Vitae curriculum
Natus sum
Gothae
ad diem
4
Nonarum Octobris
1791,
pa- tre
Christian Wilhelm Sigismund von Henning (1748–1809), nicht in GND.
, tribuno militum,
matre
Wilhelmine Sophie von Henning, geb. von Selchow (1765–1821), nicht in GND.
e
stirpe nobili Selchoviana
: ille quidem anno
1809
, bello ad- versus rebellantes Tirolienses gesto occisus est; mater adhuc, vidua,
Gothae
vitam degit. Fra- tres mihi sunt tres, atque tres sorores. Prima literarum elementa percepi ex privata institu- tione
Kirstenii
Möglicherweise
Georg Heinrich Kirsten
, viri honestissimi: ab undecimo inde usque ad octavum decimum aetatis an- num,
gymnasium in urbe patria florens
fre- quentavi. Cum a puerili inde aetate litera- rum studio incensus essem, jam tum votum me fovisse memini, ut aliquando publici doctoris munere fungi mihi contingeret. Cum in eo essem ut in
academiam Lipsiensem
discederem,
liberi baronis de Werthern vidua
conditionem mi- hi tulit ut, unici
ipsius filii
socius, cum eo
Gothae
remanerem, donec et ipse ad aetatem academiae
maturam
pervenisset. Hanc conditionem
ob fa-
miliaritatem qua jam dudum cum gente We
rthe-
riana conjunctus eram, per se mihi gratam,
eo
lubentius amplexus sum, quod ea ratione ma
tris
tunc viduatae haud exiguas filii sustentandi
im-
pensas minuere mihi posse videbar. Itaque
post
biennium
Gothae
etiamdum commoratus, a
nno
demum
1812
, vere, una cum juvene de Werth
ern
ad
universitatem Heidelbergensem
profectus su
m
. Nondum certum ceperam consilium quod potissimu
m
vitae genus amplecterer, cum lit
t
erarum amore
cap-
tus, vitam in lit
t
eris degere cuperem, externa tame
n
rerum mearum conditione ad illud studiorum gen
us,
quod ad negotia publica spectat, traherer. Officio q
uod
susceperam, comitis mei adolescentis studia litera
ria
quantum in me esset juvandi, consentaneum
aesti-
mabam, iisdem quibus ille scholis operam dare.
Ita
factum est ut
Thibautio
atque
Heysio
ducibus
ad jurisprudentiam atque politica
m,
quarum quidem disciplinarum studium socio m
eo
potissimum erat commendatum, animum adve
rte-
rem; simul autem, partim cum socio, partim solu
s
scholas historicas, philologicas atque philosophica
s
virorum doctissimorum
Wilkenii
,
Kreuzeri
,
Vo
ssi
i
junioris
,
Daubii
, frequentabam. Verumtamen
cum
unum modo annum
Heidelbergae
commoratus essem, studia mea armorum strepitu interrupt
a
sunt. Domum una cum juvene
de Werther
n
ipsius matre
jubente, redii ac paulo post affic illius quodam vinculo dissoluto, cum praeviderem quo me juvenilis ardor, arma pro patria ferendi, esset vo- caturus,
Jenam
me contuli solus, non tam ut li- teras ibi operam darem, sed occasionem potius ex- spectarem ad exercitum Borussicum proficiscendi, quod consilium quominus jam tunc perficerem, rapidi Francogallorum progressus impedimento fuerunt. Ad mediam usque aestatem
Jenae
sollici- te commoratus, inter spem metumque, cum factae induciae, ac legati utrinque
Pragam
missi, opinio- nem hominibus afferrent, fore ut pax conveniret, desperans quasi de patriae ab hostium dominio liberatione, ad animi tranquillitatem recuperan- dam,
Germaniam meridionalem
atque
Helvetiam
percurrere apud me constitui. Itinere pedestri
Munichiam
me contuli, unde, post paucorum dierum requiem, per
Constantiam
,
Genevam
contendi. Cum bellum interea in
Germania
m
denuo exarsisset et, me patriam praematuro consilio reliquisse, valde dolerem, statim redeun- di consilio capto, celeri pede
Helvetiam
atque magnam
Germaniae
partem denuo emensus, paucis post
nobilissimam victoriam
diebus,
Lip- siam
perveni. Nomen ibi dedi primae velitum Saxonicorum cohorti, quacum sub finem anni in
Bataviam
, inde in
Belgiam
profectus sum. Tertii ibi Germanorum exercitus expeditionibus,
Antverpae
nominatim atque Insulae obsidioni- bus ac pluribus praeliis minoribus, interfui. Sub finem mensis
Martii
a Vimariensium duce subcenturionis munere ornatus sum. Paulo post pacem
Parisiis
confectam, una cum amico de Werthern, qui eodem fere tempore atque ego miles factus erat,
Ostenda
Londinum
transvectus ibi- que quindecim ferme dies commoratus sum. Per
Boulognam
redux factus e
Brittannia
, recta via oppidum
Novaesium
ad
Rhenum
situm, petii ibique cohortem meam assequutus sum. Jam sum- mo consilio cujus causa arma susceperem perfecto, quam primum fieri potuit militiam reliqui et cum fratre minore, quocum ad
Rhenum
con- veneram, domum redii. Sed cum perpetua pri
o
e
ris anni agitatio, et ingens rerum publicarum conversio et omnium de futura
Germaniae
sor- te incertitudo, nimium quantum animum me- um excitassent et tranquillum ad doctrinae stu- dia reditum non facile paterentur, per duos men- ses in urbe patria versatus,
Viennam
, ubi tum maxime principes
Europae
convenerant ad novum quen- dam verum ordinem stabiliendum me contuli, eam potissimum ab causam ut, quoniam tum hominum multus ferme erat de vetere impe- rii Germanici splendore in
Austria
restituendo somniantium, ipse accuratiorem mihi pararem ejus et urbis et gentis cognitionem. Sex igitur men- sibus
Viennae
peractis, satis superque mihi per- suaseram spem pro
Germaniae
salute a mul- tis patriae ac libertatis amicis de
Austria
con- ceptam, inanem prorsus esse atque futilem. Dili- gens contra et eorum quae olim in
Germania
facta sunt, et rerum nuperrime perpetratarum examinatio, me edocuerat, eum qui patriae vere prodesse cuperet, animi vim sibi insitam juve- nili
Borussorum regno
addicere debere. Sedulo interea, dum
Viennae
commorabar, iis disci- plinis quae ad negotiorum publicorum administra- tionem spectant; oeconomiae politicae prae- sertim,
Adamo Smithio
atque recentioribus brit- tannicis ac francogallicis scriptoribus ducibus, operam dedi. Itaque mox, mense Februario insequentis anni, hortatu
comitis a Flemming
Vermutlich
Johann Heinrich Josef Georg von Flemming
, 136000711 oder
Karl von Flemming
ac domini
a Staegemann
, quibus illic ut notus fierem mihi contigerat,
Principem ab Harden- berg
, ut mea opera ad aliquam publicorum in
Borussia
negotiorum partem administrandam uti vellet, per litteras rogavi. Hisce precibus benig- ne a Principe Illustrissimo acceptis, ac regimi- nis referendarii munere mihi collato, ut
Re- giomontium in Neomarchia
, ad tirocinium ibi fa- ciendum, me conferrem mihi demandatum est. Quo cum vix pervenissem,
Napoleontis
in
Galliam
reditus et bellum denuo exortum, cum ad causas qui- bus antea ad arma adductus essem, jam etiam
Bo- russicae civitatis
caritas accessisset, me ut iterum militiae nomen darem impulit. Profectus igitor
Be- rolinum
sub finem
mensis Aprilis
, atque inde
Aquis- granum
missus, tertiae legioni Rhenanae civili (Landwehr) adscriptus, cujus tironum exercendo- rum causa, remotus ab ipso bello, cum
Coloniae
aliquot menses detentus essem, tandem
mense Junio
impetravi, ut ad exercitum ipsum, post
Na- poleontis
in
Belgio
cladem celeri cursu in
Gal- liam
intrantem, me conferre juberer. Contigit illic ut domino
de Steinmetz
, plurium legionum praefecto, optis militaris (Adjutant) adjungerer, eique et in
Gallia
et, reverso exercitu,
Augustae Tre- virorum
, per octo ferme menses operam meam probarem. Illo quoque tempore, quantum inter ar- morum strepitum
fieri
potui
t
, lit
t
eris operam dedi. Studiorum politicorum amore captus,
Montesquieu- vii
et
Macchiavellii
operibus, una cum Tacito ac
Caesare
, legendis, quidquid otii mihi contigerat, impendebam. Rerum mearum conditio apud do- minum
de Steinmetz
, qui patrem quasi me sibi prae- bere solebat, tam grata fuit, ut non sine animi quadam commotione ab eo discendendi atque ad pa- cis negotia redeundi, consilium capere possem. Cum vero re diligenter pensitata, facile mihi per- suaderem idoneam causam cur pace constituta diutius inter arma versarer non exstare, ad sum- mum
regni cancellarium
litteras misi, quibus ut regimini
Erfordiae
, urbi patriae vicinae, tunc tem- poris instituto me adjungeret, ex eo petii atque hujus voti compos factus, sub finem
mensis Martii anni 1816
Erfordiam
me contuli, ubi per bienni- um et sex menses regiminis referendarii mune- re functus sum. Firmo animo ad negotiorum pub- licorum tractationem adgressus, spem ab initio con- ceperam fore ut hac via ad eum finem perveni- rem, qui cum interiori animi mei desiderio con- grueret. Dum commilitones mei, mecum simul publicorum negotiorum tirocinium apud regimen Erfordiense facientes, de internis illorum nego- tiorum principiis parum solliciti, toti se ad praxin (quam dicunt) applicabant, equidem ad theoreticam rerum publicarum perscrutationem mente animo- que ferebar. Simul etiam philosophiae studiosior operam impendere coeperam, cum solidiorem et politices et aliarum omnium disciplinarum cog- nitionem ex nullo alio fonte hauriri posse, cito in- tellexissem. A
Frisii
scriptis, quae primum in manus meas inciderant, cum mihi omnino non satisfacerent, ad Kantianorum atque Fich- tianorum operum studium transibam, simulque historiae philosophiae cognitionem e
Tenneman- ni
atque
Tiedemanni
scriptis mihi parare stu- debam. Practicum igitur illud vitae genus, pri- us jam, quam re vera feci, reliquissem, nisi externa rerum mearum conditio, praesertim matris ne procul ab ipsa domicilium haberem per- ces, ut diutius
Erfordiae
remanerem mihi in causa fuissent.
Maturitatis interea testimonio ad magnum, ut dici solet, examen habeundum praeditus, autum- no anni
1818
.
Berolinum
me contuli, quo cum vix pervenissem, tandem ceteris omnibus rebus postpositis, omnes cogitationes meas unice ad lit
t
erarum stu- dium traducere constitui. Itaque ex eo tempore omne tempus meum in philosophia iisque disci- plinis quae ad rerum publicarum statum pertinent pertractandis collocavi et cum scholis celebrium
hujus academiae
philosophorum (
Hegelii
imprimis et
Solgeri
, virorum clarissimorum) tum ceteris subsidiis quibus haec urbs maxime abundat, sedulo usus sum. - Verumtamen haud impune quen- quam tam diu inter praxin atque theoriam fluc- tuare licere, experientia quam in hac urbe feci satis dura edoctus sum; nam aut magnopere fal- lor, aut illa suspicio,
anno praeterito
apud sum- mos hujus civitatis rectores adversus me exorta, me res novas moliri, e subito potissmum atque inusitato meo a practico vitae genere ad littera- rium transitu originem traxit. Per duos fere men- ses in carcere detentus, tandem, testimoniis undique accitis, ab atroci illo crimine me purgare ac judicibus me sincerum patriae ac pacis publicae amicum pro- bare, mihi contigit. C
a
eterum nullam e questione illa maculam etiamnunc mihi inhaerere, ex litte- ris a clementissimo
hujus regni summo cancella- rio
nuperrime ad me datis, huic vitae curriculo adjectis, facile apparebit. Magno igitur animo iisdem quorum supra mentionem feci studiis hoc etiam tempore operam meam impendo, si- mulque commilitonum meorum philosophiae ope- ram navantium studia,
Hegelii
, viri amplissimi atque doctissimi, scholis, privatim repetendis, jam hoc tertio semestri adjuvare, quantum in me est, ni- tor. - Hoc unum igitur nunc restat votum, Viri amplissimi, ut Vestra auctoritate illa certior via mihi aperiatur, qua ad finem inde a juventute mihi propositum perveniam: utinam mihi, quantum literis aliquando utilitatis affere exop- to, tantum, fortunae benignitate, adjumenti prae- bentur. -