»Wat! Wer is krank? Doch nich Herr Bank?
Den heww ick eben jo noch drapen.«
»Je, dat verstah ick nich! Sei känen sick äwertügen
Un säl'n em glik tau seihen krigen.
Hei is so krank, as einer warden kann.
Seih'n S' hir, hir liggt min arme Mann.«
»Ih wat! Wo's't mäglich! Wo kann dat gescheihn!«
Röppt ganz verdutzt Notorjus Klein,
»Kum vör 'ne halwe Stun'n, dor heww'n wi beid
Noch mitenanner spraken an de Scheid.
Sei reden jo up einen Schimmel.
Wo is dat mäglich? Gott in'n Himmel!«
»Ach Gott!« fängt Bank nu an tau stähnen
Un stamert just, as wiren sine Tähnen
Em eine Ehl tau lang in sinen Mund,
»Ach Gott! Ick woll, ick wir gesund
[51]
Un künn en beten 'rümmer riden,
Anstatt hir so'ne Pin tau liden.
Ach, Mutting! Ick bün gor tau krank.«
»Ne, dit's doch dull, min leiw' Herr Bank.
Ick heww perßönlich mit Sei spraken
In eigene Persönlichkeit,
Sei deden mi noch äwerstraken
Un säden noch, dat Sei dat freut,
Dat ick dat höll, wat ick verspraken.«
»Ih, Gott bewohr! Min leiw' Herr Klein,
Wat Sei dor hewwen rümmer riden seihn,
Dat müsten denn woll min Gedankenwesen.«
Na, nu fang't den'n Notorjus an tau gräsen.
Gedanken sünd all slimm, wenn sei ganz heimlich sünd,
Vör allen bi de Herrn Notoren,
Doch wenn ein sei all up de Landstrat findt
Trotz Polizei un trotz Schandoren
Un hoch tau Pird mit Ridpitsch un mit Sporen,
So as Herr Banken sin sünd rümmer reden,
Dor känen einen jo de Ahnmachten antreden.
So wat hadd nie hei seihn tau Wohren;
De Sak, de kunn hei doch nich trugen,
Em fung gefährlich an tau grugen.
»Na«, seggt hei, »denn, Herr Bank, adjüs!
Ick wünsch Sei gaude Beternis.«
Un dormit gung hei ut de Dör.
So korting würden em sin Hacken,
Em kamm dat justement so vör,
As würd oll Bank em up den Nacken hacken;
Un de oll Pächter, de was swer.
Fix stiggt hei 'rup nah sinen Wagen
Un lett den Kutscher vörwarts jagen.
Nu springt oll Bank ok ut dat Bedd,
Löppt an dat Finster. »Krischan, ledd
Den Schimmel glik mal vör de Dör!«
[52]
Un Krischan ledd't den Schimmel vör.
Un Bank, de spaud't sick, wat hei kann,
Un treckt sick de Kledaschen wedder an,
Langt sick de Pitsch, set't sick den Strohhaut up,
Drinkt irst noch einen lütten Kümmel
Un springt up sinen Schimmel 'rup.
Un heidi! vörwarts geiht de Schimmel.
Gestreckten Galopp klabastert de Racker
Irst run von den Hof, dunn äwer den Acker
Un, all wat hei kann, hen nah de Scheid,
Wo sei sick irsten drapen beid.
Ok uns' Notorjus, den hüt dat Besäuken
So dull verled't is, führt en Draf,
Dormit hei kümmt man von de Feldscheid 'raf,
Wo't an den hellen Dag ded späuken.
Doch kum was up dat olle Flag hei kamen,
Dunn dröppt hei ok mit Banken dor tausamen.
De Kutscher, de den Ollen ward gewohr,
De dreiht sick üm un seggt:
»Oh, seihn S' doch mal! Sei säden, Herr Notor,
Herr Bank, de hadd tau Bedd sick leggt
Un leg tau Hus so dodenskrank,
Dor ritt hei jo de Hocken lang.
Ick seih an em kein Krankheit nich,
Hei is jo ganz gesund up Stun'ns.«
»Swig still«, seggt Klein, »dat is hei nich!
Bed leiwersten en Vateruns'.
Kihr di an nicks und jag' de Drift entlanken,
Dat sünd all wedder sin Gedanken.«
16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

[53] 16. Rindfleisch un Plummen

»Den ganzen Dag bit Döschen stahn
Un ümmer achtern Haken gahn
Un up den Acker Kluten pedden
Un denn mal wedder Ossen ledden
Un denn mal drög un denn mal natt,
Wo, mine Herrn, geföllt Sei dat?
Un denn? Wat krig ick denn för Eten?
So slicht un man so'n lüttes beten!
Un ümmer Tüften, ümmer Räuwen,
Dor mag de Deuwel länger täuwen!
Ne, Herrn! Denn hett 'ne Ul dor seten,
Bi dröge Tüften kann ick nich bestahn.«
»Na gaud, min Sähn, du kannst nu gahn«,
Seggt de Burmeister. – As hei 'rut,
Seggt hei tau'n Ratsherrn Wohlgemuth:
»Ich glaube fast, und mir will es bedünken:
Der Mensch hat recht;
Denn solches Essen, solches Trinken
Paßt sich nicht für en tücht'gen Knecht.
Indessen woll'n den Herrn doch auch mal fragen.
Heda! raupt mal den Bäcker Hagen.«
De Bäcker kümmt. »Mein lieber Meister Hagen,
Ihr Knecht war hier und tät sich sehr beklagen:
Sein Essen sei so schlecht.
Wir fragen nun: Wie halten Sie den Knecht?«
»Na, dat möt ick gestahn!
Dor möt doch glik dat Wetter 'rinne slahn!
Dat hürt ick niemals all min Dag!
Ick holl min Lüd so slicht?
Antwurten S' blot up dese Frag':
Rindfleisch un Plummen, is't en slicht Gericht?«
»Den Dunner ok! Dat is en prächtig Eten!
Rindfleisch un Plummen? Is't nich wohr?
Herr Ratsherr, ne! Wo wull'n wi dorin freten!«
[54]
»Ja«, seggt de Ratsherr, »dat's gewiß!
Wenn't Rindfleisch mör un wenn de Plummen gor,
Denn wull ick meinen, dat't wat Schönes is.«
»Dat is en Eten, as in'n Himmel«,
Seggt de Burmeister, »täuw, du Lümmel!
Ick ward en Würdken mit di spreken
Un di de Leckertähn utbreken.
Täuw, du Karnalli, ick will di betalen!
Oh, lat't mal glik den Slüter halen,
De sall em doch up allen Fällen
En richtig Dutzend rinne tellen. –
So, mine Herrn, man Platz genamen,
Un lat't den Kirl mal wedder 'rinne kamen! –
Du Slüngel! Du entfamtigte Hallunk,
Is di dat noch nich gaud genung,
Wat meint so'n näsewise Bingel?
Wat meinst du denn! Du ßackermentsche Slüngel!
Gausbraden alle Dag un Hauneris,
Dat würd di smecken, un denn schäpelwis?«
»Wo so? Wo ans? Gausbraden alle Dag'?«
»Halt's Maul! Und räsonier' Er nicht!
Antwurt Hei mi up mine Frag':
Rindfleisch un Plummen, is't en slicht Gericht?«
»Den Deuwel ok«, seggt Jochen Brümmer,
Un dreiht den Haut in sine Hand herümmer,
»Rindfleisch un Plummen is en schön Gericht.
Doch, mine Herrn, ick krig't man nich.«
17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

17. Wo büst du 'rinne kamen?

»Wo Deuwel! Dreigen mi de Ogen?
Wo, is dat nich uns' Schulten-Jochen?
Na, Brauder, ok en beten hir?
Kumm, sett di dal un drink mal Bier.«
»Ih, lat mi man en beten stahn.«
[55]
»Ne, segg, büst du tau führen hir?«
»Ne!«
»Denn büst du woll herinner gahn?«
»Ne!«
»Denn magst du gor rin reden sin?«
»Ne!«
»Nich gahn, nich führt un nich rin reden?«
Na, segg, wo kümmst du denn herin?«
»Ick müßt en Ossen rinne ledden.«
18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

18. De Wedd

De Bäcker Swenn, de sitt in sine Stuw'
Un hött sin Tweiback un sin Kringel,
Dunn kamen tau em rin twei lange Slüngel.
»Oh, Meister, bring'n S' doch mal eins swinn
För uns en gaudes Frühstück rin!«
»Ja woll!« Hei halt nu Eier, Schinken.
De Gäst, de föddern ok tau drinken,
'ne Buddel Win vom besten sall dat sin.
De Wirt, de bringt s'; de Gäst, de sünd taufreden
Un fangen an von dit un dat tau reden.
»Na, hür mal, Brauder Möller, kumm!
Schenk di mal in, wi will'n mal drinken«,
Seggt irst de ein un ward den annern plinken,
»Nu segg mal blot, wat was de Kirl doch dumm!«
»Du meinst den Ollen an den Mark,
Den ollen Bäckermeister Hauck?
Ja, den sin Dummheit, de is stark.
De Oll, de höllt sick schrecklich klauk,
Un hett sick doch so dull blamiert.«
De olle Hauck? – Oll Bäcker Swenn, de hürt
Ganz nipping tau. »Oh, wenn ick fragen kann,
Wobi let de oll Voß sick faten,
Hei is doch süs so'n nägenklauken Mann?«
[56]
»Sei weiten doch: hei kann dat Wedden jo nich laten,
Un dorbi kregen wi em 'ran.
Wi wedd't mit em, un hei verlur,
Dat hei vör sine Stubenuhr
'ne Virtelstund nich sitten künn
Un nich so langsam un so swinn,
So as de Parpendikel slög,
De Würd' ahn Stamern 'rute kreg:
'Hir geiht'e hen, dor geiht'e hen,
Hir geiht'e hen, dor geiht'e hen.'«
»Ih, dat's doch nich so swer«, seggt Swenn,
De gor tau girn ok wedden müggt,
»De olle Schapskopp! Na, mi dücht,
De Sak, de is doch gor tau licht.«
»Je«, seggt de ein, »dat is doch so'n Geschicht!
Sei dörben nich upstahn, nicks anners reden,
Sei möten ümmertau den Vers herbeden.«
»Ick dauh't, un ick gewinn«, seggt Swenn,
»Hir geiht'e hen, dor geiht'e hen.
Hir, föfteihn Daler sett ick hen!«
De beiden Kirls kregen
Nu ehren Büdel rut un set'ten föfteihn gegen,
Un vör de Klock set't sick oll Swenn.
»Hir geiht'e hen, dor geiht'e hen.«
»Adjüs! Herr Swenn«, seggt nu de ein
Un makt sick an de Dalers 'ranne
Un sick dunn fix up sine Bein.
»Adjüs! Herr Swenn«, seggt ok de anner,
»Sei dörben nich upstahn, nicks anners reden,
Sei möten ümmertau den Vers herbeden,
Ick wünsch Sei ok recht vel Plesier.«
»Je, dat ick doch en Schapskopp wir
Un dordörch mine Wedd verlür!
Ne! Lopt ji man«, denkt Bäcker Swenn,
[57]
»Hir geiht'e hen, dor geiht'e hen.
Üm mine Wedd ward mi nich bang'n;
So licht lat ick mi noch nich fang'n.«
Hei drömt sick nu all as Gewinner,
Dunn kümmt tau em sin Fru herinner,
De ut de Stuw' wat 'rute halt.
»Na, Vader, heww'n de Kirls betahlt?«
»Hir geiht'e hen, dor geiht'e hen.«
»Wat is 'e los? Wat fehlt di, Mann?
Wat red'st du dor? Wat is di denn?
Wat kickst du denn de Klock so an?«
»Hir geiht'e hen, dor geiht'e hen.«
»Mein Gott! Wat fehlt di? Segg doch, Swenn!
Du büst doch woll nich dun hüt morg'n?
Du büst doch woll verrückt nich word'n?«
»Hir geiht'e hen, dor geiht'e hen.«
»Herr Jesus, komm doch rinne, Fik!
Lat allens liggen, lop un rönn
Doch mal nah Dokter Hansen glik.
Hei süll doch kamen in den Ogenblick,
Uns' Vader hadd nich sinen Schick.«
»Hir geiht'e hen, dor geiht'e hen.«
»Hür, Vadding! Swenning! Leiwe Swenn!
Herr Gott doch! Vadding! Hürst du nich? –
De Ogen gahn em fürchterlich.
Segg, Vadding! Segg! Kennst du mi denn?«
»Hir geiht'e hen, dor geiht'e hen.
So, Mutter! So! Nu heww ick wunn'n!
Nu is't 'ne richt'ge Virtelstun'n.
So, Mutter! So! Nu heww ick wunn'n!
»Ih, Vadding, kumm! Leg di tau Bedd;
Ick bidd di d'rüm in Gottes Namen.
Ick denk, de Dokter sall glik kamen.«
»Gott's Dunner, Mutter! Ne! Ick heww gewunn'n. –
Dor sall doch glik dat Wetter rinne slagen!
De Kirls, de heww'n mi doch bedragen,
[58]
De niederträchtigen, entfamten Hun'n! –
Wat? Meinst du, dat verrückt ick bün?«
Un as hei noch so schellt, dunn kümmt de Dokter 'rin.
»Ja, ja! Er ist in schrecklicher Erregung,
Der Puls in heftiger Bewegung,
Das glüh'nde Auge rollt und irrt
Umher. Das Faseln von der Wette! –
Der arme Mann ist leider ganz verwirrt
Und ganz gestört, er muß zu Bette.«
»Gott's Dunner! Hür'n Sei mi doch an!«
»Min leiw Herr Swenn, man keinen Larm!
Wi weiten't all! Nu kamen S' man.«
Un dormit krigt de Dokter em bi'n Arm,
Un sine Fru, de nimmt den annern,
Un Fiken, de schüfft achter nah.
So möt hei nah de Kamer wannern.
Hei flucht un swört, hei deiht un seggt,
Dat helpt em nicks, hei ward mit Bidden, bald,
Wenn de nich helpen, mit Gewalt
In't warme Bedd herinne leggt.
Nu geiht dat los mit Aderlaten!
Up sinen Kopp ward Water gaten;
Un wenn hei blot mal wedder röppt:
»Ick heww jo wedd't, un ick heww wunn'n!«,
Denn ward hei glik von Flässen schröppt,
Em acht're de Uhren Ilen set't,
Un Luft ward em denn schafft von unnen.
So liggt hei nu den einen Dag, den tweiten
Bi Hawergrütt un Watersupp,
Un keiner will von em wat weiten.
Un deiht hei blot den Mund mal up,
Denn heit dat glik: »Wat willst du, Swenning,
Ligg ruhig, stilling, leiwes Männing!«
Un fängt hei an mal tau vertellen
[59]
Von sine Wedd un an tau schellen,
Denn heit dat glik: »Oh, Fiken, lop und rönn
Doch glik mal nah den Dokter hen.
Hei müßt em wedder Ilen setten,
Un süll de Spritz ok nich vergeten.«
»Na«, denkt hei endlich, »giww di man!
Verrückt? Ne, dat's nich wohr, dat bün 'ck nich west,
Doch dumm, as einer wesen kann!
Ick glöw binah, dat is dat best:
Ick segg hir weder in dat Bedd
Noch äwerall wat von min Wedd.
Ick glöw', ick swig man ganz un gor.
Dat Geld is weg, de Schimp is dor.
Sei heww'n mi doch tau arg traktiert,
Von't Wedden bün ick nu kuriert!«
19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

19. De Frigeri

Kenn'n ji den ollen Abraham
Ut Ribnitz woll, de süs mit Ogengläs'
Un Brillen hen nah Güstrow kamm?
Hei hadd 'ne hellisch lange Näs'
Un von Kalür blag as 'ne Träms'.
Na, de un oll Levin ut Däms –
Hei würd ok Humpel-Levin nennt –,
De hadden beid all lang sick kennt
Un wüßten vonenanner ganz genau,
Dat jeder düchtig hadd wat in de Schauh,
Dat beid' sei in de Wull rin seten
Un Moses hadden un Propheten.
Na, Levin dröp mit Abrahamen
In Güstrow mal tau Marktid ens tausamen.
Sei gahn nu in en Wirtshus 'rinner
Un reden dor von Handelssaken,
[60]
Un as de gründlich sünd bespraken,
Dunn kamen s' endlich up ehr Kinner.
»Ick heww«, seggt Levin, »man das ain.«
»Gott's Wunder«, seggt nu Abraham,
»Ick hob jo aach man bloß das ain!
Geb'n wir de Kinner doch zesamm,
Laß unsre Kinner sich doch frai'n!«
Un durt nich lang', so sünd sei handelsein.
»Na gaud! Denn will'n wi doch vor allen Dingen«,
Seggt Levin nu tau Abrahamen,
»Dat negste Mal de Kinner mit uns bringen,
Wenn wi nah Güstrow wedder kamen;
Denn wenn sei beid sick sälen frigen,
Denn möten sei sick doch ok mal tau seihen krigen.«
As sei dat negste Mal nu kamen
Un sei tausam nu wedder sünd,
Fröggt Humpel-Levin Abrahamen:
»Nu? Hast de mitgebrocht dain Kind?«
»Was wüll ich nich! Was fragst du mir?
Main Kind is in de Kammer hier.
Doch, Levin, sag', wo üs denn dain?«
»Ich will's doch gleich zu holen gaihn. –
Doch hör'! Wir wüll'n en Spaß uns machen,
Wenn ich d'ran denk, muß ich schon lachen.
Rechts in de Kammer is dain Kind?
Nu wüll ich holen mains geschwind,
Das wüll'n mer links hier in de and're bringen,
Un wenn mer beid' hier hoben Platz genummen,
Hier auf den Sofa in de Stub',
Dann wüll'n mer mit de Klingel klingen,
Dann süll'n se beid' zugleich herinner kummen.«
»Ja, Levin! Ja! Das is zum Lachen.
Was werden se vor Ogen machen!
Nu sput' dich man und lof geschwind!«
Un oll Levin, de bringt sin Kind.
[61]
As sei tausam nu wedder sünd
Un ehre Kinner in de Kamern neben,
Dunn setten sei sick up den Sofa dal
Un freuen sick un dauhn sick hägen,
Wat dit woll för en Spaß würd geben,
Wenn nu de Kinner hir taum irstenmal
As Brudlüd sick tau seihen kregen.
»Paß du mal aaf! Das würd e Spoß!«
»Der Infall is wohrhaftig doch karjos!«
»Ich wollt, de Memme wär' derbei.«
»Na, Levin! Wenn ich sag' nu: ains, zwai, drai!,
Denn kannst du mit de Klingel laiten,
Se wüssen, was das süll bedaiten.«
Un Abraham seggt: »Ains – zwai – drai!«
»Gott's Wunder!« röppt Levin, »ai waih!«
»Wos üs?« röppt Abraham, »wie haißt?
Bin dorüm ich her mit das Kind gereis't?«
Denn seiht, dor kümmt ut jede Kamerdör
En upgeputzten Judenjung' hervör.
20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

20. De Pirdkur

Ick hadd en gauden Fründ, nu is hei dod,
Dat was en wohren Swerenot,
Hei was en Dokter, wenn ok keinen zünft'gen
Hei doktert blot de Unvernünft'gen,
Pirdokter was hei, Borchert heit hei,
Un up den Kirchhof liggen deiht hei.
Gott lat em dor nu selig rauhn! –
Na, de hadd vel enmal tau dauhn
Up einen Gaud, dat, wenn ok nich ganz dicht,
Doch ok nich wid von Wohren liggt.
Un up dat Gaud, dor wahnt – vör den'n, dei't weiten will –
Noch hüt tau Dag' Herr von April.
Herr von April, de hadd en krankes Pird,
[62]
En Schimmelhingst un dusend Daler wirt,
Un dormit was hei noch nich tau betahlen;
Dat was dat beste Pird in sinen Stall.
Herr von April lett also Borchert halen,
Un sei bespreken nu den Fall
Un nebenbi noch ann're Fälle,
Dunn kümmt en Mäten 'rin, de hett en Teller
Mit Snaps un Botterbrod, dat höllt sei Borchert hen,
So as ein dat woll einen Knecht,
De uns 'ne Fuhr vull Tüften bröcht,
Nah'n Sadel rup tau langen pleggt.
»Min Döchting«, seggt uns' Borchert, »wenn
De Snaps un't Botterbrod för mi sall sin,
Denn nimm't man wedder mit, ick bün
Hüt morgen hungrig nich en Spir.«
Herr von April entschuldigt sick nu sihr.
»Ei, Borchert«, seggt hei, »nehmen Sie den Teller,
Ich habe leider keinen Wein im Keller,
Sonst würd ich sicher nicht verfehlen ...«
»Herr von April, wat helpt dat Quälen«,
Seggt Borchert, »frühstückt heww ick all,
Ick denk, wi gahn jetzt nah den Stall
Üm uns den Kranken tau beseihn.«
Na, dat ward denn nu ok gescheihn.
De Dokter, de bekikt dat Pird
Von un'n un baben, vörn un hinnen,
Befäuhlt dat rechtsch un linksch gelihrt,
Un as hei allens utstudiert,
Ward hei 'ne Tidlang sick besinnen. –
»Je«, seggt hei endlich tau Aprilen,
»De Hingst, de ded sick stark verküllen,
Hei hett 'ne schreckliche Kolik,
Un mit em steiht dat gor tau slimm.
Wenn Hülp nich kümmt den Ogenblick,
Denn sünd Sei üm dat Pird herüm.«
»Ich bitt' Sie, Borchert, retten Sie das Pferd,
[63]
Das Pferd ist tausend Taler wert.
Mein Pferd! Mein Pferd! Mein schöner Hengst!
Sie glauben nicht, wie ich mich ängst'!
Gibt's denn nicht ein probates Mittel?
Heraus damit! Ich hab' ja Drittel!«
»En Mittel? Ja, en Mittel giwwt't,
Doch bet wi uns dat halen laten, bliwwt
De Hingst uns unn're Fingern dod.
Dat weit denn doch de Swerenot,
Dat just kein Rotwin in den Keller is!«
»Was? – Rotwein? – Wie? Ist das es bloß,
Bloß Rotwein? – Ih, den hab ich ja,
Sehr schönen Wein – Schatoh la ros'!
Ih, Borchert, Rotwein ist ja da!
Jehann! Mak tau, mak fix un gah
Hen nah den Hus' nah de Mamsell,
Dat sei uns glik hir up de Stell
So drad un fix in'n Ogenblick
'ne gaude Buddel Rotwin schick.« –
As nu de Bengel mit de Buddel kümmt,
Giwwt hei den Dokter sei, un dese nimmt
En Proppentrecker ut de Tasch herut,
Ahn desen reis't hei niemals ut,
Un makt denn ok de Buddel up
Un prauwt tauirst en lütten Drupp.
»Herr von April, de Win is echt.
Herr von April, ja, wie geseggt,
De Win is exzellent.« (Kluck, Kluck, Kluck, Kluck.)
Un wedder nimmt hei einen Sluck.
»Ja, Borchert, ja, der Wein ist gut.
Woll'n wir denn nicht einmal probieren,
Was er dem Hengst für Dienste tut?«
»Jawoll will'n wi em mal probieren«,
Seggt Borchert; set't nu mit en Ruck
De Buddel wedder an. (Kluck, Kluck, Kluck, Kluck.)
»Ja, Herr, dat is en schönen Win,
[64]
De kann binah nich beter sin.
Schatoh la ros'! Jawoll, hir steiht't!
Ni drünk ick betern Win as dissen!
Hei is von Maßmann un von Nissen.
Wat doch so'n Win so glatt rin geiht!
Herr von April, so as ick mark:
De Win is äwerst woll sihr stark,
Hei hett gewiß so sine Mucken?«
Un wedder fängt hei an tau klucken.
»Ei, Borchert!« röppt Herr von April,
»Ei, Borchert, halten Sie doch still,
Sie haben ja die Flasche fast geleert,
Ich denk, der Wein soll für das Pferd?«
»För't Pird? Den Win för't Pird?
Den schönen Win för't unvernünft'ge Dirt?
Herr von April, wat denken Sei!
Schatoh la ros' för't unvernünft'ge Veih?
Dor denk ick anners!« (Kluck, Kluck, Kluck.)
Un drinkt de Buddel ut bet up den letzten Sluck
Un nimmt de Buddel von den Mund.
»Herr von April, Ehr Hingst is ganz gesund.«
21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

21. De Schapkur

So'n Gaudsbesitters sünd gewöhnlich
Gefährlich nägenklauke Ort,
Sei dauhn, as wenn de Weisheit ganz perßönlich
In ehren Kopp wir rinne fohrt.
Wenn ick Fru Weisheit äwerst wir,
In ehren Kopp wir ick nich rinne tagen,
Ick hadd mi leiwerst meid't in ehren Magen,
Dat's doch en vel behaglicher Quartier. –
Na lat't man sin, oll Fründ! Dat is man Spaß,
Wes't Ji man still! Gewt Jug taufreden!
Wat schert Jug dat, wenn Hinz un Klas
[65]
So in't Gelag herinne reden?
Wat makt dat ut, wenn Jug so'n Stubenhucker,
So'n jämmerlichen Kirl, so'n armen Slucker,
De nich 'ne Pip Toback is wirt,
Ok mal ens an den Wagen führt.
Nehmt Tint un Fedder, set't Jug dal
Un schriwt: »Mein lieber Moses, schickt mich mal
Gleich auf die Stell en dausend Daler Geld!«
Jug schickt de Jud soglik dat Geld,
Wenn ick de Sak em ok mak wichtig
Un schriw mit »mir« un »mich« ok richtig:
»Mein lieber Moses, lieber Freund,
Wollt Ihr mir nich en Taler leihn?«,
Denn paßt mal up, denn ward Ji't seihn,
Dat hei mi nich en Daler leihnt,
Un hadd'ck em ok wat vörgeweint. –
Na, wenn Ji dit bedenkt, oll Fründ,
Seggt, wir denn dat woll ok nich billig,
Dat Ji mi af un an ok willig
En lütt Privatvergnäugen günnt?
Nich wohr, Ji holl't nu up tau schellen?
Ick will Jug ok en Stück vertellen:
De Herr Karbatschky was en Ritter
In't schöne Mecklenbörger Land.
Na, einstens up den Sofa sitt'e
Un grüwelt äwer allerhand.
Na, kort un gaud, dor satt un slep'e
(Hei was so sachten drusselt in),
Dunn kamm tau em herin sin Scheper,
Un hei vermünterte sick swinn.
»Je, Herr, mit de verdammten Hamel,
Dat weit ick nich, wat de regiert.
[66]
Wo dat woll möt?« seggt Scheper Zamel,
»Nu is all wedder ein krepiert.«
»De Sak, de ward mi doch tau wichtig!
Den Dunner! Wedder einer dod?
Ick glöw, de Sak, de is nich richtig,
De Hitt in'n Stall, de is tau grot.«
»Ne, dat's nich wohr, dat kann'ck nich glöwen,
Ne, Herr, wat ick Sei seggen will:
So'n twei Grad Warmnis dau'ck ehr gewen
Un denn en halwen Grad von Küll.
So'n Warmnis is nich äwerdrewen,
Un jeder, de dat Schapveih kennt,
De ward gewiß mi recht drin gewen:
Dat is dat wohre Temprament.«
»Wi ward'n üm all de Hamel kamen,
Paß du mal up! Du wardst dat seihn.
Krank sünd de Hamel alltausamen,
Sei heww'n alltausam dat Dreihn.«
»Ja, mit de Krankheit ward dat gröter,
Un in den Stall süht't gruglich ut. –
Wo? Venus, du verfluchter Köter!
Willst du mal ut de Stuw herut?«
Sin Hund hadd sick herinne sleken.
»Je, Herr, ick weit kein Hülp nich mihr.
Min Fru ded ehr de Suchten breken,
Doch dat hett hulpen nich en Spir.«
»Dat is doch ein gefährlich Wesen! –
Doch hollt mal still, dor föllt mi in:
[67]
Ick heww mal von en Mittel lesen,
Dat sall en ganz kaptales sin.
Ick les' nich vel, dat möt ick seggen,
Un Rohlwees is min einzigst Bauk;
De sick so up dat Lesen leggen,
De warden allmindag nich klauk.
Doch dit, dit will wi mal probieren,
Ob't gaud, ob't slicht, is einerlei;
Denn wenn sei alltausam krapieren,
Denn kümmt nich an up ein Stück Veih.«
»So!« seggt de Ritter nu tau Zameln
Un geiht in sinen Schapstall rin,
»Nu grip mal einen von de Hameln
Un slep em hir mal ranne swinn!
Paß up! Dit sall sick beter schicken,
As wenn du ehr de Suchten brekst.
Ick ward den Kopp em runne drücken,
Un du geihst hen und halst de Äxt.
Ick holl den Kopp em nu heranner
Up des' Sid von de Schapstalldör,
Du geihst nu rümmer nah de anner
Un sleihst mal düchtig ens dorvör.
Ick tell nu drei, du makst din Saken
Un giwwst em einen dücht'gen Hau« –
Un kum hett hei dat drei utspraken,
Bautz! sleiht denn ok de Scheper tau.
»Na, Herr, wo is't? Is hei nu wedder beter?«
Doch unse Ritter antwurt't nich,
[68]
Un as de Scheper kamm, dor set'e
In'n Meß un rallögt fürchterlich.
Den eignen Kopp hadd hei heranner hollen,
De Hamel hadd em ranner stött,
Un von de Dränung was hei follen
Und hadd sick in den Meß rin set't.
Arme Ritter!
Dit is bitter!
Wer dit ok woll denken süll!
Krawwelnd in den Meß dor sitt 'e,
Un kopphäster ümmer schütt'e,
Wenn hei sick uprichten will.
Un de Scheper!
Ach, wo grep'e
In de Hor in sine Not!
In den Stall herümmer lep 'e,
Un wo schreg'e, un wo rep'e:
»Ach, ick slog den Herren dod!
Arme Ritter!
Gaudsbesitter!
Ach, wo möt mi dit noch gahn!
Hei ward witt un ümmer witter.
Dat mi doch dat Ungewitter
Sall glik in den Grund rin slahn!«
Ach, dor set'e!
Un wo let'e!
»Ne, dit kann ick nich verstahn!
Ach, min Angst ward ümmer gröter!
Venus, du verfluchter Köter,
Willst du ut den Weg mal gahn!«
[69]
»Wo?« fängt de Ritter an tau stamern,
»Wo kannst du so en Schapskopp sin
Un an de Dör so ranne hamern,
Wenn ick noch gor nich fahrig bün?
Ick bün noch in den Kopp ganz däsig,
Un min Verstand is dämlich schir –
Von nu an, Scheper Zamel, les' ick
Ok in dat Dokterbauk nich mihr.«
»Un dat, dat kän'n Sei mi tau glöwen«,
Säd Zamel, as hei mi't vertellt,
»Hei les' nie mihr in sinen Lewen;
Sin Bauk würd up dat Rigel stellt.«
»Na, würd de Hamel wedder beter?«
»Ih, de würd heil un deil gesund.«
»Un Venus, de verfluchte Köter?«
»Ih, dat's noch ümmertau min Hund.«
»Un het't sick mit den Ritter gewen?«
»Ne, Herr, de hett dat nich verwunn'n,
Un de is ümmer düsig blewen
Un hett mindag sick nich besunn'n.«
22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten

De oll Postmeister Möller fröggt
Den Jungen, de de Breiw utdröggt:
»Hest du de Breiw besorgt, Jehann?«
»Ja, Herr!« – »Ok den, de an
Den Jehann Krischan Engel wir,
De bi den Snider Block is in de Lihr?
Hest du sin Wahnung endlich funnen?«
[70]
»Ja, Herr«, antwurt de Burs, nahdem hei sick besunnen,
»Ja, Herr. Doch mit den ollen Breiw
Dor gung mi dat tauirst ganz eklich scheiw;
De Sak, de was sihr bisterig,
Denn in de Laagerstrat, dor wahnt hei nich
Un wahnt en En'n lang wider an den Strand;
Un wahnt nich rechtsch – ne! linker Hand;
Un wahnt ok nich in't drüdde Stock –
Ne! hei wahnt unnen in en Keller;
Sin Meister is nich Snider Block,
Sin Meister, de heit Snider Teller;
Hei sülwst, hei heit nich Krischan Engel –
Ne! hei heit Ann'meriken Dürten Rist,
Un't is ok keinen Sniderbengel –
Ne! Herr, 'ne olle Waschfru is't.«
23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

23. Dat Sößlingsmetz

So'n rechten Hanschendörper Bur,
Dat is 'ne snurr'ge Kreatur.
Wenn de mal kümmt tau Stadt herin,
Dat's grad, as wenn de Ap sick in
Pickstäweln hett infangen laten
Un weit nich recht, wo ut noch in.
Na, einmal kröp ut sinen Katen,
Wo hei in buren was un tagen,
De ein von ehr, oll Jochen Hagen,
Un gung tau Stadt hen nah Stemhagen.
As hei nu dor herümmer dwätern deit,
Dunn seggt tau em oll Hanne Heinz:
»Na, Brauder Hagen, na, wo geiht't?«
»Dat geiht jo noch, so as Ji seiht.«
»Je, Brauder Hagen, hür mal eins!
So kannst du hir nich rümmer lopen,
De Jung's, de kamen süs tau hopen,
[71]
Din Bort is tollang unner dine Snut,
Du sühst jo as en Farken ut.
Irst geihst du hen un lettst di hübsch balbieren,
Denn nahsten kannst du 'rüm spazieren.«
»Den Dunner!« seggt oll Jochen Hagen,
»Ji sünd verdeuwelt fin hir tau Stemhagen.
Na, wenn dat möt, denn möt't ok scheihn.«
Hei makt sick also up de Bein
Nah'n ollen Dokter Metzen hen.
Irst steiht hei dor un gapt un gapt;
Na, endlich seggt sei doch: »Wat gew'ck Em, wenn
Hei mi den Bort herunner schrapt?«
»Ja«, seggt oll Dokter Metz, »min leiwe Fründ,
Dat kümmt drup an, so as de Metzers sünd.
Mit dit, dor kost't de Spaß twei Gröschen.«
»Den Dunner ok!« seggt Jochen Hagen,
»Dor möt'ck binah en Dag för döschen!«
»Denn möt Hei't mit dat anner wagen,
Dat heww ick noch hüt morgen wett't
Un is tau'm Schilling ingeset't.«
»Dat Geld is gor tau knapp up Städen
Un slimme Tiden sünd anjetz.«
»Na, gaud – ick will Em nich bereden,
Denn nehm Hei sick dat Sößlingsmetz.«
»Na, denn will'n w't dor mal mit probieren.
Ick heww jo anners doch kein Wahl«,
Seggt Hagen nu un set't sick dal,
Un Metz fängt an em tau balbieren.
Na, so'n Stück Arbeit möt man kennen!
Oll Metz treckt irst den Rock sick ut
Un spuckt sick dreimal in de Hän'n,
Denn de oll Hagen hadd 'ne Hut
So as so'n olles Seehundsfell,
Wat äwer'n Reisekuffert is.
Oll Hagen set't sick nu tau Stell,
Metz höllt mit eine Hand em wiß,
[72]
Un mit de anner un dat Sößlingsmetz
Fuhrwarkt hei em nu in't Gesicht herin.
»Na«, denkt oll Hagen, »dit's was Nett's!
Wat ick doch för en Esel bün!
Dit heww ick würklich nüdlich drapen.«
Doch't süll noch fiwmal anners kamen.
Metz ward nu unner't Kinn em schrapen,
Oll Hagen bitt de Tähn tausamen,
Hei böhrt den Kopp so hoch un ümmer höger,
Binah vör Weihdag ludhals' schreg 'e;
De Gördel ward em ümmer enger,
Hei ward so lang un ümmer länger,
Binah so lang as Lewerenzens Kind.
»Holt! Dunnerwedder! Holt mit din Geschind'!
Meinst du, dat ick min Fell heww stahlen?
Un dorför sall ick noch betahlen?«
»Ih wat!« seggt Metz, »sitt du man wiß.
Dat treckt sick allens wedder t'recht.
Bedenk, dat dit en Äwergang man is,
As tau de Hun'n de Voß hadd seggt,
As sei dat Fell em äw're Uhren togen.
De Tähn tausam un tau de Ogen!
Mak doch nich glik so'n grot Gewes'!
Wi kamen nu irst unn're Näs'.«
Un nu gung't wedder los up unsern Ollen.
Hei kreg em an de Näs' tau hollen,
As würd hei'n gor nich anners tämsen
Un wull'n sick irst en beten bremsen.
De Oll kunn rögen sick nich im geringsten.
Doch as dat Ding den Anfang namm,
Dunn denkt hei doch, dat Ostern glik un Pingsten
Up einen Dag tausamen kamm. –
Hadd Metz em irsten reckt nah baben,
Denn drückt hei'n nu in einen Dutten nedder;
So lütting würd oll Hagen wedder,
As würd hei ganz tausamen schraben.
[73]
De Tranen lepen an de Backen 'run,
Dat Sößlingsmetz, dat rackt un schunn,
As wenn so'n durn-dörchfluchten Egt
Em unn're Näs' herümmer fegt.
Un länger kunn hei nu nich swigen;
Hei fung nu ludhals' an tau schrigen:
»Verfluchter Hund! Nu lat mi los!
Ick wull, ick hadd di, Racker, bloß,
Wo ick di hewwen wull; ick wull di't lihren:
Du Ekel! Nennst du dat balbieren?
Ick will dat nu nich länger liden;
Nu lettst du los mi up de Stell!
Du sallst nu länger nich ut minen Fell
Mit din verfluchtes Metz di Reimen sniden!«
Un dormit löppt hei ut de Dör herut.
O Jemine, wo sach hei ut!
Binah dat ganz Gesicht was schunnen. –
Knapp is de irste Weihdag nu verwunnen,
Ward hei irst sin Geschäft besorgen
Un geiht denn nahst, kümmst hüt nich, kümmst du morgen,
Den Weg nah Hus de Strat herunner,
Dat ganz Gesicht vull luter Tunner.
Hei möt an Metzen sinen Hus' vörbi,
Un as hei neger kümmt ganz sachten,
Dunn hürt hei en gefährliches Geschri –
Oll Metz, de let sin Swin just slachten.
»Haha!« seggt hei, »nu is hei wedder bi;
Nu lett sick wedder ein balbieren.«
Hei steiht nu still, üm sick dat antauhüren,
Un durt nich lang', verduwwelt sick't Geschri,
Un't ward 'ne Wirtschaft un Gewes'.
»Haha!« seggt hei, »nu is hei unn're Näs'!«
24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

[74] 24. Dat Koffedrinken

En annermal kamm Jochen Schmul
Ut Hanschendörp tau Stadt herin.
Oll Jochen was en Leckermul:
'ne Potschon Koffe süll dat sin!
Hei hadd so vel von Koffe hürt
Un hadd sin Dag em nich prebiert –
Hei et des Morgens Klütersupp.
Hüt steg em nu so'n Giwwel up,
Hei wull hüt mal ens vörnehm leben
Un let sick also Koffe geben.
De Koffe würd herinner bröcht,
Oll Jochen set't sick nu taurecht
Un süht sick de Geschicht irst an:
De Tass', den Läpel un de Kann,
Wotau de Dinger woll sünd nütt!
De Läpel schint em gor tau lütt,
Hei is tau lütt för sine Finger.
Un denn de beiden Tassendinger!
Na, endlich möt hei doch heran.
Hei langt sick also her de Kann
Un schenkt sick ok 'ne Tass' vull in,
Un as hei dit Stück hett taurecht,
Nimmt hei den Läpel, süfzt un seggt:
»Je, 't mag jo Mod woll jetzund sin!«
Un fängt nu langsam an tau läpeln.
Hei ett un ett, dat will nich schäpeln:
De Sak kümmt em tau tahrig vör,
Un as de Wirt geiht ut de Dör,
Dunn kickt hei sick so wild herüm,
Ob em ok wer woll wohren künn
Un ob hei wir ok ganz allein.
»Je, wenn ick wüßt, dat sehg mi kein«,
Seggt hei, »ick ded't, ick ded't, der Düwel hal!
Ick nem de Tass' un söp enmal!«
25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

[75] 25. Dat Koffedrinken

»Ja, Kinder, ja!« seggt Köster Suhr,
»Ja, Kinder, ja! Glaubt mich das nur!
Seht, uns're Welt, das is 'ne Welt,
Wie's nahrens eine gibt hier in der Welt,
Ich wär' schon weit herumgekommen
Auf meine Wanderschaft, als ich noch Schneider wär,
Doch hätt' ich niemals nich vernommen,
Daß's eine bess're gebe mehr;
Das heißt, den Himmel ausgenommen,
Das kann jedwederein insehn.
Ne, unsere Welt und all die Sachen,
Die in ihr sünd, die sünd so schön,
Daß ich sie selbst nicht könnte besser machen.
Die ganze Welt is wunderbor
Un klug un hellschen weis' inricht,
Un eigentlich is nicks nich slicht.
Das stimmet allens up en Hor,
Un weislich is dat ausgesunn'n
Un stimmt genau up Stick un Stun'n.
Gott schuf den Menschen un den Affen;
Worum hat er denn woll das Jahr erschaffen?
Wer weiß't? Besinnt euch noch en beten! –
Ihr dummen Jungs, ihr wißt das nicht? –
Seht! Das is dorum so inricht,
Daß jeder Knecht un jedes Mäten
Zu rechter Zeit sein Jahrlohn krigt
Un unserein sein bitschen Geld,
Daß doch die Kinder, wenn der Snee denn föllt,
Nich 's Winters laufen brauchen barst;
Un denn das Korn auch auf'n Harst. –
Un denn die Monat! Seht, wie wunderbor!
Zwölf Monat hat ein jedes Johr,
Un jeder Monat dreißig Tag',
Un etliche noch einen mehr.
[76]
Klänhamels Jehann Jöching, sag',
Wo kömmt denn diese Sach' wohl her?«
»Von die Karninkens kömmt das her,
Wil di denn ümmer jungen dauhn.«
»Ganz richtig! Seht, da könnt ihr's schaun!
Von die Karninkens kömmt das her.«
»Wo is das aber, Meister Suhr,
Daß achtunzwanzig Dag' doch nur
Der Monat Februari hat?«
»Auch das ist ganz nach Gottes Rat
Verstännig un sehr klug inricht,
Sonst güng das mit den Klennje nicht.
Seht diesen kleinen Klennje an,
Der hier an dieser Wand tut hängen.
Was sollt denn woll der arme Mann,
Der ihn gemachet hat, anfängen,
Wenn wir nu in den Februwor
So as ins andre ganze Johr
Auch einunddreißig Tage hätten?
Wo süll den Stempel er hensetten?«
26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

26. De Besorgung

»Hier sünd twei Breiw, verstah mi recht«,
Seggt Herr von Busche tau den Knecht,
»De kannst du mi gelegentlich besorgen,
Un is't nich hüt, so is dat morgen.
Wenn einer mal nah Treptow geiht,
Denn giww's em mit un segg mi denn Bescheid.«
Nah ein'ge Tid, dor süht hei sinen Knecht
Un röppt em tau: »Jehann!« un fröggt:
»Hest du de Breiw' herinner bröcht?«
»Ne, Herr, dat wull sick noch nich schicken.«
»Du büst doch gistern 'rinne west.«
»Ja, dat, dat was jo mit de Wicken,
[77]
Dat was jo ganz exprest,
Un Sei, Sei säden mi jo klor,
Dat mit de Breiw, dat hadd noch ganz un gor
Kein Il, dat ded nich dringen,
Ick süll s' gelegentlich herinner bringen.«
»Du büst en Klas un bliwwst ok ein!«
Röppt Herr von Busche, »na, du mein!
So'n Dummheit is doch schir tau dull!
Du büst noch dümmer as en Rind!
Wenn ick en Esel schicken wull,
Denn hadd 'ck dat sülwst besorgen künnt.«
27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

27. Dor hest eins!

De Herr von Buck, en finen Eddelmann,
De ok Regierungsrat ded sin,
De kamm einmal des Abends tau Malchin
In städtische Geschäften an.
Hei söcht en Gasthof sick, en rechten stillen –
Wenn ick nich irr', was dat bi Büllen –,
Un as hei dor wat eten hett,
Dunn ward hei mäud un geiht tau Bedd.
Na, as hei nu des Morgens früh
Ganz mäud noch in de Feddern liggt,
Dunn tut't de Kauhird sine Melodi,
Un wohr is't, tuten ded hei slicht,
Un unser Herr von Buck, de Herr Regierungsrat,
De würd doräwer ganz kasprat.
Kum slöppt hei wedder nu en Happen,
Dunn fängt de Swinhird an tau klappen
Un weckt em ut den Drom, worin
Hei grad vör den Großherzog stünn
Un de Großherzog tau em säd
Un em de Hand up sine Schuller läd:
»Min leiwe Herr von Buck, ick wünschte, ick
[78]
Hadd mihr von so'ne Bück in minen Land,
Denn wir de ganze Sak bewandt;
Tau Gärtners makt ick all de Bück,
Vör allen Sei un Ehr Geswister;
Ick heww nu einmal so'ne Grappen.
Sei sünd von jetzt an öbberster Minister.«
Dunn fung de Swinhird an tau klappen. –
Na, dat em dit woll argern müßt,
Dat oll Geklapp, dat kann'ck mi denken;
Villicht hadd de Großherzog em noch küßt,
Würd em villicht en Gaud noch schenken,
Un nu kreg hei ok nich en Happen,
Un dat kamm ganz allein von't olle Klappen.
Na, hei sprung rute ut de Posen
So arg, as einer warden kann,
Un fohrt herinner in de Hosen
Un treckt sick de Kledaschen an.
»Ut so'n Drom so rut tau kamen!
Ick glöw, all't Veih up dese Ir
Kümmt hir in dit oll Lock tausamen.
Wenn nich dit dämlich Klappen wir
Un wenn'ck nich dorvon wir upwakt,
Hei hadd mi würklich taum Minister makt,
Un dat, dat süll mi nich verdreiten?«
Dunn fängt de Scheper an tau fläuten,
Un dorup fängt dat an tau blaren.
Uns' Herr von Buck ward heil taum Nahren.
»Nein«, röppt hei, »dies wird mir zu kraus,
Dies halt denn doch der Teufel aus!«
Hei spaud't sick nu un wascht sick swinn
Un löppt vör Arger nah de Gaststuw' rin.
Un as hei endlich is dor unn'n,
Dröppt hei den Wirt sin beiden Hun'n,
De sick dor lustig rümmer jagen,
Un vör dat Finster steiht en Kalwerwagen
Un eine Kutsch' mit fette Swin,
[79]
'ne Reis'gesellschaft nah Berlin.
Un äwer'n Mark, dor warden eben
Taufällig fette Ossen drewen.
»Dat weit der Deuwel!« seggt de Herr von Buck
Tau Henningsen, de sinen Morgensluck
Bi Büllen in de Gaststuw' drinkt,
»Dat weit der Deuwel! As mi dünkt,
Wahnt hier jo nicks as luter Veih.
Wohen ick hür, wohen ick seih,
Seih ick blot Veih un luter Veih.«
»Ja, gned'ge Herr Regierungsrat«,
Seggt de lütt Hennings, »in de Stadt
Is allerdings vel Veih, dat is gewiß;
Doch vel, dat hett hir blot logiert
Un is von buten rinne führt;
Ne, Herr von Buck, dat glöwen S' mi,
Vel fremdes Veih is ok dorbi.«
28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

28. As du mi, so ick di

»Fritz Lemk! Fritz Lemk! Oh, ein por Würd!«
»Wat sall ick, Jud'?« seggt Lemk und höllt sin Pird.
»Nu, dat is schön, dat ick di hir getrefft.
Kannst führen mi hüt abend nah Penzlin?
Heww ick doch dor en lütt Geschäft
Mit minen Swager Salomon Levin.«
»Hüt abend noch? Bi so'n Weg? In'n Düstern?
Dat is so'n Sak! Wenn wi man nich verbistern.
Un denn de Weg, de kann nich slichter sin,
Dat geiht bet an de Schinken rin.
In'n Düstern un so'n Weg! Dat sünd so'n Saken,
Bi so'ne Fohrt riskiert man jo sin Lewen.«
»Na nu! Wat sall ick dauhn? Wat sall ick maken?
Ick will acht Gröschen mihr di gewen.«
»De Weg, de is tau mörderlich!
[80]
En Daler giwwst du mihr, süs führ ick nich.«
»Wie haißt? En Toler mehr? Ai waih!
Das ganz Geschäftche is en Toler drei.«
»Du giwwst en Daler mihr, will ick di seggen.«
»Wat sall ick dauhn? Wat sall ick maken?
Heww ick doch minen Swager dat verspraken,
Möt ick den Daler tau woll leggen.«
De Reis' geiht los. Dat was en Weg!
De Pird, de künnen knapp den Wagen teihn,
Un düster was dat, na, ick segg!
Man kunn kein Hand vör Ogen seihn.
Den Juden würd't mit Grundis gahn,
So lang' hei lewt, dacht hei an dese Nacht.
Fritz Lemk ward up de Mähren slahn,
Un gung't nich dull, so gung't doch sacht;
De Wagen lag jo noch nich rümmer,
Un'n beten wider gung't doch ümmer;
Penzlin, dat müßt doch endlich ran.
Doch horch an't En'n! seggt Kotelmann.
So kamen s' endlich gegen Möllen,
Wo dunnmals noch en engen Hollweg was,
As beide Mähren nah en Lock rin föllen.
»Nu rohr!« röppt Lemk, »nu rat, Scheif-As!«
De Jud, de kreg en dägten Schreck:
»Ai waih! Wos üs? Wos üs denn gepassiert?«
Fritz Lemk, de deiht, as wenn hei gor nicks hürt,
Un springt mit beiden Beinen in den Dreck
Un will sin Pird' tau Höchten bringen;
Doch will em lang' dit nich gelingen.
Un as hei so sick dor noch afmaracht,
Dunn kümmt den Hollweg rup en annern Wagen.
De Fuhrmann röppt: »Dau! Platz gemacht!
Wi will'n hüt abend noch hen nah Stemhagen.«
»Ih, Brauder, sett di doch kein Rupen in den Kopp«,
Seggt Lemk, »nimm dine Lin und zopp
[81]
Den Hollweg 'run. Taurügg mit di!
Hir is't tau eng; hier geiht dat nich vörbi.«
De anner äwer will den Weg entlang;
Un't ward en Schimpen un en Schellen.
Uns' Jud, de ward sick ok noch mellen
Un schimpt und ßackeriert mit mang.
De anner Jud, de lett sick ok verluden,
Denn de Penzliner führte ok en Juden,
Un schimpt herute ut den Wagen:
»Bei die Gerichten will er sie verklagen!«
Nu kümmt uns' Moses ganz in Wut
Un eselt den Penzliner ut
Un schellt von Snurrer, Lumpenhund.
Dit ward den annern Fuhrmann doch tau bunt,
Hei halt sick unsern Moses denn tauletzt
Woll äwern Ledderbom heräwer
Un makt sick mit de Swep doräwer
Un strigelt em nu nah't Gesetz.
Fritz Lemk süht sick de Sak bedächtig an;
Dat Ding em woll gefallen kann.
Irst kratzt hei sick 'ne Tidlang acht're Uhren.
»Ih«, seggt hei, »wat sall ick noch länger luren!«
Kriggt d'rup den annern Juden bi den Kragen
Un fängt ganz ruhig an, up desen lostauslagen.
»Sall slahn hir warden, denn slag' jeder sinen,
Sleihst du mi minen Juden, slag ick dinen.«
29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

29. De Tigerjagd

Up Fischland is't en wohren Spaß,
Dor heiten s' alltausamen Klas.
»Klas, segg mal, Klas«, so fröggt de ein,
»Klas, hest du minen Klas nich seihn?«
»Ja«, antwurt denn de anner, »Klas,
[82]
Din Klas, de gung mit minen Klas
Tausamen nah Klas Klasen sinen Klas.«
Na gaud! Von Klas Klasen sinen Klas
Vertell ick jug en netten Spaß,
Den hei mi sülwst vertellt eins hett.
Dat Läuschen is ok gor tau nett.
So fung hei an: »Ick führt enmal
Up eine nige, smucke Brigg
Von Rostock nah Ostin'jen dal.
Dat was 'ne moy Fohrt, un't durt ok nich
Grad all tau lang', dunn läden wi
Ganz dichting vör Ostin'jen bi.
Na, wer dor jichtens weit Bescheid,
De ward mi instahn, dor is't heit;
Un up de olle, nakte Brigg,
Dor brennt de Sünn ganz mörderlich.
Wi kakten in de Sünn uns Kaffe,
De Hälften Lüd verbrennten ehre Näsen,
Dat Hor, dat snirrte von den Kopp so 'raffe,
De Tunner in de Tasch fung an tau gläsen,
Un unsern ollen Stüermann,
Den smölt'ten sine Knöp herunner von de Jack;
Dat ganze Schipp, dat fung tau dampen an,
As wenn so'n Walfisch rokt Toback.
'Klas, spaud di, kumm!' seggt uns' Kaptain,
'Wi will'n mal ranner an dat Land
Un will'n uns dor mal an den Strand
Eins nah en beter Flag ümseihn.
Wenn dit en beten länger durt,
Denn seng ick an, halw bün'ck all smurt.'
Na, dat was gaud. Wi kemen denn
Ok an dat Land heran un läden
Uns an den Strand in't Käuhle hen,
Wo olle Tunnen liggen deden.
Wi legen achter eine grote Tunn,
[83]
De von de annern afsid stunn
Un de woll mal eins lack was word'n,
Denn unnen hadd sei keinen Born.
Na, de Kaptain, de hir all wüßt Bescheid
Un in Ostin'jen öfter west all was,
De seggt tau mi: 'Hir giww man düchtig Paß,
Wat sick kein Tiger wisen deiht;
De Tigers sünd hir gor tau slimm,
Sei lopen hir tau Lan'n herüm –
Du kannst mi dat tau glöwen, Klasen –
Grad as in Meckelnborg de Hasen.'
Un as hei so nu noch vertellt,
Dunn was mi dat doch liksterwelt,
As würd sick achter mi wat rögen.
Ick ward mi üm de Tunn 'rüm bögen,
Gott's Dunner! wo verfirt ick mi,
En Tiger, de stunn dichting bi.
'Herr Jesus! Kiken S', Herr Kaptain,
Du leiwer Gott! Dor steiht all ein.
Wo sall dit warden? Gott erbarm!'
'Swig still', seggt de Kaptain, 'mak keinen Larm,
De sall'e her, lat mi man maken,
Denn ick verstah mi up so'n Saken;
De sall ut't letzte Lok bald pipen,
Dat's einer von de rechten ripen,
Paß du mal up! Den will w' uns gripen.'
Un as hei dit hett eben seggt,
Dunn makt de Tiger einen Sprung,
Doch de Kaptain, de kippt dat Fatt tau Höcht,
Un in den ledd'gen Born, dor fung
Hei glücklich unsen Tiger in.
Dunn kippt dat Fatt hei wedder üm.
Fast satt de Tiger! Fixing dunn
Sprung hei heruppe up de Tunn,
Un ick sprung ok tauglik mit 'rup;
So set' wi beid denn baben up,
[84]
Un unner uns, dor prust un mau't dat Dirt
Un kratzt un wirtschaft' un regiert
Un makt denn so'n Upstand schir,
As wenn de Deuwel unklauk wir.
Herr Jemine! Wo würd mi gräsen!
'Klas Klasen', seggt nu de Kaptain,
'Paß du mal up, du wardst dat seihn,
Hei stött mit sin gefährlich Wesen
Tauletzt de olle Tunn noch üm,
Un denn ward de Geschicht irst slimm.'
Un dorbi langt hei in dat Spundlock rin
Un kriggt den ollen Tiger swinn
Bi sinen langen Start tau faten.
'Nu kumm mal her und fat mit an!
Wi dörw'n em nu nich fohren laten.'
En jeder höllt nu, wat hei kann.
Nu fängt dat Dirt denn an tau bröllen
Mit eine wohre Ossenstimm
Un towte in de Tunn herüm,
Dat wi binah herunner föllen.
'Herr', segg ick, 'wenn de Start nu ritt,
Un wenn hei ut de Hand uns glitt!'
'Holl du man wiß, hei ward nich riten,
Ick weit Bescheid un kenn de Switen;
Ick bün hir früher jo all reis't
Un heww all männig Tigerbeist
Bi sinen Start tau hollen hatt.«
Kum hadd hei't seggt, dunn slogen wi en Rad,
Dunn kippt, so as dat Beist sick rögt,
De olle dwatsche Tunn tau Höcht
Un de Kaptain un ick herunn,
Un't Beist was rute ut de Tunn.
'Holl wiß!' röppt de Kaptain, 'holl wiß!
Süs kriggt de Racker uns tau packen.
Klas Klasen, holl! Wi sünd verluren süs! –
Nu neiht'e ut! Nu spuk di unn're Hacken!'
[85]
Ick höll un höll nu allermeist,
Un furt gung nu mit uns dat Beist,
Furt gung hei mit uns buschherin;
Wi beiden ümmer achter d'rin.
'Dat holl de Düwel ut, Kaptain!
Dat Dirt, dat is tau fix tau Bein.'
'Ja', seggt hei, 'ja! Dit is de Lasch'!
Beholl man ümmer frische Krasch'!
Dat Lopen sall nich ewig duren,
Wi sünd dörchut noch nich verluren!'
Un dormit wickelt hei un wünn
Den Start sick üm de Hand herüm
Un slog en groten Knuppen in.
'Klas Klasen, so! Nu lat man los!'
Ick let nu los, un fläuten gung'e.
Herr Je! Wo let dat doch kurjos!
Wo towt de Tiger un wo sprung'e!
Wo würd hei in dat Holt rin bündeln,
Wo kratzt hei ut mit dat oll Fatt,
Dat hir bald in den Busch satt fast,
Bald an den Bom heran ded tründeln!
Dat was putzlistig antauseihn.
'Klas Klasen', seggt nu de Kaptain,
'Du wirst woll sihr in Ängsten, Maat?
Paß up un hür up minen Rat:
Wenn du mal büst recht in Gefohren,
Wo di dat Metz steiht an de Kehl,
Denn fang nich gliksten an tau rohren
Un schri un jammer nich tau vel,
Denn fat dat Ding an'n Start geswinn
Un slag en dücht'gen Knuppen 'rin.'«
30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

[86] 30. Endlich

»Wenn mi morgen dat Weder so paßlich bedünkt,
will ick ledden de Ossen tau Stadt;
Sei sünd grot und sünd stark, denn ick heww sei fiw Johr
up de Weid und in Fauder all hatt.
Doch ick krigs' nich verhandelt, ji sält dat man seihn«,
seggt de Bur, »gewt blot man mal acht!
Denn meindag' nich is't kamen, as ick mi't heww drömt,
un meindag' nich, as ick mi't heww dacht.«
Un den annern Morgen tau richtige Tid,
dor hett hei de Ossen in't Strick.
»Na, en Dalerne föftig«, so denkt hei, »de krig'ck,
wenn ick jichtens up Morgen heww Glück.
Wat ick födder, sünd s' wirt, denn sei beid sünd gesund,
un sei beid sünd so glatt und so wacht;
Doch meindag' nich is't kamen, as ick mi't heww drömt,
und meindag nich, as ick mi't heww dacht.«
Un de Köpers, de kamen und schüddeln den Kopp:
»Ne! De Pris, min oll Fründ, is tau stark.«
Un de Bur, de täuwt, un de Bur, de lurt,
un hei steiht, bet vörbi is dat Mark.
As dat Mark nu vörbi is, dunn ledd't hei dat Veih
in de Straten hendalen ganz sacht,
»'t is ok ditmal nich kamen, as ick mi't heww drömt,
un ok ditmal nich, as ick mi't dacht.«
As hei ledd't nu nah Hus', dor dröppt hei 'ne Bäk,
un äwer de Bäk liggt en Steg,
Un nich rechtsch und nich linksch kann hei kamen vörbi,
hei möt äwer dat Steg äwerweg.
Un so steiht hei bedenklich un kratzt sick den Kopp,
un hei seggt tau sick sülwst mit Bedacht:
[87]
»Süll dat ditmal woll kamen, so as mi dat drömt,
un woll ditmal, so as ick mi't dacht?«
Un de Ossen, de gahn nu woll äwer de Bäk,
un de Bur, de geiht in de Midd,
Un de Ossen, de stöten un riten an't Strick,
un sei riten em rin in de Pütt;
Un de Bur, de krawwelt sick rut ut den Paul,
un hei stellt sick hen, freut sick un lacht:
»Ja! Un ditmal is't kamen, as ick mi't heww drömt,
Ja, un ditmal, as ick mi't heww dacht.«
31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

31. De Hülp

»Wi krig'n doch nich dat Heu taurecht«,
Seggt Bur Fischer tau Kammin.
»Jehann! – Jehann!« röppt hei den Knecht,
»Wo Deuwel mag de Bengel sin?«
Na, endlich krüppt Jehann herute ut dat Stroh:
»Wat will Hei denn! Hir bün ick jo!«
»Hürst du denn nich, dat ick hir rohr?
Wat kümmst du nich, wat makst du dor?«
»Oh, nix nich, Herr! Ick lag en beten.
Hüt middag heww 'ck so dick mi freten,
Un wull en lüttes Spirken slapen.«
»Wo is denn Krischan?« – »Ick bün ok tau Hannen«,
Seggt de un kümmt nu ok herute schaben.
»Na, segg! Wat makst denn du dor baben?«
»Oh, nix nich, Herr! Ick hülp Jehannen.«
32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

32. De Verwesselung

Tau Parchen wahnte mal en riken Knast,
En Dokter was't von Profeschon,
[88]
Un einen rechten Gizhals was't,
Un't was en schawwigen Patron.
Hei ded dorbi up Pänner leihnen,
Un hadd hei'n fat't, so ströpt hei einen
Mit kollen Blaud ut't Fell herut,
Hei was so'n rechten witten Jud,
Un Sanetätsrat würd hei tituliert;
Ick glöw, nu is hei längst krepiert.
De Kirl hadd gor kein Dugend un kein Ihr,
Mit ganze lege Ding' bemengt hei sick.
Un hadd hei eine Sak in't Strick,
De 'n beten unnerkütig wir,
Dat hei mit de Gerichten kamm tausamen,
Denn müßt oll Prükenmaker Zülow kamen,
De müßt för em de Sak utfreten,
Un dorför gaww hei em en beten,
Dat was nu nich taum Lewen un taum Starwen,
Un ümmer müßt hei up de Beinen sin;
De Schand', de kamm up Zülow'n sinen Karwen,
Up den San'tätsrat sinen de Gewinn.
Na, eins satt unse Dokter in sin Stuw
Un wull en Frühstück tau sick nehmen;
Hei wull sick hüt mal recht wat tähmen
Un hadd 'ne Buddel Win, ne kolle Duw'
Un einen rechten fetten Hahn,
De prahlte recht, as sühst du mi,
Taum Snabulieren vör sick stahn.
De Prükenmaker stunn dorbi.
De Dokter wull just sitten gahn,
So recht aptitlich was em hüt tau Sinn,
Dunn kamm wer nah de Husdör rin.
»Da schlag doch gleich das Wetter drein!
Man kann doch nicht sein Gläschen Wein,
Sein bißchen Frühstück nicht verzehren,
Ein jeder Narr muß einen stören! –
[89]
Min leiwe Zülow, seggen Sei doch den Mann,
Dat ick em jetzt nich spreken kann,
Dat ick em hüt kein Geld kann borgen,
Dorut künn nicks nich warden, ihre morgen.«
Un dormit flitscht hei nah de Kamer rin,
Von wo hei allens wohren künn,
Wat vören in de Stuw gung vör.
Na, 't durt nich lang', dunn kloppt dat an de Dör.
»Gu'n Morgen!« kümmt en Mann herin,
»Herr Sanetätsrat, oh, ick wull man blot ...«
»Na«, denkt uns' Zülow, »Swerenot!
De Kirl, de meint in sinen Sinn,
Dat ick de Sanetätsrat bün.«
Dat kettelt em denn ganz verdüwelt,
Un dat de Mann ok gor nich twifelt,
Dat hei de Sanetätsrat is,
Set't achter'n Disch hei sick behaglich wiß
Un fängt mit Metz un Gabel an tau spälen
Un kikt de Duw' und kikt den Hahn sick an,
As wir hei noch nich eins, wat hei süll wählen.
»Guten Morgen! Morgen, lieber Mann.«
De Mann, de bringt sin Saken vör,
Vertellt em allens lang un breit.
De Sanetätsrat lurte acht're Dör,
Em ward bald kolt, em ward bald heit,
As hei den ßakermentschen Prükenmaker
So mit dat Metz handtieren süht.
»Na, täuw!« denkt hei, »entfahmte Racker!
Ick jag' di ut den Hus' noch hüt.«
Uns' Zülow kann nich länger wedderstahn,
Ratsch! ratsch! hett hei en Stück herunner von den Hahn.
Un nu noch dit! Un nu noch ein!
Un nu 'ne Flücht! Un nu en Bein! –
De Sanetätsrat plinkt un drauht;
Uns' Zülow süht dat all recht gaud,
Hei lett sick äwerst gor nich stüren,
[90]
Hei möt de Duw' ok irst probieren.
»Ganz recht, ja, ja! Das ist ganz richtig!
Sie haben recht, mein Freund; die Sach' ist wichtig!
Doch haben Sie die Güt', erzählen Sie's noch mal.«
Un dorbi nödigt hei den Fremden dal.
De Duw', de smeckt ok gor tau lecker!
Hei halt sick nu en Proppentrecker
Un schenkt dorup sick Win in't Glas.
De Sanetätsrat, de würd dodenblaß,
Hei drauht un winkt, hei drauht un plinkt,
Dat helpt em nicks, de Prükenmaker drinkt
En Gläsken nah dat anner ut.
De Sanetätsrat bäwerte vör Wut.
De Prükenmaker süht dat ganz genau
Un drinkt sin Glas un grint em tau
Un drinkt un schenkt sick wedder in
Un drinkt, solang noch einen Druppen d'rin.
Un as hei dit Stück hett taurecht,
Steiht von den Disch hei up un seggt:
»Min leiwe Fründ, Sei meinen sicherlich,
Dat ick de Sanetätsrat bün?
De Sanetätsrat bün ick nich.
Ne! Ick bün Prükenmaker Zülow.
Süh hir!« röppt hei un schüwwt den Fremden vör
Un ritt wid up de Kamerdör
Un grippt in Hast nah sine Mütz.
»Hir steiht de rechte Vagel Bülow,
Hir lurt hei acht're Dörenritz.«
33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

33. Dat En'n

As ick tau Rostock in de Kopmannslihr,
Hadd ick en gauden Fründ, de 'n beten düsig wir.
Mit den'n gung ick des Sünndags mal
Verluren an den Strand hendal,
[91]
Üm uns de Schäp mal antauseihn.
Na gaud, wi güngen rüm un stün'n
Un keken tau, wo up dat ein
De Lüd en Tau herupper wünn'n.
De Kirls, de rögten fix de Hän'n,
Doch hadd dat Tau noch ümmer nich en En'n.
»Ne«, segg ick, »will'n man wider gahn!
Wat säl wi hir as Nahren stahn?
De Sak schint hüt kein En'n tau finnen,
De kän'n noch äwermorgen winnen.«
»Na«, seggt min Fründ un makt en klauk Gesicht,
»Paß up, dit ward 'ne snurrige Geschicht.
Dat En'n, dat krigen s' nich tau Städen;
Ick wedd dorup, sei finnen kein,
Paß du mal up, du wardst dat seihn:
De Jung's, de heww'n dat En'n afsnäden.«
34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge
De Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

34. Twei Geschichten ut de Slomsjohren von minen Fründ Rein ...

De Karnallenvagel

In Rostock was mal en Student,
Den jedermann in'n ganzen Lan'n nu kennt.
Hei hett 'ne krumme Näs' un lange Bein,
Mit Vadersnamen heit hei Rein ....
Un was un is en lustigen Gesell,
De männig drullig Stück utäuwt,
Von de ick ein, wenn't jug beleiwt,
In smucke Rimels hir vertell.
Uns' Herr Student, de wahnt einmal
In eine Strat rechtsch nah den Strand hendal
Bi einen Schauster in mit Namen Pagel,
De hadd en köstlichen Karnallenvagel.
So wat von Singen heww'ck meindag nich hürt!
[92]
Dat was en lüttes, prächt'ges Dirt
Un hung in sine Stuw an einen Nagel
Un was den Schauster äwer allens wirt.
Eins kamm nu unser Musche Rein ....
De Trepp hendal mit sine langen Bein,
In sine Hand dat Tintenfaß
Un einen ganzen groten Larm
Von Bäuker unner sinen Arm,
Wat sünsten just sin Mod nich was;
De Schauster stunn up sine Däl,
De Vagel sung ut vulle Kehl.
»Oh, hür'n S' doch mal den Vagel an,
Wat dat lütt Dirt schön singen kann!
De hett«, seggt Pagel, »nahrens sines Gliken.
Oh, kamen S' doch mal rin, em tau bekiken.«
Un Rein ...., de geiht denn ok mit Meister Pageln rin.
Doch as den Vagel hei tau seihen kriggt,
Makt hei en ganz bedenkliches Gesicht,
As wull em wat nich recht in sinen Kopp herin.
»De Vagel«, seggt hei, »mag recht schön woll sin,
Un dat hei prächtig singt, dat heww ick hürt;
Doch stah ick Sei mit nicks nich in,
Dat hei Sei negstens nich krepiert.«
»Wo so? Wo ans? Oh, Herr du meines Lebens!
Ick bidd Sei doch üm dusend Pund!
De Vagel lett doch so gesund!
Min leiw Herr Rein ...., ick bidd Sei, gewen S'
Mi för den Fall en gauden Rat;
Ick heww tau Sei so'n Tauverlat.«
»Je, seihn S'«, seggt Rein ...., »jetzt is dat so de Tid,
Wo dese Dire sick an tau verpuppen fängen,
Un wenn sei denn nich buten hängen,
Recht in de frische Luft un in den Sünnenschin,
Min leiwe Meister, seihn S', denn kann dat sin,
Dat dor en Unglück mit geschüht;
Un dat kann kamen, ihr man sick't versüht.
[93]
Nu möt hei rute an en luftig Flag
Un hängen bet taum nägten Dag.«
»Verpuppen? Verpuppen? – Ih, dat heww'ck doch allmindag,
So lang ick lew, von keinen hürt!
Doch leiwer, dat hei mi krapiert,
Häng ick em buten äwer't Finster an,
So dat'ck em ümmer wohren kann. –
Süh so! Nu kannst du di verpuppen!«
De Schauster stunn nu ümmer furt
An sinen Finster, kek un lurt,
Ob sick sin Vagel nich verpuppen wull.
»Ih, Vader«, seggt sin Fru, »dit is doch rein tau dull,
Du steihst jo ümmer up dat sülwig Flag,
So täuw doch man, dat ward sick finnen,
So täuw doch bet taum nägten Dag.«
»Ick glöw, hei ward dit nich verwinnen«,
Seggt Pagel, »denn 'ne hellsche Qual
Un ein sihr swer Stück Arbeit is't.
Bedenk doch, Mutter, blot einmal,
Wenn du di so verpuppen müßt.«
Den Abend vör den nägten Dag,
As all tau Bedd de Schauster lag,
Dunn halt sick Rein .... dat Burken von den Nagel
Un langt sick den Karnallenvagel
Un set't, so wohr ick ihrlich bün,
Den Schauster eine Kreih herin.
As nu de Schauster morgens wakt,
Dunn hürt hei, dat de Kreih dor krakt.
Hei springt nu ut dat Bedd un up den Staul un up't
Oll Finsterbrett ok glik herup un röppt
Nah sine Fru, de ruhig slöppt:
»Kumm! Mutter, kumm! Nu hett hei sick verpuppt!«
De Ollsch, de kümmt ok ein, twei, drei.
»Süh! Mutter, süh! Nu is't 'ne Kreih!«
De Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

[94] De Gaus'handel

»Je«, seggt oll Bur Madaus tau sine Fru,
»Je, Mutter, segg, wat meinst denn du?
Will'n wi dat Kalw uns noch ansetten?
Süs will ick't nah de Stadt rin ledden.«
»Ih, ledd't man hen. 't is einerlei,
Wi heww'n jo noch de annern drei,
Wat säl'n wi ok mit all dat Veih.«
Madaus nimmt nu sin Kalw in'n Strang
Un ledd't de Strat nah Rostock lang.
Bi'n Steindur stunn en Hümpel von Studenten,
Un de sünd, as jug dat bekannt,
In ehren Kopp vull allerhand
Verfluchte Faxen un vull Fis'matenten.
»Hürt!« seggt von ehr denn nu de ein –
Hei hadd 'ne krumme Näs' un lange Bein,
Mit Vadernamen heit hei Rein .... –,
As hei den Buren ranne kamen süht,
»Nu stellt jug all en beten wid
Hir utenein un makt genau,
So as ick jug dat heiten dauh.«
Hei seggt dat Volk denn nu Bescheid,
Un jeder Hasenfaut, de deiht
Nu richtig ok, wat em is heiten word'n.
Un mit sin Kalw ledd't ranne nu Madaus!
»Na, Olling, na, wo geih't?« seggt uns' Student, »gu'n Morr'n!
Wat will Hei heww'n för Sin Gaus?«
»Wo so? 'ne Gaus? – Kann Hei nich seihn?
Dat is en Kalw, so as ick mein.«
De Bur, de ledd't nu sine Strat herun.
Kum was hei in dat Dur, dor stunn
Denn ok all grad so'n Slüngel wedder,
De dwäterte dor up un nedder.
[95]
»Na, Olling, will Hei nich Sin Gaus verköpen?«
»Wat? Ok 'ne Gaus? – Kann Hei nich seihn?
Sall ick de Ogen Em upknöpen?
Dat is en Kalw, hett sin vier Bein,
Un achter hett't en langen Start,
Un wenn't dat Mul updeiht, denn blart't.«
De Oll, de ledd't nu förfötsch in de Stadt,
Doch hett hei sin Bedenken hatt;
Hei kek sick af un an eins äw're Schuller
Nah sin oll Kalw üm, grad as wull'e
Sick äwertügen, ob't en Kalw ok wir.
Ja, 't was en Kalw. Wat wull de Kirl denn mihr?
As hei nu ledd't de Steinstrat sacht hendalen,
Dunn müßt de Düwel einen drüdden halen,
De ward sick vör den Buren stellen
Un fröggt: »Wat sall de Gaus denn gellen?«
»Gott's Dunnerwetter!« seggt de Bur,
»Hir in de Strat un ok all vör den Dur
Dauhn sei dat Kalw för Gaus mi schellen.
Kannst du nich kiken, grote Dalf?
Dat is kein Gaus, dat is en Kalw.«
Hei ward nu doch sihr ungewiß,
Ob't würklich ok en Kalw woll is
Un ob hei sick ok irren kann.
Hei dreiht sick üm un kickt't sick an.
»Ne!« seggt hei, un kratzt sick in't Hor,
»Dat is en richtig Kalw förwahr!
'ne Gaus hett Federn un twei Bein,
De Kirls, de känen blot nich seihn
Un sünd nich recht up ehren Schick.
Wer leddt denn Gäus' ok an en Strick?
Dat Stück, dat wir denn doch tau stark.«
Na, hei kümmt nah den nigen Mark,
Un as hei dor nu will heruppe bögen,
[96]
Dunn warden noch en por dor rümmerströpen,
De kemen nah em ran un frögen:
»Na, Olling, willst din Gaus verköpen?
Wi will'n di sößteihn Gröschen gewen.«
»Na, dit is doch!« röppt Bur Madaus,
»So wat is mi noch nie passiert in minen Leben!
Irst was't en Kalw, nu is't 'ne Gaus!
Nu is't 'ne Gaus, irst was't en Kalw!
Heww ick denn minen Klauk man halw?
Dat was en richtig Kalw hüt morg'n. –
Her mit de sößteihn Gröschen! Da! Ji heww't!
Un is dat denn 'ne Gaus nu word'n,
Denn ward't as Gaus nu ok verköfft!«
35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge
De Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

35. Twei Geschichten von den ollen Kasprati tau Rostock

De Gesellschaft

De oll Kasprati is gewiß
Tau Rostock nich allein bekannt,
Un männig schönes Läuschen is
Von em bericht't dörch't ganze Land.
Na, de hadd mal en lüttes Swin
Von Melmsen tau Sapshagen köfft
Un hadd, as wir de Nam' ok sin,
Dat Swin denn ok nah Melmsen döfft.
»Die kleine Melms«, so näumt hei't bloß,
Un kamm mal einer tau em rinner,
Denn güng ok dat Vertellen los,
Nich etwa von sin Fru un Kinner,
So as dat süs woll pleggt tau sin,
Ne, von »die kleine Melms«, von't lütte Swin.
»Die kleine Melms«, de würd nu up den Kaben
Mit eine olle Säg tausamen set't,
Un as dat kamm so gegen Fastelaben,
[97]
Dunn was de Säg ok riklich fett.
De würd nu slacht't, un as't gescheihn,
Dunn satt »die kleine Melms« allein,
Un't was, as ded sei sick d'rüm grämen,
Sei wull kein Fauder tau sick nemen.
»Die kleine Melms« ward däglich slimmer,
Un oll Kasprati, de geiht rümmer
Un schellt sin Knecht und schellt sin Mäten
Vör Slüngels, Esels un vör Schelms,
De em dat Swin verhungern leten,
Un jammert üm »die kleine Melms«.
Na, üm de Tid besöcht ick em einmal,
Hei gung in sine Gaststuw up un dal,
Schimpt un schandierte mörderlich:
»I weiß nich, was i mach bei die verfluchti Sach':
Die kleine Melms, die is ganz kümmerlich,
Sie freßt mi un sie sauft mi nich.
I weiß nich, was ich dabei mach!«
»De Schad'«, segg ick, »de is nich grot;
Dat lütte Dirt, dat grämt sick blot,
Sei möten em Gesellschaft gewen.«
»Gesellschaft? Ja, das mein i eben!
Da föllt mir mit de Kellner ein.
Christ! – Junge! – Christ, komm doch mal rein!
Die kleine Melms, die grämt sich sehr,
Sie sitzt allein auf ihre Kafen.
Was meinst du, Christ, wie wär,
Wenn du die Nacht so bei ihr schlafen?«
Dat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

Dat Küssen ut Leiw

Eins satt ick bi em ganz allein,
Un hei vertellt mi des' Geschicht:
»Sehn Sie die Stein, die großi Stein?
Die großi Stein, die is mir dicht
[98]
An meini Kopf vorbei gesprung'.
Sitz i hier in die Stub', da schmeißt mir so'ne Jung'
Bei helle Tag in Fenster rein.
Ei Sackerment! I fix zu Bein
Und auf die Straß' un krieg mir ein
Von die verdammti Jung' bei G'nick.
'Carnalli!' sag ick, 'hab ick dick?'
'Ne', sagt die Jung', 'i hab das nicht getut,
Dat is die Schneider Jentzen ihr.'
'Wo is die sackermentsche Jung', die Tunichgut?'
Je, die verdammti Jung' war nich mehr hier.
I geh nu zu die Schneider Jentzen hin,
Un als i in die Stuben bin,
Da steht die Jung', die Galgenstrick,
Un schreit denn gottserbärmenlick.
'Frau Schneider Jentzen, diese Stein',
Sag i, 'die hat mir Ihre Jung'
Geschmeißen in mein Fenster rein.'
Un als i das gesagt, dunn schlung
Die Frau mir ihre Arm um meini Nacken
Un küßte mir auf beidi Backen.
Und als sie so auf mir kommt los
Und ihre Arm so um mi schlung,
Da denk i noch, sie kußt mi bloß
Vor die Erbärmlichkeit von ihre Jung';
Doch als ich sie zurück nu schieb,
Da kann i sehn, sie kußt mi vor die Lieb.«
36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

36. De Koppweihdag

»Gu'n Morgen, Herr Aptheiker! Seggen S' mal,
Wat is woll gaud vör Koppweihdag?«
»Min Sähn, dat is de düllste Qual,
Dat is 'ne niederträcht'ge Plag.
Na, sett di man en beten dal.
[99]
Du büst woll her ut Frugenmark?«
»Ja, Herr! Ick dein dor up den Hoff.«
»Na, sünd de Koppweihdag denn stark?«
»Ja, Herr! Sei maken't gor to groww.«
»Na, denn kumm her un dauh
Mal irst din beiden Ogen tau. –
Süh! So is't recht! Nu rük mal swinn,
All wat du kannst, in dese Buddel rin.«
De Bengel deiht ok ganz genau,
Wat hei em heit: makt irst de Ogen tau
Un rükt recht düchtig rinner dunn.
Bautz! föll hei rügglings von den Staul herun.
As hei nu wedder sick besunn,
Seggt de Aptheiker: »Sähn, nu segg:
Sünd dine Koppweihdag nu weg?«
»Ih, Herr, von mi is nich de Frag,
Uns' Frölen hett de Koppweihdag.«
37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

37. Dat Tausamenleigen

In Meckelnborg wahnt mal en oll Majur,
En braven Mann sünst von Natur,
De ok en ihrlich Hart in'n Bussen drog,
Blot dat hei utverschamten log.
Un wenn hei denn so sine Kahr
Recht in den Dreck rin schaben hadd,
Dat hei nich rügg- noch vörwarts künn,
Denn rep hei sinen Kutscher rin:
»Johann, du kannst es mir bezeugen!«
De müßt denn wedder los em leigen.
Jehann, de hadd denn sine Last;
Hei log sick alle Näs' lang fast.
Jehann, de bed von Himmel bet tau Iren:
»Min leiwe Herr, Sei ward'n uns rungenieren,
Uns glöwt tauletzt kein Minsch nich mihr,
[100]
Sei krig'n uns all all up den Strich;
Sei leigen wirklich alltausihr.«
De Racker let dat Leigen nich.
Eins hadd hei vele Gäst tau Middag hatt,
Un as hei nu so bi de Buddel satt,
Dunn gung dat Leigen wedder los.
»Na«, säd'e, »dat is doch kurjos,
Un up de Jagd is't männigmal tau arg,
Bi Parchen in den Sünnenbarg
Dor würd vör Jahr'n 'ne Driwjagd hollen,
Un ick was bi de Schützen mang.
Ick stunn ganz prächtig achter so en ollen
Un dichten Durnbusch, un't durt nich lang',
Dunn hadden sei en Hirsch herute drewen,
So'n Dirt het't noch mindag' nich gewen.
Grot as de grötste Wallach was dat Beist,
Un dorbi was hei jug so feist,
Dat, wo de Racker gung un stunn,
Man nahsten einen Fettplack funn.
Un as hei so irst in de Firn
Heranner kamm mit sin Gehürn,
Dunn was't, as gung en Ellerbusch spazier'n.
Na, ick hadd dunntaumal 'ne Flint;
'ne olle Flint, nich so, as jetzt sei sünd,
Mit Perkutschon un all dat anner –
Wenn ick de kreg an minen Kopp so ranner,
Denn lag ok dat, wonah ick schot,
Glik unner minen Füer dod,
As was dat man so runner hagelt.
Un mit Manchester was ehr Schaft benagelt.
De Flint, de was all olt, de Lop so dünn,
Dat man binah dordörch dat Pulwer seihen künn,
Un bi de Häunerjagd, dat letzte Johr,
Dor gung s' tau En'n denn ganz un gor;
Ick hadd mit ehr noch eben schaten
[101]
Un wull sei just mi wedder laden –
So heww'ck mi nie verfirt in minen Lewen:
Von ehr was nicks nich äwrig blewen,
Bet up den Schaft; rein weg hadd sei sick schaten.
Na, dormals was sei schön noch in de Reih;
Un as de Hirsch so in de Dreih
Bi mi herümmer kamm,
Wo ick satt achter minen Durn,
Dunn tägert ick nich lang' un namm
Dat Beist ganz eklig up dat Kurn,
Un as sick just ümwennen wull de Racker,
Bautz! drückt ick up em los! – Dor lag'e!
Na, mine Herrn! Förwohr, ick mein,
Dat ick all männ'gen Schuß heww dahn,
Doch desen kann ick nich verstahn,
So'n Schuß heww ick mindag nich seihn.
Ick segg man, wat de Wohrheit is,
Un gaht mi mit dat Leigen weg!
Un wenn ick einmal segg: ick segg!,
Denn segg ick äwerst ganz gewiß –
In'n rechten Hinnerlop hadd hei de Kugel kregen,
Un dörch un dörch hadd mine Kugel slahn,
Dörch allens dörch, un bi den Bregen,
Dor was s' em wedder ruter gahn,
Nich alltau wid von't rechter Uhr.«
»Na«, seggt de ein von sine Gäst,
»Na, mit Verlöw, min Herr Majur,
So is de Sak doch woll nich west!«
»Dies geht mich doch etwas zu weit!
Dit kann'ck nich glöwen«, seggt de tweit.
»Ne, Herr Majur, dat segg ick mit,
Dat kann'ck nich glöwen«, seggt de drüdd.
»Ne, dit's denn doch tau dull!« seggt ok de virt',
»So'n Lägen heww 'ck mindag nich hürt!«
»Wat? Ick? Wat, ick sall leigen?
[102]
Dor sall doch glik dat Wetter rinner slagen!
Ick lat mi glik den Hals ümdreigen!
Ick heww noch all mindag nich lagen.
Wo is Jehann? Hei sall herinner kamen!
Ji sällt mi doch nich alltausamen
För einen graben Lägner schellen!
De sall de Sak jug ok vertellen;
Hei was dicht an bi mi up Posten stellt
Un weit, wo sick de Sak verhöllt.«
Jehann kümmt rin. »Jehann, nu hür mal tau
Un segg de Wohrheit ganz genau.
Schot ick den Hirsch nich in den Hinnerlop?
Un föll nich glik dat Kreatur,
Ahn dat hei sick man rögt, tau Hop?
Un kamm de Kugel nich herut bi't Uhr?
Hest du den Schuß nich seihn dor vören?«
»Ja, mine Herren, dat will ick glik beswören,
Dat is gewiß!« seggt Jehann Möller,
»Min Herr, de schot; un as hei schot, dunn föll 'e.
Doch wo dat eigentlich is scheihn,
Dat künn hei sülwst so prick nich seihn;
Ick sach dat äwerst ganz genau,
Wo dat so kamm. So gung dat tau:
Seihn S', in so'n richt'gen halwen Düsel
Was woll de Hirsch all von dat Schrigen
Un von den Larm, un as hei ut den Dannenküsel
Up uns herute kamm, dunn würd hei sihr bedenklich,
Denn hei würd uns tau seihen kriegen.
De Sak, de würd em nu verfänglich:
'Ick weit nich', dacht'e, 'wat ick dauh?
Hir achter laten s' mi kein Rauh,
Un vör mi stahn sei mit de Scheit,
Sei ward'n am En'n mi doch beluren!'
Un dorbi kratzt hei sick, sihr in Verlegenheit,
Mit sine Klaben acht're Uhren.
Un noch was hei nich kamen taum Besluß,
[103]
Dunn schot de Herr Majur,
Un dorvon kamm't, dat em de Schuß
Satt in den Hinnerlop un achter't Uhr.
So hett min Herr den Hirsch dor schaten,
Un so ist' wohr, Sei kän'n sick d'rup verlaten.«
De Gäst, de schüddelten den Kopp:
»Der Kerl, der lügt uns doch zu grob!«
De oll Majur, de säd noch mal: »Ick segg,
Un wenn ick segg, denn hett dat sinen Grund!«
Doch sine Gäst, de was dat doch tau bunt,
Sei führten einer nah den annern weg. –
As Herr un Kutscher sünd allein,
Dunn seggt Jehann: »Dit hadd uns bald bedragen,
Sei leigen äwerst ok tau wid von ein,
Ick bidd Sei blot mal: Kopp und Bein!
Dat krig ick ok nich mihr tausamen lagen.«
38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

38. Dat Johrmark

»Je Mudder, 't is woll an de Tid,
Dat Fritz sick in de Welt ümsüht.
Hei bliwwt süs heil un ganz perdollsch«,
Seggt Bur Swart tau sine Ollsch,
»Süh, morg'n is Johrmark in de Stadt,
Dor künn hei sick denn mal eins wat
Versäuken un de Kauh verköpen
Un up den Mark en beten rümmer ströpen;
Denn Viehsionochnomi un stolzen Dünkel
Un ok Kultur der Welt mit mang –
Wer de nich hett, de bliwwt en Slüngel,
De bliwwt en Klas sin Leben lang.«
»Mit de drei Ding', dor hest du recht«,
Seggt Mutter Swartsch, »dat heww ick ümmer seggt.
Doch kik em an. Süh! Viehsionochnomi, de hett'e;
[104]
Von Mul un Näs' ganz nüdlich lett'e.«
»Ih ja! Dat geiht mit de Viehsionochnomi,
Hei hett so wat Absonderlichs von mi« –
Oll Swart, de hadd ganz brandrod Hor
Un kek mit't ein Og ganz verdwas –
»Mi dücht, hei glikt mi ganz un gor,
Dat heit, as ick noch jünger was.
Na, mit den stolzen Dünkel het't kein Il,
De ward sick finnen mit de Wil,
Wenn hei man irst de Drittel wohrt,
De wi för em tausamensport;
Doch äwerst mit Kultur der Welt,
Dor is't noch leg mit em bestellt,
Hei kann noch nich en Spirken sprichen,
Versteiht noch gor nicks von den Handel
Un von de Kniffen un de Slichen
Un führt noch so'n burschen Wandel:
D'rüm sall hei hüt herinner in de Stadt,
Dormit hei'n beten plitscher ward. –
Fritz! Hür, min Sähn, du sallst hüt nah de Stadt
Un sallst den Strimer uns verköpen.
Doch irstens will ick di noch wat
In din Gedächtnis rinner knöpen:
Drink di nicks unner dine Huw,
Un spuck de Lüd' nich in de Stuw,
Wenn di wer grüßt, denn segg 'schön Dank',
Un fret di nich in Honnigkauken krank!
Putz mit de Fingern nich de Näs',
Un gah nich rüm as in den Däs',
Un Prügeli gah ut den Weg,
De Katt lickt di nich af de Släg.
Un 'n beten ok in acht di nimm,
Un lop kein lütte Kinner üm,
Un lat di nich von jeden brüden
Un von den Krabbenwagen äwerführen.«
»Ih, Vader, wat hewwt Ji för Not?
[105]
Ick lat de Botter von dat Brod
Mi ganz gewiß nich runner nemen.
Doräwer bruk J' Jug nich tau grämen.
Ick ward den Strimer woll verköpen,
Ji brukt mi gor nicks intauknöpen.
Un denn, von wegen't Näsenputzen,
Dat brukt Ji gor nich uptaumutzen.
Ji denkt woll, Ji allein sid klauk?
Irst nem'ck de Fingern, denn den Dauk,
Un mit de Släg! Lat sei man kamen!
Korl Witt un ick, wi holl'n tausamen.«
Hei halt den Strimer ut den Stall,
Un as de Reis' nu afgahn sall,
Dunn kümmt de Ollsch herunner von den Bähn
Un seggt tau em: »Fritz, hür, min Sähn,
Stek desen Büdel in de Tasch herin,
Dor is en beten Markgeld in,
Dat heww ick mi för Speck un Eier sport,
Un bring mi mit en beten Snuwtoback,
Un mak dorvon man keinen Snack,
Dat Vader sick nich dorvör wohrt.«
Na, Fritz un Strimer, de gahn furt,
Un as sei kamen ut den Urt,
Findt sick denn Korl Witt ok in,
De ok will in de Stadt herin.
»Hür, Fritz«, seggt Korl, »hüt ward't en Lewen!
Wo will'n wi in den Honnigkauken freten!
Wat hett di Mudder Markgeld gewen?«
»Oh, 't is nich vel, 't is man en beten;
Un mit den Honnigkauken – ne, dat lat man sin!
Denn wenn ick hüt nich recht manierlich bün,
De Oll lett mi sindag' nich wedder rin.«
»Na, äwer Spickaal!« seggt Korl Witt,
»Un dortau Syrupsstuten beten!
So'n Spickaal, Fritz, de geiht dormit;
[106]
Wo will'n wi in den Spickaal freten!«
»Dat geiht!« seggt Fritz, »dor hest du recht,
Von Spickaal hett de Oll nich seggt!«
Sei kamen nu tau Stadt herin.
Fritz bliwwt tauirst bi sine Kauh.
De Köpers kamen af un tau
Un fragen, wat de Pris süll sin.
Fritz föddert stracks teihn Daler mihr,
As wat de Strimer kosten süll.
De Köpers gahn un swigen still.
Wenn Strimer doch verköfft irst wir!
Dunn kümmt Korl Witt, em aftaulösen,
Un hei kann nu herümmer däsen,
Hei kann nu gahn, wohen hei will.
Irst steiht hei bi 'ne Ördel still
Mit eine schöne Mordgeschicht,
Wotau en gruglich Lied würd sung'n.
De Kirl was hellsch bi Stimm un Lung'n,
Un't Wiw, dat sung just ok nich slicht:
War einst ein alter Greiser,
Woll an die siebzig Jahr;
Der Satan tät ihn reizen,
Er tät 'ne böse Tat:
Das Haus tät er anstecken
Bei seinem eignen Sohn.
Oh, wie viel Dampf und Schrecken!
Und wie viel Dampf und Rauch!
Die Magd aus ihrer Kammer
Lief wohl zur Tür heraus;
Doch oh, entsetzlich Jammer!
Die Türe wollt nich auf.
[107]
Un so gung't noch en Strämel wieder.
Na, as hei naug hadd von de Lieder
Un as em dat nich mihr gefehl,
Besach hei sick den Apen, Born un Kamel.
»Ne, kik, de Ap! Wo'st mäglich in de Welt!
Wat makt de Minsch doch all för't Geld!«
De lütte Ap, dat lütte Dirt,
Dat is allein dat Geld all wirt,
Un dit geiht all binah ümsünst.
De Dire maken ehre Künst.
Tauletzt röppt noch ganz lud de Mann:
»Will einer von die Herrschaftlichkeiten
Noch mal auf das Kamel rum reiten,
Der fürcht' sich nich un komm heran!
Na, du, mein Sohn«, hir wend't hei sick an Fritzen,
»Willst du vielleicht einmal drauf sitzen?«
»Je«, seggt uns' Fritz, »je, kann hei mi ok dragen?
Denn wull 'ck't woll dauhn, denn wull 'ck't woll wagen.«
Na, dat Kamel, dat kümmt un leggt sick dal,
Un unser Fritz, de Düwel hal!,
De klaspert up dat Dirt herup
Un sitt dor baben as 'ne Pupp.
De Deutsching, ne! wo geiht dat nett!
Un wo dat unsern Fritzen lett! –
Nu kümmt de Ap! Nu paßt mal up!
De springt ok up't Kamel herup,
Un von't Kamel springt hei up Fritzen.
»Wat sall dat wesen? Lat de Witzen!«
De Ap fängt nu em an tau taren
Un em in dat Gesicht tau klaren
Un nimmt em von den Kopp de Mütz.
»Verfluchtes Ding!« röppt unse Fritz.
Je ja, je ja! De Ap, de nimmt s' un smit s'
In einen Hümpel Jung's herinner
Un fängt nu an em sinen Kopp tau lusen
Un in de roden Hor herüm tau plusen,
[108]
Un dat Kamel, dat löppt nu swinner.
Uns' Fritz, de will dat Dings nu packen
Un grippt sick hin'n nah sinen Nacken,
Rutsch! sitt dat Ding em up de Näs'
Un giwwt em dor en baschen Kes',
Un wenn hei'n hir nu will beluren,
Rutsch! sitt hei wedder acht're Uhren.
»Herun mit di un lat din Heweln!«
Ratsch, bitt de Ap em up de Knäweln.
Hei lus't un plus't,
Hei ritt un bitt,
Hei nart un tart,
Hei wippt un knippt,
Un uns' Fritz Swart,
De grippt un grippt
Bald rechts, bald links,
Un ümmer flutscht em weg dat Dings,
Em will dat Gripen nich gelingen,
Un kann em ok nich von sick bringen.
Nu fäng't Kamel gor an tau springen,
Un dunn was't mit de Rüteri
Von unsen Fritzen ok vörbi.
Noch einen Sprung, baff! liggt hei 'runner.
Un't was wohrhaftig gor kein Wunner.
Wenn jug de Ap hadd in die Fingern beten
Un in de Hor jug rümmer reten,
Ji hadd't woll ok nich faster seten. –
Na gaud! Hei freut sick blot, dat mit den Born
Hei nicks tau dauhn noch kriggt, un löppt in bloten Horn,
Denn sine schöne Mütz was furt,
Un mit 'ne halw geschunn'ne Snut
Ut de verfluchte Baud herut.
»Dat«, seggt hei, »hett mi schön belurt!
Na, einmal un nich wedder mit en Apen!
För't tweitemal, dor segg ick gaud.«
[109]
Hei köfft sick nu en nigen Haut
Un ward up't Mark herümmer gapen.
So kümmt hei endlich nah 'ne Stell,
Dor küselt sick 'ne Karessell.
Un as hei steiht un kickt dat an,
Dunn kümmt nah em en Mann heran,
De seggt tau em: »Na, Sähn, wo wir't?
Hir steiht just noch en leddig Pird.
Du, glöw ick, wardst de Ring' woll drapen.«
»Je«, seggt uns' Fritz, »je, hewwt Ji ok en Apen?«
»Ih, Gott bewohr! Stig du man up!«
Un Fritz stiggt up de höltern Pupp.
Tauirst geiht dat so schön un sacht,
Dat unse Fritz vör Wäldag lacht,
Wil dit vel beter em gefehl
As up dat niderträchtige Kamel.
Doch as de Sak recht in den Swung'n,
Dunn kart de Düwel einen Jung'n
Heranner an den Kreis ganz dicht,
De snirt't em grad in dat Gesicht,
Un ümmer, wenn hei makt en Bogen,
Denn snirt't de Jung' em in de Ogen.
»Entfahmte Släks, nu heww ick't satt!
Lettst du mi, Slüngel, nich in Rauh!«
De Bengel, de snirt't ümmer tau
Un snirt't em as 'ne Katt so natt.
»Na«, seggt hei, as hei runner steg
Un as de Jung' taum Düwel was,
»Hüt geiht mi allens schön verdwas!
Nu fehlt man blot, ick kreg noch Släg
Un kreg den Strimer nich verköfft,
Denn hadd ick makt en gaud Geschäft.
Ih! wat sall ick mi hir noch argern?
Ne! Leiwerst gah'ck nah Bäcker Bargern.«
[110]
Hei köfft sick nu en schönen Aal
Un set't sick bi den Bäcker dal
Un lett sick 'n Pegel Bramwin geben
Un fängt nu lustig an tau lewen,
Un as hei drunken hadd en lütten,
Dunn gung hei hen nah Korl Witten.
»Na, Korl, wo steiht't, hest all verköfft?«
»Ick mag ok jo! Bi de oll Klatsch
Ward mi de Tid all lang nahgraden,
De ganze Handel geiht verdwatsch!«
»Na, hett di einer denn wat baden?«
»Ih, Gott bewohr! Wer ward de köpen?
En Stein üm'n Hals un denn versöpen!
Dat wir dat Best för't olle Veih,
Dor kemen woll en twei un drei,
De deden nah den Pris mi fragen,
Doch keiner wull den Handel wagen.«
»Je, hür mal, Brauder«, seggt uns' Fritz,
»Verköpen möt ick s' ahn Perdon,
Verköpen möt'ck s'«, röppt hei in Hitz,
»Ick krig tau Hus süs Hunnenlohn!«
Un as sei noch doräwer reden,
Dunn kümmt en Jud herannetreden.
Up sinen Puckel hadd hei'n Packen
Un einen Kasten up den Nacken,
Dorinner lag so allerhand:
Pitschaften, Brillen, gräunen Band,
Sneebarger Snuwtoback un blanke Knöp.
»Nu?« seggt hei, »nu? Wüll'n Sie verkaufen denn die Kuh?«
»Wat willst mi geben, wenn'ck s' verköp?«
Fröggt Fritz. – »Wie haißt? Das olle Dirt?
Wie kann ich machen drauf en Schmuh,
Wenn's morgen früh mir ist krepiert?«
»So licht geiht ehr nich ut de Aten.
Ick will s' di ok för fiwuntwintig laten.«
[111]
»Ai waih geschrie'n! Wos denken Sie?
's sein schlechte Szaiten for die Küh.
Wenn ich de zwanzig Toler nu bezohl,
Wo bleibt denn da mein Rebbes wohl?«
»Ick heww«, seggt Fritz, »verstah mi recht,
Ick heww von fiwuntwintig seggt.«
»Wie haißt? Mit so'ne junge Lüd, mit so'ne heft'ge,
Wie süll ich machen da Geschäftche? –
Ick will Se segg'n wat in Vertrugen;
Un wenn ick segg Se wat, drup kän'n Se Hüser bugen.
Mi dücht, ick süll Se kenn'n? – Wil Sei dat sünd,
Will ick versünn'gen mi an Fru un Kind
Un will Se gewen twintig Daler K'rant,
Nu schlagen S' in! Dor is de Hand!«
As hei so redt, dunn kümmt en annern Jud heran,
De treckt em an den Rock un stött em an
Un seggt tau em: »Nu, Schmulche, halt mal still,
Ich will mer kofen erscht 'ne Brill.«
Un dormit söcht hei sick 'ne Brill herut
Un paßt sei sick up sine Snut.
So'n richt'gen Näsenklemmer wir't
Un paßt, as wenn sei tau de Snut hadd hürt,
Un sößteihn Gröschen süll sei kosten.
Hei handelt irst noch üm den Posten,
Un as hei sei för'n halwen Daler kriggt,
Dunn sett hei sick dat Dings in dat Gesicht,
Seggt dunn: »Adjüs!« un geiht de Strat hendal.
»Ick dauh't«, seggt sachten Fritz tau Korl Witten,
»Wat sall ick länger mit dat Dirt noch sitten?
Ick lat s' em för den Pris, de Düwel hal! –
Na, hür mal, Jud«, seggt hei dann lud,
»Denn treck mal dinen Büdel 'rut;
Min olle Strimer is verköfft.«
»Mein Gott, wie hastig! Das Geschäft«,
Seggt nu de Jud, »is noch in vullen Gang,
Sünd wir aach handelsains, so is doch lang
[112]
Noch nicht die Zahlung festgestellt.
Ich hob kain bores Geld,
Se müssen sich bequemen
Un müssen vor den Pris sich Woren von mir nemen.«
»Nu, dit wir nett!« seggt Fritz, »nich wohr?
Du meinst, ick süll am En'n noch gor
Mit Brillen un mit gräunen Band
Herüm hausieren in dat Land?«
»Je, Fritz, ick ded't«, seggt Korl Witt,
»Bringst du den Strimer wedder mit
Un is de Handel di nich glückt,
De Oll ward heil un ganz verrückt.«
»Je, Korl, ick bidd di doch üm Moses willen,
Wat säl wi woll mit all de Brillen?«
»Ih, dat is so gefährlich nich.
Ick ded't gewiß, denn hadd'ck doch wat.
De meisten kannst du sicherlich
Hir glik verköpen in de Stadt,
Un ein, de legg man glik taurügg,
Uns' olle Smädfru köfft sei sich.«
»Ih, Korl, ih, gah doch mit din Brillen!
Wat wi woll mit de Dinger süllen?«
»Je, Fritz, ick ded't, wat kann dat schaden?
Du hest doch sülwsten hürt, dat em de anner
För't Stück en halwen Daler baden.
Na, denn dücht mi, denn kann'e
Doch gor nicks an verluren warden.
Ick let en föftig Stück mi gewen,
Denn hadd'st du grad din fiwuntwintig.
Un denn dat anner? Na, dat find't sick!«
»Je, Korl, ick heww doch mine Grillen.
Recht hest du, dat's gewiß,
Doch süh, mi dücht, dat is
Doch gor tau wunnerlich! 'ne Kauh för föftig Brillen!«
»Je nu, 'ne Kauh! De süppt un frett,
So as du kümmst dormit nah Hus;
[113]
De Brillen warden in den Kuffert set't
Un freten di ok nich 'ne Lus.«
»Dor hest du wedder recht, dat Fauder is uns knapp,
De Brillen sett wi in dat Schapp. –
Na, Jud! Dat ick den Handel slut,
Krig mal en föftig Stück herut.«
De Jud, de makt noch irst Sperenzen,
Dat dat tau vel an Brillen wir;
Doch Korl, de deiht den Juden stenzen,
Un endlich is de Handel glatt un schir.
De Jud giwwt Fritzen föftig von de Brillen
Un för sin Moder noch drei Pack
Von den Sneebarger Snuwtoback,
Un denn möt hei ehr noch tau Willen
Drei Buddel Rodwin Winkop gewen.
»Nu will'n wi mal ens lustig lewen,
Nu will'n wi drinken!« seggt Korl Witt,
As hei in't Wirtshus mit de annern
So bi de Rodwinbuddel sitt,
»Un nahsten will w' en beten rümmer wannern.«
Doch Fritz, de hett so sine Grillen,
Hei denkt noch ümmer an die Brillen
Un an dat olle Beist von Klatsch,
Sin Handel dünkt em 'n beten dwatsch.
»Kumm, Brauder Fritz, kumm, lat de Grillen!
Hei hett de Kauh, un du de Brillen.
Dat lat man sin, lat em man gahn!
De Dinger kän'n in Pris upslahn,
De Dinger känen hellschen stigen,
Du kannst för't Stück en Daler krigen.«
Un unse Fritz, de glöwt dit Läuschen
Un lett sick richtig ok begäuschen
Un drinkt sick einen unn're Huw.
De Jud, de drückt sick sachten ut de Stuw
Un leddt mit sinen Strimer furt.
[114]
Un as dat noch en beten durt,
Dunn heww'n de Bengels ok de Buddel ut
Un gahn all beid nu nah de Strat herut.
Sei gahn nu rüm in ehren Däs'
Un warden nu, sei will'n sick ok wat tügen,
Ein jeder eine Brill herute krigen,
De setten sei up ehre Näs'
Un lopen hir en Baudenstaken üm,
Dor lopen s' in de Pött herin,
Un nahsten hadd dat keiner dahn,
Doch wil't binah nu düster all,
So will'n sei ok taum Danzen gahn.
Sei kamen nah en Schausterball,
Dor was dat denn gefährlich fin:
En jede Dirn, de heit Mamsell,
Un wer dor tüschen mang wull sin,
De mellt sick bi den Oltgesell.
Dit was uns' Bengels nich bekannt,
Sei dachten so, dat wir man so as ümmer,
Sei langten beid 'ne Dam sick von de Wand
Un swenkten sei en pormal rümmer.
Un Fritzen müßt dat nu passier'n,
Dat hei den Oltgesellen sin Likdürn
Mit sine olle Klorrhack drop.
Na, dat kunn de nu nich verdragen
Un ward em acht're Uhren slagen,
Un as de slog, da slogen s' alltauhop,
Ein slog den Haut em äwer sine Ogen,
Un twei, de kregen em un togen
Em buten nah den Vörbähn rut,
Hir garwten s' em denn orndlich ut
Un smeten em de Trepp herun.
Un as hei unnen wedder stunn,
Dunn kregen s' em, de gor nich weit,
Wo em geschüht, in't Gnick tau faten
Un smeten rut em up de Straten,
[115]
Ganz »in der schnellesten Geschwindigkeit«.
Ja würklich, in en wohren Sus'
Flog hei herute ut den Hus'.
»Wo, Düwel, ne! Wo geiht mi dit?
Korl! – Korl! Hürst du nich?« seggt Fritz, »Korl Witt!
Korl! Hürst du nich? So antwurt doch!«
»Wat schrigst du so? Hir ligg ick as 'ne Pogg,
Hir rechtsch von di, hir in de Pütt,
Ick flog jo tau Gesellschaft mit.«
»Wo Dunner möt uns dit hir gahn!
So glupsch un so liktau tau slahn!«
»Ih, dat«, seggt Korl, »dat lat man unnerwegen,
De Släg, de heww'n w' nu einmal kregen.
Wat west is, Brauder, dat is west,
Wenn du man noch din Brillen hest.«
»Gott's Dunner!« röppt uns' Fritz un grippt nu rasch
In Hast nah sine Kitteltasch,
»Ja, Brauder, ja! De sünd noch hir.«
»Na, denn is't gaud! Wat willst du mihr?
Lat nu man sin, dat anner ward sick finnen,
De Släg, de ward wi woll verwinnen;
De Puckel kümmt woll in de Reih',
Wenn man de Brillen nich intwei.
Un, Fritz, nu will'ck di mal wat seggen,
Nu will'n wi wedder nah den Bäcker gahn
Un uns noch mal vör Anker leggen;
Mi is't gefährlich in dat Liw rin slahn,
Mi is doch justement tau Sinn,
Ne! grad, as wenn ick rädert bün.«
»Je ja, je ja! Wat seggst von mi?
Du wirst doch man Bihaspel blot;
Mi güll de ganze Prügeli,
Ick kreg de ganze Swerenot!
Mi heww'n sei niderträchtig drapen;
Un denn vörhen noch mit den Apen!«
[116]
Sei gahn nu nah den Bäcker rin.
»Na, segg mal, Korl, wat sall't nu sin?
Ick heww hir noch so'n olle Kräten
Von Modern in de Westentaschen;
Ick glöw, 't is gaud, wenn wi en beten
Den Puckel uns mit Rodwin waschen.
Doch mit den roden ded'n w' uns all vertüren,
Wi will'n den witten mal probieren.«
Na, dat geschüht, sei drinken en por Buddeln
Mit Zucker von den Franschen ut
Un faten sick nu unner'n Arm un tuddeln
Ganz selig ut dat Wirtshus rut.
Tauirst geiht dat noch tämlich gaud,
En beten scheif sitt woll de Haut,
Sei slagen woll tauwilen Rad,
Doch kam'n sei glücklich ut de Stadt
Un kam'n ok in den richt'gen Weg herin,
Blot dat sei in en Graben rinner löpen
Un sick binah dorin versöpen
Un, wo en Bom in'n Weg ehr stünn,
Dat sei em ümmer richtig dröpen.
»Hür, Brauder«, seggt Korl Witt, »wenn nu de Oltgesell
Hir vör mi stünn up dese Stell ...!«
»Ja, Brauder«, seggt Fritz Swart, »un wenn ick so den Apen
Hir up de Landstrat nu süll drapen ...!«
»Wo wull'n wi sei kalaschen!«
»Dat süll man just so flaschen!
Von desen Win will wi uns ümmer köpen.«
»Ne, Brauder Fritz, de rod fött bet.«
»De witt is Baas, wat gelt de Wedd?«
»Vier Gröschen will ick woll an wagen,
Hir is min Hand un ick gewinn.
Von unnen up möst du jo slagen,
Süs sleihst du't nah de Ir herin.«
[117]
So snackten sei un torkelten dörch dick un dünn
Tausamen nu den Weg entlang.
Fritz Swart, de würd nu gor tau krank;
Em würd so wabbelig tau Sinn,
In sinen Buk, dor güng dat gruglig her:
De Rod- un Wittwin kregen sick dat Striden,
De ein, de wull den annern dor nich liden
Un wull em smiten ut de Dör,
So as hei sülwsten von den Oltgesellen
Taum Dings herute smeten was.
De Win, de kreg sick irst dat Schellen,
Sei kemen beid sick hellischen verdwas,
Un wohrt nich lang', dunn kregen s' sick dat Slagen;
De Wittwin kreg den Rodwin bi den Kragen
Un smet em richtig ut de Dör.
»Korl Witt!« röppt Fritz, »kik hir mal her!
Ick, Brauder, heww de Wedd gewunnen;
De witt is Herr, de rod liggt unnen;
Kik hir man blot up mine West.
De Wittwin, Korl, is doch de best.«
Na, Korl wull dat tauirst nich glöwen,
Doch müßt hei sick gefangen gewen,
As hei irst de Bescherung sach.
Sei gung'n nu wedder furt en Flag,
Un Fritzen drömt von'n nattes Johr.
Hei dacht so, wat sin Vader woll
Tau sinen Brillenhandel säd.
»Korl«, seggt hei, »weißt d'! Ick glöw, de Oll,
De makt hüt abend grot Ravasch,
Nu, Brauder, hür up mine Bed
Un kumm mit rin, allein heww ick kein Krasch,
So fürcht't ick mi noch ni in minen Lewen,
Kumm du mit rin un segg em ok den Grund!«
»Ih, wat!« seggt Korl, »süh, Murrjahn müßt sick gewen,
Un Murrjahn was en ollen Hund.
Denn ward de Oll sick ok woll schicken möten,
[118]
Du möst man vör den Kopp em stöten.
Du möst man an tau räsonieren fangen,
Dann sallst mal seihn, denn ward em bangen.
Un wenn dat all nich helpen will,
Denn raup du man de Ollsch tau Hülp,
De set't em doch tauletzt 'ne Brill
Up sine olle, dicke Stülp.«
Un as hei desen Rat em gaww,
Dunn peikt Korl Witt ganz sachten af.
Na, Fritz kümmt rin. »Gu'n Abend, Vader!«
»Wo Düwel, Jung', wo sühst du ut?
Letst du di in de Stadt tau Ader?
Jung', hett viellicht di blött de Snut?«
»Ne, Vader, ne! Dat heww'n Ji doch nich drapen:
Dat dicke Og is von den Oltgesell,
Dat an de Näs' is von den Apen,
Un dat ick kläternatt, is von dat Karessell,
Un wat Ji up min West hir seiht un wat
Binah as idel Blaud süht ut,
Dat is kein Blaud, dat is man, dat
De Witt den Roden smet herut.«
»Wat sall de Oltgesell? Wat sall de Ap?
Wat sall de Witt und Rod? Du Schap?
Von all dat, wat du seggst, geföllt
Mi nich en Wurd! Is dat Kultur der Welt?
Heww ick di dorüm in de Stadt rin schickt?«
»Ih, Vader«, seggt de Jung un drückt
De Schachteln mit den Snuwtoback
Sin Moder in de Hand herin,
»Ih, Vader, makt doch nich en Snack,
Dat is vörbi, lat't dat man sin.«
»Sick dor mit Takel rüm tau slahn! –
Wo is't denn mit den Handel gahn?«
»Wo? Mit den Handel? Meint Ji mit de Kauh?
Ih, dat güng ganz natürlich tau.«
[119]
»Wat hest du vör de Kauh denn kregen?«
»Kregen? – Na, seggt doch, Vader, mal von wegen
Jug Ogen, warden de all swack?
Seggt, kän'n Ji dichting bi noch seihn?«
Un dorbi pedd't hei Modern up de Bein,
Un Moder, de den Snuwtoback
All heimlich in de Eck probiert
Un spört, dat dat wat Gaudes was,
De markt denn glik, dat Fritzen wat passiert,
Un mengt sick nu herinner in den Snak.
»Ih, Gott bewohr, hei kickt verdwas
Un kickt nich äwer sinen Meß,
Hei is en ollen blinnen Heß.«
»Na, Vader, ick heww hir Jug bröcht 'ne Brill,
So schön, as sei tau krigen was.
Nu paßt mal up, un holl't mal still
Un kikt mal nipping dörch dat Glas!«
Hei paßt un paßt, dat Ding, dat will nich hacken,
Den Oll'n sin Näs' sitt mang de Backen
Un was so dick un was so lütt,
So dat de Brill stets runner glitt.
Fritz halt 'ne anner ut de Tasch herut.
»So, Vader, nu holl't her de Snut,
Nu will wi des' mal upprobieren,
De ward woll passen ganz genau.«
»Jung'«, säd de Oll, »kannst du nich hüren?
Ick frag, wat kregst du vör de Kauh?«
Doch Fritz, de lett sick gor nich stüren,
Hei halt de drüdd, hei halt de virt',
De warden ok em upprobiert,
Doch up den Ollen sinen lütten,
Vergrützten Däwk dor wull kein sitten.
Un wil hei en Dwaskiker was,
Kek hei mit't eine Og stets äwer't Brillenglas.
»Jung'«, seggt hei arg, »lat mi in Rauh,
Un segg, wat kregst du för de Kauh?«
[120]
Doch Fritz probiert noch ümmer tau
Un paßt em up de föftig Stück,
Doch sitt nich ein recht up den Schick;
Un as hei hett dat Stück utäuwt,
Dunn seggt hei trurig un bedräuwt:
»Ne! Vader, ne! Dit is verge's,
Ji hewwt för Brillen keine Näs'!«
»Jung'«, säd de Oll un kreg den Jung'n tau faten,
»Meinst du, ick sall mi brüden laten?
Wat sall dat mit de Brillen heiten?
Wat kregst du för de Kauh? Dat will ick weiten!
Willst du mi glik de Wohrheit seggen?
Sünst lat ick di Kranzhäster scheiten!«
Nu ward sick Mudder twischen leggen.
»Wat hett dat lütte Kind di dahn?«
(Fritz was so'n Slaps von twintig Johr.)
»Willst du mi hir den Jungen slahn?
Dat süll noch fehlen! Gott bewohr!«
»Jung', antwurt! Oder ick slah tau,
Un segg, wat kregst du för de Kauh?«
»Ach, Vader, wenn Ji't weiten willen,
Ick kreg för Strimern all de Brillen.«
»De Brillen? Wat?« seggt Vader Swart
Un denkt, de Jung', de hett em nart,
Un lett em los un kikt em an,
»Dor trett ein'n jo de Ahnmacht an!
Man müggt sick all de Hor utriten
Un sine eigne Näs' afbiten;
Ick bidd jug doch üm Gottes willen –
Min schöne Strimer för de Brillen!«
»Ih, Vader, swig doch!« seggt de Ollsch
Un schüwwt sick twischen em un Fritzen,
»Wat willst du di dorbi verhitzen?
Blot di 'ne Freud tau maken, hett hei't dahn.
Un du willst mi dat Kind hir slahn?
Kann hei dorför, dat s' em bedrogen?
[121]
Wat geihst nich sülwst hen, olle Nusseljochen?«
»Holt't Mul mit dinen dwatschen Snack,
Süs kam'ck di sülwst noch up dat Dack!«
»So? Seiht! – Ih, dat wir schön!
Mi un dat Kind, dat wullst du slagen? –
Swig reining still, rohr nich, min Sähn! –
Ick will di up min ollen Dagen
Noch gaud naug wisen, wat 'ne Hark.
Entfahmte Voßkopp! Slah mal tau!
Irst schickst du dat unmünn'ge Kind tau Mark,
Dat hei verhandeln sall de Kauh,
Un wenn hei di denn is tau Willen
Un bringt en föftig schöne Brillen
För de oll Klatsch, denn makst du uns Spermang?
Kumm her, du nakte Kirl! Kumm ran!
Du Jammerlappen wullst mi slagen,
Den ick ded in min jungen Dagen
Oft mit en rugen Hanschen jagen?
Wat kann dat Kind dorvör, du olle Strick,
Dat dine Näs' hett keinen Schick?
Segg, kann dat Kind dorvör, dat di de Brillen
Up dine dicke Snut nich sitten willen?
Un dorvör willst du slagen mi dat Gör
Un makst so'n grugliches Gewes'?«
»Ja, Vader, wat kann ick dorvör,
Dat Ji för Brillen keine Näs'?«
»Na«, seggt oll Swart, »na, dit's doch stark!
As wenn ick schüllig an den Handel wir.
Ick schick em blot hen nah den Mark,
Dat hei Kultur der Welt dor lihr,
Un hei bringt mi taurügg en Hümpel Brillen!«
»Ih, Vader«, seggt de Ollsch, »wat di inföllt!
Wat nennst du denn Kultur der Welt?
Kik blot mal unsen Preister an,
Dat is gewiß en finen Mann
Un hett Kultur der Welt, so vel hei will,
[122]
Geiht de nich ümmer mit 'ne Brill?
Un unsen Eddelmann sin olle Swester,
Uns' Amtsverwalter, sülwst uns' Köster,
Kort all'ns, wat wat bedüden will,
Dat dröggt jetzunder ok 'ne Brill,
Un allens, wat för vörnem gelt,
Geiht mit 'ne Brill stolz upgemutert.«
»Ja, Vader, üm Kultur der Welt
Heww ick de Brillen för Jug schutert.«
Oll Swart, de kratzt sick in den Kopp;
Em is binah tau Maud, as ob
Sei em taum Naren hewwen deden.
»Na, Vader«, seggt de Ollsch, »büst nu taufreden?
Is nu nich allens will un woll?«
»Dat kann ick just nich seggen«, seggt de Oll,
De Sak is uter allen Spaß;
De Dinger sünd mi gor nich mal tau Paß.
Taufreden? – Ne! Dat ick nich wüßt.
Taufreden? – Ne! Denn müßt ick leigen!
Hei hadd mi ok de Näs' mitbringen müßt,
De em de Brillenjud ded dreigen.«
39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

39. De goldne Hiring

Ick will jug mal vertellen wat;
Hürt, mine Herrn un Damen!
In Meckelnborg, dor liggt 'ne Stadt,
Un Lübs heit sei mit Namen;
Dat is en lüttes, narsches Nest
Un is all ümmerher so west,
So lang ick kann man denken.
Dor wohnten mal twei Gastwirts drin,
Ein hadd 'ne gall'ge Lewer,
De anner hadd en sturren Sinn
[123]
Un wahnt em gegenäwer;
Un wenn dat einer weiten will,
De ein heit Büll, de anner Müll,
Un lewten beid in Findschaft.
Sei gnatzten sick, sei kiwten sick,
As süll't den Kragen gellen,
De Schimpwürd flogen hageldick;
Un't blew nich blot bi't Schellen,
Sei stegen beid sick up dat Dack
Un deden sick taum Schawernack,
Wat sei man jichtens künnen.
Wenn Büll en Abendbrod mal gew,
Üm wat tau profentieren,
Denn ret Herr Müll em glik en Schäw,
Let ok ein utrüstieren;
Un gew Herr Müll denn mal en Ball,
Denn danzten s' bi Herr Büllen all
Un fläut'ten un trumpet'ten.
De Wiwer kemen ok mit mang;
Dunn gaww't irst en Spektakel,
Dunn gaww dat irst en Strit un Zank,
Sei schüll'n sick as dat Takel.
Un hadd Fru Müll'n en niges Kled,
Fru Büll'n sick ok ein maken let,
Dat müßt noch schöner wesen.
Ein jeder gaww sick vele Mäuh,
De Gäst an sick tau locken.
Doch dat blew allens einerlei,
En Hunnendanz up Socken:
Dat was nicks Dünn's, dat was nicks Dick's,
Herr Büll hadd nicks, Herr Müll hadd nicks,
Dat müggt de Düwel halen!
[124]
As eins sin Wirtshus leddig is,
Seggt Müll tau Madam Müllen:
»So geiht dat nich, dat is gewiß,
Wenn wi bestahen willen.
Dor föllt mi just en Infall in;
Giww mi mal Tint un Fedder swinn!«
Un hei fängt an tau schriwen:
»Ich infentier die Herren heut,
Mich gütigst zu besuchen.
Zu ungeheurer Heiterkeit
Gibt's Braten und auch Kuchen,
Und endlich mach' ich noch bekannt,
Mir ward ein Fäßchen zugesandt
Voll holländischer Hering'.
In einen von den Heringen
Tät ich ein Goldstück stecken;
Wir essen alle, bis man den
Gespickten wird entdecken.
Und so hab ich es eingericht't,
Daß, wer von Sie den Hering kriggt,
Der kriggt auch den Dukaten.
Gewisse Leute möchten gern
Die Nahrung mir berauben;
Drum werden wohl die edlen Herrn
Noch gütigst mir erlauben,
Sie zu bemerken: ich heiß Müll,
Der gegenüber, der heißt Büll,
Und Müll ist's, der dies schreibet.«
Tau Madam Müllen seggt hei nu:
»Dit is wat för de Naren.
Du sallst mal seihen, leiwe Fru,
Wo sei drup drinken warden.
[125]
Wenn du drup regardiert man best,
So'n Hiring giwwt gefährlich Dost,
Hei brennt as't helle Füer.«
Den Abend is dat Hiringsfest;
De Lübser Herren kamen;
Un as Herr Müllen sine Gäst
Nu alle sünd tausamen,
Dunn ward dat Fatt herinner set't,
Un jeder von de Lübser frett
Nu in den solten Hiring.
Halw was all leddig fast de Tunn,
Dat hal denn doch de Däuker!,
Un keiner noch den rechten funn;
Ne, uns' Herr Müll was kläuker:
Hei hadd em unnen rinner packt.
Doch ok mit de Vertehrung hackt't,
Un keiner föddert Drinken.
»Dit is doch narsch! Dit weit ick nich,
Wo sei den Döst mit stillen.
De Kirls, de freten fürchterlich«,
Seggt Müll tau Madam Müllen,
»Ick meint, ick makt en gaud Geschäft;
Noch heww ick gor nicks Natt's verköfft,
Nich för en roden Dreiling.
Korline! Dit ward keine Mütz,
Hüt geiht woll kein koppheister,
Hüt giww't nich mal en lütten Spitz,
Denn sülwst de dick Burmeister,
De hett hüt abend keinen Döst,
Dor sitt hei blot en blöst un blöst
Un denkt nich an den Rodspon.«
[126]
»Je, wat dat narsch hüt abend is«,
Seggt tau em Madam Müllen,
»Dat is, dat sei nich sitten wiß,
Dat sei nich täuwen willen:
Sei lopen rut, sei lopen rin
Un freten denn den Hiring swinn
Un lopen wedder rute.«
»Hurrah!« röppt einer von de Gäst,
»Hurrah! ick heww gewunnen.
Ji annern sid tau dämlich west.
Ick heww den rechten funnen!«
»Nut lat man sin, nu swig man still!
Nu ward'n s' woll drinken«, seggt Herr Müll,
»Nu sallst du't blot mal seihen.«
Je, Essig was doch de Geschieht!
Je, Kuchen! seggt Herr Meier.
De Gäst, de drünken dennoch nich,
Vertehren nich en Dreier;
Un lang' hett dit ok gor nich durt,
Güng einer nah den annern furt.
»Gu'n Nacht ok, Madam Müllen!«
»Gottsdunnerwetter! Angeführt!
Bidd di üm Gottes willen,
Hest du din Lewsdag so wat hürt?«
Seggt Müll tau Madam Müllen,
»Hüt güng doch allens rein verdwas,
Sei drünken nich en einzigst Glas,
Un weg is min Dukaten.«
Dat was vörbi, doch durt nich lang',
As sei noch dräwer schüllen,
Dunn hürten sei Gesang un Klang
Heräwer von Herr Büllen:
[127]
»Komm her, Feinsliebchen, her zu mir!«
»So leben wir, so leben wir!«
Un wat s' noch wider sungen.
»Wat't dit?« seggt Müll, »wat is denn dit?
Wat sall denn dit woll heiten?
Kumm, Line, nah de Strat mal mit;
Dit möten wi doch weiten.«
Und as sei up de Strat nu sünd,
Dunn kümmt denn ok en gauden Fründ,
De deiht ehr dat verkloren.
Hei halt dat Wochenblatt herut,
Dor stunn denn dat ganz dütlich
(Herr Müll, de fohrt fast ut de Hut,
Dit würd em doch tau nüdlich),
Sin Nahwer Büll, de schrew dorin,
Bi em süll Punsch hüt abend sin.
So stunn dat in de Zeitung:
»Gewisse Leute haben heut
Zum Hering eingeladen.
Zu solcher großen Salzigkeit
Kann es gewiß nicht schaden,
Daß ich auf vieler Freunde Wunsch
Heut abend gebe einen Punsch,
Und wohl bekomm's die Herren!
Ich hab es also eingericht't,
Daß jeder von die Gäste
Das vierte Glas umsonst heut kriggt;
Denn bei dem Heringsfeste
Da stellt der Durst sich sicher ein,
Drum wird es sehr zweckmäßig sein,
Wenn ich denselben lösche.
[128]
Gewisse Leute meinen woll,
Sie seien klug beraten:
Doch heut in meinem Beutel soll
Noch klingen ihr Dukaten;
Und noch bemerk ich, ich heiß Büll,
Der Heringsspender, der heißt Müll.
Willkommen sein Dukaten!«
»Dor is't, dor heww'n wi de Pastet!«
Seggt Müll tau Madam Müllen,
»Dat ick mi so anführen let,
Un noch dortau von Büllen!
Wenn ick em krig, ick slag em krumm.
Ick Esel! Ach, wat was ick dumm!
Un du dortau, Fru Müllen!«
40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

40. De Stadtreis'

»Hür, Fritz, min Sähning, weitst du wat?
Wi möten woll vör allen Dingen
Glik morgen früh mal in de Stadt
Un unsen Weiten rinne bringen«,
Säd Vader Päsel tau den Jungen.
Na, dat was gaud! – Sei fungen
Ok glik tau sacken an, un annern Morgens früh
Satt Fritz tau Pird un fläut't 'ne Melodie
Un führt den Weiten nah de Stadt.
De Oll, de up den Wagen satt,
De halt sick sine Pip herut
Un rekent sick den Weiten ut.
As sei nu nah de Stadt rin kemen,
Dunn würd de Oll sin Prauwen nemen,
De hei hadd in den Snuwdauk bunnen,
Un gung dormit tau Stadt herin,
Un as hei hadd en Kopmann funnen,
[129]
Kamm hei taurügg und säd: »Ick bün
All wedder hir. Min Sähn, nu hür,
Sett di tau Pird un führ
Hen nah de Eck an'n Mark, nah Bäcker Richtern;
Ick will mi hir en beten irst vernüchtern.«
Na, wat so'n Bur vernüchtern heit,
Dat is bekannt, ji weit't Bescheid.
Hei drunk irst einen Sluck, dunn würden't twei;
Un ut de twei, dor würden drei,
Un as hei drunk taum vierten Mal,
Dunn hadd sick ok en Jud infunnen,
De set't sick bi den Buren dal,
Hei sach dat glik, dat hir wat wir tau riten.
»Na, Brauder Päsel, will'n mal smiten!
Smittst du den Kopp, heww ick gewunnen,
Smittst du de Schriwwt, hest du verluren.«
Oll Päsel krätzt sick acht're Uhren.
»Man tau! Kopp oder Schriwwt!
Un wer verlirt, de giwwt
'ne Buddel Win taum besten«, seggt uns' Päsel.
Oh, Brauder Päsel, wat büst du för'n Esel!
Na, bald hadd sick de Bur recht schön herinnerpudelt
Un hadd dorbi sick in den Win –
Wo kunn denn dat ok anners sin? –
En rechten Schönen rannerdudelt.
Nu let hei noch mihr Win sick bringen,
Un endlich fung hei an tau singen.
Dit tau beschriwen is nich licht,
Denn wenn so'n Bur dat Singen kriggt,
Dat is, as wenn de Katten quaren
Un wenn dortwischen Kalwer blaren.
As Fritz was kamen mit dat Weitengeld,
Dunn würd hei ok herannerwunken,
Un as hei ok gehürig drunken,
[130]
Dunn würd de Oll tau Höchten stellt;
Twei kregen em nu bi den Kragen
Un läden em up sinen Wagen,
Un Fritz, de ok in sinen Dätz wat spürt,
De set't sick up dat Sadelpird
Un dreiht sick üm un deiht den Ollen fragen:
»Na, Vader, sall'ck nich 'n beten jagen?«
»Jung', wenn du jagst, denn kriggst du Schacht!«
Seggt Päsel, »ne, du führst mi sacht.«
»Ih, Vader, weit Ji wat? Ick jag!«
»Jung', sühst du nich, ick ligg jo up de Unnerlag.
Wo kannst du woll an't Jagen denken?
Sall ick mi denn dat Krüz verrenken?«
De Jung', de führt de Strat ok sacht hendal,
Doch as de Oll denkt: nu is allens woll,
Dreiht hei sick üm un seggt: »Ick jag, de Düwel hal!«
»Jung', du verdammte Slüngel!« röppt de Oll.
Je ja! Je ja! De Jung' hürt nich en Wurd,
De Oll, de röppt un will't em wehren;
De Jung sleiht los up sine Mähren,
Un wat sei lopen känen, geiht dat furt.
De Oll, de flüggt woll up un nedder,
Bald up de Unnerlag, bald an de Ledder.
Wenn dit en beten länger durt,
Behöllt hei keinen Knaken heil,
Vör allen in sin Achterdeil.
De Jung', de jöggt in einem furt,
Un ümmer düller jöggt de Snäsel,
As wenn de Bengel Weddbahn ritt,
Un ümmer düller flüggt uns' Päsel,
As wenn hei in de Schockreip sitt.
Na, endlich was de Damm tau En'n,
Un as sei in den Landweg wenn'n,
Wo ein so recht schön jagen künn,
[131]
Dor höll de Jung mit Jagen in,
As wull hei sinen Ollen brüden.
»Hadd ick dat minen Vader baden«, seggt de Oll,
»Hei wir mi kamen up de Siden.«
»Na«, seggt de Jung, »Ji mägt ok woll
En saubern Vader hewwen hatt!«
»Hä?« fröggt de Oll, »min Vader? Wat?
Min Vader? Ne, dat lat man sin!
Min Vader, de was beter woll as din.«
41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

41. De Gesang

In Criwitz was einmal en Kanter,
De hellschen stark in't Singen wir,
Un ok tau glike Tid en Ratsverwandter,
De Mann was Kopmann un heit Lühr.
De hadd 'ne Dochter, wat en smuckes Mäten
Un ok noch jung bi Johren wir,
In de hadd unser Papa Lühr
So recht sick sinen Naren freten.
»Je, äwerst«, denkt hei mal un nimmt 'ne Pris',
»Dat's all recht gaud! Doch min Lowis'
Möt'ck doch tauletzt in't Kloster spunn'n;
Mit gräune Sep un Hiringstunn'n,
Dor laten sick kein Brüjams locken;
Ick heww tau wenig intaubrocken.
Dat einzigst, wat noch helpen kann,
Dat is, ick lat ehr Bildung lihr'n,
Denn fünn för mine smucke Dirn
Sick endlich ok woll noch en Mann.
Wenn sei kann Klawezimbel spelen,
Wenn sei en beten singen kann,
Bitt ok bi ehr woll einer an,
Denn kann de Brüjam gor nich fehlen.
Ick will man glik nah'n Kanter gahn.«
[132]
De Kanter was mit inverstahn,
Un nu würd up de Städ anfungen,
Un nah de Mäglichkeit würd sungen,
Un de Lowis', de Dirn, de hadd 'ne Kehl!
Ne, so'ne Kehlen giwwt nich vel,
Sei sung jug schir so fin un dünn,
Dat ein't tauletzt gor nich mihr hüren künn.
Denn stunn de Oll mit sinen Ladenswengel
So äwerglücklich in de Baud,
Denn was em justement tau Maud,
As wenn von'n Himmel all de Engel
Wir'n runner kamen vör sin Dör
Un süngen em en Stückschen vör;
Denn rew hei sick so froh de Hän'n
Un reckt sick mal so lang in En'n.
Na, einstens güng hei ok mal wedder
In sinen Laden up un nedder,
So fröhlich as 'ne Filzlus schir,
Un bi em stunn sin Ladenswengel,
De sammelte Rosinenstengel
Un hürte ok dat Singen tau.
Dunn kamm 'ne olle Fru: »Gu'n Dag, Herr Lühr!
För'n Sößling Zyrup un en beten tau.«
De Kanter sung just ut den besten Dur,
Un Wise Lühr'n, de quinkeliert mit mang.
Herr Lühr, de stunn, as stunn hei up de Lur,
Un horchte up den prächtigen Gesang,
Dunn stellt de Ollsch woll up den Disch den Pott,
Fat't Lühren an de Hand un röppt: »Mein Gott!
Dor is woll einer krank förwohr?
Min leiw Herr Lühr, wer breckt sick dor?«
42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

[133] 42. De blinne Schausterjung

»Ach, Meister! Meister! Ach, ick unglückselig Kind!
Wo geiht mi dit? Herr Je, du mein!
Ach, Meister! Ick bün stockenblind,
Ick kann ok nich en Spirken seihn!«
De Meister smitt den Leisten weg,
Hei smitt den Spannreim in de Eck
Un löppt nah sinen Jungen hen.
»Herr Gott doch, Jung! Wo is di denn?«
»Ach, Meister! Meister! Kiken S' hir!
Ick seih de Botter up't Brod nich mihr!«
De Meister nimmt dat Botterbrod,
Bekikt dat nipp von vörn un hin'n.
»So slag doch Gott den Düwel dod!
Ick sülwst kann ok kein Botter finn'n.
Na, täuw!« Hei geiht tau de Fru Meistern hen
Un seggt tau ehr: »Wat makst du denn?
Wo is hir Botter up dat Brod?
Dor slag doch Gott den Düwel dod!«
»Is dat nich gaud för so'n Jungen?
Ji sünd man all so'n Leckertungen;
Ji müggten Hus un Hof vertehren,
Un sick sall fingerdick upsmeren.
So geiht dat noch nich los? Prahl sacht!
De Botter gelt en Gröschner acht.«
»Ih, Mutter, ward man nich glik bös,
Hest du denn nich en beten Kes'?«
Un richtig! Sei lett sick bedüden
Un deiht den Jungen Kes' upsniden.
De Meister bringt dat Botterbrod herin,
Giwwt dat den Jungen hen und fröggt,
Ob sick sin Blindheit nu hadd leggt
Un ob hei wedder seihen künn.
»Ja, Meister«, seggt de Jung ganz swipp,
»Ja, Meister, ja! Ick seih so nipp,
[134]
As hadd 'ck 'ne Brill up mine Näs',
Ick seih dat Brod all dörch den Kes'.«
43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

43. De Strick

Herr Amtmann Schacht, de ümmer prügeln lett,
De führt mal mit sin Fru spazieren,
Un as hei nu so ganz behaglich sitt,
Dunn möt em dat Mallür passieren,
Dat em de Bänkenreimen ritt.
Hei künn so'n dörtig Liespund wägen,
Un so vel wull de Reimen nich verdrägen.
Dor lag hei nu un zappelt mit de Bein;
Un sine Fru, de ok rüggäwer schütt,
De zappelt mit ehr leiwen Beinings mit.
»Du brukst di gor nich ümtauseihn«,
Seggt tau den Kutscher Amtmann Schacht,
»Giww leiwerst up de Mähren acht!
De Sak, de ward sick liker reihn,
Wenn wi man blot en Stricken'n fünn'n,
Dat wi de Bänk uns wedder bünn'n.«
De Kutscher, de söcht vörn, de Amtmann hinn'n,
Doch nahrens wull en Strick sick finn'n.
Den Amtmann sine leiwe Fru,
De müßt nah desen Trubel nu
Bi ehren Jochen sick platzieren;
De Amtmann blew up sinen Rüggen
In des' Bequemlichkeit beliggen,
Hei was kein grote Fründ von't Rühren.
So kam'n sei denn nah Möllenhagen.
Bi'n Kraug, dor höllt de Kutscher an
Un deiht de Lüd un deiht den Kräuger fragen,
Ob hei em nich en Strick verschaffen kann.
Na, wil dat eben Kraugdag wir,
So wiren all de Buren hir.
[135]
De Schult, de trett ok an den Wagen,
Un den'n ward ok de Amtmann fragen.
»Ja woll, Herr Amtmann, glik in'n Ogenblick!«
Seggt Schultenvadder, löppt un bringt en Strick.
»Min leiwer Schult, ick dank Em sihr
Dorför, dat Hei den Strick mi leihnt.«
»Oh, dorför nich, Herr! Ne! Sei heww'n woll mihr
As einen Strick üm uns verdeint.«
44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

44. Tru un Glowen

Wenn so de Bur mal in den Kraug
Bi sinen Sluck mit annern sitt,
Denn ward dor meistens drähnt ok naug.
Sei reden denn von dat un dit;
Bald sünd dat Läuschens, de sei sick vertellen,
Bald reden s' von de slichten Tiden,
Un männigmal, denn fangen s' an tau schellen:
Sei brukten ok nich all'ns tau liden;
Un ob de Amtmann glöwt, dat sei sin Naren,
Un dat sei gor nich nödig hadden,
In allen Order tau parieren,
Dat sei nahgradens münnig wiren.
»Ja«, säd denn mal oll Bur Päsel,
As sei eins seten in den Kraug tauhopen
Un em de Gall würd äwerlopen,
»Ja! Uns' Herr Amtmann is en Esel!
Un wohr is't, un't is ganz gewiß,
Dat hei en groten Swinhund is;
Un den'n, de mi't nich will tau glöwen,
Den'n will ick dat ok schriftlich gewen.«
Na, dat würd ok so lang nich duren,
Dunn wüßt de Amtmann, dat de Buren
Em lästerlich utschullen hadden,
[136]
Un namentlich, dat Bur Päsel
Hadd seggt, hei wir en wohren Esel.
Hei let sei all tau Amt nu laden
Un let sei tau Gerichtsdag kamen.
Dor würden sei denn nu vernamen,
Un enzeln würd en jeder fragt:
»Hat Bauer Päsel das gesagt?«
»Ick weit dat nich, ick was nich dor.«
»Ih, Gott bewohr! Dat is nich wohr.«
»Herr Amtmann, ne! Dat ick nich wüßt.«
»Dat hadd ick doch ok hüren müßt.«
»Wi heww'n von slichte Tiden seggt.«
»Ick hür up't linke Uhr nich recht.«
Kort, keiner wull dorvon wat weiten,
Dat Päsel em en Swinhund heiten.
An Bur Möllern kamm tauletzt de Frag',
De was man dumm un ok man zag;
De Amtmann fohrt em eklig in de P'rük
Un führt em häßlich an den Wagen.
»Wenn Hei nich seggt de Wohrheit glik,
Denn lat ick krumm un lahm Em slagen.
Wat säd tau Em de Bur Päsel?
Herute mit de Sprak! Wat wir't?«
»Ach ja, Herr Amtmann, ja! Ick heww dat hürt,
Hei säd, Sei wir'n en rechten Esel.
Wat wohr is, dat bliwwt wohr!«
»Hürt dat villicht noch süs wer dor?«
»Dat glöw ick nich, dat kunn woll nich gescheihn,
Wi stunnen an den Aben ganz allein.«
»Dat is fatal! Nur einen Zeugen! –
Nu paß Hei up un häud Hei sick vör't Leigen!
Säd Päsel Em ok süs noch wat?«
»Herr Amtmann, ja! Hei säd noch, dat
Woll keiner dat bestriden künn,
Dat sei en Swinhund deden sin,
Un dat wull hei mi schriftlich gewen.«
[137]
»Er Schafskopf, Esel, Dummerjahn!
Warum nahm Er denn das nicht an?
Warum ließ Er sich's denn nicht geben?«
»Ih, dat ded ick em so tau glöwen.«
45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

45. Dat heit ick anführen

Tau Bramborg wahnt en ollen Jud,
De hadd schir so vel Geld as Meß;
Hei hungerte un döst, indeß
Hei ümmer mihr tausamen schrapen ded
Un Stück för Stück up hoge Kant henläd.
De Oll, de hadd dat Eten fast versworen,
Un ümmer kakt dat olle Krut,
Blot üm dat beten Holt tau sporen,
Sin Eten up drei Dag vörut.
Na, einmal hadd hei dicke Arwten
Sick up drei Dag in vörut kakt
Un sick dortau so'n lütten unbedarwten
Un drögen Hiring ut mit Water lakt.
Na, wenn bi Sommertid de dickten Arwten
Heww'n in 'ne dump'ge Kamer legen,
Un dat drei Dag' hendörch bi Dag un Nacht,
Denn kann nich jeder sei verdrägen.
So vel is wohr: wer't mag, de mag't,
Un wer't nich mag, de mag't jo woll nich mägen.
Ick bün woll hartfratsch, Vaddermann,
Doch mit so'n Arwten stah ick nich mit an.
Na, as hei nu de Arwten ded probieren,
Dunn markt denn ok dat olle Kreatur,
Dat sei nich blot en beten sur,
Ne, dat sei ok all muchlich wiren.
Hei prauwt un prauwt; doch wull't em nich gelingen,
En lütten Happen run tau bringen;
Sei wullen em dörchut nich gliden.
[138]
Na, Schaden wull hei ok nich liden,
So gung hei endlich tau en Schapp un nem
'ne Buddel ruter mit en Käm
Un schenkte sick en Gläsken in
Un sprak tau sick in sinen Sinn:
»As du ißt de Erbsen, Levi,
As du kriggst en kleinen Kümmel;
As du nicht de Erbsen ißt,
As du nicht den Kümmel kriggst.«
Un somit kratzt hei af den Schimmel,
De äwerall all up de Arwten stunn,
Un frat de suren Arwten run.
Un höll dorup den Sluck an't Licht
Un makt en fründliches Gesicht
Un lickmünn't säut un grint em tau.
Doch as hei nahdacht hett in Rauh,
Dat hei den Sluck woll sporen künn,
Dunn got hei'n nah de Buddel rin.
»Da hab ich«, seggt dat olle Dirt,
»Den alten Levi angeführt!«
46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

46. Wat einer hett, dat hett'e

»So lang', as ick noch Ogen heww taum Seihn,
So lang' lat ick mi noch kein Näsen dreihn,
So geiht dat noch nich los«, seggt Bur Päsel,
»So'n Schapskopp meint, ick bün en Esel;
Ick sall em Geld up Zinsen leihn,
Un up'n Harwst will hei mi't wedder gewen.
Ja! Wer en Nar doch wir, em dat tau glöwen.
Oll Päseln führt man so nich an.
Ne, Vadder Voß, wenn ick di raden kann,
Tau so'ne Wippken un Mafäuken,
Dor möst di einen dümmern säuken,
De mag di hunnert Daler leihn.
[139]
Ick lat mi keine Näsen dreihn!
Wat einer krigen sall, dat liggt noch sihr in'n Widen.
Wenn einer klauk is, denn befött'e
Sick mit so'n Saken nich in desen slichten Tiden,
Min Spruch, de is: Wat einer hett, dat hett'e.«
Dit wiren Päseln sin Gedanken,
De hei so halwlud vör sick spreckt,
As hei den Fautstig gung entlanken,
De an de Wisch sick rümmer treckt.
Dat was tau Frühjohrstid: de Strom, de hadd sick dämmt,
De ganze Grund was äwerswemmt;
Dat Water, dat kamm up en Stoß,
Ret Weg un Steg un Brüggen los,
Hadd Schünen, Hüser runner smeten
Un Veih un Minschen mit sick reten.
»Ne! Wat so'n Volk doch dämlich is!
Sick an dat Water antaubugen!
Je, ick! Ick süll dat Water trugen?
Ne!« seggt oll Päsel, »dat's gewiß:
Kein viruntwintig Pird, de tögen
Mi an dat Water ran; ick bliw hübsch up'n Drögen.«
Un as hei noch so redt un deiht
Un äwer't Water räwer süht
Nah eine olle Ellerwrit,
De midden in dat Water steiht,
Dunn is em't so, as ded sick dor wat rögen.
»Wo, Dunnerwetter! Kik einmal!
Dat is en Has'! De Düwel hal!
Wo's't mäglich! Ne! – Ne! süh dat Dirt!
Dat Ding, dat is en Wagstück wirt.«
En Kahn was ok denn bald tau Hand,
Un hei stött lustig af von't Land
Un lett dat Räuder düchtig trecken.
»Täuw, du sallst her! Du sallst mi smecken!
Di hal ick mi! Kumm, Häschen, kumm!
[140]
Sei holl'n mi all vör gruglich dumm!
Je, ick bün klauk; paßt ji man acht!
Wer lacht tauletzt, am besten lacht.«
Hei räudert forsch, un nah 'ne korte Tid
Is hei ok bi de Ellerwrit.
De Has' is sin, wo kann dat anners sin?
De Sak is klor as Botter an de Sünn;
Hei liggt binah all in sin Schörtel.
Hei springt nu up den Hasen in,
Hei springt un dröppt 'ne Ellerwörtel,
Un baff! dor liggt de stiwe Buck.
De Kahn, de kriggt en lütten Ruck,
De Has' flitscht weg un rinner in den Kahn,
De Strom hett ok dat Sine dahn;
De Kahn driwwt af, un wat geschüht?
De Has' driwwt an dat Land; de Bur sitt up de Writ.
»Wo? Dit is doch!« seggt Päsel, »wer künn dit woll denken?
Dor sitt dat Dirt an't Land un makt sin Männken;
Dor löppt hei hen, un ick möt kuschen
Un sitt hir liksterwelt as Exzellenz bi Buschen,
Sitt wunderschön hir up den Drögen.
Wenn dit min Nahwers so tau weiten kregen
Un wenn sei mi hir sitten segen,
De glöwten schir, ick wir en Dummerjan
Un hadd bi'n Dämlack Paden stahn
Un Däskopp wir min liwlich Vetter.
Nu sitt ick hir un kann mi schön wat pipen!
Ne! Geld up Tinsen dauhn un Hasen gripen,
't is all egal: Wat einer hett, dat hett'e.«
47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

47. Hei möt'e ran

Baron von Mulderjahn up Groten-Klagen,
Den Hogen-Schullen ok ded hüren,
De let nah sinen Kutscher fragen,
[141]
De Kutscher süll nah Rostock führen.
»Jehann«, säd hei, »mach dich parat un spann
Die beiden besten Braunen an
Un fahr damit nach Rostock, immer schlanken Trab,
Nimm diesen Brief und gib ihn ab
Beim Herrn Doctor juris Witten,
Mach ihm mein Kompliment, ich ließ ihn bitten,
Er möcht doch selbst gleich auf der Stelle
Mit dir nach Größen-Klagen kommen;
Du hättst deshalb für alle Fälle
Ein eignes Fuhrwerk mitgenommen.
Er müßte fahren in dem Augenblick,
Und ohne Doktor kommst du nicht zurück!«
»Je, Herr Baron, wenn hei nu doch nich will?«
»Ei was! Kein Widerwort! Und still,
Wenn ich was sag! Du hast jetzt den Bescheid.
Ich bin in schrecklicher Verlegenheit.«
»Dat glöw ick sacht! Dat is hei ümmer«,
Seggt, as hei buten is, oll Kutscher Brümmer,
»Hei's ümmer in Verlegenheit un ümmer doch mit Listen,
Un schüllig is hei all'ns, bi Juden un bi Christen.«
Hei makt sick farig, spannt dunn an
Un jöggt nah Rostock, wat hei kann,
Un dröggt den Breiw nah Dokter Witten.
De lest den Breiw un smitt en
Verdreitlich bi de Sid un seggt ganz argerlich:
»Was meint Sein Herr, was denkt er sich?
Meint er, ich hab nichts anderm aufzupassen,
Als mich mit seinem Unsinn zu befassen?
Ich muß nach meinem Gut verreisen morgen,
Dort hab ich Nöt'ges zu besorgen.«
»Denn helpt dat nich!« seggt Kutscher Brümmer,
»Wat möt, dat möt. Denn möt ick mi gedüllen.
Ick säd't em woll, doch hei säd ümmer,
[142]
Sei müßten kamen un Sei süllen.«
Un dormit geiht hei hen, wo hei logiert.
De Dokter Witt, de stiggt tau Pird
Un ritt heruter nah sin Gaud.
Hir hett hei sick nu wollgemaud
In sinen Lehnstaul eben set't,
Hett sick 'ne frische Pip instoppt
Un dampt vergnäuglich noch so fett,
Dunn ward an sine Dör ankloppt.
»Herein!« seggt Dokter Witt, »wer süll dat sin?«
Un Kutscher Brümmer kümmt herin.
»Gu'n Abend, Herr, na, ick bün hir
Un wull man fragen, wenn wi führen.«
»Ist Er nicht klug? Was folgt Er mir?
Was hat Er mir hier nachzuspüren?
Ich will von Seinem Herrn nichts wissen,
Ich fahre nicht mit Ihm; ich werde morgen
Nach Brandenburg verreisen müssen,
Ich hab dort manches zu besorgen.«
»Na, gaud«, seggt Brümmer, »wenn Sei denn nich willen,
Denn helpt dat nich, denn möt ick mi gedüllen.«
De Dokter führt tau rechte Tid
Nah Bramborg hen, doch wat geschüht?
As hei bi Fritzing Reicherten sick eben
Hett laten wat tau eten gewen
Un just 'ne Buddel Win hett vör,
Dunn kloppt dor wer an sine Dör.
»Herein!« röppt hei, un wer kümmt rinner?
Wohrhaft'gen Gott, oll Kutscher Brümmer!
»Gu'n Dag! Na, ick bün hir un wull man fragen,
Wi sünd nu dicht bi Groten-Klagen ...«
»Kerl, sag Er mal, ist Er denn rein verrückt?
Nun paß Er auf, nun will ich Ihm was sagen;
Nun sag Er dem, der Ihn geschickt:
[143]
Ich wollt mit seiner Lumperei mich nicht befassen.
Ich hab die Sache endlich dick,
Der Herr Baron kann sich was malen lassen;
Ich muß nach meinem Gut zurück.«
»So geiht'e gaud!« seggt Kutscher Brümmer,
»Ick säd dat woll, so würd dat gahn,
Doch wenn ein 't Mul updeiht, denn heit dat ümmer:
Halt's Maul, Er Schafskopf, Dummerjan!
Na, wenn Sei denn nich mit mi willen,
Denn helpt dat nich! Denn möt ick mi gedüllen.«
Den annern Dag sitt will un woll
De Dokter up sin Gaud tau Lütten-Protokoll.
So heit dat Gaud, so hadd hei't näumt,
Wil hei't sick hadd mit Schriweri verdeint.
Hei sitt in gaude Rauh, dunn kloppt dor wer.
»Herein!« – Oll Brümmer kümmt herin: »Gu'n Abend, Herr!
Na, wenn Sei't paßt, denn will'n wi morgen führen.«
De Dokter denkt, de Slag, de sall em rühren.
»Infamer Kerl, dies is doch rein zu toll!
Mir nachzukommen hier nach Kleinen-Protokoll!
Ist Er verrückt! Und ich behext?
Sein Herr kann gehen, wo der Pfeffer wächst!
Nun will ich Ihm zum letzten Male sagen:
Die Nacht kann Er hier nun noch bleiben,
Doch ist Er morgen früh um vier
Nicht runter von dem Hof, ist Er noch hier,
Dann laß ich von dem Hof Ihn treiben,
Mit Hunden Ihn herunter jagen,
Und krumm und lahm lass' ich Ihn schlagen.
Und seinem Herren kann Er sagen:
Ich wollt mich nicht mit Narren plagen,
Nu könnt er gehn und mich verklagen,
Ich tät den Teufel darnach fragen.«
»Na, denn adjüs, Herr Dokter Witt!
Wenn dat nich is, denn is dat nich!«
[144]
Doch as hei buten is, seggt hei tau sick:
»Hei sall'e ran! De Kirl sall mit;
Wir hei de tagst ok up de Welt
Un hadd hei up den Kopp sick stellt,
Ick krig em doch noch bi den Kragen,
Hei sall'e ran! Hei sall nah Groten-Klagen!«
Den annern Morgen führt uns' Brümmer,
Un 's Abends gegen achten rümmer
Is hei tau Städ un geiht taum Herrn Baron.
»Nun endlich! Bist du endlich da?
Nun Gott sei Dank! Ich warte lange schon!«
»Dat segg'n Sei woll! Je ja! Je ja!
Dat is man so, as kumm man ball:
So'n Ort, de lett so fixing sick nich krigen.«
»Wo ist er denn? Wo ist er abgestiegen?«
»Wo süll hei sin? Hei 's unnen in den Stall!«
»Im Stall? Der Doktor in dem Stalle?
Als wär's ein Hofjung' oder Knecht!
Und meine schönsten Zimmer alle
Sind fast für solchen Mann zu schlecht.
So'n Schafskopf! 's ist doch fürchterlich!
Der Doktor Witt muß in dem Stalle warten!«
»Rupbringen, Herr, lett hei sick nich!
Denn Treppen? – Ne, kann hei nich stigen,
Un witt is hei ok nich, dat is en Swarten;
Un ick dank Gott, dat ick man den'n ded krigen.«
Den Herrn Baron up Groten-Klagen,
Bi den'n dat süs all nich ganz richtig was,
Den'n würd tau Sinn, as wenn hei langs un dwas
Mit einen Dämelsack wir slagen.
En Swarten? – Un kein Treppenstigen? –
De Dokter Witt? – Un unnen in den Stall?
Hei fröggt un fröggt. – Wat helpt dat all?
Ut Brümmern is nicks rut tau krigen,
Un uns' Baron von Mulderjan
[145]
Möt sülwst man nah den Stall rungahn.
Hei kikt un söcht, söcht vörn un hinnen,
En Dokter is dor nich tau finnen.
»Wo ist er denn, du Schafskopf, wo?«
»Ih, Herr Baron, dor steiht hei jo.«
Ick denk, nu lus't de Ap den Junker!
»Wie? – Was?« schrigt hei, »Kerl, bist du toll?
Das ist ja 'n schwarzer Wallach, du Halunke!«
»Je, Herr Baron, dat segg'n Sei woll!
Ick hadd Sei dat doch fast verspraken;
Sei säden doch, hei müßt un süll.
Nu wull hei nich. Wat süll ick maken?
Wenn einer nu abs'lut nich will!
Ick künn em doch dortau nich dwingen
Un mit Gewalt em mit mi bringen.
Nu heww'ck sin Ridpird ut den Stall em namen;
Nu passen S' up, nu ward hei sülwst woll kamen,
Nu sall hei woll! Nu kümmt hei morgen an,
Wat gelt de Wedd? Hei sall'e ran!«
48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

48. De Meckelnbörger

Dor was mal ens in Meckelnborg
En oll Inspekter, sihr bekannt,
Mit Namen Krischan Korl Georg
Un Zamel Ludwig Peiter Brandt;
Doch alltausamen, de em kennten,
Em man den Schimmel-Brandten nennten,
Nich wil hei just all schimmeln ded,
Ne, wil hei einen Schimmel red.
Un de dürft ok so swack nich sin,
Wenn hei süll den Inspekter drägen,
Denn unse Brandt, so as hei stünn,
Künn an dreihunnert Pund woll wägen,
Und doran fehlt kein einzigst Pund.
[146]
Un dorbi was hei kerngesund
Un hadd dorbi tau jeder Tid
En ganz kaptalen Appetit.
So'n Schinken von en Pundner teihn,
Den putzt hei so taum Frühstück bloß,
Un dorbi was em gor nicks los,
Un nicks nich was em antauseihn.
Un einmal säd hei tau sin Fru: »Den Dunner Hagel!
So'n Gaus is doch en snakschen Vagel:
Von eine einzige allein dor ward
Taum Frühstück keiner richtig satt,
Un ett man twei, de 'n beten grot,
Verdarwt man sick dat Middagbrod.«
Dortau drunk hei en gaud Glas Win,
Un denn recht velen müßt dat sin.
Eins führt hei nah den Wullmarkt tau Berlin.
Bald was sin Wull denn ok verköfft,
Un hei hadd makt en gaud Geschäft,
Doch ihr hei wedder weg wull führen,
Wull hei de Stadt beseihn en beten
Un sick en beten verlustieren;
Vör allen wull hei äwerst eten.
En Bummler bröcht vör gauden Lohn
Em denn ok nah 'ne Rest'ratschon,
Wo dat up't mäglich Finste was.
Dat kamm em denn nu schön tau Paß,
Un as hei achter'n Disch hett seten,
Dunn röppt hei: »Hür, min Sähn! Markür!
Oh, bring' mi mal en beten Eten!«
»Jawohl, mein Herr! Was wünschen Sie?«
Un giwwt den Oll'n 'ne Stripp Poppier,
Worup dat all tau lesen stunn,
Wat jeder för sin Geld hir krigen kunn.
Na, Schimmel-Brandt, de lest un lest;
Hir's vel för Hunger un för Döst,
[147]
Doch durt dat lang, ihr hei wat süht,
Worup hei rechten Appetit
Un so'n rechten Giwwel hadd.
Doch endlich seggt hei tau den Jungen:
»Na, bring mi Spars' un Duwenbrad
Un ok en Stückschen Ossentungen.«
De Jung', de löppt un bringt em 'ne Potschon.
»Wo?« seggt uns' Brandt, »wo? Dat is 'ne Potschon?
Entfahmte Slüngel, segg, wat denkst du di?
Wo kannst mi so en Happen gewen?
Dat is en Lickup man för mi.
Bring glik mal rin en Stückner säben,
Un hal sei fix un nich to tarig;
Mit des' dor bün ick nu all farig.«
De Jung', de bringt s' nu alle säben,
Un Brandt lett sick en Achtel Rodspon gewen.
De Jung, de löppt un set't en Gläsken hen.
»Du Schapskopp? Segg, wat denkst du denn?
Paß up! Süs giwwt dat eine Tachtel.
Dat Drüpping? Nennst du dat en Achtel?
Dor lop man glik den Saal entlanker
Un hal mi mal en Achtel-Anker.«
Nu würden em fiw Buddeln bröcht.
»So!« seggt uns' Brandt, »so! Nu is't recht!
Doch bring' noch n' beten Hiringss'lat. –
So, nu, min Sähn, nu heww 'ck min Mat.«
Un dormit fängt hei an tau eten.
En Mann, de an den Disch hett seten
Un sine Red mit an hett hürt,
De rückt nu neger nah em ranner
Un süht, wo eine Duw' so nah de anner
In sinen Buk herin spaziert
Un wo hei tau sin Buddeln spreckt
Un ehr den Hals all fiwen breckt.
De anner was en richtiges Berliner Kind
[148]
Un fröggt: »Oh, um Verjebung! Herr, Sie sind
Doch janz jewiß en Mecklenburger?«
»So?« seggt uns' Brandt un ward betahlen,
»Villicht von wegen den Duwenbraden?
Na, ditmal heww'n Sei richtig raden:
Ick bün en rechten Natschonalen.«
49. Twei Geschichten48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge
1. [Nicks geiht äwer vörnem Wesen!]49. Twei Geschichten48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

49. Twei Geschichten von Junker Korl von Degen

1.

Nicks geiht äwer vörnem Wesen!
Beten Schriwen, beten Lesen
Un de Bibel af un an
Lihrt ok woll de Bursmann;
Mit de Höflichkeit, dor weit
Blot de Eddelmann Bescheid.
All von lütt up ward dat tagen,
Sick recht höflich tau bedragen.
Dat möt glik französch parlieren,
In de Weig' all danzen lihren,
Kratzfaut maken, Reverenz,
Dat du kriggst de Swenzelenz!
Was mal ens en Herr von Degen;
As hei Vaders Gaud hadd kregen,
Hett hei sick 'ne Fru ok namen,
Is ok bald en Junker kamen.
De kamm, as sie mi vertellt,
Mit en Snürliw up de Welt.
Hei ward nu nah allen Kanten
Von Bekannten un Verwandten,
Von de kläuksten Guwernanten
[149]
Un von sähen olle Tanten,
Adelig heruteputzt
Un taum smucken Junker stutzt.
As uns' Junker nu würd gröter,
All de Höflichkeit verget 'e:
Hei lep vör de Guwernanten
Un vör sine säben Tanten
Un lep in den Pirdstall rin,
Drew sick mit de Stallknechts rüm.
Bald würd hei denn ehres Gliken,
Würd sihr nah den Pirdstall rüken,
Un de gned'ge Fru Mama
Säd taum gned'gen Herrn Papa:
»Setz dich hier mal zu mir her;
Sag', was meinst du woll, mon cher,
Wär' es jetzo woll nich Zeit,
Daß er noch mehr Höflichkeit
Lerne und französch parlieren
Und französische Manieren?«
Herr von Degen seggt: »Auf Ehr!
Du hast immer recht, ma chère.«
Nu würd denn för hogen Lohn
Richtig 'ne französch Person
Ut en frömden Land verschrewen
Un de Bildung stark bedrewen.
Fru von Degen seggt: »Auf Ehr!
Magniperbement, mon eher.«
Einmal gaww denn ok von wegen
Festdag unse Herr von Degen
En gefährlich Middageten;
Junker Korl hett ok dor seten,
[150]
Un satt dor in gaude Ruh,
Bi em Mamsell Parlewuh.
De Mama fung an tau lawen,
Wat ehr Junker hadd för Gawen
Un wat saubere Manieren
Un wat hei französch ded lihren.
Korl satt dor as in'n Däs',
Mit 'ne lange, snappig Näs'.
Dit sach Mamsell Parlewuh,
Weckte em ut sine Ruh:
»Monsieur Charles, mouchez-vous!«
»Je! süh! kik! Wat, mouchez-vous?
Sei is ok woll nich recht klauk?
Heww'ck ok all en Snuwdauk?«
2. [Junker Korl, de würd nu gröter]1. [Nicks geiht äwer vörnem Wesen!]49. Twei Geschichten48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

2.

Junker Korl, de würd nu gröter,
As en groten Kirl all let'e,
Äwerst dumm was hei man blewen,
Dämlich was hei äwerdrewen;
Den Papa taum Schawernack
Ded hei männ'gen dummen Snack.
Un de gned'ge Herr von Degen
Müßt sick ümmer sihr von wegen
Sine Dämlichkeit schanieren,
Let em nich mihr mit sick führen,
Wenn hei utwarts beden wir.
»Karl, mein Sohn, du bleibst heut hier.«
Bi de gned'ge Fru von Degen
Würd de Mutterschaft sick rögen;
Sei müßt äwer ehren armen,
[151]
Säuten Körling sick erbarmen.
»Wie die Väter hart doch sind!
Oh, mon cher, nimm mit das Kind!«
Korl, de kreg nu Äwerwater,
Rohrte as en Bröllenkater,
As wenn hei up't Spitt ded steken,
Ded ok allens Gauds verspreken:
»Will mi duken as en Hauhn,
Will ok nich dat Mul updauhn.«
Na, genaug, de Herr von Degen
Hett nich sinen Willen kregen,
Korlen würd en reinen Kragen
Un 'ne reine Büx antagen
Un dat Hor em rutemutzt
Un de Näs' em sauber putzt.
As nu allens in Ordnung schön,
Reis't de Vader mit den Sähn,
Un Papa, de säd: »Mein Söhnchen,
Nun schweig heut auch still recht schönchen,
Gar kein Sterbenswörtchen sprich!
Schweigen, das verrät dich nich.«
Bald sünd sei nu bi dat Eten.
Korl hett mang twei Damen seten,
Recht so'n por lütt drift'ge Dirns,
Recht so'n Heweltaschen wiren s',
Wiren ut 'ne grote Stadt,
Redten glik von dit un dat;
Von Theater, Ball un Weder,
Von de Lust in grote Städer.
Fang'n ok an mit Korl tau reden.
Korl denkt: Lat't mi man taufreden!
[152]
Antwurt' drup nich Swart noch Witt,
Vader nimmt em süs nich mit.
As de beiden lütten Damen
Gor kein Wurd von em vernamen,
Deiht de ein sick rümmer bücken
Achter Korlen sinen Rüggen.
»Nein, Sophie, der Mensch ist stumm,
Oder er ist schrecklich dumm.«
Dat's man schön, denkt Korl von Degen,
Dat sei't endlich ruter kregen.
»Ne, Papa«, röppt hei ganz lud,
»Mit dat Swigen is dat ut;
Denn dat Frölen rechtsch hir weit
Ganz genau von mi Bescheid.«
50. Dat Hun'nverbott2. [Junker Korl, de würd nu gröter]1. [Nicks geiht äwer vörnem Wesen!]49. Twei Geschichten48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

50. Dat Hun'nverbott

So in de negentige Johren,
As de Franzosen Kihrut danzten
Un all'ns, wat Adel was un Hochgeboren,
Ut ehren Lan'n herut kuranzten,
Dunn treckte sick de wegjagt' Raß
So meistendeils nah Dütschland rinner
Un kamm tau uns mit Fru un Kinner
Un mit Bedeinter, Hans un Klas,
Bortkratzer, Prükenmaker, Snider,
Danzmeister, Kammerdeiners un so wider,
Un födderten un kummandierten,
As wir'n sei in den irsten besten Kraug,
Un makten Larm un räsonierten,
Un nicks was för ehr gaud genaug.
Sei drögen ehre Näs' in En'n,
As wenn sei wat Besonders wir'n,
[153]
Un dorbi kunn kein Fru un keine Dirn
Mit Ihren kamen ut ehr Hän'n.
Un wenn denn einer mal sin Husrecht brukt,
Na, hürt, wat gaww dat för'n Spektakel!
Un ümmer heww'n sei fri herümmer slukt –
Kortüm, dat was en ganz entfamtes Takel.
Na, dat hett denn so lang nich wohrt,
Dunn is en Frugensminsch von dese Ort
Tau uns ok nah Swerin henkamen,
Un Mongmorangzi heit s' mit Namen,
Un wesen wull s' 'ne Herzogin,
Denn unner dem wull keiner von ehr sin.
Un't was en oll gefährlich Dirt,
So dick un fett un dorbi lütt,
Un einen wohren Fladen wir't
Un was so gel schir as 'ne Quitt,
Un snaken ded s' in einen Aten.
Na, ick was dormals noch bi de Soldaten
Un stunn bi't irste Regiment,
Un ick un Herzog Friedrich Franz,
Denn dunnmals würd hei man noch Herzog nennt,
Wi heww'n beid uns gaud naug kennt –
Ick säd: Herr Herzog; hei säd: Hans.
Na, as ick mal ens up den Posten stünn,
Wo't nah den Sloßgorn geiht herin,
Dunn kamm de Herzog antaugahn,
Un as hei mi dor sach, dunn blew hei stahn
Un säd tau mi: »Gu'n Morgen, Hans,
Hir heww'n de Hun'n woll ehren Danz,
Wo kam'n de Köters hir herin?«
»Herr Herzog, ne! dat ick nich wüßt,
So lang', as ick hir stah – dat müßt
Denn vör min Tid hir scheihen sin.«
»Na, dauh mi den Gefallen, Hans,
Un paß mi up den Hunnendanz
[154]
Un lat mi keine Köters rin;
Denn de verdammten Dire bören
Bi jede Blaum den Bein tau Höcht,
Un wenn dat ok woll wedder drögt,
So kann man den Geruch doch spören;
Sei rüken lang' denn nich so schön!
Drüm paß mi düchtig up, min Sähn!«
Na, hei güng weg, un ick blew stahn.
Un durt nich lang', wer kamm dor antaugahn?
Min gaud französche Herzogin,
De wull ok nah den Goren rin,
Un up den Arm, dor hadd s' en fetten Mops,
Un güng so äwernäs't, as ob s'
De ganze Welt künn kummandieren.
»Holt!« segg ick, »holt! Sei kann hir nich passieren.«
Wo Dunner, wo verfirt sei sick!
Kamm heil un deil ut Rick un Schick,
Fung an tau schell'n un tau parlieren
Un an tau handslahn un handtieren:
»Mais je suis la Duchesse de Montmorency;
Monsieur le Duc me l'a permis.«
Na, dunn verstunn ick't noch nich recht,
Nu kreg ick dat all ihre t'recht,
Denn ick bünn nahsten as Scherschant
Herinner west in't franzsche Land –
De olle Restörp was min Leutenant,
Tau Bützow sach'ck em nülich wedder. –
Doch't Frugensminsch lep ümmer up un nedder
Un ümmer redt s' von »Mongmorangzi«,
Un ümmer snackt s' von »dick Permi«.
»Ih wat!« säd ick, »dat S' gel as 'ne Pomm'ranz is,
Dat seih ick woll! Sei kümmt hir nich vörbi,
Sei sülwst un ok Ehr dick Permi!«
51. 'ne Äwerraschung50. Dat Hun'nverbott2. [Junker Korl, de würd nu gröter]1. [Nicks geiht äwer vörnem Wesen!]49. Twei Geschichten48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

[155] 51. 'ne Äwerraschung

As ick noch Probenrider was,
Vertellt mi mal oll Kopmann Saß,
Dunn reis't ick mal dörch Meckelnborg
Un kamm denn ok nah Wittenborg.
Ick steg in'n irsten Gasthof af.
Kum was ick von den Wagen raf,
Dunn säd de Wirt: »Je, dat is doch fital!
Ick kann Sei hüt kein anner Timmer gewen
As de lütt Stuw rechtsch an den Saal,
Un dor gew ick hüt abend eben
En groten Hun'nratschonen-Ball –
Na, mäglich weiten Sei dat all
Un verlustier'n sick ok en beten?«
»Min Danzen«, segg ick, »heww'ck vergeten,
Un ick bün niderträchtig mäud,
Doch wenn s' nich alltaudull utslagen,
Denn müggt ick't mit de Stuw woll wagen.«
Un somit gungen wi den beid
Ok unnen nah de Gaststuw rin,
Wo ick mi denn vernüchtern ded.
Un endlich würd mi so tau Sinn,
Dat ick de Trepp herupper steg
Un in min Stuw tau Bedd mi läd
Un vör min Bedd de P'rück, de ick all dormals drög.
De Hun'nratschonen wiren all tausamen,
De Saal was vull von Herrn un Damen,
De Ball, de was in vullen Gang'n.
Ick künn tau keinen Slap gelang'n
Un ded in't Bedd herümmer rang'n.
Ick wölterte un wäult mi rümmer,
Un wenn ick dacht, nu slöppst du in,
Denn weckte mi de Trumpet ümmer;
Denn de oll Wand, de was man dünn,
[156]
Un von min Lager Wand an Wand,
Dor stunn so'n Bengel von Muskant,
De blos de Trumpet niederträchtig slicht
Un denn so lud, as güng't tau't Jüngst Gericht.
»Ne«, segg ick, »dit's vörbi, ne, dit's
Doch rein tau dull, dit holl de Düwel ut!«
Un spring ut minen Bedd herut
Un ward gewohr, dat dörch de Dörenritz,
Wo't nah den Saal herinne geiht,
Dat Licht hendörche schinen deiht.
De Dör, dat was 'ne Flägeldör,
Un 'n groten Disch, de stunn dorvör.
»Wenn du so nah den Disch rup stegst
Un dörch de Ritz en beten segst«,
Segg ick tau mi in minen Sinn,
»Dat müßt doch recht plesierlich sin.«
Geseggt, gedahn! Bald stah ick dor
Un äwerseih den Saal fast ganz und gor
Un alltausamen, de dor wesen,
Un wo sei dor herümmer schesen.
Ick stah un kik, wo dit sick möt regieren,
Doch endlich ward de Puckel mi doch friren,
So as ick up den Disch dor stunn,
Obschonst dat was bi Sommerdag'.
Ick steg nu von den Disch herun
Un treck den swarten Kledrock an,
Den ick des Sommers ümmer drag,
Un dormit steg ick denn up't Frisch
Heruppe wedder up den Disch.
Ick stah un stah, un stah de Bein
Mi denn binah in't Liw herin.
»Ih«, segg ick, »wat en Nar ick bün!
Wenn ick hir länger will wat seihn,
Denn kann 'ck mi dat bequemer maken.«
Un as ick dat tau mi heww spraken,
Dunn lang' ick mi en Staul herup
[157]
Un sett mi dor denn baben up.
Hir sitt ick denn nu wunderschön.
Doch üm bequemer noch tau rauhn,
Weit ick nicks Beteres tau dauhn,
As dat ick an de Dör mi lehn.
Dor satt denn woll kein Rigel vör,
Un't olle Slott müggt ok nich recht mihr hacken –
Mit einmal fängt dat an tau knacken,
Sparangelwid flüggt up de Dör,
Un ick, so wohr ick ihrlich bün,
Fall in 'ne Kegelkadrilg herin.
Nu fang'n s' denn all gefährlich an tau schrigen,
Un de Musik swiggt bommenstill,
Un as ick sacht mi wedder drücken will,
Dunn wird mi einer bi't Slafitken krigen.
»Swinegel«, säd'e, »schämst di nich?
So in den Saal herin tau kamen,
In so en Uptog vör de Damen?«
»Herr Gott!« dacht ick in'n irsten Ogenblick,
»Herr Gott, hei meint gewiß din P'rük«,
Un fat't nu äwer'n Kopp de Hän'n tausamen;
Doch as ick unnen mi besach,
Dunn denk ick doch, ick krig den Slag!
Ick dukt mi also fixing dal
Un sett mi in de Huk nu in den Saal.
Herr Je, wat gaww't nu vör en Larm!
Un ick satt dor, dat Gott erbarm.
Doch endlich ded 'ck en Hart mi faten.
Ick also up! Un kort entslaten,
Wull ick nah mine Stuw herin,
Doch de oll Disch in'n Weg mi stünn.
Na, baben äwer künn'ck nich kamen,
Ick dreiht mi also nah de Damen üm,
Makt ehr en deipen Diener vör:
[158]
»Verzeihn Sie«, säd ick, »meine Damen«,
Un kröp nu zirlich unnen dör.
52. De Entschuldigung51. 'ne Äwerraschung50. Dat Hun'nverbott2. [Junker Korl, de würd nu gröter]1. [Nicks geiht äwer vörnem Wesen!]49. Twei Geschichten48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

52. De Entschuldigung

Eins kamm ick in Gesellschaft mal tausamen
Mit einen idel narschen Vagel.
»Oh-ne-witz« näumt hei sick mit Vadersnamen,
Un mit den Vörnam heit hei »P-P-Pagel«.
As de in Jena hett studieren lihrt,
Is hei denn mal nah Rudelstadt henführt,
Un wil em keiner dor ded kennen,
Let hei Graf Ohnewitz sick nennen
Un würd bi Hof dor Gastrull'n gewen
Un hett dor Düwelssätz bedrewen.
Na, de oll Jung, de hett en beten Geld
Un stamert sick so dörch de Welt,
Is hei ok grad nich mihr en Gör,
Föllt em de Sprak doch schrecklich swer.
Na, as wi nu so in Gesellschaft wir'n,
Dunn würd hei sick mit Kammerherr von Pletten
Un Häwken tau en Spill hensetten,
Denn spelen müggt hei gor tau girn;
En lütt Partiken Lommer spelten sei.
Un as denn mal ens paßt de annern twei,
Dunn seggt uns' Pagel, as de drüdde Mann,
En lütten T-T-Tonki an.
Na, as hei nu de Korten nimmt
Un as de Taukop gor nich stimmt,
Dunn röppt hei: »Wo de Äs' doch luren!
Nich einen von de Mataduren!«
Na, Brauder Häwk, de stött em an
Un ward em up de Beinen pedden,
Dat hei den Kammerherrn von Pletten
[159]
Doch slichtweg »Aas« nich nennen kann.
»D-du«, seggt Pagel, »bliw för di!
Wat s-s-sall dat oll Gepedd;
Sei m-m-mein ick nich, H-Herr von Plett,
Ick mein man Häwken blot un mi.«
53. Dat ännert de Sak52. De Entschuldigung51. 'ne Äwerraschung50. Dat Hun'nverbott2. [Junker Korl, de würd nu gröter]1. [Nicks geiht äwer vörnem Wesen!]49. Twei Geschichten48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

53. Dat ännert de Sak

»Jehann, min Sähn«, seggt Vader Brümmer,
»Mit minen Bein ward't däglich slimmer,
Ick ward all olt un ward all swack,
Un Mutter, de ward ok all spack;
Du sallst de Hauw nu negstens krigen,
Un denn, min Sähn, denn sallst du frigen.«
»Ne, dormit lat Hei mi tau Weg'.«
»Min Sähn! Allein herüm tau nussen,
Dat glöw mi tau, süh, dat hett keinen Dag.
Du büst so schön all ut den Dreck rut wussen,
Du kriggst den Hof un kriggst de Hauw
Mit Infentorium, Veih und allen.
Mak du man irst dorvon de Prauw,
Dat Frigen sall di woll gefallen.« –
»Ne, Vader, ne! Dor helpt kein Reden,
Mit Frigen lat Hei mi taufreden.«
»Jehann, min Sähn«, seggt nu de Ollsch,
»Süh, wer nich frigt, de bliwwt perdollsch.
Glöw Vadern tau, de weit Bescheid,
Du glöwst nich, wat dat Frigen deiht!
Dat's grad, as wenn w' dat rugste Fahlen
Von buten nah den Stall rin halen:
Irst is dat wild un sihr unbännig,
Un nahsten ward dat ganz verstännig;
Mit Tom und Sadel ward't regiert,
Dörch Strigeln, Straken ward't en Pird.
Un twor, je ruger 't Fahlen is,
[160]
Je glatter ward dat Pird gewiß.
Dörch Strigeln ward dat Fahlen zirlich,
Dörch Frigen ward de Minsch manierlich.«
»Ne, Mutter, 't is mi tau schanierlich.«
»Du Dummerjan!« seggt Vader Brümmer,
»Wat redst du von schanierlich ümmer!
Meinst, dat dat Frigen di wat deiht?
Wat is dat för 'ne Ötigkeit!
So'n Zagheit is doch fürchterlich.
So wat an minen Jungen tau erlewen!
So'n grote Lümmel trugt sick nich,
'ne smucke Dirn en Kuß tau gewen!
Dor sall en Dunnerwetter rinne slahn!
Heww ick doch frigt, du Dummerjan!
Min Vader gaww mi blot en Wink,
Hei brukt nich up mi in tau schrigen.«
»Ja, Vader, dat was ok en anner Ding,
Hei ded jo ok uns' Moder frigen.«
54. De Gedankensün'n53. Dat ännert de Sak52. De Entschuldigung51. 'ne Äwerraschung50. Dat Hun'nverbott2. [Junker Korl, de würd nu gröter]1. [Nicks geiht äwer vörnem Wesen!]49. Twei Geschichten48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

54. De Gedankensün'n

En Bur, de slep in gaude Rauh
Un drömt sick wat un snorkt dortau,
Un bi em lag sin Jung un Fru.
Doch endlich kamm hei an en Knast,
Dunn fohrt hei up un rep in Hast:
»Wat Dunner! Mutter, slöppst denn du?
Du, Mutter, Mutter, hür mi an!
Mi hett wat drömt, wenn dat wir wohr!«
»So mak doch keinen Larm, Jehann!
Du weckst den Jung'n mi up noch gor.«
»Mi drömte, unsern Schulten sin
Tweijöhrig Fahlen, dat wir min.«
»Na, Vader, hür! Wenn't uns ded hüren,
Denn wull w' ok glik tau Mark mit führen.«
[161]
»Ne«, rep de Jung un rappelt sick tau Höcht,
Denn hei hadd hürt, wat Vader seggt,
»Ne, Vader, ne, dat kann 'ck nich liden,
Ick will up't Fahlen ümmer riden.«
»Jung«, säd de Oll, »entfamte Lümmel!
Willst du rung'nieren glik den Schimmel,
Willst du dat Krüz intwei em riden?«
Halt sick en swanken Stock von Widen,
Ward wild, ward dull
Un sleiht den Jung'n dat Ledder vull.
55. Mutter hett ümmer recht54. De Gedankensün'n53. Dat ännert de Sak52. De Entschuldigung51. 'ne Äwerraschung50. Dat Hun'nverbott2. [Junker Korl, de würd nu gröter]1. [Nicks geiht äwer vörnem Wesen!]49. Twei Geschichten48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

55. Mutter hett ümmer recht

As Anno achtunvirtig jedermann
So'n beten ut en Hüschen kamen was,
Dunn was ok unsen Eddelmann
Di de Geschicht nich recht tau Paß:
Hei smet sick äwer Kopp verlangst
Ganz in de Poletik herin
Un kreg dat glik mit so 'ne Angst,
As wenn em dat an't Lewen güng,
As wenn wi em all köppen wullen;
Un dorbi satt hei stiw vull Schullen.
Na, as hei glöwen ded, de Sak, de güng verdwas,
Un as em 'n beten huddlig was,
Dunn schickt hei uns en grotes Schriwen:
Wi süll'n sin trugen Buren bliwen,
Mit em in eine Karw rin hau'n;
Hei wull uns ok wer weit wat dauhn;
Un süll'n uns nich uphitzen laten,
Vör allen nich von Juden und Avkaten,
De hadden all so vel verführt,
Sei wiren nich dat Pulver wirt.
De Breiw was an min'n Nahwer Brümmer,
So heit dormals de Schult mit Namen.
[162]
De Schult schickt nu den Knüppel rümmer
Un lett dat Dörp tausamen kamen.
Na, ick güng hen. Tausam was all de Klunker
Von all de Bur'n. Doch Gott erbarm!
Wat hadden s' för en Düwelslarm!
»Wat will de Kirl, wat will de Junker?
Wat? Hei will lang' uns noch befehlen?
Dat Stück, dat sall nich länger spelen!
De Ritterschaft, de möt dat liden!
Wi hewwen nu ganz ann're Tiden.
Wat? Hei will uns noch kaschelieren
Un is doch sülwst so'n groten Snurrer?
För all sin schönen glatten Würden
Geww ick nich desen Pipenpurrer!«
Un so gung't ümmer düller furt,
Kein Minsch verstunn sin eigen Wurd.
Na, as sei nu so rümmer streden
Un up den Eddelmann so rümmer reden
Un doch nich kemen tau en richt'gen Zweck,
Dunn krop uns' Schultenmutter ut de Eck
Bi'n warmen Aben rut un säd:
»Nu holl't dat Mul, wenn ick hir red!
Dat is nu so, so as dat is.
Dat ein is äwer ganz gewiß:
Hei seggt, ji sälen jug von Juden un Avkaten
Nich in de Fingern krigen laten,
Un dat möt ick verstännig heiten,
Un dorin hett hei seker recht:
Dat möt hei sülwst am besten weiten,
De heww'n em in sin Schullen bröcht.«
56. Dat Ogenverblennen55. Mutter hett ümmer recht54. De Gedankensün'n53. Dat ännert de Sak52. De Entschuldigung51. 'ne Äwerraschung50. Dat Hun'nverbott2. [Junker Korl, de würd nu gröter]1. [Nicks geiht äwer vörnem Wesen!]49. Twei Geschichten48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

[163] 56. Dat Ogenverblennen

»Wo, Jochen, wo kümmst du denn her?«
»As ick? Ick was tau Stadt herin.«
»Wat? Haddst du wat Besonners vör?«
»Dat eben nich. Denn süh, ick bün
Man blot einmal herinnerreden,
Üm mi mal ens tau verlustieren,
Denn mine Nahwerslüd, de säden,
Dat dor jetzt Kunstenmakers wiren.«
»Wo so? Wat maken de vör Kunst?«
»Je, wat weit ick? Is't blagen Dunst,
Is't Fixigkeit in ehre Hän'n?«
»Na, segg doch mal, wat makten s' denn?
Dat was woll blot man Ogen tau verblen'n?«
»Je hür mal, Brauder Krischan, wenn
Ick di dat all so süll vertellen,
Du würd'st för'n Dummerjan mi schellen.
Gefährlich was't, dat's wohr! Gefährlich was't,
Wat sei dor allens maken deden.
Ick heww ehr eklich up de Fingern paßt,
Doch kunn ick nicks nich an ehr spören.
Des Middags reden s' dörch de Strat
Un makten einen groten Prat,
Wat sei des Abends wullen maken.
In'n Haut, dor wull'n sei Eierkauken backen,
Band spucken wull'n sei, Füer freten,
Sei wull'n de Köpp sick runner sniden laten
Un sei sick wedder ankurieren
Un denn dormit herümspazieren.
Sei wullen, ahn em antaufaten,
Den Aben pitschen ut de Dör
Un wull'n den Düwel danzen laten.
Un wenn dit all gescheihn, nahher,
Denn wull'n sei wisen uns en Jung'n
Von einen Hahn un ein Karninken. –
[164]
Na, as dat Stück denn nu anfung'n,
Dunn ward ick denn mit Hanne Wienken
Ok richtig nah den Kram herinner däsen.
Gotts Dunner! Ne! Wat was dat dor för Wesen!
De eine Kirl, de makt denn so'ne Stücker!
En Husdörnslätel un en Stuwendrücker,
De putzt hei weg, as wir't ne gele Wörtel.«
»Ih, Jochen, 't is jo doch am En'n
Nicks wider as blot Ogenblen'n.«
»Du wardst dat hüren. Lat man sin!
In sinen Haut, as in 'ne Schörtel,
Slog hei 'ne Mandel Eier rin.
Makt Füer unnen an geswinn
Un backt dorin, as ick all seggt,
En schönen Eierkauken t'recht.
Dunn rep hei mi. ›Min Söhnchen‹, säd'e,
›Kumm doch einmal ein bitschen neger ran
Un setz dir an den Disch heran.
Wir will'n heut abend doch mal beede
Tausamen Eierkauken essen.
Sag, magst du ok woll Eierkauken?‹
›Verdeuwelt girn eten dauh'ck en‹,
Säd ick, un hei halt unnerdessen
En Metzer un 'ne Gabel ran.
Un nu güng denn dat Eten an.
Grad as min Ollsch mit minen lütten Braudern
So fung hei an mit mi tau faudern.
Hei höll mi vör dat Mul en Happen,
Un wenn ick denn dornah wull snappen,
Wupp! was de Happen weg mitsamt de Gabel,
Un ick kreg mit den Stähl eins up den Snabel.
›Hei Racker‹, säd ick, ›lat Hei dat!
Lat Hei sin Streich', süs giwwt dat wat!‹
Doch, wupp! satt mi up sin Gebott
An minen Mul en grotes Slott,
Un as'ck mi nu dat nich will beiden laten,
[165]
Dunn kriggt min Hand 'ne Pogg tau faten.
›Wat?‹ segg ick, ›makst mi so'n Spuz?‹
Un nem dat olle Ding un smit
Nah sinen Kopp; un wat geschüht?
De Pogg, de würd en Rosenstruz,
Un rechtsch un linksch heww ick an minen Bregen
'ne rechte dücht'ge Tachtel kregen,
Un't würd ok gor nich länger duren,
Dunn stülpte wat, so wohr ick ihrlich bün,
Den Eierkaukenhaut mi äw're Uhren,
De Hälfte Kauken satt noch d'rin,
Ded Hor un Ogen mi verklistern,
Un ick satt wunderschön in'n Düstern.
Dit's nett, säd ick, dit nenn
Ick wunderschön, dat is tau lawen:
Irst maken s' einen duhn un denn,
Denn stöten s' einen in den Graben!
Nu füngen s' all denn an tau lachen,
Un't würd en schreckliches Gehäg,
Dat ick mi müßt so afmarachen,
Bet ick den Haut herunner kreg.«
»Je, Jochen, 't is doch ganz gewiß,
Dat dat man Ogenblennen is!
Blot Ogenblennen! Sicherlich!«
»Doch so'ne Ort von Ogenblen'n,
De möt ick utverschamten nenn'n.
Ne, Krischan, so wat paßt sick nich,
Ne, Krischan, so en Ogenblen'n,
Von dat mi noch de Backen brenn'n,
Ne, Krischan, ne! Dat mag ick nich.«
»Na, Jochen, wenn 'ck di recht verstahn,
Denn was't doch hirmit noch nich all,
Denn kamm jo noch en annern Fall
Von en Karninken un en Hahn.«
»Dat kamm tauletzt, as allens was tau En'n;
Dat äwerst was kein Ogenblen'n!
[166]
Hei wull uns einen Jungen wisen
Von en Karninken un en Hahn.
Ick dacht, de Sak süll los nu gahn.
Je, Proste Mahlzeit! Wünsche woll tau spiesen!
De Sak kamm anners, as ick dacht:
De Düwelskirl kamm rut un lacht
So heimlich vör sick hen, so in sick rin,
As hadd hei recht wat in den Sinn.
›Geehrte Herrn un Damsen‹, säd 'e,
›Ich gab heut middag mir die Ehre,
Ein schönes Stück Sie zu versprechen,
Jetzt muß mein Wort ich leider brechen –
Das Junge von Karninken un von Hahn
Is leider mich mit Dod afgahn.
Doch sollen Sie zu kort nich schießen,
Ich will Sie gleich was anners wisen.
Ich will dafür die beiden Öllern zeigen,
Die soll'n Sie gleich zu sehen kreigen.‹
Un dormit wis't hei mi un Hanne Wienken
En schönen Hahn un en Karninken!
En wittes, lewiges Karninken!
Un einen bunten, schönen Hahn!
Kann dat woll tau mit rechten Dingen gahn?«
»Blot Ogenblen'n, Brauder Jochen!«
»Wo is dat mäglich! Heww ick denn kein Ogen?
Ick ward doch en Karninken kenn'n!«
»Dat schad't nich! Is doch Ogen tau verblen'n!«
57. Wat dedst du, wenn du König wirst56. Dat Ogenverblennen55. Mutter hett ümmer recht54. De Gedankensün'n53. Dat ännert de Sak52. De Entschuldigung51. 'ne Äwerraschung50. Dat Hun'nverbott2. [Junker Korl, de würd nu gröter]1. [Nicks geiht äwer vörnem Wesen!]49. Twei Geschichten48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

57. Wat dedst du, wenn du König wirst?

Twei Jungens, unsen Schulten sin
Un Krischan Block, de dunn bi'n Preister deint,
De hödden ens de Faselswin.
Sei hödden jeder irst allein,
Doch durt nich lang', dunn wiren s' beid
[167]
Mit ehre Haud tausamen up de Scheid,
Un dunn, as so'ne Jungs nu sünd,
Dunn leten s't Veih taum Düwel lopen
Un kröpen gegen Regen, gegen Wind
Beid' achter'n Durnbusch ganz dicht tauhopen.
Na gaud! Un hir verkröpen s' sick en beten,
Denn regen ded't in vullen Gäten.
»Hür, Krischan«, seggt nu Schulten-Lute,
»Ick krig mi nu min Pip herute.«
»Ick ok!« seggt Krischan, »so'ne Pip Toback,
Dat is doch glik en annern Snack
As dat verdammte Swingehäud
För de por Gröschen, de ein kriggt.«
Na, dat was gaud! Sei steken beid'
'ne Pip Toback sick in't Gesicht.
Toback tau roken, is för so'ne Bengels
En grot Plesier, dat is gewiß,
Un wenn dat ok man Tüftenstengels
Un wenn dat ok man Feldkäm is.
Sei rokten nu woll will un bet
Un wiren beid' recht in ehr Fett
Un freu'ten sick, dat sei noch gor nich natt,
Vertellten sick von dit un dat:
Wo oft sei in de Appeln stegen,
Wat sei des Middags hadden eten,
Wat sei des Dags an Taubrod kregen,
Wat ehren Herrn för Schäw sei reten,
Wat Jochen säd un wat säd Fiken
Un wat sei sülwst dunn seggt un wat säd Dürt
Un wat sei hir un dor bi ehres Gliken
In'n ganzen Dörpen hadden hürt,
Un dat de Schult den Knecht hadd slagen
Un dat de Knecht den Schulten wull verklagen;
Sei wullen sick gewiß nich slagen laten,
Sei brukten dat tau liden nich von keinen,
Sei wullen för kein Släg nich deinen,
[168]
Ne, leiwerst würden sei Soldaten.
Un von Soldaten kemen s' up den König.
»Je, hür«, seggt Lute, »so en König,
So'n König, Krischan, is nich wenig,
So'n König, de is schrecklich rik,
Un allens möt gescheihen glik,
So as hei man de Hand ümkihrt.
So'n König is en grotes Dirt!
So'n König ...« – »Ne«, seggt Krischan, »segg mal irst,
Wat dedst du, wenn du König wirst?«
»As ick? Ick? Wat ick ded?« seggt Lute
Un treckt drei Paff ut sine Pip herute
Un kek so stolz ümher, as set de Kron
Up sinen Flaßkopp all un hei up sinen Thron.
»Dat will 'ck di seggen! Wenn ick König wir,
Ick hödd min Swin man blot tau Pird.«
»Ne, so'n Dummheit heww 'ck mindag' nich hürt,
Wer di för klauk köfft, de ward angeführt«,
Seggt Krischan Block, »dat nimmt mi Wunner!
Ne, ick! Wenn ich so König wir,
Denn rokt ick keinen Toback mihr,
Denn rokt ick nicks as luter Tunner!«
»Du büst woll ok nich klauk!« seggt Lute ...
Dunn kamm uns' Schultenvadder achter'n Durnbusch rute,
In sine Hand en Schacht, en rechten löhnigen.
»Täuw, Rackertüg! Täuw, ick will jug bekönigen!
Will'n ji woll dauhn, wat jug is heiten?!
Kikt dor mal hen! De Swin sünd in den Weiten.
Ji Rackertüg! Ji rokt mi all Toback?!«
Un ob sei noch so knendlich beden,
Raps! raps! tellt Schultenvadder jeden
En richtig Dutzend in de Jack.
»Ji Snäsels! Ji willt König sin
Un lat't de Swin in'n Weiten rin?«
58. Dat Tähnuttrecken57. Wat dedst du, wenn du König wirst56. Dat Ogenverblennen55. Mutter hett ümmer recht54. De Gedankensün'n53. Dat ännert de Sak52. De Entschuldigung51. 'ne Äwerraschung50. Dat Hun'nverbott2. [Junker Korl, de würd nu gröter]1. [Nicks geiht äwer vörnem Wesen!]49. Twei Geschichten48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

[169] 58. Dat Tähnuttrecken

Oll Päsel hadd mal Tähnweihdag',
Un as tau dull em ward de Plag'
Un hei't nich mihr uthollen künn,
Dunn führt hei nah de Stadt herin
Un geiht nah'n Dokter Metzen hen,
De süll den Tähn em ruter breken.
Oll Dokter Metz was nich tau spreken;
Hei was verreist, un wenn hei wedder kamen ded,
Wüßt ok sin Burs nich, as hei säd.
»Je, Sähn«, seggt Päsel, »dit is doch gefährlich,
De Tähnweihdag, de sünd doch tau beswerlich,
Künnst du den Tähn woll rute teihn?«
»Ja«, seggt de Burs, »dat kann gescheihn.«
»Je, hest du't ok woll all probiert?«
»Ja, an de Schapsköpp heww ick't lihrt.«
»Na, denn man tau, denn will ick't wagen,
Ick kann't ok länger nich verdragen.«
»Wo deiht Em denn dat weih? Is't baben oder unnen?«
Un as den kranken Tähn hei funnen,
So seggt de Dokterburs tau unsen Bur'n:
»So, nu is't gaud, nu holl Hei stiw de Uhr'n!«
Un nimmt oll Päseln nu un lett en
Sick up de platte Ir hensetten,
Nimmt Päseln sinen Kopp mang sine Bein
Un schickt sick an, den Tähn herut tau teihn.
Hei treckt un treckt, hei breckt un breckt,
Un endlich höll hei still un spreckt:
»Dit weit ick nich, wo't mäglich is!
De Tähn, de sitt gefährlich wiß«,
Un leggt den Slätel up den Disch.
Doch fängt hei wedder an up't Frisch,
Un fängt mit em an rüm tau torr'n
In alle Ecken von dat Timmer;
As wir de Oll en Bessen word'n,
[170]
So fegte hei mit em herümmer.
Oll Päsel, de höll wacker ut,
Un endlich kamm de Tähn herut.
De Bur, de langt nu in de Tasch
Un giwwt en Gullen för den Spaß.
As Dokter Metz tau Hus is kamen,
Giwwt em de Jung' den Gullen hen.
»Herr, desen Gullen heww'ck innamen.«
»Wat?« fröggt oll Metz, »woför? Von wen?«
»Von Päseln, Herr, för't Tähnutteihn.«
»Süh, kik!« seggt Metz, »nu seih mal ein!
Dat is mi nie passiert in minen Lewen:
De Ort pleggt man twei Gröschen süs tau gewen.
Denn dedst din Sak woll prächtig maken?
Kumm her! Ick möt di äwerstraken.
Fahr so nur fort, mein lieber Sohn,
Denn wirst der Stolz der Profeschon!«
Na gaud! Dat ward so lang nich duren,
Dunn hett dat unsen ollen Buren
Gefährlich wedder in de Tähnen reten;
Hei kunn nich slapen, kunn nich eten
Un müßte also wedder ran
Un nah den Dokter Metzen gahn.
De kriggt em denn nu glik tau hollen,
Bekickt de Tähn un find't den hollen,
Leggt sinen Slätel an, fött wisser,
Giwwt em en Ruck, un – rute is 'e!
Uns' Päsel denkt, dat geiht irst los
Un dit is man de Anfang bloß;
Dit gung em doch binah tau rasch.
Hei halt twei Gröschen ut de Tasch
Un leggt sei för den Dokter hen.
»Wo?« seggt oll Metz, »dit is jo grad, as wenn
Ick nich verstünn, en Tähn herut tau teihn.
[171]
Den Burßen giwwst du einen Gullen,
Un mi, den Meister, büttst du ein
Oll dämliches Tweigröschenstück?
Ih, Päsel, wat sünd dat för Schrullen!«
»Ne, dat hett allens sinen Schick«,
Seggt Päsel, »dit gung mi tau swinn;
Doch bi den Burßen! – Ne, dat lat man sin!
Ne, Brauder Metz, för wat, is wat.
Wat hett de nich för Arbeit hadd!«
59. De Hasenuhren58. Dat Tähnuttrecken57. Wat dedst du, wenn du König wirst56. Dat Ogenverblennen55. Mutter hett ümmer recht54. De Gedankensün'n53. Dat ännert de Sak52. De Entschuldigung51. 'ne Äwerraschung50. Dat Hun'nverbott2. [Junker Korl, de würd nu gröter]1. [Nicks geiht äwer vörnem Wesen!]49. Twei Geschichten48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

59. De Hasenuhren

Oll Bur Päsel lag all lange Tid
Mit sinen Preister in en Strit.
De Preister säd, oll Päsel wir verpflicht't,
Bi Hochtid un bi Kindelbiren
Em in de Parr herümtauführen;
Hei wullt beswören vör Gericht,
Dat wir 'ne olle Obserwanz.
Uns' Päsel säd, hei wir kein Nar,
De Pap wir scheiw gewickelt ganz;
Wenn hei dat früher dahn ok hadd,
Nu künn de Pap taum Düwel gahn!
Hei hadd all redt mit en Avkaten,
De Pap künn sick wat fläuten laten.
So kamm't nu tau en nüdlichen Prinzeß.
Bet utgemakte Sak indeß
Müßt Päsel nu den Preister führen;
De Amtmann wull von nicks nich hüren
Un wull em kamen up dat Ledder,
Wenn hei sick länger läd dorwedder.
Un wenn de Preister säd: »Spann an!«,
Denn müßt ok uns' oll Päsel ran.
Dit würd em eklig nu krepieren.
[172]
»Täuw!« säd hei, »täuw, ick will di führen!
Ick sall di führen, un ick will!«
As hei nu wedder führen süll,
Dunn führt hei ümmer Schritt för Schritt,
As führte hei en Likenwagen,
Un as den Preister de Geduld nu ritt
Un hei em seggt, hei süll doch jagen,
Dunn täuwt hei bet tau'n gaudes Flag,
Wo Stein bi Stein den Weg lang lag,
Un fängt hir lustig an tau draben.
Obschonst hei hadd en schön Gewicht,
De Preister ümmer fauthoch flüggt,
Un endlich liggt hei in en Graben.
As nu de Wagen wedder richt,
Seggt Päsel: »Wat's de Weg doch slicht!
Un nu kümmt irst en rechten legen –
Wi möten wull herute bögen.«
Un dormit führt de olle Racker
Rup nah den frisch gehakten Acker
Un führt hir ümmer hen un her,
Bald rechtsch, bald linksch, de Krüz un Quer.
»Herr Paster«, seggt hei, »'t will all düstern;
Wenn wi hir man nich gor verbistern.«
Un endlich is hei nich tau ful
Un smitt em in 'ne Mergelkul,
Dat kort un klein de Preisterwagen.
»Dat kümmt nu«, seggt hei, »Herr, von't Jagen,
Hadd'n wi en sachten Schritt hir führt,
Denn hadd uns dat nich so mallürt.«
De Preister löppt nu wedder tau Gericht,
Vertellt den Amtmann de Geschicht
Un kümmt taurügg in't Dörp un seggt
Tau weck von sine annern Buren:
De Amtmann säd, hei wir in Recht,
[173]
Un't süll nu ok so lang' nich duren,
Denn süll oll Päsel seihn, wo em dat süll bekamen,
Denn morgen würd in dese Saken
Doch endlich mal dat Urtel spraken.
As uns' oll Päsel dat vernamen,
Seggt hei tau sine Fru: »Mak mi dat t'recht,
Von dat ick di all gistern seggt.«
Nimmt sinen Mantel üm, makt sick parat
Un geiht taum Amtmann in de Stadt.
As hei em will de Sak vertellen,
Dunn fängt de Amtmann an tau schellen
Un makt en gruglichen Randal
Un ritt em niderträchtig dal.
Oll Päsel seggt kein Wurt, nimmt blot ganz sachten
Sin Mantelslipp en beten höger,
As wull hei sick dor wat betrachten.
As dit de Amtmann sach, dunn sweg'e,
Un endlich säd'e: »Na, ich dächt',
Wir ließen jetzt die Sache ruhn.
Dabei ist weiter nichts zu tun,
Denn in der Hauptsach' hat Er recht:
Er hat das Fahren gar nicht nötig,
Und wenn Er's wünscht, so bin ich gleich erbötig,
Ihm d'rüber eine Schrift zu geben.«
»Herr Amtmann, ja; dat wull ick eben.
Wenn ick so'n Schriwen heww, bün ick doch sicher,
Un Sei is't mäglich ok in'n Vurtel.«
De Amtmann schriwwt un seggt: »Hier ist die Urtel –
Den Hasen bring' Er in die Küche.«
»Wat denn för'n Has'? Verstah ick recht?
Heww'n Sei nich von en Hasen seggt?«
»Was Er für Winkelzüge macht!
Er hat ja einen mitgebracht.«
»Ih wat, Herr Amtmann! Ick en Hasen?
Sei will'n woll 'n beten mit mi spaßen?«
[174]
»Nein, Er will spaßen, wie's mir scheint.
Dort unter seinem Rockelor,
Da kucken ja die Ohren vor.
Nur raus damit, mein alter Freund!«
De Bur, de bört de Slipp tau Höcht
Un steiht, as wenn de Slag em rögt,
Un seggt, as hei de Uhren süht:
»Wo Düwel, ne! Wat heit denn dat?
Dat weit denn doch de Kuckuck, wat
Mit olle Lüd doch all geschüht;
Na, dit verstah, wer dit versteiht!
Dor hett mi doch dat Görenpack
Taum bloten, puren Schawernack
De Uhren an den Mantel neiht!«
60. De russ'schen Rubeln59. De Hasenuhren58. Dat Tähnuttrecken57. Wat dedst du, wenn du König wirst56. Dat Ogenverblennen55. Mutter hett ümmer recht54. De Gedankensün'n53. Dat ännert de Sak52. De Entschuldigung51. 'ne Äwerraschung50. Dat Hun'nverbott2. [Junker Korl, de würd nu gröter]1. [Nicks geiht äwer vörnem Wesen!]49. Twei Geschichten48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

60. De russ'schen Rubeln

De Fuhrmann Matz, de was mal einen Juden
Fiw Daler sößteihn Gröschen schüllig
Un was ok tau betahlen willig;
Doch ob em dat tau lang würd duren
Un ob hei glöwt, dat hei nicks kreg,
De Jud, de lep nah't Rathus rup,
Wo hei denn sine Klag vördrög,
Un Matz, de süll betahlen nu de ganze Supp
Mit Hütt un Mütt un all de Kosten.
Dat was denn nu en schönen Posten,
Un argern ded't em ganz gefährlich;
Denn dat süll gliksten afmakt sin.
Geld tau verdeinen was beswerlich,
Un in sin Taschen was nicks in.
Dat was dunnmals de slimme Tid,
As Krig was üm uns sid un wid
Un as as Frün'n de Russen kemen
Un allens, wat wi hadden, nemen
[175]
Un rottenkal un arm uns freten
Un stats Betahlung Lüs' uns leten.
As Matz nu von dat Rathus güng tau Hus,
Dunn knep un bet em ok 'ne Lus;
Em jäkt dat Fell, hei kratzt un seggt:
»Täuw, du oll Sliker, Moses Schmuhl,
Ick strak di doch noch äwer't Mul.«
Un as hei dor noch äwer grüweln deiht, dunn dröppt
Sick dat, dat buten einer fröggt:
»Kamrad, is dies die Fuhrmann Matzen Haus?«
»Ja«, seggt de anner, un de irst, de röppt:
»Du, Fuhrmann Matz, steck Fenster Kopp heraus!«
Un Matz, de kikt denn dörch de Ruten
Un süht en Russen stahn dor buten,
So'n rechten ollen Unteroffezierer
Mit Degen, Kantschu un so wider,
Un de steiht dor un röppt em tau:
»Du, Fuhrmann Matz, paß, was ich sag, genau:
Punkt morgen früh, Punkt Klock Schlag acht Uhr,
Führst Pferd mit zwei auf Markt du vur
Die Leuchtmont, Geldgebel un Kaptain
Un fährst in Nowo-Strelitz rein,
Sie blank dir fünfe Rubel biet.
Un wenn ich sag', was nich geschieht ...«
Hir langt hei nah den Kantschu mit de Hand,
»Rosomi? Sag', hast mein verstand?«
Wat sull hei dauhn? – Den annern Morgen früh
Is Matz all up den Mark, un de oll Rosomi,
De stiggt nu up den Wagen rupper
Un giwwt em af un an en Swupper,
Bald hir, bald dor, wo sick dat eben trefft;
Un Matz, de denkt: Na, dit's en schön Geschäft!
As Leutnant un Kaptain nu kamen
Un de Gesellschaft is tausamen,
Dunn geiht de Fohrt ok lustig af.
[176]
Matz führt tauirst en slanken Draww,
Doch wil de Weg tau dreckig wir,
Dunn jammern em tauletzt de Pird,
Un hei fängt an, en eben Schritt tau führen.
Dorvon wull nu de Russ' nicks hüren
Un seggt tau em: »Du, Fuhrmann Matz, pascholl!«
»Ja«, seggt uns' Matz, »dat seggst du woll!
Is dat en Weg, entfahmte Ekel,
Dat ick vir so 'ne lange Rekel
Hir in en slanken Draww kann führen?«
Ok hirvon wull de Russ' nicks hüren,
Ret Pitsch un Lin em ut de Hand
Un bädelt los för't Vaterland,
Un blindlings slog hei mang de Mähren,
Un wenn uns' Matz em dat wull wehren,
Dat hei nich ümmer jog en Draww,
Denn kreg hei stets de Hälften af.
As Rosomi em düchtig strigelt
Un em binah halw dod hadd prügelt,
So mör, as einer warden künn,
Dunn kemen sei tau Strelitz an.
As Matz nu sine Rubeln hewwen wull,
Slog em de Russ' den Puckel vull.
»Da, Rubel«, säd oll Rosomi,
»Da, Rubel, du! Das gut vor di!«
Na, wo't so'n Rubel gewen deiht,
De, stats tau klingen, eklig knallen,
Dor künn dat Matzen nich gefallen;
De Rubeln smeckten doch tau säut.
Hei makt, dat hei ut Strelitz kamm,
Un führt ganz sacht nah Bramborg t'rügg.
Oll Schmuhl stunn vör dat Stargardsch Dur
An dat Gelänner von de Brügg
Un lurte up den Luggedur,
[177]
Wil hei von den Verdeinst hadd hürt.
As Matz em dor süht up de Lur,
Seggt hei tau sick: »Täuw! Du wardst angeführt!«
De Jud, de kümmt un mahnt em wedder.
Matz stiggt von sinen Wagen nedder.
»Du hest mi«, seggt hei, »in en schönen Trubel
Dörch din verdammtig Klagen bröcht.
Wenn ick den Luggedur in russ'sche Rubel
Di nu betahl, is di dat recht?
Ick heww sei eben von de Russen kregen,
Un twors so vel, dat ick sei knapp kann drägen.«
»Ja woll«, seggt Schmuhl, »gib her das Geld.«
»Dat dacht ick mi. Süh! Dat geföllt
Di woll?« säd Matz un grep
Nah'n Wagen rupper nah sin Swep
Un tellte em, as müßt't so sin,
In sine Jack en Dutzend rin.
»Heww'ck ok kein Luggedur nich, Jud,
Tahl ick di russ'sche Rubel ut;
Du seggst jo, 't is di einerlei.
De sülw'gen Rubel gew ick di,
De mi betahlt oll Rosomi,
Un wenn s' nich klingen, klappen sei.«
61. De Unnerscheid60. De russ'schen Rubeln59. De Hasenuhren58. Dat Tähnuttrecken57. Wat dedst du, wenn du König wirst56. Dat Ogenverblennen55. Mutter hett ümmer recht54. De Gedankensün'n53. Dat ännert de Sak52. De Entschuldigung51. 'ne Äwerraschung50. Dat Hun'nverbott2. [Junker Korl, de würd nu gröter]1. [Nicks geiht äwer vörnem Wesen!]49. Twei Geschichten48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

61. De Unnerscheid

»Na, hür Hei, Bräuker, hüt kann Hei
Mal up den Ossenhandel gahn.
So as mi seggt, so sälen twei
Bi Kählern tau Voigtshagen stahn,
Un twei hett noch oll Bur Möller«,
Seggt Herr von Lanken taum Stathöller
Un seggt em dunn genauer noch Bescheid,
Un Bräuker nimmt den Haut un Stock un geiht.
[178]
Pirdhandel is 'ne swere Sak,
Doch Ossenhandel – un noch tau bi Bur'n,
Dat glöw't mi tau, dat's düller noch as dull,
Dor krigen s' jug so eklig in de Mak,
Sei pumpen jug dat Liw so vull
Von Bier un Bramwin, dat de Kirchenturn
Jug as en Pipenpurrer laten deiht,
Ji 'n Himmel för en Dudelsack anseiht,
Dat jug so ward tau Maud, as wir
Jug beten Grips spazieren gahn,
Dat ji nich känt up juge Beinen stahn,
Un von »up Ritzen gahn« is keine Red nich mihr,
De ganze Handel kümmt dorup herut,
Wer as de letzt föllt up de Snut.
Un wenn ji einen kennt, de so'n por Mandel
Von Sluck un Buddel Bier kann runnerströpen,
Den'n, rad ick jug, den'n schickt up't Ossenköpen,
Denn de versteiht sick up den Ossenhandel.
Oll Bräuker hadd en fasten Bregen,
Hei satt so grad un stiw un drünk so frisch,
As em de Buren mang sick kregen,
Dat hei sei drünk all unner'n Disch.
As nu was farig dat Geschäft
Un sei sick hadden so verstännigt,
Dunn hadd uns' Oll vir Ossen köfft,
So 'n rechte Schüwer, rechte Riter;
De ein twors würd irst angebännigt,
Was eigentlich man noch Auditer,
Indessen was hei doch nich äwel,
Un drei von ehr, dat wiren backs'ge Knebel.
Oll Bräuker driwwt mit sine Ossen furt
Un is in ganzen gaud tau Schick,
Doch de oll Bramwin hett sin Nück,
Un as't en beten länger durt,
Ward em tau Sinn so swerenotschen,
[179]
Em is, as fang'n de Ossen an tau danzen
Un danzten vör em einen Schott'schen.
Un wat dat Düllst noch is: up einmal warden't acht.
Wo Deuwel! Ne! Wer hadd denn dit woll dacht!
Wo is dat mäglich! Ne! – Ganz dütlich süht'e s',
Söß Ossen danzen dor un twei Auditers.
Hei fängt nu an von hühl! un hott! tau schrigen,
Doch kann hei s' nich in Ordnung krigen,
Hei redt französch mit ehr, wil hei ens wir
Nah Frankreich west. Dat helpt nich mihr
As all sin Hühlen un sin Hotten.
Hei flucht: »Verfluchte Paterjotten!
Sche wöh wuh, Deuwelstüg, kuranzen!«
Dat helpt em nicks, de ollen Ossen danzen.
Na gaud! Tauletzt so duhn, as einer warden kann,
Kümmt hei tau Hus mit sine Ossen an.
De Herr von Lanken steiht just vör de Dör,
Un Bräuker driwwt sin Ossen vör
Un geiht nah sinen Herrn heran
Un will em up soldatsch mal grüßen
Un will em doch mal recht bewisen,
Wo gruglig fin hei wesen kann,
Un as hei nu up em geiht los,
Dunn kriggt hei't so as mit en Swindel
Un liggt dor dal grad as so 'n Flickenbündel.
»Holt!« röppt hei, »drösche wuh, seggt de Franzos'!
Dat heit up dütsch: Holt! Heb dir in der Höhe!«
»Er ist besoffen, wie ich sehe«,
Seggt Herr von Lanken, »Er ist duhn,
Was soll ich mit so'n Schweinhund tun?«
»Je, gned'ge Herr, dat seggen Sei woll,
Dat sünd so'n Saken«, seggt de Oll,
»Wenn unserein mal grad nich steiht
Un sick mal einen tügen deiht,
Denn heit dat glik: Er Schweinhund, Er!
[180]
Doch wenn so'n vörnehm, gned'ge Herr
Sick mal en rechten Dücht'gen tügt,
Denn heit dat blot: Wir waren sehr vergnügt.«
62. Anners möt't warden61. De Unnerscheid60. De russ'schen Rubeln59. De Hasenuhren58. Dat Tähnuttrecken57. Wat dedst du, wenn du König wirst56. Dat Ogenverblennen55. Mutter hett ümmer recht54. De Gedankensün'n53. Dat ännert de Sak52. De Entschuldigung51. 'ne Äwerraschung50. Dat Hun'nverbott2. [Junker Korl, de würd nu gröter]1. [Nicks geiht äwer vörnem Wesen!]49. Twei Geschichten48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

62. Anners möt't warden

»Ne, Schröder, 't geiht nich!« seggt de Schult,
»Ne, Vadder, glöw du mi,
Wenn so en jeder reden wullt,
Denn wir't all längst vörbi.
De Obrig- un de Geistlichkeit,
De möst du stets spektieren,
Un mit din oll Rebelligkeit
Deihst di blot rungenieren.
›Schult‹, säd uns' Herr Pastur tau mi,
›Wir müssen's auferhalten
Un gegen Demokrateri
Aufstehen for dem Alten;
'ne Stärkung for Regierung sein
Un for den hohen Adel:
Un nie un nie nich fall uns ein,
Zu prätendieren Tadel.‹
›Herr Paster‹, säd ick, ›Herr Pastur,
Ick mit min Fru un Kinner
Un mit min ganzes Infentur,
Wi meinen't so nich minner.‹
So möt dat bliwen, möt dat sin,
Süs kann't nich assistieren!«
Un bost sick in 'ne Wut herin
Un spuckt un deiht handtieren.
[181]
Un kikt oll Schrödern gnittig an,
As künn hei'n gliksten wörgen,
As wir all rip sin Vaddermann
För Däms un för Dreibergen.
Dunn kümmt herin sin Ossenknecht:
»Schult, unsen schönen Weiten,
Den'n heww'n de wilden Swin mal recht
Dalrangt – 'ne Schan'n tau heiten!«
»Wat?« röppt de Schult, »de wilden Swin?
Dat möt de Düwel halen!
Un dat will 'ne Regierung sin?
Dorför säl'n wi betahlen?
Ick will doch glik taum Preister hen
Un will den Preister fragen –
Min schöne Weiten as 'ne Denn!
Ick will dat Amt verklagen!«
De Schult, de löppt, bald is hei t'rügg
Un kratzt sick achter't Uhr,
Oll Schröder grint: »Gevadder, segg,
Wat säd de Herr Pastur?«
»Gevadder«, seggt de Schult un kratzt
Noch düller as vörher,
»Bi den'n is ok wat rinner platzt,
Kamm ok wat in de Quer:
De Eddelmann möt alle Johr
Ein fettes Swin em bringen,
So'n richtig Hauptswin, grot un swor
Un fett vör allen Dingen.
[182]
Wat deiht nu uns' gaud Eddelmann?
Hei schickt 'ne olle Säg,
De't Fauder nich mihr biten kann
Un ok kein Fauder kreg.
Nu schellt de Preister gruglich hüt,
Schimpt up den Eddelmann
Un flucht up all de Eddellüd –
Dat heit, up geistlich man.«
Dunn steiht oll Schröder sacht tau Höcht.
»Na, makt Jug nich taum Naren!
Heww ick nich recht? – Wat heww ick seggt?
Möt't denn nich anders warden?«
63. An min leiwen Teterower62. Anners möt't warden61. De Unnerscheid60. De russ'schen Rubeln59. De Hasenuhren58. Dat Tähnuttrecken57. Wat dedst du, wenn du König wirst56. Dat Ogenverblennen55. Mutter hett ümmer recht54. De Gedankensün'n53. Dat ännert de Sak52. De Entschuldigung51. 'ne Äwerraschung50. Dat Hun'nverbott2. [Junker Korl, de würd nu gröter]1. [Nicks geiht äwer vörnem Wesen!]49. Twei Geschichten48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

63. An min leiwen Teterower

Ick ded nu all so männig Läuschen
Ut Meckelnborg de Lüd vertellen,
Nu möt ji ran; dat helpt jug nich.
Ick lat mi nich von jug begäuschen,
Ji mägt nu bidden oder schellen;
Wen dat nich jäkt, de kratzt sick nich.
Ji hewwt so männig Stückschen liwert,
De sünd so snakschen tau vertellen;
Ick glöw, ick krig ok ein taurecht.
Un wenn ji jug ok bos't un iwert
Un mi ok utverschamt dauht schellen;
Dat schadt em nich, as Pogge seggt.
Du darwst mi dat nich äwel nemen,
Ne, Teterow, ick kann't nich laten,
Ne, Teterow, dat wir tau hart!
Ick müßt mi as en Pudel schämen,
[183]
Wenn ick mal güng dörch dine Straten,
Min Bauk wir as en Hund ahn Start.
Nich von den Häkt, von't Sodutmeten,
Nich von den Bull'n will ick berichten,
Ne, ick vertell hüt, wes't versichert,
Wenn einer tauhüren will en beten,
'ne ganze nie von jug Geschichten,
Un de is ...
64. Von den ollen Blüchert63. An min leiwen Teterower62. Anners möt't warden61. De Unnerscheid60. De russ'schen Rubeln59. De Hasenuhren58. Dat Tähnuttrecken57. Wat dedst du, wenn du König wirst56. Dat Ogenverblennen55. Mutter hett ümmer recht54. De Gedankensün'n53. Dat ännert de Sak52. De Entschuldigung51. 'ne Äwerraschung50. Dat Hun'nverbott2. [Junker Korl, de würd nu gröter]1. [Nicks geiht äwer vörnem Wesen!]49. Twei Geschichten48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

64. Von den ollen Blüchert

»Sei segg'n jo ümmer, Teterow,
Dat sall so'n leges Lock man sin;
Ick führte gistern middag 'rin,
Dor stun'n jo so 'ne Hüser in,
De stun'n man dor, as stah man so.«
»Ih, Krischan, von de Hüser nich,
Ne, von de Lüd vertellen s' sick,
Dat de so wat Absonderlichs begahn;
Sei segg'n jo all, de heww'n en Strich.
Nich wohr? Du wardst mi woll verstahn.
Un mi is sülwst in Tet'row wat passiert,
Un tworsten dortaumalen wir't,
As ick noch rümmer in de rode Jack
As Kutscher güng in Ivenack.
Na, dat is nu all längst vörbi.
Dunn säd enmal de Graf tau mi –
Verstah mi recht, ick red noch von den ollen,
Wat desen sinen Vader wir –:
›Jehann, min Sähning‹, säd'e, ›mache dir
Ganz fixing p'rat, wir wollen
Noch heut nach Tet'row räwer sprütten.
Treck dir‹, säd hei, ›de nigen rod un witten
[184]
Kledaschen an un ok de gelen Büxen
Un denn die Kapp auf englische Manier,
Un tu die Stäweln dir auch wichsen;
Denn süh, min Sähning‹, säd'e, ›wir,
Wir wollen heut den ollen Blüchert halen,
Das is vor uns 'ne große Ehre,
Un 's wär ein Streich, ein recht fatalen,
Wenn nu nich allens proper wäre,
Das wär en Schimp un Schande‹, säd'e.
Ick halt denn nu de Schimmels ut den Stall.
Un wenn ick di dat seggen sall ...
Doch wat sall ick doräwer reden?
Wenn de so ruter kamen deden
Mit ehre viruntwintig Bein,
Dat Für flog so man ut de Stein.
Na, as ick kamm nah Tet'row hen,
Was dor en Wirken un Gerönn;
Dat was, as wir verrückt en jeder.
De Mätens hadden witte Kleder
Un in de Hor en Blaumenkranz,
As wull'n sei glik heran tau Danz.
De Jung's, de smeten mit de Mützen,
Sei schoten up de Strat koppheister
Un makten ganz verfluchte Witzen.
De Ratsherrn un de Herr Burmeister,
De hadden bunte Kledröck an.
De Köster un de Preister stunnen dor
In den Ornat, in den Tolor,
Un upfidummt was jedermann.
Doch wat de Kniper was, dat was de statscht,
De Kirl, de gung herüm so upsternatscht,
Mit sinen blagen Rock un roden Kragen,
Dat ick so dacht: Führt den'n ein an den Wagen
Un wenn hei einen bi dat Roken fött,
Dat geiht hüt morg'n mindag nich gaud!
[185]
En Blaumenstruz hadd hei an sinen Haut
Un vör de Bost 'ne grot Pekett
So as en gaudes Bündel Heu,
Un in de Ärmelupsläg ok noch twei,
Un wil hei korte Hosen drog
Un lange Stäwel d'räwer tog,
So hadd hei noch in jeden einen
An sine leiwen hübschen Beinen
En nüdlich Strüzschen rinne proppt
Un noch vel Gräuns heranne stoppt.
De Kirl, de makte gruglich Stat.
De Schüttengill stunn ok parat
In blagen Rock un blage Hos'
Un lurte up den ollen Blüchert.
De weck ehr Slot was woll nich recht versichert,
Denn weck, de schoten nu all los.
Ick kihrt mi nich an ehr verdammtes Scheiten
Un führt nu vör den Gasthof vör,
So as mi uns' Herr Graf hadd heiten.
De Wirt, de stunn just vör de Dör,
Un as ick nu em seggt, dat ick de Kutscher wir,
De Blücherten afhalen süll,
Dunn was hei mi ok glik tau Will
Un wis'te mi för mine Pird
En Stallrum an. Ick treck ok rin,
Un as ick dormit farig bün,
Dunn stell ick mi denn up de Däl
Un kik en beten ut de Dör.
Un't hett ok gor nich durt so vel,
So führt en apen Wagen vör,
Dor seten twei Herrschaften drin.
De ein, dat was en ollen Mann,
So'n säb'ntig Johr müggt hei woll sin,
Un hadd en gräunes Röckschen an
Un eine gräune Mütz upset't
[186]
Un hadd en witten Snurrbort, wittes Hor;
Sach ut grad as en oll Borbor,
Un hadd sick eine Pip anbött
Un rokte di man noch so fett.
Dit würd de Kniper nu gewohr
Un kümmt heran in vullen Draww
Un will de Pip em nemen af.
›Her mit de Pip! Ick frage Sei:
Kenn'n Sei mi nich? Ick bün de Polezei,
Ick bün von wegen't Roken hir,
Ick bün hir so as Magistrat!
Dit is mi denn tau dull doch schir:
An'n hellen Dag hir rin tau smölen,
Up apen, öffentliche Strat,
Dit fehlt mi noch! Dit süll mi fehlen!
Her mit de Pip! Wo lang sall ick noch luren?‹
Ick denk, de Oll sleiht em eins mang de Uhren;
So kek de olle grise Mann
Den upgeputzten Kniper an.
Doch endlich, as besünn hei sick,
Namm hei de Pip un gaww sei hen
Un säd: ›Dit is en lustig Stück!
Kreuz Bomben! Kindchen, wenn
Ick mir vergangen haben duh,
Hir is dat Dings, un laßt mir nu in Ruh!‹
De Kniper gung mit sine Pip nu af,
De Herrn, de stegen von den Wagen raf
Un wullen nah 'ne Stuw herin.
›Ne, Herren‹, seggt de Wirt, ›dat kann nich sin,
De Stuwen hir, de sünd bestellt,
Doch känen Sei, wenn Sei't geföllt,
In mine Achterstuw' herinner treden.‹
Dat was de Oll denn nich taufreden,
Un as hei mi gewohrt in mine rode Jack,
[187]
Seggt hei: ›Mein Sohn, büst du aus Ivenack?‹
›Ja, Herr‹, segg ick, ›un sall den ollen Blüchert halen.‹
›Na, hör, mein Sohn, der Blüchert, dat bün ick.
Nu mach dir allens man zu Schick,
Wir woll'n uns machen uf die Sahlen,
Dat wir man hier heraußer kommen duhn;
Die Menschheit muß hier rein verwirrt sinn!‹
›Herr Jesus!‹ schrit de Wirt. ›Herr Jesus!‹ schrit de Wirtin.
›Herr Gott doch, ne!‹ seggt hei. ›Herr Gott doch, ja!‹ seggt sei,
›Dat kümmt von de verfluchte Polezei!‹
›Fru! Leiwe Fru! Ick bidd di bloß,
Fru, holl em wiß, lat em nich los!
Dat mi dat möt in minen Hus' passieren!
Fru, holl em wiß, de Gill sall glik marschieren.
Legg di up't Snacken, up dat Bidden,
Sei möten glik de Klocken lüdden,
Fru, holl em wiß, ick hal den Magistrat!‹
Un dormit löppt hei rute up de Strat.
Un nu de Ollsch! Wo knickst sei, wo scharmiert sei!
Wo redt s' un ded s', un wo handtiert sei!
Wo handslagt s' mit de Hän'n, wo dreiht s' dat Og',
Dat sei up ehre dreck'ge Käkenschört herunner slog,
Bet dat den Ollen jammern ded
Un hei denn fründlich tau ehr säd:
›Na, lat't man sind! Lat't doch man sind!
Man nich dat oll Gejaumel, Kind!
Mich is all wabbelig genug im Magen,
Ick kann dat Swaltern nich verdragen.‹
Doch dat süll fiwmal anners kamen!
Knapp hett dat Frugensminsch den Rücktog namen,
Dunn kamm denn ok de ganze Swamm heran:
De Köster, dat Gesangbauk upgeslagen,
Un twintig junge Mätens gahn vöran,
[188]
Mit Blaumenkräns' in Horen jeder,
Mit roden Band un witte Kleder.
Dunn kamm de Schüttengill: de General vöran
In sine prächtige Mondur,
Dunn kamm de Oberst un Majur,
De Leutnants, Fähndrichs un Kaptains –
Na, Krischan, hür, dat was wat Schöns!
Dunn kemen twintig Unteroffiziere,
Dunn de Serschanten un so wider,
Ick weit nich, wo sei all noch heiten.
De vir Gemeinen kernen nich herin,
De blewen buten stahn un müßten scheiten.
Dunn kamm de Fru Burmeisterin,
Geputzt, grad as 'ne Wihnachtspupp,
En sieden Küssen up de Hand,
Oll Blücherten sin Pip lag d'rup
Mit eine Släuf von rosenroden Band.
Dunn kamm de ganze Magistrat
In sinen besten Sünndagschstat,
Un dorup folgte de Burmeister,
Un ganz tauletzt, dunn kamm de Preister.
Un in de Husdör stunn dat Kopp an Kopp;
De Jungs, de kemen in Galopp
Un drängten in de Husdör rin.
Wo müggt denn nu de Kniper sin?
De Köster sung de Melodei:
›War's vielleicht um eins, war's vielleicht um zwei‹,
De Fru Burmeistern sackt sick in de Knei;
De General stunn dor mit sine Gill,
As wenn hei glik verörgeln süll,
De Ratsherrn swegen bomenstill,
As wenn sei up dat Rathus wesen deden.
Doch de Burmeister fung nu an tau reden:
›Durchlauchtigster! Du Sieger vieler Schlachten!
Dies is 'ne eklichte Geschicht'!
[189]
Nimm's nicht vor übel! Denn wir dachten,
Erhabenster, du wärst das nicht.
Geh nicht mit uns zu strenge ins Gericht!
Oh, Teterow, du mußt dich schämen!
Wir wollten festlich dich begrüßen
Mit Ehrenpforten und Kanonenschüssen –
Und müssen dir die Pfeif' abnehmen!
Die holde, die erhabne Pfeife,
Die, schön geschmückt mit rosenroter Schleife,
Zu deinen hohen Füßen liegt;
Die du in mancher wilden Schlacht
Dir zur Beruh'gung angemacht,
Mit der du immer hast gesiegt.
Durchlauchtigster, großmüt'ger Fürst!
Erbarme dich! Nicht wahr? Du wirst
Dem hies'gen Magistrat nicht zürnen.
Nicht wahr, o Held, du hast verzieh'n?
Sieh: rings um dich gesenkte Stirnen,
Mein teures Weib hier auf den Knie'n
In ihrer vollen Schönheit Reife;
Sie reicht dir zitternd deine Pfeife,
In Wehmut aufgelöset ganz.
Flicht dir in deinen Siegerkranz
Auch noch der Großmut edlen Ruhm,
Nimm dein erhabnes Eigentum,
Geh mit uns gnädig ins Gericht!
Es ist 'ne eklichte Geschicht'!
Doch Tet'rows Bürgerschaft, sie kennt,
Was die Gerechtigkeit verlangt:
Dort steht der Bösewicht von Delinquent,
Der deine Pfeife sich gelangt;
Dort steht der niederträcht'ge Mann!
Nimm gnädig ihn zum Opfer an,
Geh mit ihm schrecklich ins Gericht;
Er war von je ein Bösewicht!
O Held, nur keine Gnade nicht!
[190]
Du Siegesfürst! Wir alle kannten
Ihn lange schon als Frevelanten,
Als einen sauberen Patron.
Sieh! Sein Gewissen regt sich schon.
Sieh ihn vor Schreck dort in den Winkel taumeln,
Erhabenster! Der Kerl muß baumeln!
Auf, Tet'rows Bürger! Auf! Man greife
Ihn, den die Hölle ausgespie'n,
Man fass' den Bösewicht und schleife
Ihn her zu des Erhabnen Knie'n,
An dem er sich vergriffen hat.
Hierher! Zu der unschuld'gen Pfeife,
Der stummen Zeugin seiner Tat.‹
Knapp hadd nu de Burmeister slaten,
Dunn deden sei den Kniper faten:
En Grofsmidt un en Timmermann,
De sleppten nu mit em heran.
Ach Gott, wo let den Kniper dat!
Tworst was hei noch in vullen Staat
Und hadd noch all sin Blaumenstrüz
An Kopp un Bost, an Bein un Stüz,
Doch was hei jetzund jedenfalls
All gänzlich kamen vör de Hun'n:
Sin Hän'n, de wiren up den Puckel bun'n,
Un einen Strick hadd hei üm sinen Hals.
As wenn so'n Pingstoß dörch de Stadt,
De schönste ut de ganze Haud,
Taum Schlachten rümmerleddet ward,
So let den ollen Kniper dat,
Un so was just em ok tau Maud.
Em würd bald slimm, em würd bald äwel,
De Bein, de slackerten em in de Stäwel,
As sei em würden ranne schuppen,
Un sweiten ded hei grote Druppen.
Dor stunn hei nu, de arme Sünner,
[191]
Un achter em sin Fru un säben Kinner,
De wiren up de Knei dal follen
Un rohrten, wat dat Tüg wull hollen.
Oll Blüchert, de stunn ruhig dor
Mit sinen witten Bort un mit sin wittes Hor
Un kek sick bald den Jammermann
Un bald den Herrn Burmeister an,
As wenn hei nich recht weiten ded,
Wat allens dit bedüden süll.
Bi den Burmeister sine Red,
Dor grifflacht hei sick heimlich in de Still,
Doch as de Kniperfru un ehre Gören
Nu an tau rohren fangen deden
Un as de Kniper vör em stünn,
Grad liksterwelt as Botter an de Sünn,
As so en afgebräu'ten Hund,
Dunn würd de Sak em doch tau bunt.
›Wat soll dat sind?‹ säd hei, ›jeht man nach Haus!
Ick kümmre mir och nich die Laus
Um die oll dämlich Rökerbüß.
Ick hab jerocht; dat is jewiß!
Der Mann, der hat janz recht jehabt,
Als er die Pfeif' mir weggeschnappt.
Dat is nu einmal schon jeschehn.
Nu laßt den armen Deuwel jehn!
So, so, mein Sohn, nu jeh man weck,
Da hast en Daler vor den Schreck.‹
Nu fung denn de Burmeister wedder an:
›Großmüt'ger Held! Erhab'ner Mann ...‹
›Ei wat‹, säd nu de Oll, ›laßt mir in Ruh‹,
Ick bin kein Held, ick bin der olle Blüchert,
Un wenn ick mal wat duhen duh,
Wat mit de Polizei sich nicht verdrägt,
Denn jlobt mir zu, denn seid versichert,
[192]
Dat mich denn och't Jewissen schlägt;
Ick jeb denn meine Straf och willig.
Wat enen recht is, is den andern billig!
Ihr habt dat Dings mir abjeluchst,
Der olle Schmurjel is verfuchst.
Un as hei nu de Fru Burmeistern sach,
Dat sei noch up de Knei dor lag,
Dunn säd hei fründlich: ›Laß man sind!
Scharmantste, stehn Sie uf, mein Kind!
Ick bin janz zahm, ick duh nich beißen;
Wat soll dat olle Rutschen heißen?
So, so! Nu jeb'n Se mir en Kuß,
Der olle Blüchert weeß, wo't muß.‹
Un as sei upstunn von dat Flag
Un hei ehr in de Ogen sach
Un as hei dat irst würd gewohr,
Dat sei en smuckes Wiwken wir,
Dunn gaww hei lewerst ehr en por
Un nahsten noch en Stück'ner vir
Un säd: ›Dat muß ich injestehn:
Wenn och de Mannsleut sind verschroben,
So muß ick doch dat Städtchen loben,
Denn seine Weiber sind doch schön,
Wat ick seit heut beschwören kann. –
Nu, Ivenacker, nu spann an!‹
Na, ick hadd dat denn ok sihr hild.
Ick spannte fixing an de Mähren,
Un as ick führte vör de Dören,
Dunn was denn ok ganz Tet'row wild.
De ganze Stadt, de was as dull,
De Straten stun'n proppen vull,
Kein Minsch was in de Hüser blewen,
Sei wiren rut mit Stump un Stäl
Un schregen all ut vulle Kehl:
›Un de oll Blüchert, de sal lewen,
[193]
Un Fru Burmeistern ok dorneben!‹
Un hadden einen wohren Giper,
Sick alle dankbor tau bewähren.
Un up de Pump, dor satt de Kniper,
Sin Fru un sine säben Gören,
Un hadd 'ne Buddel in de Hand
Un drünk dorut för't Vaderland,
Up de Gesundheit von den Ollen,
Bet selig hei herunner follen.
Oll Blüchert wull von nicks mihr weiten,
Von Vivatraupen un von Scheiten,
Hei makte swinn sick in den Wagen,
Un ick müßt ut de Stadt rut jagen.
Doch hadd wi noch 'ne lütte Haveri,
Denn allentwegen kemen s' bi
Un smeten uns mit Blaumen un mit Gras;
Un ›Kling!‹ smet so en glupschen Flätz
Von Schausterjung' dörch't Finsterglas
Von mine Kutsch den Ollen an den Dätz.
Hei wull doch smiten ok en beten
Un hadd mit Sünnenblaumen smeten.
So, Krischan, was de Sak, un so
Güng't Blücherten tau Teterow.«
»Na, Jochen Ahlgrimm, dat möt ick gestahn,
Dat is em idel narsch dor gahn.
Wo is sin Pip denn äwerst blewen?«
»Je, Krischan, süh! Dat was dat eben;
Dor künn'n sei sick nich üm verdragen,
Un't kamm tauletzt gar bet taum Klagen.
De Fru Burmeisterin hadd seggt,
Sei hadd de Pip geschenkt bekamen;
De Kniper säd, dat wir sin Recht,
Hei hadd s' den Ollen afgenamen;
De Herr Burmeister äwer säd,
[194]
Hei hadd s' verdeint för sine Red. –
Nah langen Strid, nah lange Tid indessen,
Nah vel Verdreitlichkeiten un vel Prinzessen,
As sei nich wüßten, wat dormit anfängen,
Dunn kemen s' endlich äwerein
Un deden s' in de Kirch uphängen.
Dor kannst du s' hüt noch hängen seihn:
Grad an den Altor. Up dit Flag
Hängt sei noch bet taum hüt'gen Dag.«
Anhang64. Von den ollen Blüchert63. An min leiwen Teterower62. Anners möt't warden61. De Unnerscheid60. De russ'schen Rubeln59. De Hasenuhren58. Dat Tähnuttrecken57. Wat dedst du, wenn du König wirst56. Dat Ogenverblennen55. Mutter hett ümmer recht54. De Gedankensün'n53. Dat ännert de Sak52. De Entschuldigung51. 'ne Äwerraschung50. Dat Hun'nverbott2. [Junker Korl, de würd nu gröter]1. [Nicks geiht äwer vörnem Wesen!]49. Twei Geschichten48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge
65. Dei WerrAnhang64. Von den ollen Blüchert63. An min leiwen Teterower62. Anners möt't warden61. De Unnerscheid60. De russ'schen Rubeln59. De Hasenuhren58. Dat Tähnuttrecken57. Wat dedst du, wenn du König wirst56. Dat Ogenverblennen55. Mutter hett ümmer recht54. De Gedankensün'n53. Dat ännert de Sak52. De Entschuldigung51. 'ne Äwerraschung50. Dat Hun'nverbott2. [Junker Korl, de würd nu gröter]1. [Nicks geiht äwer vörnem Wesen!]49. Twei Geschichten48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

[195] Anhang

65. Dei Werr

Wer kennt nich Fuhrmann Matzen? hei 's bekannt
Dörch't ganze meckelbörgsche Land.
Un wer kennt nich den Herrn von Schmitten,
Dei ok bekannt is as en Witten?
Na, von dei Beiden will ick Jug vetellen
Ein Stück, dat sall Jug woll gefallen: –
Dei Herr von Schmitt, dei hürt nich tau dei Hellen.
Un wenn em Eine von Jug allen
Hett kennt, dei seggt gewiß,
Dat hei sogoa man'n bäten dämlich is. –
Na, Herr von Schmitt, dei führt mal in Geschäften
Mit Matzen ut, un deese löög nah Kräften
Un dehr em so vähl Tüggs upbinnen,
Dat kein vier Pier dat trecken künnen.
Bi ditt Vetellen kehmen sei am En'n
In ein lütt nüdlich Dörp herin,
Un as sei um dei Eck 'rüm wen'n,
Rechtsch üm en Gohrenhuus, doa stünn
'Ne grote Tafel upgericht't,
Dorup stünn schräben ein Gedicht.
[196]
»Holt doch mal still! wat's dit?«
Röpt Matzen tau dei Herr von Schmitt,
»Ick möt doch seihn, wat dit deiht wesen,
Holt doch mal still. Ick will't mal lesen.«
Un doamit stiggt denn af uns' Eddelmann,
Un deiht en bäten neege 'ran spazieren,
Un fängt nu an tau baukstafieren,
Un steiht un steiht, un kickt dei Tafel an,
As unse Kauh dat niege Dua:
»Oh Wandre! acht' Kunst un Natua.«
Hei schüttelt mit 'n Kopp, »Hm«, seggt hei endlich,
»Dei Spruch is doch siehr unveständlich.« –
»Ja gneedge Herr«, seggt Fuhrmann Matz,
Un sett't sich 'rup nah sienen Kutscheplatz,
»Vör mienen Oogen is't Latien;
Dat weit ick woll, den Spruch vesteiht kein Schwien!«
Doch Herr von Schmitt, dei beert in einem fuat
»Oh Wandre! acht' Kunst un Natua;
Oh Wandre! acht Kunst un Natua.«
»Ih laaten S' doch dat Beeren, gneedge Herr«,
Seggt Matz tau em, »wat gelt dei Werr?
Sei känen bet tau't neegste Dörp den ollen
Dämlichen Spruch nich in den Sinn behollen;
Ick sett drei Dahle gegen ehren
Meerschümen'n Piepenkopp;
Sei seihn mi goa nich ut, as ob
Sei siehr behöllen'n von Gedanken wieren.«
Dei Herr von Schmitt will sich nich lumpen laaten,
Un also wad dei Werr denn schlaaten.
Dei Reis' geiht wiere. Herr von Schmidt, dei liehrt
Den Spruch nah Kräften. Matz dei führt
Ganz ruhig furt un fängt em an tau brühren,
Doch Herr von Schmitt lett sich nich stühren.
Doch bi dat neegste Dörp höllt Matz dei Mähren an
Un dreiht sich üm un frögt den Eddelmann:
»Na weiten S' noch den Spruch? Man 'rut doamit!«
[197]
»Ick weit 'n rechte gaut«, seggt Herr von Schmitt.
»Na denn, wua heit hei? seggen S', wua?« –
»Oh Wandre! säben Kunst un Natua.«
66. Dei Honnigkauken65. Dei WerrAnhang64. Von den ollen Blüchert63. An min leiwen Teterower62. Anners möt't warden61. De Unnerscheid60. De russ'schen Rubeln59. De Hasenuhren58. Dat Tähnuttrecken57. Wat dedst du, wenn du König wirst56. Dat Ogenverblennen55. Mutter hett ümmer recht54. De Gedankensün'n53. Dat ännert de Sak52. De Entschuldigung51. 'ne Äwerraschung50. Dat Hun'nverbott2. [Junker Korl, de würd nu gröter]1. [Nicks geiht äwer vörnem Wesen!]49. Twei Geschichten48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

66. Dei Honnigkauken

Wenn mal so'n Giezhals anführt wad,
Denn lacht em ut dei ganze Stadt,
En Jereman deiht em dat günnen
Un Keine wad ein Hoa d'rin finnen. –
Na, tau Schwerin, doa wier einmal
Ein Rathsherr, Namens Bolzendahl,
Dei wier so giezig, dat hei stünk,
Dat hei man klores Wate drünk
Un dröges Brodt doatau vetehrt,
Denn Botte würr nich upgeschmeert.
Ganz vören äwe wier hei bögt,
As wull hei All'ns tausamen raaken,
Un as 'ne Backbeer wier hei drögt.
Pfui Deuwel, wat wier't för en Knaaken!
Na, einmal güng dit oll Gestell
Des Abens up dei Straaten 'rümme –
Dat was sien Mohr, dat dehr hei ümme –
Dunn kreeg dei Düwel em bi't Fell,
Un kahrt em nah 'ne Straat herin,
Wo ein Kanditerbaur d'rin stünn.
Dei wier so prächtig upgeputzt,
Dei Kauken stünn'n an't Finste lang,
Un Allens wier so blink un blank,
Dat unse Rathsherr ganz vedutzt
Still steiht un so'n Gelüsten kriegt,
As wenn 'ne Fru in Wochen liggt.
Hei wier, as wier hei rein besäten:
Hei müßt en Honnigkauken eten.
Dei Düwel hahr em bi den Kragen,
[198]
Em würr ganz wunderlich tau Mauth.
En Schilling wull hei woll d'ran wagen!
Je, äwerst! – Je, dat wier recht gaut.
Hei segg tau veele Lühr doa stahn,
Dei all doa Kauken eten dehren.
Hei künn doch nich herinne gahn
Un vör en Schilling doa vetehren?
Un vör vier Gröschen doa in Kauken tau vefreten!
Je, leiwest hahr hei sich jo all dei Hoa utreten.
As hei so geiht mit sich tau Rath,
Dunn kümmt en Jung heraf dei Straat.
»Täuw«, denkt hei, »dit kann helpen Di«,
Un röpt den Jungen tau sich 'ran:
»Mien Sähning! oh, wist Du för mi
Woll 'rin nah desen Lahren gahn
Un mi för'n Schilling Honnigkauken hahlen?
Ick will Dien Mäuh Di ok betahlen:
Hia is en Schilling ok för Di,
Un dese hia, dei is för mi.« –
»Schön«, seggt dei Jung, »dat sall gescheihn«,
Un springt herinne nah dei Baur. –
Nu hahrt Ji süllt den Ollen seihn,
Wat em sünd för Gedanken kamen,
Wo em so lecke würr tau Maur,
Wo em dei Saft leep in den Mund tausamen!
Wo schmirkst hei mit dei Lipp,
Wo bäwete dat oll Geripp!
»Na, dat 's gewiß! So'n Honnigkauken«, sähr'e,
»So'n Honnigkauken hett nich Jere.
Un wenn ick ok mien Geld veschwenn
Un maak en Streich, en recht unklauken,
So'n Honnigkauken is dat Schönste, wat ick kenn.
Wat schmeckt doch prächtig so en Honnigkauken!«
As hei sich dit noch malt so för,
Dunn kümmt dei Jung herute ut dei Döhr
Mit einen Kauken in dei Hand
[199]
Un frett dorin för't Vaterland.
»Na, Herr, wo dit sich glücklich trefft!
Doa hew ick maakt en schön Geschäft.
Dit is dei letzt, den'n dei Kanditer hahr,
Den'n führt ick sülwst mi tau Gemäuth.
Wat schmeckt dei Kauken prächtig! Herre!
Wat schmeckt dei Kauken doch so säut!
Doa hebb'n S' ok Ehren Schilling werre!«
67. Dat Riemels66. Dei Honnigkauken65. Dei WerrAnhang64. Von den ollen Blüchert63. An min leiwen Teterower62. Anners möt't warden61. De Unnerscheid60. De russ'schen Rubeln59. De Hasenuhren58. Dat Tähnuttrecken57. Wat dedst du, wenn du König wirst56. Dat Ogenverblennen55. Mutter hett ümmer recht54. De Gedankensün'n53. Dat ännert de Sak52. De Entschuldigung51. 'ne Äwerraschung50. Dat Hun'nverbott2. [Junker Korl, de würd nu gröter]1. [Nicks geiht äwer vörnem Wesen!]49. Twei Geschichten48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

67. Dat Riemels

Ein Eddelmann, so'n recht vedreihten,
Herr von Sylvester was hei heiten,
Dei hahr den Kopp so vull von Schrullen,
Dat man sich't kuum inbillen kann,
Un wenn hei hahr so recht den Dullen,
Denn füng hei an tau riemen an. –
So dick un fett un ok mit so 'ne Hast
Quüll denn ut em herut sien Riemels,
As ut 'ne brahren Gans dat Ingethümels,
Wenn hinne ehr dei Stüütz is bast. –
Hei riemte, wo hei güng un stünn,
Ob hei hett führt, ob hei hett rären;
Un wenn hei denn man Einen fünn,
Den'n hei sien Riem vörbehren künn,
Denn wier hei glücklich un taufrehren.
Eins reer uns' Eddelmann woll äwe Land,
Sien Rietknecht folgt em gliek tau Hand,
Den'n hahr hei ümme bi sich, wenn hei reer,
Doamit hei sien Geriem bewunnern dehr.
As sei nu'n Bäten rären wieren,
Dunn dreiht dei Herr sich üm un sähr:
»Jehann! Du möst Di ok dat Riemen liehren,
Du glöwst nich, wat dat maakt vör Jux,
Wenn Eine riemt so recht wat Schmucks,
[200]
Un wenn dei Anne em dorup antwurt't
Un wenn dat ümme geiht so furt.
Ick wahr mal gliek doamit beginnen.
Paß Du man up, dat Anne wad sich finnen;
Paß Du man up, wo ick dat maak:
Ich heiß' Phillippus Karl Johannes von Sylvester
Un küßte gestern Abend Deine Schwester.« –
»Ih, gneed'ge Herr, so kann ick ok!«
Röpt Jehann Schult un maakt en schlau Gesicht.
»Na, denn man 'raus damit, genir' Dich nicht,
Fang Du nur an und dreist d'rauf zu!« –
»Ick heit Jehann un küss' dei gneedge Fru.« –
»Du dummer Kerl! Das reimt sich nicht.« –
»Dat schadt em nich, as Pogge seggt«,
Meint uns' Jehann un kratzt sich in dat Hoa,
»Wenn ok mien Riemels is nich recht,
So is dei Saak doch äwerst woah!«
68. Radschlagen67. Dat Riemels66. Dei Honnigkauken65. Dei WerrAnhang64. Von den ollen Blüchert63. An min leiwen Teterower62. Anners möt't warden61. De Unnerscheid60. De russ'schen Rubeln59. De Hasenuhren58. Dat Tähnuttrecken57. Wat dedst du, wenn du König wirst56. Dat Ogenverblennen55. Mutter hett ümmer recht54. De Gedankensün'n53. Dat ännert de Sak52. De Entschuldigung51. 'ne Äwerraschung50. Dat Hun'nverbott2. [Junker Korl, de würd nu gröter]1. [Nicks geiht äwer vörnem Wesen!]49. Twei Geschichten48. Meckelnbörger47. Hei möt'e ran46. Wat einer hett, dat hett'e45. Dat heit ick anführen44. Tru un Glowen43. De Strick42. De blinne Schausterjung41. De Gesang40. De Stadtreis'39. De goldne Hiring38. Dat Johrmark37. Dat Tausamenleigen36. De KoppweihdagDat Küssen ut LeiwDe Gesellschaft35. Twei GeschichtenDe Gaus'handelDe Karnallenvagel34. Twei Geschichten33. Dat En'n32. De Verwesselung31. De Hülp30. Endlich29. De Tigerjagd28. As du mi, so ick di27. Dor hest eins!26. De Besorgung25. Dat Koffedrinken24. Dat Koffedrinken23. Dat Sößlingsmetz22. Dat kümmt endlich doch an den Rechten21. De Schapkur20. De Pirdkur19. De Frigeri18. De Wedd17. Wo büst du 'rinne kamen16. Rindfleisch un Plummen15. De Gedanken tau Pird14. Fisematenten13. De Preisterwahl12. De Köster up de Kindelbier11. Wo is uns' Oß10. Perdüh9. Adjüs, Herr Leutnant8. De Ümgang mit Damen7. De Giez6. De Bullenwisch5. De Bullenwisch4. De Pirdhandel3. Wer hett de Fisch stahlen2. De Kirschbom1. De ObserwanzGedichteReuter, FritzLäuschen un Rimels. Erste Folge

68. Radschlagen

»As Anno twölf ick ok müßt mit«,
Vetellte Leutnant Herr von Schlemm, –
Un't rookte gruuglich achte em, –
»Dunn hahr ick en Bediente, Namens Schmidt.
Dei Kierl wier niederträchtig stark;
Söß Schäpel Arwten groote Maat,
Dat wier vör em en bloten Quark!
In't ganze Batalljohn wier kein Soldat,
Dei em von sienen Platz hahr rögt
Un em den stiewen Arm hahr bögt. –
Un das is wahr! Mich soll der Teufel hohlen! –
Wie wieren doamals grar in Polen,
Un ick müßt up dei schlichtsten Weeg'
Von Stadt tau Stadt herümme führen
Un müßt mit gaure Wühr un Schläg'
[201]
'Ne Partie Ossen requiriren.
Bi dei Gelegenheit, dunn kehmen wi denn mal
In einen Weg, wat einen Mordweg was:
Dei Wagen güng bald up, bald dal
Dörch deipen Dreck. Knacks! brök dei As.
Doa seeten wi! Wo süll dit waren?
Dat neegste Dörp wier noch 'ne Miel wiet af.
Doch ihre wi uns besannen hahren,
Dunn wier mien Schmidt all von den Wagen 'raf
Un kreeg den Stümmel von dei As tau faaten
Un wull mi nich utstiegen laaten. –
›Herr Leutnant‹, sähr 'e, ›sitten S‹ ruhig wiß,
Ick faat dei As en En'n lang an,
Denn, denk ick, waren wi, wenn't jichtens mäglich is,
Doch endlich kamen an en Dörp heran.‹
Dei Kierl, dei kreeg nu mittewiel
Dei As tau faaten un hei drög sei furt
Bet an den neegsten, lütten Urt;
›Ne ganze Meile trug sie der Carnaille.
Die Sach' ist wahr auf gage und auf taille!« –
»Is dat ok wat? Dat kann en Jere«,
Sähr ick, »ick hahr mal Einen, dei heit Schröre«, –
Un nu füngt ok bi mi tau rocken an, –
»Dat was en Kierl, grar as en Hampelmann,
So'n Kierl is nahrens nich tau finnen,
Grar as 'ne Währ künn hei sich winnen,
Un up den Kopp, doa stellt hei sich,
Un radschlahn künn hei meisterlich. –
Wi reis'ten ok einmal von Stadt tau Stadt,
Un unnewegs brök uns denn ok dat Rad.
Na, ick steeg af, bekeek mi nu dei As,
Un as ick seeg, dat dei nich braken was,
So röp ick: ›Schroere! Kumm mal hea
Un stell Di dichting hia mal vöa;
Hier vör dei As! – Nu dreih Di 'rümme –
Nu maak Di noch en Bäten krümme –
[202]
Nu krup herute ut dei Hos'!
So! – Nu noch 'n lüttes Bäten siere.
So! nu is't gaut! Nu, Kutsche, nu führ wiere!‹
Un dunn gung ok dat Führen los.
Ick seet nu ruhig in den Wagen
Un leet den Kutsche düchtig jagen,
Un Schroere, dei schloog Rad vedull,
All, wat dat Tüg man hollen wull.
As ick nah't neegste Dörp nu kamen was,
Dunn treckt ick em herunne von dei As.
›Na‹, sähr ick, ›Schröre? na, wo geiht't?‹
Un kloppte up dei Schulle em un grient.
›Ih, Herr, ick dank! Dat hett en Bäten schrient;
Ditmal wier't mi benah tau heit.
Wenn sei nochmal so jagen dehren,
Künn mi tauletzt dat doch woll schaaren;
Nah dissen möten S' mi en Bäten schmeeren;
Ich künn doch mal in Brand gerahren.‹«
[203]