sarvajñāya namaskṛtya dravyāṇāṃ gūḍhavācinām aṣṭāṅgasaṃgrahoktānāṃ nighaṇṭur abhidhīyate // vidārīpañcāṅgulavṛścikālī vṛścīvadevāhvayaśūrpaparṇyaḥ kaṇḍūkarī jīvanāhvasvasaṃjñe dve pañcake gopasutā tripādī // vidāryādir ayaṃ hṛdyo bṛṃhaṇo vātapittahā śoṣagulmāṅgamardordhva śvāsakāsaharo gaṇaḥ // vidārī gajavājīṣṭā vṛṣagandhekṣugandhikā śṛgālikā puṣpavallī śuklakandā palāśikā // kṣīrekṣuvallīgandhānyā kṣīraśuklā payasvinī vallīpalāśikā kṣīra vidārī śreṣṭhakandakaḥ // pañcāṅgulo vardhamānaś citro gandharvahastakaḥ uruvūkas tathairaṇḍa āmaṇḍo vātanāśanaḥ // raktairaṇḍo dvitīyas tu vyāghro vyāghratalopamaḥ nakrāhidaṃṣṭrikā kolī vṛścikāly uṣṭradhūmakaḥ // kāleyī dhūmrapattroṣṭrā viśalyā sarpadaṃṣṭrikā punarnavā varṣaketuḥ vṛścīvaḥ śvetamūlakaḥ // varṣābhūḥ dīrghapattrā ca vikasas tu kaṭhillakaḥ sunāḍiko raktapuṣpo viśākho maṇḍalacchadaḥ // sahadevā mahāgandhā devagandhā balāhvayā gāṅgerukī nāgabalā kharabandhā niśāhvayā // viśvadevā jhaṣā kālā tathā cāśvagavedhukā mudgaparṇī sahā sūpya parṇī mārjāragandhikā // kākamudgā kṣudrarasā cāsrapittaharā sarā piśācī siṃhavinnā ca māṣaparṇī mahāsahā // markaṭī cātmaguptā ca kaṇḍūkṛt kapikacchurā vṛṣyabījā galekaṇḍū karī śārdulavigrahā // phaṇijihvāparṇy abhīruḥ pīvarīndīvarī varī sūkṣmapattrā dvīpiśatruḥ śatamūlī śatāvarī // kākolī kavarī vīrā dhvāṅkṣolī kṣīraśuklikā jīvantī jīvanī jīvā śākaśreṣṭhā sumaṅgalā // payasyā payasī poṭa galā jñeyārkapuṣpikā jīvakaḥ kūrcanibhas tu vṛṣāṇī vṛṣabho vṛṣaḥ // pṛśniparṇī pṛthakparṇī dhāvanī kalaśī guhā śṛgālavinnā lāṅgūlī sthirā kroṣṭukapucchikā // vidārigandhāṃśumatī śālaparṇī sthirā dhruvā triparṇy atiguhā saumyā mahākṣī tanvikā matā // vyāghrī nidigdhikā kṣudrā drāvaṇī kaṇṭakārikā siṃhā ca kṣudravārttākī bṛhatī bahuputrikā // vārttākī hiṅgulī siṃhī bhāṇṭākī duṣpradharṣiṇī gokaṇṭako gokṣurakaḥ śvadaṃṣṭrā ca trikaṇṭakaḥ // kanyā gopī kṛṣṇavallī sārivā phāṇijihvikā sugandhimūlā bhadrā ca sugandhā gopavally api // haṃsapādī raktapādī tripādī kīṭamārikā dhṛtarāṣṭrapadī caiva mṛtamandātiparṇikā // sārivośīrakāśmarya madhūkaśiśiradvayam yaṣṭī paruṣakaṃ hanti dāhapittāsratṛḍjvarān // sārivādigaṇaṃ vakṣye purā proktā tu sārivā vīraṇyābhayalāmajja kośīram amṛṇālakam // vīraṃ vīraṇamūlaṃ ca bahumūlaṃ raṇapriyā kāśmaryabhīruḥ śrīparṇī kāśmaryaṃ kaṭphalaṃ tathā // ḍolāphalas tīkṣṇasāro madhūko guḍapuṣpakaḥ madhupuṣpo lodhrapuṣpo vānaprastho madhudrumaḥ // jñeyo madhūlasaṃjño 'pi madhūko vārisaṃsthitaḥ chade hrasvas tailapuṣpas tulyas tu rasavīryataḥ // bhadraśriyaṃ malayajaṃ gośīrṣaṃ śvetacandanam kucandanaṃ tāmravarṇaṃ lohitaṃ raktacandanam // yaṣṭī madhukayaṣṭyāhvā madhukaṃ klītakāhvayam paruṣako mṛduphalo roṣajo dhanvanacchadaḥ // kṛṣṇāgranthikakākamācicavikāviśvauṣadhājājibhiḥ pāṭhārāmaṭhareṇukāgajakaṇāsiddhārthacitroṣaṇaiḥ spṛkkā jātyajamodahiṅgutruṭibhiḥ bhārṅgīvilaṅgānvitaiḥ ebhir viṃśatibhiḥ kaphāmayaharaḥ kṛṣṇādiko 'yaṃ gaṇaḥ // pippalī māgadhī kṛṣṇā vaidehī capalā kaṇā upakulyā kaulanāmā śauṇḍī syāt tīkṣṇataṇḍulā // kākamācī gucchaphalā svaryā maricikā phalā kākolī cavikā cavyaṃ granthilā kolavallikā // śuṇṭhī mahauṣadhaṃ viśvaṃ nāgaraṃ viśvabheṣajam ajājī jīrakaṃ mātā medhyaṃ syād auttarāpatham // kṛṣṇajīreti kākolī kālikodgāraśodhanī jīraṇā kārabhī yoni śūlaghnī copakuñcikā // mālavī triśirā pāṭhā prācīnā vṛttaparṇikā ambaṣṭhā sthāpanī vīrā bodhakī ca kucelikā // jantughnaṃ jaraṇaṃ hiṅgu bhūtaghnaṃ vastihiṃsakaḥ kapilā reṇukā kauntī rājaputrī hareṇukā // śreyasī syād gajakaṇā kṛtrimācavikāphalā āsurī sarṣapo rājī nāsāsaṃvedanaḥ kaṭuḥ // siddhārthako bhūtanāśo rakṣoghnaḥ śvetasarṣapaḥ tilā kaṭvī matsyapittā kaṭukā śakulādanī // vallījaṃ yavaneṣṭaṃ syān maricaṃ tīkṣṇam ūṣaṇam spṛkkā spṛk brāhmaṇī devī piśunā ca latā satī // jātīphalaṃ majjasāraṃ jātī madanaśauṇḍikau ajamodā kharāhvā ca bastamodā ca markaṭī // elā tu drāviḍī tutthā sūkṣmailā bahulā truṭiḥ bhārṅgī gardabhaśākaṃ ca padmā brāhmaṇayaṣṭikā // padmakapuṇḍrau vṛddhitugarddhayaḥ śṛṅgy amṛtā daśa jīvanasaṃjñāḥ / stanyakarā ghnantīraṇapittaṃ prīṇanajīvanabṛṃhaṇavṛṣyāḥ // padmakādigaṇaṃ vakṣye hemapadmaṃ tu padmakam prapauṇḍarīkaṃ śrīpuṣpaṃ puṇḍrāhvaṃ mūlasādhanam // vṛddhis tu śrāvaṇī puṣṭiḥ mahāvṛddhiḥ parocyate tavakṣīrī tuṣā śubhrā vaṃśākhyā vaṃśarocanā // śṛṅgī smṛtā mahāghoṣā jñeyā karkaṭaśṛṅgikā guḍūcī kuṇḍalī chinna ruhā kāṇḍodbhavāmṛtā // madhuparṇī vayaḥsthā ca maṇḍalī tantrikā smṛtā śalyaparṇī maṇicchidrā medā medaḥsamudbhavā // mahāmedā vṛkṣaruhā mahāpuruṣadantikā daśānāṃ jīvanīyānāṃ saṃjñā tu parikīrtitā // paruṣakaṃ varā drākṣā kaṭphalaṃ katakāt phalāt rājāhvaṃ dāḍimaṃ śākaṃ tṛṇmūtrāmayavātajit // paruṣādigaṇaṃ vakṣye purā proktaṃ paruṣakam varottamā ca triphalā śreṣṭhā cāpi phalatrayam // prāṇadā pūtanāmoghā harītaky abhayā jayā pathyāmṛtā haimavatī kāyasthā rohiṇī smṛtā // akṣaḥ kaliḥ karṣaphalo vindhyajāto vibhītakaḥ koraṅgako mṛduphalo dhātrī cāmalakī śivā // rohiṇī khaṭvalā proktā drākṣā mṛduphalā tathā mṛdvīkā tūttamaphalā gostanī cauttarāpathā // hemavalko mahāvalko bhadravṛkṣaś ca kīrtitaḥ katakasya phalaṃ kātyaṃ jñeyaṃ vāriprasādanam // rājādanaṃ kṣīraśuklaṃ rājāhvaṃ vānarapriyam śukeṣṭaṃ dāḍimaṃ caiva raktabījaphalāhvayam // svādvamlaṃ rocanaṃ caiva dvitīyam amladāḍimam bṛhacchadas tathā śāko varadāruḥ kharacchadaḥ // añjanaṃ phalinī māṃsī padmotpalarasāñjanam sailāmadhukanāgāhvaṃ viṣāntardāhapittanut // smṛtaṃ srotoñjanaṃ vīram añjanaṃ yāmunaṃ tathā srotodbhavam atho nādyaṃ sauvīraṃ netrabhūṣaṇam // phalinī kolagirikā śyāmā kāntā priyaṅgukā piśācī naladaṃ māṃsī jaṭilā bhūtakeśinī // nalinaṃ puṣkaraṃ padmam aravindaṃ kuśeśayam paṅkeruhaṃ tāmarasaṃ sārasaṃ sarasīruham // bisaprasūnarājīva jalajāmbhoruhāṇi ca indīvaraṃ kuvalayaṃ nīlaṃ nīlotpalaṃ tathā // saugandhikaṃ tu kalhāraṃ raktotpalasugandhike dravāhvam amṛtāsaṅga kṛtaṃ tārkṣyo rasāñjanam // elā tu drāviḍī proktā bahulā truṭisaṃjñakā hemapuṣpaṃ tu nāgāhvaṃ kesaraṃ nāgakesaram // paṭolakaṭurohiṇīcandanaṃ madhusravaguḍūcīpāṭhānvitam nihanti kaphapittakuṣṭhajvarān viṣaṃ vamim arocakaṃ kāmalām // paṭolādis tu rājīmat kulakaṃ ca paṭolakam kharacchadaḥ pāṇḍuphalo rājamānyo 'mṛtāphalaḥ // pīluparṇī madhurasā mūrvā cātirasā smṛtā madhusravā pīlupattrā moraṭī kṣīramoraṭam // guḍūcīpadmakāriṣṭa dhānakāraktacandanam pittaśleṣmajvaracchardi dāhatṛṣṇāghnam agnikṛt // nimbo 'riṣṭo guḍūcyādau picumāndaḥ śukapriyaḥ dhānyā kustumburuḥ dhānyaṃ dhanikā dhānyakaṃ tathā // āragvadhendrayavapāṭalikākatiktā nimbāmṛtāmadhurasāsruvavṛkṣapāṭhāḥ bhūnimbasairyakapaṭolakarañjayugma saptacchadāgnisuṣavīphalabāṇaghoṇṭāḥ // āragvadhādir jayati chardikuṣṭhaviṣajvarān kaphaṃ kaṇḍūṃ pramehaṃ ca duṣṭavraṇaviśodhanaḥ // āragvadho rājavṛkṣaḥ śamyākaś caturaṅgulaḥ ārevato vyādhighātaḥ pragrahaḥ kṛtamālakaḥ // kaliṅgakas tv indrayavo vatsakaḥ kauṭajaṃ phalam pāṭalī dīrghavṛttā ca sthalyāmoghāmbuvāsinī // vṛttatuṇḍā kākatiktā śārṅgeṣṭāṅgāravallikā vyāghrapādaḥ sruvataruḥ svādukaṇṭo vikaṅkataḥ // kirātatikto bhūnimbaḥ kattṛṇaḥ kāṇḍatiktakaḥ sairyakas tu sahacaraḥ saryako mṛdupuṣpakaḥ // bāṇaḥ smṛto nīlapuṣpaḥ dhīraśauryakaghośvarāḥ pūtikarañjaḥ kaiḍaryaḥ prakīryaś cirabilvakaḥ // udakīryo naktamālaḥ karañjo lājapuṣpakaḥ saptacchado 'yugmapattraḥ saptāhvo gucchapuṣpakaḥ // citrako dvīpisaṃjñas tu vahniparyāyavācakaḥ raktacitras tathānyas tu mahāṅgaḥ kālamūlakaḥ // pānīyavallī suṣavī bṛhadvally utpalacchadā gālo rāṭho 'tha madanaḥ piṇḍītaḥ karahāṭakaḥ // śalyakaiḍaryavṛkṣaḥ syāc chardanas tagaraḥ phalam ghoṇṭo muṇṭhagopaghoṇṭau padmakī markaṭāhvayā // asanatiniśabhūrjaśvetavāhaprakīryā khadirakadarabhaṇḍīśiṃśapāmeṣaśṛṅgyaḥ trihimatalapalāśāḥ joṅgakaḥ śākaśālau kramukadhavakaliṅgacchāgakarṇāśvakarṇāḥ // asanādir vijayate śvitrakuṣṭhakaphakrimīn pāṇḍurogaṃ pramehaṃ ca medodoṣanibarhaṇaḥ // asanādau pītasāraḥ priyako bījako 'sanaḥ syandanaḥ stimito nemiḥ rathadruḥ sarvasādhakaḥ // bhūrjo bhurjo bahupuṭo mṛdutvak cāsthiracchadaḥ pārtho 'rjunaḥ śvetavāhaḥ kakubhaḥ phālgunāhvayaḥ // gāyatrī khadiro gītā kuṣṭhaghno bālapattrakaḥ kadaraḥ khadiraḥ sāraḥ koṭarī śyāmasārakaḥ // bhaṇḍī śukadruḥ plavaṃgaḥ śirīṣo mṛdupuṣpakaḥ kapilā śiṃśapā kṛṣṇa sāro maṇḍalapattrakaḥ // bastāntrī meṣaśṛṅgī ca cakṣuṣyā bahulāṅgikā kāleyakaṃ pītasāraṃ tṛtīyaṃ varṇakṛddhimam // tāḍas tālo dīrghatarus tṛṇarājas tribījakaḥ palāśaḥ kiṃśuko vāta rodho brahmataruḥ paṭuḥ // joṅgakaḥ śītaśamano lohanāmāgaruḥ smṛtaḥ sajahviḥ śrīkaraḥ śālo raso niryāsarālakau // dhavo dṛḍhatarur gauraḥ śakaṭākṣo marūdbhavaḥ kramukaṃ kaivukaṃ pūgaṃ kaṣāyaṃ madhur āhvayam // śvetaghnaḥ śītaśamanaḥ bastakarṇo 'jakarṇakaḥ śasyasaṃvaraṇaḥ śūraḥ kuśikaś cāśvakarṇakaḥ // varuṇasairyakayugmaśatāvarī dahanamoraṭabilvaviṣāṇikāḥ dvibṛhatīdvikarañjajayādvayaṃ bahalapallavadarbharujākarāḥ // varuṇādiḥ kaphaṃ medo mandāgnitvaṃ niyacchati āḍhyavātaṃ śiraḥśūlaṃ gulmaṃ cāntaḥ savidradhim // varuṇādau śvetapuṣpo varuṇo varaṇaḥ smṛtaḥ śaṭālavṛkṣo bilvo 'strī pūtivāto mahāphalaḥ // mālūraḥ śrīphalaḥ śaivaḥ śāṇḍilyaḥ śrīnivāsakaḥ mahākālyajaśṛṅgī ca kūrcaparṇī viṣāṇikā // jayāgnimantho 'raṇikā takkārī vaijayantikā śigruḥ śobhāñjanas tīkṣṇa gandho bahalapallavaḥ // muraṅgī śigruko rakta puṣpo madhuraśigrukaḥ tṛtīyo madhuraḥ siṃśa kesaro madhuśigrukaḥ // sitaṃ tīkṣṇaṃ śigrubījaṃ śvetāṅgaṃ maricāhvayam darbhaḥ kuśo lavaḥ sthūlaḥ sūkṣmo vedapavitrakaḥ // rujākaras tv ārtagalo huṃkāro bhīṣaṇāhvayaḥ jālavṛkṣo duṣpradharṣaḥ svādutiktaphalaḥ smṛtaḥ // ūṣakas tutthakaṃ hiṅgu kāsīsadvayasaindhavam saśilājatu kṛcchrāśma gulmamedaḥkaphāpaham // ūṣakādau tu vṛṣako vūṣako rucakāhvayaḥ ūṣo niḥsārakaḥ siṃho mūtravṛddhikaraḥ smṛtaḥ // kaṭhinaṃ tutthakaṃ dvedhā karparaṃ barhikaṇṭakam jantughnaṃ jaraṇaṃ hiṅgu rāmaṭhaṃ bhūtanāśanam // kāsīsaṃ pāṃśudhāvākhyaṃ dvitīyaṃ puṣpasaṃjñakam saindhavaṃ māṇimanthaṃ ca nādeyaṃ lavaṇottamam // śilājaṃ dhātujaṃ jñeyaṃ mandarotthaṃ śilājatu pārvataṃ śailaniryāsaḥ girijaṃ ca śilāhvayam // vellantarāraṇikabūkavṛṣāśmabheda gokaṇṭakotkaṭasahācarabāṇakāśāḥ vṛkṣādanīnalakuśādvayaguṇṭhagundrā bhallūkamoraṭakuraṇṭakarambhapārthāḥ // vargo vīratarādyo 'yaṃ hanti vātakṛtān gadān aśmarīśarkarāmūtra kṛcchrāghātarujāharaḥ // vellantaro vīratarur gaṇe vīratarādike vasukaḥ sthūlapuṣpaś ca bukaś ceśvaramallikā // siṃhāsyaḥ karkaṭaś caiva vṛṣakaś cāṭarūṣakaḥ veṇupatrī vṛṣā pārvī parvaṇī vaṃśapatrikā // aśmabhedī śilābhedī jñeyā pāṣāṇabhedikā utkaṭā sūkṣmapatrā ca dīrghalohitayaṣṭikā // śarekṣukusumau bāṇaḥ sa kāṇḍekṣunibhāṅghrikaḥ śvetacāmarakaḥ kāśo gundrā syād gucchapuṣpikā // vṛkṣādanī tu śikharo vandākaḥ kāmavṛkṣakaḥ mṛdupuṣpo 'tha suṣiro nadīstho nalako nalaḥ // guṇṭho vṛttatṛṇaḥ śuṇṭhaḥ śṛṅgaverābhamūlakaḥ bhallūko bhūtavṛkṣaś ca śyonākaś caiva ṭuṇṭukaḥ // śrīhastinī kuraṭakā picukaḥ śitivārakaḥ kṛṣṇasūkṣmaphalā yukta puṣpā mastakamañjarī // karambhaḥ karkaśo yugma phalā cottamakanyakā kapotavaṅkā varadā ravibhaktā suvarcalā // rodhraśābarakarodhrapalāśāḥ jiṅgiṇīsaralakaṭphalayuktāḥ kutsitāmbakadalīgataśokāḥ sailavāluparipelavamocāḥ // eṣa rodhrādiko nāma medaḥkaphaharo gaṇaḥ yonidoṣaharaḥ stambhī varṇyo viṣavināśanaḥ // lodhrādau tilvako lodhras tirīṭaḥ paṭṭikāhvayaḥ dvitīyaḥ śābaraḥ śveto ghanatvak cākṣibheṣajaḥ // jiṅgiṇī jhiṅgiṇī jñeyā mocakī guḍamañjarī pūtikāṣṭhaṃ devavṛkṣaḥ saralo devadārukaḥ // surakāṣṭhaṃ bhadradāruḥ devaparyāyavācakaḥ sugandhā suvahā rāsnā yuktāhvā gandhanākulī // surabhiś ca kadambaś ca kuñcitāṅgo haripriyaḥ rambhā tu kadalī mocā vṛttapuṣpāṃśumatphalā // aśoko vigataśokaḥ subhagas tāmrapallavaḥ elavālukam aileyaṃ bāleyaṃ harivālukam // kuṭannaṭaṃ plavaṃgaṃ ca vitunnaṃ paripelavam surabhiḥ sallakī mocā mahārambhā gajapriyā // arkālakau nāgadantī viśalyā bhārṅgī rāsnā vṛścikālī prakīryā pratyakpuṣpī pītatailodakīryā śvetāyugmaṃ tāpasānāṃ ca vṛkṣaḥ // ayam arkādiko vargaḥ kaphamedoviṣāpahaḥ kṛmikuṣṭhapraśamano viśeṣād vraṇaśodhanaḥ // arkādau tu sadāpuṣpā sūryāhvārkas tu rūpikā mandāraḥ śvetakusumo 'larko vikaraṇaḥ smṛtaḥ // nāgadantī śvetaghaṇṭā nāginī pūrvapuṣpikā viśalyā halinī vahmi jihvā lāṅgalikā smṛtā // bhārṅgī phañjī ca pālindī dvijayaṣṭiḥ sugandhikā apāmārgaḥ śaikharikaḥ pratyakpuṣpī mayūrakaḥ // kākādanī pītatailā vegā kākāṇḍakī tathā jyotiṣmatī pītatailā vegā kaṅguṇikā smṛtā // śvetā sunābhiḥ kaṭabhī kiṇihī madhureṇukā kaṭaṃbharā mahāśvetā kālindī kaṭabhī sitā // kumāryākhyā mahāśvetā vandhyā karkoṭakī tathā iṅgudas tiktamañjā ca pīlukas tāpasadrumaḥ // surasayugaphaṇijjaṃ kālamālā viḍaṅgaṃ kharabusavṛṣakarṇī kaṭphalaṃ kāsamardaḥ kṣavakasarasibhārṅgīkārmukāḥ kākamācī kulahalaviṣamuṣṭī bhūstṛṇo bhūtaveśī // surasādir gaṇaḥ śleṣma medaḥkṛminiṣūdanaḥ pratiśyāyāruciśvāsa kāsaghno vraṇaśodhanaḥ // surasādau gaṇe dvedhā surā kṛṣṇagarur ataḥ svādugandhicchadā caiva kāyasthā tulasī tathā // phaṇijjako mañjarīkas tīkṣṇagandhaḥ sugandhikaḥ kṛṣṇasarjakaḥ kālamālaḥ vaṭhiñjarakuṭherakau // viḍaṅgaṃ kṛmijid balyaṃ kirīṭaṃ śvetataṇḍulam śūkātmakaḥ kharabusau maruvaḥ kharapattrakaḥ // vṛṣakarṇyākhukarṇī ca tathā bhūmipariśrayā rājakṣavaḥ pītapuṣpaḥ kāsaghnaṃ kāsamardakaḥ // udvegajananas tīkṣṇaḥ kṣavakaḥ kṣudvibodhakaḥ kapitthapattrī jharasī nirjharā jharapattrikā // prācīnā bodhakī kāntā kāmukā raktamañjarī mādhavī syād amuktaś ca suvasanto 'timuktakaḥ // kākamācī gūḍhaphalā kākāhvā mācikāpi ca volo vṛddhaḥ kulahalo jambūlo bhūkadambakaḥ // viṣamuṣṭiś ca karkoṭī kṣayāhvā keśamuṣṭikā putrāñjaliḥ bhūtakeśī bhūstṛṇo guhyabījakaḥ // bhūtāveśī bhūtakeśī nirguṇḍī tinduvārakaḥ śephālikā śvetapuṣpā śvetanirguṇḍikā smṛtā // muṣkakasnugvarādvīpi palāśadhavaśiṃśapāḥ gulmamehāśmarīpāṇḍu medo 'rśaḥkaphaśukrajit // muṣkakādau tu śikharī muṣkako mokṣakas tathā kālamuṣkaḥ kṣāravṛkṣaḥ kṣīṇavāriphalaḥ smṛtaḥ // sudhā vajrī mahāvṛkṣo granthilā snug guḍā snuhī samantadugdhā śvajihva patraś ca yugmakaṇṭakaḥ // vatsakamūrvābhārṅgīkaṭukā marīcaṃ ghuṇapriyā ca gaṇḍīram / elā pāṭhā jājī kaṭvaṅgaphalājamodasiddhārthavacāḥ // jīrakahiṅguviḍaṅgaṃ paśugandhā pañcakolakaṃ hanti / calakaphamedaḥpīnasagulmajvaraśūladurnāmnaḥ // vanatikto vatsakādau kuṭajo girimallikā vṛkṣakaḥ śakravṛkṣaś ca vatsakaḥ kuṭajas tathā // bhaṅgurātiviṣā mādrī śuklakandā ghuṇapriyā dvitīyā tu prativiṣā śvetaraktaviṣā matā // dīrghavṛnto mahānimbaḥ kaṭvaṅgo 'ralutiktakaḥ dīpyakaṃ tv ajamodas tu yavānī jaraṇāhvayā // vacogragandhā jaṭilā ṣaḍgranthā haimavatyapi śuklā yā sā svādukandā suvāsā himasaṃbhavā // vacājaladadevāhva nāgarātiviṣāmayāḥ haridrādvayayaṣṭyāhva kalaśīkuṭajodbhavāḥ // vacāharidrādigaṇāv āmātīsāranāśanau medaḥkaphāḍhyapavana stanyadoṣanibarhaṇau // vacādau prāg vacā proktā mustā tu jaladāhvayā gāṅgeyī kuruvindā ca devāhvā bhadramustakam // haridrādigaṇaṃ vakṣye gaurī śyāmā ca nirviṣā niśā kṣapā ca rātriś ca varā lomaśamūlikā // svarṇavarṇā haridrā tu niśāhvā rajanī tathā dārvī kaṭaṃkaṭerī ca parjanyā ca pacampacā // priyaṅgupuṣpāñjanayugmapadmāḥ padmādrajo yojanavallyanantā mānadrumo mocarasaḥ samaṅgā punnāgaśītaṃ madanīyahetuḥ // ambaṣṭhā madhukaṃ namaskarī nandīvṛkṣapalāśakacchurā rodhraṃ dhātakibilvapeśike kaṭvaṅgaṃ kamalodbhavaṃ rajaḥ // gaṇau priyaṅgvambaṣṭhādī pakvātīsāranāśanau sandhānīyau hitau pitte vraṇānām api ropaṇau // priyaṅgvādigaṇe pūrvaṃ priyaṅguḥ samudāhṛtā padmāsitāravindā ca cāraṭī padmacāriṇī // rajaḥ parāgaṃ kiñjalkaṃ kesaraṃ padmasaṃbhavam mañjiṣṭhā vijayā raktā samaṅgā vikasāruṇā // mañjukā raktayaṣṭī ca tāmrā yojanavally api anantā dīrghamūlā ca samudrānto yavāsakaḥ // sāradruḥ śālmalī mocā purāṇī raktapuṣpikā niryāso yas tu śālmalyāḥ sa mocarasasaṃjñakaḥ // samaṅgā śatapattrā ca tathaivāñjalikārikā namaskārī raktamūlā tathā puṣpāvarodhikā // puṃnāgaḥ puruṣāhvaś ca tuṅgākhyo raktakesaraḥ namerur devapuṃnāgaḥ skandhapuṣpaḥ surāhvayaḥ // madahetuḥ sindhupuṣpī dhātakī madayantikā kuñjarā harisārā ca madavīryā madapriyā // ambaṣṭhādau smṛtāmbaṣṭhā sahasrī bahumūlakaḥ madhuparṇī kekiśikhā mayūrāhvā śikhī tathā // nandīvṛkṣaḥ prarohī ca jayavṛkṣendravṛkṣakau kacchurā paṇihārī ca tīkṣṇapattrā marudbhavā // mustāvacāgnidviniśādvitiktā bhallātapāṭhātriphalīviṣākhyāḥ kuṣṭhaṃ kuṭī haimavatī ca yoni stanyāmayaghnā malapācanāś ca // mustādike gaṇe mustā pūrvam eva prakīrtitā tiktā ca kaṭukā jñeyā rohiṇī kaṭurohiṇī // sphoṭaśophakṣatakaraṃ bhallātakam aruṣkaram pākalaṃ vāri bhāvyaṃ ca vāpyaṃ kuṣṭhaṃ gadāhvayam // nyāgrodhapappalasadāphalarodhrayugmaṃ jambudvayārjunakapītanasomavalkāḥ plakṣāmravañjulapiyālapalāśanandī kolīkadambaviralāmadhukaṃ madhūkam // nyagrodhādir gaṇo vraṇyaḥ saṃgrāhī bhagnasādhanaḥ medaḥpittāsratṛḍdāha yoniroganibarhaṇaḥ // nyagrodhādau yakṣavāso nyagrodho bahupād vaṭaḥ aśvatthaḥ pippalo bodhiś caityadruś calapattrakaḥ // udumbaraḥ kṛmiphalaḥ supratiṣṭhaḥ sadāphalaḥ bṛhatphalā rājajambūḥ kākajambvalpasasyakā // phalaśreṇī varaḥ proktaḥ kapicūtaḥ kapītanaḥ plakṣaḥ kupippalaḥ plāvo gardabhāṇḍaḥ kapītanaḥ // āmraś cūtaś cāvatalaḥ kāntaḥ piṇḍaphalas tathā vasantadūtī mākandā bhṛṅgeṣṭā kokilapriyā // rasāladruḥ sahakāraḥ saurabhaḥ kokilapriyaḥ nādeyo vañjulaḥ prokto vidulo vetaso 'paraḥ // priyālas tu kharaskandhaś cāro drākṣārasapriyaḥ karkandhūḥ kāṣṭhakṛt kolī badarī yugmakaṇṭakaḥ // visphūrjanī vikaraṇī tindukī viralā smṛtā kālaskandho nīlasāro dvitīyaḥ kākatindukaḥ // vakraśalyā kṛṣṇaphalā viralā gṛdhranakhy api gandhayuktā sāravastrā durdharṣā kuṇḍalī smṛtā // elāyugmaturuṣkakuṣṭhaphalinīmāṃsījaladhyāmakaṃ spṛkkācorakacocapattratagarasthauṇeyajātīrasāḥ śuktivyāghrinakho 'marāhvamaguruḥ śrīvāsakaḥ kuṅkumaṃ caṇḍāgugguladevadhūpakhapurāḥ puṃnāganāgāhvayam // elādiko vātakaphau viṣaṃ viniyacchati varṇaprasādanaḥ kaṇḍū piṭikākoṭhanāśanaḥ // elādike pūrvam uktā sūkṣmailānyā tu kathyate bhadrailā bṛhadelā tu sthūlailā tripuṭodbhavā // suhelā ca suṣeṇī ca reṇukā kāntanāmikā piṇḍī turuṣkajaṃ tailaṃ pirāyākaṃ kṛtrimaṃ kapiḥ // hrīveraṃ vāri keśāhvam udīcyaṃ bālakaṃ jalam dhyāmakaṃ śabalaṃ gandhaṃ spṛkkā devī latā satī // corako granthiparṇī syāt śaṭī somasamudbhavā varāṅgaṃ carmanāmā ca cocaṃ tvak ca varāṅgakam // romaśaṃ chadanaṃ pattraṃ tamālaṃ romaśīphalam bahiṣṭhaṃ tagaraṃ vakraṃ nataṃ kālānusāri ca // cāraṭī śukabarhākhyaṃ sthauṇeyaṃ tailapītakam jātīraso raso bolaṃ śuktiḥ kararuho nakhaḥ // badarīpattrakaṃ caiva jñeyo nāgahanus tathā samudrajo vyāghranakho vijñeyo vyāghranāmakaḥ // śrīveṣṭako vāyasako dadhināmā ca kīrtitaḥ kāśmīraṃ kuṅkumaṃ raktaṃ vāhlīkaṃ ghusṛṇaṃ varam // krodhanā piśunā caṇḍā caurī śaṅkhinikā matā mahiṣākṣo niśācārī kauśiko gugguluḥ puraḥ // rālas tu devadhūpaḥ syāt śālaḥ sarjarasāhvayaḥ kundurur medakaḥ kundro vijñeyaḥ khapuras tathā // śyāmādantīdravantīkramukakuṭaraṇāśaṃkhinī carmasāhvā svarṇakṣīrīgavākṣīśikharirajanakacchinnarohākarañjāḥ bastāntrī vyādhighāto bahalabahurasas tīkṣṇavṛkṣāt phalāni śyāmādyo hanti gulmaṃ viṣamarucikaphau hṛdrujaṃ mūtrakṛcchram // masūravidalā śyāmā śyāmādo kālameṣikā suṣeṇikā śaśāhvā ca kālindī kālikā smṛtā // citrā mukūlako dantī nikumbhaḥ śambaras tathā udumbaracchadā hasti dantī syād upacitrakā // nyagrodhāhvā sutatreṇī dravanty undurukarṇikā kumbhastrī bhaṭṭinī sūtrā śyāmā kuṭaraṇā trivṛt // śaṅkhinī tiktalā vakrī yavatiktā kiśorikā śaṅkhāvartā śaṅkhapuṣpī viśikhā nāhikā smṛtā // sātalā saptalā carma kaṣāhvāvartakī smṛtā anyeṣāṃ tu tathā brāhmī brahmanāmā tu kīrtitā // svarṇakṣīrī haimavatī kaṅkuṣṭhas tīkṣṇadugdhikā indravāruṇikā caindrī gavākṣī gajacirbhiṭī // viśālā ca viśalyā ca saiva proktā gavādanī girikarṇy aśvakṣurakaḥ sthāṇukarṇī gavādanī // nīlasyandā nīlapuṣpī nīlākhyā girikarṇikā tilvakaḥ śikharī śveta tvak tirīṭo bṛhacchadaḥ // kampillako rañjanako recano raktacūrṇakaḥ bastāntrī vṛṣagandhākhyā meṣāntrī vṛṣapattrikā // ghanabhūrirasas tv ikṣuḥ guḍamūlo 'sipattrakaḥ tīkṣṇavṛkṣaḥ śaṇaḥ pīluḥ prokto 'nyaḥ sthāṇukas tathā // gaṇeṣu yāni dravyāṇi saṃgrahe vālpasaṃgrahe tāny uktāny abhidhīyante viprakīrṇāny ataḥ param // pavitrapattrā maṅgalyā śamī lakṣmī ca keśanut sohalā rudatī tanvī sūkṣmamūlāparājitā // pānīyo bījavṛkṣas tu jīvavṛkṣas tu pāśikaḥ śuklapuṣpā bhūmilagnā hrasvāṅgā śaṅkhapuṣpikā // sūkṣmapattrā sarpagandhā sarpākṣī raktapuṣpikā anyā tu sumahākandā nākulī nakulapriyā // viṣṇukrāntā nīlapuṣpī satīnā chardikā tathā vāṭyālakaḥ pītapuṣpo vāṭyā bhadraudanī balā // mahābalā varṣapuṣpī śītapākī subījakaḥ vāṭyāyanī tv atibalā bhāradvājī suparṇikā // rāmānyācchādanaphalā vāṭyā kārpāsasaṃjñakā ajaṭā bahupattrā ca bhūdhātrī tāmalaky api // śītavīryaḥ parpaṭakaḥ tṛṣṇāghnaḥ sūkṣmapattrakaḥ trāyantī trāyamāṇā ca pālinī bhayanāśinī // durālabhā dhanvayāso yāso duḥsparśakas tathā kalyāṇalocano jñeyo nādeyo jalajambukaḥ // mahākadambo niculo 'napāyī jalanūpuraḥ kiṅkirātaḥ karṇikāro gauraḥ kanakapuṣpakaḥ // mandāraḥ pāribhadrāhvo jñeyaḥ kaṇṭakīkiṃśukaḥ pārijātaś ca rohītaḥ plīhaghno raktapuṣpakaḥ // śukanāsā tu nalikā śukaghrāṇo 'lpanālikā śākarājo bhūtavāso gojihvā karkaśacchadā // ajākṣī vraṇanāśinī kuṣṭhaghnī phalguvāṭikā siṃhāsyaḥ karkaṭaś caiva vṛṣo vāsāṭarūṣakaḥ // aśmantako 'mlayoniś ca jñeyo yamalapattrakaḥ vaṃśo veṇur yavaphalaḥ suparvā ca tṛṇadhvajaḥ // karīraḥ kīcako mṛtyu phalāṅkura iti smṛtaḥ vāraṇas taralī kumbhi karañjas tīravṛkṣakaḥ // sindhuraḥ sindhuvāraś ca śvetapuṣpāvarohitaḥ kākodumbarikā phalguḥ bhadrodumbaravāyasī // kālāntradārī kanthārī phaṇī khadiravally api sitā kumārikā mallī mohinī vaṭapattrikā // phenilo hastikarkoṭaḥ kāṇḍo bāṇaḥ śaṇaḥ smṛtaḥ śleṣmāntako bahuphalaḥ śailūṣaḥ kāntavṛkṣakaḥ // kuddālakaḥ kovidāras tāmrapuṣpo yugacchadaḥ kālakarṇī bhūtavallī balyā gandhāśvagandhikā // tintiḍīkas tu vṛkṣāmlo badarī kolasaṃjñakaḥ karkandhūḥ hrasvabadarī vasuvṛkṣas tu dhanvanaḥ // sahasravīryas tīkṣṇāmlo varāmlas tv amlavetasaḥ godhāpadī godhavallī paṭvamlādityanāmikā // pattrabhaṅgo mahāśyāmā kharāśvā vṛddhadārukaḥ dāvāgnidamanī mātā kṣudrakaṇṭarikā tathā // barhiśikhāhvayā guñjā raktikā kākaṇantikā śvetakāmbhojikā dhvāṅkṣī śvetapākī śikhaṇḍikā // tṛtīyā kṛṣṇakāmbhojī kuṇapokaḥ susādanī jyotiṣmatī kaṅguṇikā pārāvatapadī ca sā // īśvarī nāgadamanī kīṭāriḥ sarpagandhikā adhomukhā tv avākpuṣpī vārāhī vanamālikā // ārāmaśītalo devo gandhāḍhyaḥ kurumardakaḥ nāgajihvā śvetaphalā kṣīriṇī cārkapuṣpikā // nimbacchadendravallī ca karabhī rucirā smṛtā likhikā bhaktikā bhūrī navanītā prakīrtitā // jñeyā badarikāparṇī parṇakaḥ pūtikarṇakaḥ malayūḥ vākucī caiva candrarekhā tv avalgujaḥ // cakṣuṣyā cāraṭī jñeyā tathāraṇyakulatthikā ahimāro 'rimedas tu pītadārur haridrumaḥ // śvetatvak tīkṣṇasāraś ca vibudhas tīkṣṇasārakaḥ vāpyāhvaṃ pauṣkaraṃ śūla haraṃ bījāhvayaṃ matam // śarī tu suvratā jñeyā gandhāhvā somasambhavā sahasravīryā golomī sitā dūrvā ca śādvalaḥ // kṣudravārī dugdhayutā ghaṭikā chatrapattrakā āghoṭako brahmaphalo raktabindus tilacchadaḥ // ajākṣī lomaparṇī ca jñeyo meṣavilocanaḥ mahāvṛkṣo mahānīlo bhṛṅgāhvo mārkavaḥ smṛtaḥ // keśarañjanako jñeyo bhṛṅgarāḍ bhṛṅgareṇukaḥ rāmāhvārkalatārāmā taruṇī puṣpavaty api // sūryabhaktā sukhodbhāvā sūryāvartā ravipriyā hiraṇyapuṣpī kharjūrī tāḍapattrī musaly api // ikṣvālikā tu kākekṣuḥ kāṇḍekṣur vāyasekṣukaḥ śvetacāmarakaḥ kāśas tathekṣukusumaś ca saḥ // adhyaṇḍekṣurakaḥ sthūla kaṇṭakaḥ kokilākṣakaḥ uccaṭā caṭakā jñeyā śikhaṇḍy āsphotakaḥ smṛtaḥ // unmattako mātulako dhuttūro hemanāmakaḥ tripuṣpaḥ kṛṣṇadhuttūraḥ kṛṣṇapuṣpī ca mohinī // devadālī ca karkoṭī veṇī jīmūtakaḥ smṛtaḥ dhāmārgavaḥ kośaphalo rājakośātakī smṛtā // kaṭukośātakī kṣveḍā jālinī kṛtavedhanaḥ kaṭukālāmbunī tumbā lāmbur ikṣvākusaṃjñikā // nīlinī cāraṭī jñeyā nīlinī nīlapuṣpikā sūkṣmapādas tāmracūḍo jñeyaḥ kukkuṭapādikaḥ // godhūlikā ca gojihvā gojī kroṣṭukamūlakaḥ aṅkolo girikolaś ca pītasāro nikocakaḥ // jālārir mehaśatruś ca bakulī talapoṭakaḥ svarṇavarṇākaraḥ pīta puṣpako dohakāhvayaḥ // śaṇapuṣpī bṛhatpuṣpī śaṇaḥ ghaṇṭaśaṇaḥ smṛtaḥ ubhātasī rudrapattrī gopikā bāṇakaḥ smṛtaḥ // saumyā suvarcalā brāhmī somā brahmasuvarcalā maṇḍūkaparṇī vikrāntā cānyā brāhmī vanauṣadhiḥ // sutajīvaḥ putrajīvaḥ pavitraḥ putrasiddhikṛt āvartakī carmaraṅgā mahājālī vibhāṇḍikā // prasāraṇī suprasarā sāraṇī supratānikā hiṅgupattrī tu pṛthvīkā bāṣpikā kavarī smṛtā // tumburus tīkṣṇavalkaś ca tīkṣṇapattraḥ kutumburuḥ akṣoḍaḥ parvatīyaś ca phalasneho guḍāśrayaḥ // kīreṣṭaḥ karparālaś ca svādumañjā pṛthucchadaḥ agastiko munināmā kumbhayoniś ca sa smṛtaḥ // adhicchattrā kumbhayoniḥ droṇapuṣpī kutumbikā kauṇḍinyaś ca mahādroṇaḥ smṛto devakutumbakaḥ // adhicchattrā gautamasthā bālagranthiḥ prakīrtitā vatsādanī sudaśākhyā cakrāṅgī jalaśoṣakaḥ // prapunnāṭas tv eḍagajo dadrughnaś cakramardakaḥ lakṣmaṇā putrajananī raktabinducchadā tathā // nāginī śūlinī nāga vallī matsyārjakaḥ smṛtaḥ śṛgālaghaṇṭā vajrākṣī vajravallī tu śṛṅkhalā // palaṃkaṣā mūlakaṃ ca hiṃgunā puṣkaracchadaḥ dadhipuṣpī tu khaṭvāṅgī khaṭvā paryaṅkapādikā // bimbī go hā tuṇḍikerī tilākhyā phalanābhikā urvāruḥ karkaṭī proktā lomaśā ca prakīrtitā // khūrjarikas tu kāliṅgaḥ mūtralaṃ trapusaṃ smṛtam kūṣmāṇḍakī puṣpalatā kakubhāṇḍā phalottamā // gorakṣatumbī gorakṣī kumbhālāmbur ghaṭābhidhā cirbhiṭikā citraphalā cīnāraṃ cirbhaṭaṃ smṛtam // lambā piṇḍaphalekṣvākuḥ kaṭukā kṣatriyātmajā mahāphalekṣurā caiva tumbikā tiktabījakā // cukrikā cāmlikā ciñcā jīvantī tintiḍī smṛtā cukrikā tv amlacāṅgerī suniṣaṇṇadalā tathā // upodakam upodī ca kṣudrakā podakī tathā jīvantiko raktaśākaḥ kalambī vallyupodakaḥ // taṇḍulīyo meghanādaḥ cillī tu lomaśā smṛtā śitivāraḥ sūcipattraḥ svastikaḥ suniṣaṇṇakaḥ // matsyākṣikas tu matsīraḥ pattūraḥ priyasaty api śīghraśākhā śākhinī ca mahāśākaś ca vāstukī // śrāvaṇī syāt muṇḍitikā bhikṣuḥ śravaṇaśīrṣakā saumyagandhā barbarikā tilaparṇī ca sā smṛtā // sarpaś citras tu nīlābho bhūśāko bhūmikandakaḥ rasono laśuno jñeyaḥ palāṇḍur mukhadūṣaṇaḥ // śatapuṣpā śatacchattrā miśiḥ ghoṣā śatāhvayā miśreyā śālinī śīta śivāraṇyā miśiḥ smṛtā // pṛthvīkā vāripattrā tu bāṣpikā ca sthalodbhavā kapittho 'tha dadhitthaś ca durmadaḥ surabhicchadaḥ // toyakṣobhakaraḥ kumbhī vāruṇo vṛkṣadhūmakaḥ mūṣikāriś citraphalaḥ karaṇḍaphalakaś ca saḥ // cocaṃ ciṣu nārikelaḥ tuṅgadruḥ kūrcaśekharaḥ nīrapūrṇaphalaḥ śṛṅgī mocaṃ tu kadalīphalam // rambhā tu kadalī mocā vṛttapuṣpāṃśumatphalā karamardī kṣīraphalā śvetapuṣpaphaleti ca // kṛṣṇapākaphalāvigna karāmlāḥ karamardakaḥ mātuluṅgo bījapūro luṅgaś ca phalapūrakaḥ // jambīro jambhalo jambhaḥ jambo dantaśaṭhaḥ smṛtaḥ nāraṅgas tvaksugandhākhya airāvatamukhapriyau // bhavyaṃ bhaviṣyaṃ cāmlaṃ ca bhavaṃ romaphalaṃ matam pārāvataṃ raivatakaṃ likuco lakuco ḍahuḥ // panasaḥ kaṇṭakiphalaḥ coco dīrghaphalaḥ smṛtaḥ nalikā suṣirā śūnyā kapotacaraṇā naṭī // snigdhavṛkṣastu sakṣīraḥ plakṣaḥ syād guḍabījakaḥ kālavṛntā kuberākṣī kuliṅgākṣī ca yakṣadṛk // ugrakāṇḍaḥ kāravallī toyavallī sukāṇḍakā pañcāṅgulī liṅgabījā rājikā piṇḍavatphalā // turyatuṇḍī śilācchedī pūtikā nityapuṣpikā parvamañjarikā kīṭa hantrī vṛścikahāriṇī // kumārī vyāghracaraṇā kanyā sthūladalā ca sā bandhūko bandhujīvaś ca pārvako vṛkadhūmakaḥ // kṛṣṇanīlaḥ kālaśākhaḥ kaiḍaryaḥ surabhicchadaḥ viśvarūpā rūpyagaṇḍā rūpyo haritatumbilī // arśoghnaś cākhukandaś ca vanyakandaś ca śūraṇaḥ raktapādī śamīpattrā lajjā lohitayaṣṭikā // durārohā kharaskandhā kharjūrī svādumastakā hintālī tu mahātālī kutālī tilapuṣpikā // bahuskandhā mṛtyuphalā gūḍhapākī śilāphalā jatuvṛkṣo ghanaskandhaḥ krimivṛkṣaḥ kuśāmrakaḥ // nīlapattrī kālanīlī nīlinī nīlapuṣpikā kākajaṅghā dhvāṅkṣajaṅghā dāsī kāntā pracībalā // śarapuṅkhā bāṇapuṅkhā maṇikā cekṣupuṅkhikā putradātrī vṛttapattrā vātāriḥ śvetapuṣpikā // tālīśapattraṃ tālīśaṃ tālamāmalakīdalam śvāsadrumaḥ kākataruḥ rugyogyo vyāghraparṇyapi // kubjapuṣpā kṛṣṇavallī mahānīlā pratānikā mṛdukāntiḥ mahāśvetā śvetā tu khaṭikā smṛtā // raktapāṣāṇako dhātuḥ girimṛd gairikaḥ smṛtaḥ stanyākhyo dugdhapāṣāṇaḥ saudhaḥ pāṣāṇako lavaḥ // saugandhiko gandhakastu vaigandho gandhako baliḥ manaḥśilā manoguptā manohvā kunaṭī śilā // haritālamālaṃ tālaṃ godantaṃ naṭabhūṣaṇam pārado rasadhātuś ca rudraretā mahārasaḥ // rasendraś capalaḥ sūto harayonī rasottamaḥ abhrakaṃ pārvatībījaṃ śailodbhūtaṃ tathāmbaram // mayūragrīvikaṃ tu syāt śikhikaṇṭhaṃ ca tutthakam anyat karparikā tutthaṃ vāmanaṃ tutthameva tu // hiṅgulaṃ daradaṃ mlecchaṃ rasabhūḥ carmarañjanam sindūraṃ raktareṇu śrī bhūṣaṇaṃ nāgasambhavam // sauvarcalaṃ tu rucakam akṣāhvaṃ kṛṣṇasaṃjñakam viḍaṃ tu kṛtrimaṃ proktaṃ pṛthvīsambhavam audbhidam // samudrajaṃ ca sāmudraṃ lavaṇaṃ paṭunāmakam yāvaśūko yavakṣāraḥ srotoghnastu suvarcikaḥ // saubhāgyaṃ ṭaṅkaṇaṃ kṣāraḥ mālatīrasasambhavaḥ tāpīsamudbhavaṃ tāpyaṃ mākṣikaṃ haimamākṣikam // jatvaśmajaṃ dhātujaṃ ca śilākarpūrasaṃjñakam gorocanā badarikā saurāṣṭrī rocanā śivā // lākṣā dīptir drumavyādhiḥ krimijā lohitā jatu [padmottaras] tālakumbho yāvako 'laktakaḥ smṛtaḥ // mṛganābhir mṛgamadaḥ kastūrī darpasaṃjñakaḥ latākastūrikā rālī gandhaveṇī mukhapriyā // ghanasāro himarājaḥ karpūraṃ himanāmakam mṛgasvedo mṛgajalaṃ pūtiḥ pūtyaṇḍajaḥ smṛtaḥ // jātīphalaṃ majjasāraṃ jātikā jātipattrakaḥ kakkolakaṃ kośaphalaṃ kolakaṃ bahubījakam // phalaṃ dvīpamarīcaṃ ca kaṭukaṃ kaṭukīphalam lavaṃgaṃ devakusumaṃ kusumaṃ śekharaṃ lavam // niṣpattraṃ ca mahāpuṣpaṃ svargapuṣpaṃ varālakam śilāpuṣpaṃ tu śaileyaṃ śilājaṃ sthaviraṃ tathā // puṣpāñjanaṃ rītipuṣpaṃ puṣpaketuś ca rītijam samudraphenaṃ śuṣkaṃ ca phenaṃ vāridhijaṃ malam // śaṅkho vāribhavaḥ kambuḥ jalajo dīrghaniḥsvanaḥ pravālaṃ vallijaṃ raktaṃ vidrumaṃ ca prakīrtitam // rūpyakaṃ rajataṃ tāraṃ suvarṇaṃ kanakaṃ smṛtam jātarūpaṃ tathā hema śātakumbhaṃ ca hāṭakam // jāmbūnadaṃ hiraṇyaṃ ca tapanīyaṃ ca kāñcanam tāmramaudumbaraṃ śulbaṃ mihiraṃ harināmakam // rītikā pittalaṃ pūti pītalohaṃ ca saiṃhalam trapusaṃ trapusaṃjñaṃ ca tagaraṃ rūpyaśatrukaḥ // sīsakaṃ nāgamuragaṃ kāṃsyaṃ kāśaṃ ca ghoṣakam vārttālohaṃ vartalohaṃ trilohaṃ pañcalohakam // kṛṣṇalohamayaḥ sāra māyasaṃ ca śilodbhavam ayorajo loharajas tat kiṭṭaṃ syād ayomalam // cipiṭaṃ cippaṭaṃ ciṭṭaṃ vālukā sikatā smṛtā lohakāntamayaskāntaṃ kāntaṃ bhrāmaracumbakam // mṛdulohaṃ tīkṣṇalohaṃ tīkṣṇākhyaṃ sūkṣmalohakam kālakūṭo mahāmusto vatsanābho halāhalaḥ // vatsadantī mahāśṛṅgī lelihas tālapattrakaḥ viṣaṃ ca mūlakaṃ śṛṅgī garaṃ kṛtrimasaṃjñakam // toyacchadā vāriparṇī kumbhikā jalakumbhikā dīrghamūlaṃ jalāvāsaṃ śaivālaṃ jalasambhavam // paṅkajaṃ puṇḍarīkaṃ ca śatapattraṃ kuśeśayam bisaprasūnarājīva jalajāmbhoruhāṇi ca // śaśipriyaṃ ca gandhāḍhyaṃ kumudaṃ kokanandanam kākotpalaṃ tu kākotthaṃ kākākhyaṃ hrasvamutpalam // teṣāṃ phalaṃ tu kumbhīkaṃ mūlaṃ śālūkakandakam kaśerukaḥ sugandhiś ca sukando mustakandakaḥ // śṛṅgāṭako jalaphalaṃ jalakandas trikoṇakaḥ karavīro 'śvamārastu bakulaṃ madyakesaram // alaktā mālyaśephālī rūpikā tāmrapuṣpikā raktapuṣpī jayā rudrā -mlāyanī vanamālikā (?) // āmlāyano rājasairyaḥ koraṇḍo nakharañjanaḥ tilakaḥ pūrṇakaḥ śrīmān sudyutiḥ śuklapuṣpakaḥ // mālatī sumanā jātī yūthikā gandhanāmikā mallikoktā vicakilā dvipuṣpī puṣpaṭī tathā // kuñjaraḥ śatapattraś ca kaṇṭakāḍhyaś ca kubjakaḥ aṭṭahāsaḥ śaṅkhaśuklā nāmnā sā śaṅkhayūthikā // ṛṣir damanako dānto vinītaḥ kulapattrakaḥ damanaḥ pāṇḍurāgaḥ syāt tathā gandhotkaṭo muniḥ // pānīyam ambu salilaṃ toyaṃ codakavāriṇī payaḥ kīlālamamṛtaṃ jīvanaṃ bhuvanaṃ vanam // kṣīraṃ svādu payo dugdhaṃ stanyaṃ vāri stanodbhavam dadhi māṅgalyakaṃ caiva saṃtānaṃ stanikā smṛtā // ghoṣaṃ daṇḍāhataṃ takraṃ kālaśeyamudāhṛtam ghṛtamājyaṃ haviḥ sarpiḥ navanītaṃ ghṛtālayaḥ // guḍastvikṣuvikāraḥ syāt khaṇḍaṃ phullamiti smṛtam sitopalā śarkarā ca sitā matsyaṇḍikā smṛtā // mākṣikaṃ sāraghaṃ kṣaudraṃ madhu puṣparasodbhavam madhūcchiṣṭaṃ ca madanaṃ sikthakaṃ makṣikāmalam // tailam abhyañjanavaraṃ tilajaṃ tilasambhavam prasannā vāruṇī jñeyā parisvinnā ca sā smṛtā // kādambarī ghanā surā maireyo hy āsavo madaḥ mārdvīkaṃ madhu vijñeyaṃ mādhvīkaṃ madhunā kṛtam // guḍena gauḍaṃ sitayā śārkaraṃ saindham aikṣavam khaṇḍena khaṇḍavāsaḥ syāt paiṣṭakaṃ piṣṭasambhavam // avantisomo dhānyāmlam āranālaṃ ca kāñjikam śuktaṃ sauvīrakaṃ ceti tuṣodaṃ tu tuṣodakam // yavotthaṃ taṇḍulodaṃ ca rasāmlaṃ śuktakāñjikam brahmāmbu gombu gomūtraṃ gomalaṃ gomayaṃ smṛtam // śālir vrīhir varaś caiva dhānyakaṃ raktaśūkaraḥ yavaś ca sthūlamadhyaś ca varuṇo munibhikṣitaḥ // akṛṣṭapacyo nīvāraḥ śakuntamunibhojanam caṇakastu kalāyaḥ syād godhūmo mlecchabhojanaḥ // camasī cātibījā syāt koradūṣastu kodravaḥ kaṅguḥ saṃdhyanthisaṃbandhī priyaṅguḥ pītataṇḍulaḥ // gavedhukā ca gojihvā karśanīyā sitā tathā uddālakastu jūrṇāhvo yāvanālaḥ śukapriyaḥ // vāsantaḥ kṛṣṇamudgastu mādhavaś ca surāṣṭrajaḥ makuṣṭho vanamudgaś ca masūraḥ pittabheṣajam // harimanthāḥ sugandhāś ca caṇakāḥ kṛṣṇakañcukāḥ kulatthaḥ kālavṛttaś ca tāmravarṇo 'nilāpahā // māṣastu picchilarasaḥ kuruvindo vṛṣākaraḥ rājamāṣo 'lasāndraḥ syāt khañjakākhyaḥ kalāyakaḥ // āḍhakī tuvarī proktā niṣpāvā śimbikā smṛtā tilaḥ snehaphalaḥ sneha pūrṇaś ca kṛṣṇatailakaḥ // phalatrayaṃ tu triphalā varā śreṣṭhā tathottamā dvipaṃ ca mūlaṃ daśakaṃ daśamūlaṃ daśāṅghrikam // trikaṭu tryūṣaṇaṃ vyoṣaṃ kaṭutrayam ihocyate pañcakolaṃ pañcakaṭu trisugandhi trijātakam // auṣadhaṃ bheṣajaṃ pathyam agadaṃ ca bhiṣagjitam kalabho vāraṇo dantī mātaṃgo dvirado dvipaḥ // gajo hastī karībhaś ca kareṇur hastinī smṛtā hayo 'śvas turago vājī saptir vāhas tu bāḍavaḥ // bāleyo rāsabho jñeyo dhūsaro gardabhaḥ kharaḥ karabho dīrghagaś coṣṭraḥ kṣamī vesarako balī // śārdūlaś citrakāyastu vyāghraḥ syāt puṇḍarīkaḥ (?) pañcāsyo mṛgarāṭ siṃho haryakṣaḥ kesarī hariḥ // kaṇṭhīravaś ca vijñeyaḥ piṅgadṛṣṭir mṛgādanaḥ mṛge kuraṅgavātāyu hariṇājinayonayaḥ // tāmrābho hariṇaḥ kṛṣṇas tv eṇas tvakkomalaḥ smṛtaḥ kṛṣṇasāraś citramṛgaḥ romaśā camarī smṛtā // varāhaḥ śūkaraḥ kīṭī daṃṣṭrī ghoṇī ca romaśaḥ stabdharomā pṛthuskandhaḥ kroḍaḥ kolastathā kiriḥ // kapiḥ plavaṃgaplavaga śākhāmṛgavalīmukhāḥ markaṭo vānaraḥ kīśaḥ vanaukāḥ phalabhakṣakaḥ // śṛgālo jambukaḥ kroṣṭā gomāyur mṛgadhūrtakaḥ pārāvataḥ kalaravo gehapakṣī kapotakaḥ // kṛkavākus tāmracūḍaḥ kukkuṭaś caraṇāyudhaḥ mayūro barhiṇo barhī nīlakaṇṭho bhujaṃgabhuk // śikhāvalaḥ śikhī kekī kalāpī meghanādinī ulūko vāyasāristu kauśiko rajanīcaraḥ // kākastu karaṭo 'riṣṭaḥ balipuṣṭaḥ sakṛtprajaḥ parabhūr balibhug dhvāṅkṣaś cirajīvī ca vāyasaḥ // ekadṛṣṭiś cātmaghoṣaḥ droṇakākastu kṛṣṭalaḥ caṭakaḥ kalaviṅkaś ca kuliṅgaś caṭakāpi ca // vijñeyaś carmapathikaḥ jātuṣaś carmasāhvayaḥ bharadvājo dvijo brāhmo vyāghrāṭaḥ khañjarīṭakaḥ // sāraṅgaḥ khañjanaś caiva meghavṛttistu cātakaḥ vanapriyaḥ parabhṛtaḥ kokilaḥ susvaraḥ pikaḥ // gūḍhapāt kacchapaḥ kūrmaḥ kulīraḥ karkaṭaḥ smṛtaḥ śambūko vṛttaśaṅkhaś ca śaṅkhako mātṛgehakaḥ // mīno matsyo 'ṇḍajaś caiva jalaukā jalaśāyanaḥ maṇḍūko darduro bhekaḥ kākāhis toyasarpakaḥ // sarpaḥ pṛdākurbhujago bhujaṃgo 'hir bhujaṃgamaḥ āśīviṣo viṣadharaś cakrī vyālaḥ sarīsṛpaḥ // kuṇḍalī gūḍapāc cakṣuḥ śravāḥ kākodaraḥ phaṇī darvīkaro dīrghapṛṣṭho jihmagaḥ pavanāśanaḥ // lelihāno dandaśūko dvijihvaś ca bileśayaḥ kṛkalāso mayūrādī kāleyo bahupannagaḥ // śatapāt saraṭā cakrī nakulaḥ sarpabhakṣakaḥ nālinī nālahūlīkā talāṭā sthūladantikā // ākhūndurur mūṣakaś ca vṛkaś ca dūṣakaḥ smṛtaḥ chuchundarī rājaputrī vijñeyā gandhamūṣikā // purohitā kuḍyamatsyā gaurī ca gṛhagodhikā gaudherakākṛtir godhā prāgbāhur yugmajihvakaḥ // otur biḍālo mārjāro vṛṣadaṃśaka ākhubhuk udaṅghā kapijaṅghā tu lohitāṅgaḥ pipīlakaḥ // gaṇḍūpadā bhūmilatā bhūnāgo varṣajālakaḥ madhuyuto madhukaro madhuliṭ madhupastathā // dvirephaḥ puṣpaliḍ bhṛṅgaḥ ṣaṭpadabhramarāvaliḥ indindiraś cañcarīkaḥ saraghā madhumakṣikā // lambaromā makṣikā ca parā dīpanivāraṇī pataṃgikā puttikā syāt daṃśastu vanamakṣikā // bhṛṅgārī cīrukā cīrī jhillikā ghargharasvanā pataṃgaḥ śalabho jñeyaḥ svadyoto jyotiriṅgaṇaḥ // lulāyo mahiṣo vāha dveṣī kāsarasairibhau vanyastu gavayo jñeyaḥ kakudmān gopatir vṛṣaḥ // ukṣān aḍvān balīvardaḥ surabhir gopakaḥ smṛtaḥ sakṛtprasūtā gṛṣṭiḥ syāt baṣkayaṇy ekahāyanī // annasāro raso rakta yoniḥ syād dṛḍhadhātukaḥ raktaṃ śoṇaṃ māṃsakaraṃ śoṇitaṃ kṣatajam asṛk // palaṃ māṃsaṃ śoṇitotthaṃ piśitaṃ kravyam āmiṣam picchā māṃsodbhavaṃ medo vasā medaḥsamudbhavā // medaḥsambhavam asthi syād dehasaṃdhānadhāraṇam asthisārastathā majjā snehasāro 'sthisambhavaḥ // śuklaṃ tejo bījapuṃstve reto vīryāntyadhātuke ojastu dhātusāraḥ syāt saumyo hṛdayadīpanaḥ // anilo māruto vāyuḥ marutprāṇaḥ prabhañjanaḥ samīraṇo mātariśvā pavanaś ca sadāgatiḥ // māyuḥ pittaṃ vahnikāntaṃ kaphaḥ śleṣmā ca picchilaḥ kardamaḥ paṅkajambālau mṛtsā mṛtsnā ca mṛttikā // hasantikāṅgāradhānī tailapātraṃ kutūḥ smṛtā pāṣāṇaprastaragrāvo -palāśmānaḥ śilā dṛṣat // pṛthvī vasuṃdharākhyā ca gaur bhūmir medinī mahī dharā dharitrī dharaṇī kṣoṇī jyā kāśyapī kṣitiḥ // sarvaṃsahā vasumatī vasudhorvyacalā smṛtā viśvambharā rasānantā gotrā kuḥ pṛthivī kṣamā // avanī bhūtadhātrī ca vipulā sāgarāmbarā sūro haṃso ravir bhānuḥ pataṃgo 'rko divākaraḥ // pradyotano dinamaṇiḥ khadyoto dyumaṇistathā // bradhnaḥ prabhākaro bhāsvān dvādaśātmā divākaraḥ savitā ca sahasrāṃśur mārtaṇḍaś ca vikartanaḥ // karmasākṣī jagaccakṣur aṃśumālī trayītanuḥ vibhāvasur grahapatis tviṣāṃpatir aharpatiḥ // śītāṃśur induś candramāḥ śaśī candro niśākaraḥ vidhuḥ sudhāṃśuḥ śubhrāṃśur oṣadhīśo niśāpatiḥ // abjo jaivātṛkaḥ somo glaur mṛgāṅkaḥ kalānidhiḥ dvijarājaḥ śaśadharo nakṣatreśaḥ kṣapākaraḥ // aṅgārakaḥ kujo bhaumo rauhiṇeyo budho dvijaḥ gurur bṛhaspatir mantrī cośanā bhārgavaḥ kaviḥ // śaniḥ paṅguḥ sūryaputraḥ saiṃhikeyo vidhuṃtudaḥ tamastu rāhuḥ svarbhānuḥ ketustu dhvajanāmakaḥ // uḍu nakṣatramṛkṣaṃ bhaṃ doṣā naktaṃ niśā kṣapā kṣaṇadā yāminī rātris triyāmā coravallabhā // dināhanī vāsaraś ca ghasro bhāskaravallabhaḥ śambhur īśaḥ paśupatiḥ śivaḥ śūlī maheśvaraḥ // īśvaraḥ śarvaḥ īśānaḥ śaṃkaraś candraśekharaḥ bhūteśaḥ khaṇḍaparaśur girīśo giriśo mṛḍaḥ // mṛtyuṃjayaḥ kṛttivāsāḥ pinākī pramathādhipaḥ ugraḥ kapardī śrīkaṇṭhaḥ śitikaṇṭhaḥ kapālabhṛt // vāmadevo mahādevo virūpākṣastrilocanaḥ kṛśānuretāḥ sarvajño dhūrjaṭir nīlalohitaḥ // haraḥ smaraharo bhargas tryambakastripurāntakaḥ gaṅgādharo 'ndhakaripuḥ kratudhvaṃsī vṛṣadhvajaḥ // vyomakeśo bhavo bhīmaḥ sthāṇū rudra umāpatiḥ umā kātyāyanī gaurī kālī haimavatīśvarī // śivāparṇā bhavānī ca pārvatī caṇḍikāmbikā ajo harir vāsudevo daityāriḥ puruṣottamaḥ // viṣṇur nārāyaṇaḥ kṛṣṇo vaikuṇṭho viṣṭaraśravāḥ dāmodaro hṛṣīkeśaḥ keśavo mādhavaḥ svabhūḥ // pītāmbaro 'cyutaḥ śārṅgī viṣvakseno janārdanaḥ upendra indrāvarajaś cakrapāṇiś caturbhujaḥ // lakṣmī padmālayā padmā kamalā śrīr haripriyā indirā lokamātā mā kṣīrābdhitanayā ramā // netraṃ pādaḥ śiphā cāṅghriḥ mūlaṃ śālūkakandakau tvak carma valkalaṃ proktaṃ viṭapaḥ śikharaṃ śiraḥ // pattraṃ dalaṃ chadaḥ parṇaṃ palāśaś chadanaṃ tathā pallavastu pravālaḥ syāt mukulaṃ korakaṃ smṛtam // kalikā jālakaś caiva korakakṣārakuḍmalāḥ prasūnaṃ sumanaḥ sūnaṃ puṣpaṃ ca kusumaṃ smṛtam // āmaṃ śalāṭusaṃjñaṃ tu pakvaṃ phalamudāhṛtam makarandaḥ puṣparasaḥ dalottho dalajo rasaḥ // auṣadhaṃ bheṣajaṃ pathyam agadaṃ ca bhiṣagjitam kriyā cikitsitaṃ śastraṃ prāyaś cittaṃ samāhitam // rogahāro 'gadaṃkāro bhiṣag vaidyaś cikitsakaḥ rogajño jīvano vidvān āyur vedī gadāntakaḥ // śītāṃśvamṛtalakṣmībhir juṣṭo 'sau dhanasaṃyutaḥ kṣīrodhijaś cābjayoniḥ pāyād dhanvantaristathā // nāsatyāv aśvinau dasrāv āśvineyau ca tāv ubhau rakṣatāṃ devabhiṣajau vaidyaputrān svarociṣā //