govardhanācārya-viracitā āryā-saptaśatī || śrīḥ || granthārambha-vrajyā pāṇi-grahe pulakitaṃ vapur aiśaṃ bhūti-bhūṣitaṃ jayati | aṅkurita iva mano-bhūr yasmin bhasmāvaśeṣo 'pi ||GAss_*1|| mā vama saṃvṛṇu viṣam idam iti sātaṅkaṃ pitāmahenoktaḥ | prātar jayati salajjaḥ kajjala-malinādharaḥ śambhuḥ ||GAss_*2|| jayati priyā-padānte garala-graiveyakaḥ smarārātiḥ | viṣama-viśikhe viśann iva śaraṇaṃ gala-baddha-karavālaḥ ||GAss_*3|| jayati lalāṭa-kaṭākṣaḥ śaśi-mauleḥ pakṣmalaḥ priyāgraṇatau | dhanuṣi smareṇa nihitaḥ sa-kaṇṭakaḥ ketakeṣur iva ||GAss_*4|| jayati jaṭā-kiñjalkaṃ gaṅgā-madhu muṇḍa-valaya-bījam ayam | gala-garala-paṅka-sambhavam abhoruham ānanaṃ śambhoḥ ||GAss_*5|| sandhyā-salilāñjalim api kaṅkaṇa-phaṇi-pīyamānam avijānan | gaurī-mukhārpita-manā vijayā-hasitaḥ śivo jayati ||GAss_*6|| pratibimbita-gaurī-mukha-vilokanotkampa-śithila-kara-galitaḥ | sveda-bhara-pūryamāṇaḥ śambhoḥ salilāj jalir jayati ||GAss_*7|| praṇaya-kupita-priyā-pada-lākṣā-sandhyānubandha-madhurenduḥ | tad-valaya-kanaka-nikaṣa-grāva-grīvaḥ śivo jayati ||GAss_*8|| pūrṇa-nakhendur dviguṇita-mañjīrā prema-śṛṅkhalā jayati | hara-śaśi-lekhā gaurī-caraṇāṅguli-madhya-gulpheṣu ||GAss_*9|| śrī-kara-pihitaṃ cakṣuḥ sukhayatu vaḥ puṇḍarīka-nayanasya | jaghanam ivekṣitum āgatam abja-nibhaṃ nābhi-suṣireṇa ||GAss_*10|| śyāmaṃ śrī-kuca-kuṅkuma-piñjaritam uro muradviṣo jayati | dina-mukha-nabha iva kaustubha-vibhākaro yad vibhūṣayati ||GAss_*11|| pratibimbita-priyā-tanu sa-kaustubhaṃ jayati madhubhido vakṣaḥ | puruṣāyitam abhyasyati lakṣmīr yad vīkṣya mukuram iva ||GAss_*12|| keli-calāṅguli-lambhita-lakṣmī-nābhir muradviṣaś caraṇaḥ | sa jayati yena kṛtā śrīr anurūpā padmanābhasya ||GAss_*13|| romāvalī murāreḥ śrīvatsa-niṣevitāgra-bhāgā vaḥ | unnāla-nābhi-nalina-cchāyevottāpam apaharatu ||GAss_*14|| ādāya sapta-tantrocitāṃ vipañcīm iva trayīṃ gāyan | madhuraṃ turaṅga-vadanocitaṃ harir jayati haya-mūrdhā ||GAss_*15|| sa jayati mahābāho jala-nidhi-jaṭhare ciraṃ nimagnāpi | yenāntrair iva saha phaṇi-gaṇair balād uddhṛtā dharaṇī ||GAss_*16|| brahmāṇḍa-kumbhakāraṃ bhujagākāraṃ janārdanaṃ naumi | sphāre yat-phaṇa-cakre dharā śarāva-śriyaṃ vahati ||GAss_*17|| caṇḍī-jaṅghā-kāṇḍaḥ śirasā caraṇa-spṛśi priye jayati | śaṅkara-paryanta-jito vijaya-stambhaḥ smarasyeva ||GAss_*18|| unnāla-nābhi-paṅkeruha iva yenāvabhāti śambhur api | jayati puruṣāyitāyās tad-ānanaṃ śaila-kanyāyāḥ ||GAss_*19|| aṅka-nilīna-gajānana-śaṅkākula-bāhuleya-hṛta-vasanau | sa-smita-hara-kara-kalitau hima-giri-tanayā-stanau jayataḥ ||GAss_*20|| kaṇṭhocito 'pi huṅkṛti-mātra-nirastaḥ padāntike patitaḥ | yasyāś candra-śikhaḥ smara-bhalla-nibho jayati sā caṇḍī ||GAss_*21|| deve'rpita-varaṇa-sraji bahumāye vahati kaiṭabhī-rūpam | jayati surāsura-hasitā lajjā-jihmekṣaṇā lakṣmīḥ ||GAss_*22|| tān asurān api harim api taṃ vande kapaṭa-kaiṭabhī-rūpam | yair yad bimbādhara-madhu-lubdhaiḥ pīyuṣam api mumuce ||GAss_*23|| talpī-kṛtāhir agaṇita-garuḍo hārābhihata-vidhir jayati | phaṇa-śata-pīta-śvāso rāgāndhāyāḥ śriyaḥ keliḥ ||GAss_*24|| smerān anena hariṇā yat spṛham ākāra-vedinākalitam | jayati puruṣāyitāyāḥ kamalāyāḥ kaiṭabhī-dhyānam ||GAss_*25|| kṛta-kānta-keli-kutuka-śrī-śīta-śvāsa-seka-nidrāṇaḥ | ghorita-vitatāli-ruto nābhi-saroje vidhir jayati ||GAss_*26|| eka-rada dvaimātura nistriguṇa caturbhujāpi pañca-kara | jaya ṣaṇ-mukha-nuta sapta-cchada-gandhi-madāṣṭa-tanu-tanaya ||GAss_*27|| maṅgala-kalaśa-dvaya-maya-kumbham adambhena bhajata gaja-vadanam | yad-dāna-toya-taralais tila-tulanālambi rolambaiḥ ||GAss_*28|| yābhir anaṅgaḥ sāṅgī-kṛtaḥ striyo 'strī-kṛtāś ca tā yena | vāmācaraṇa-pravaṇau praṇamtatau kāminī-kāmau ||GAss_*29|| vihita-ghanālaṅkāraṃ vicitra-varṇāvalī-maya-sphuraṇam | śakrāyudham iva vakraṃ valmīka-bhuvaṃ kaviṃ naumi ||GAss_*30|| vyāsa-girāṃ niryāsaṃ sāraṃ viśvasya bhārataṃ vande | bhūṣaṇayaiva sañjñāṃ yad aṅkitāṃ bhāratī vahati ||GAss_*31|| sati kākutstha-kulonnati-kāriṇi rāmāyaṇe kim anyena | rohati kulyā gaṅgā-pūre kiṃ bahurase vahati ||GAss_*32|| atidīrgha-jīvi-doṣād vyāsena yaśo 'pahāritaṃ hanta | kair nocyeta guṇāḍhyaḥ sa eva janmāntarāpannaḥ ||GAss_*33|| śrī-rāmāyaṇa-bhārata-bṛhat-kathānāṃ kavīn namaskurmaḥ | trisrotā iva sarasā sarasvatī sphurati yair bhinnā ||GAss_*34|| sākūta-madhura-komala-vilāsinī-kaṇṭha-kūjita-prāye | śikṣa-samaye'pi mude rata-līlā-kālidāsoktī ||GAss_*35|| bhavabhūteḥ sambandhād bhūdhara-bhūr eva bhāratī bhāti | etat-kṛta-kāruṇye kim anyathā roditi grāvā ||GAss_*36|| jātā śikhaṇḍinī prāg yathā śikhaṇḍī tathāvagacchāmi | prāgalbhyam adhikam āptuṃ vāṇī bāṇo babhūveti ||GAss_*37|| yaṃ gaṇayati guror anu yasyās te dharma-karma saṅkucitam | kavim aham uśanasam iva taṃ tātaṃ nīlāmbaraṃ vande ||GAss_*38|| sakala-kalāḥ kalpayituṃ prabhuḥ prabandhasya kumuda-bandhoś ca | sena-kula-tila-bhūpatir eko rākā-pradoṣaś ca ||GAss_*39|| kāvyasyākṣara-maitrī-bhājo na ca karkaśā na ca grāmyāḥ | śabdā api puruṣā api sādhava evārtha-bodhāya ||GAss_*40|| vaṃśe ghuṇa iva na viśati doṣo rasa-bhāvite satāṃ manasi | rasam api tu na pratīcchati bahu-doṣaḥ sannipātīva ||GAss_*41|| viguṇo 'pi kāvya-bandhaḥ sādhūnām ānanaṃ gataḥ svadate | phūtkāro 'pi suvaṃśair anūdyamānaḥ śrutiṃ harati ||GAss_*42|| svayam api bhūri-cchidraś cāpalam api sarvatomukhaṃ tanvan | titaus tuṣasya piśuno doṣasya vivecane'dhikṛtaḥ ||GAss_*43|| antar-gūḍhānarthānavyañjayataḥ prasāda-rahitasya | sandarbhasya nadasya ca na rasaḥ prītyai rasa-jñānām ||GAss_*44|| yadasevanīyam asatām amṛta-prāyaṃ suvarṇa-vinyāsam | surasārthamayaṃ kāvyaṃ triviṣṭapaṃ vā samaṃ vidmaḥ ||GAss_*45|| sat-kavi-rasanā-śūrpī-nistuṣatara-śabda-śāli-pākena | tṛpto dayitādharam api nādriyate kā sudhā dāsī ||GAss_*46|| akalita-śabdālaṅkṛtir anukūlā skhali-pada-niveśāpi | abhisārikeva ramayati sūktiḥ sotkarṣa-śṛṅgārā ||GAss_*47|| adhvani pada-graha-paraṃ madayati hṛdayaṃ na vā na vā śravaṇam | kāvyam abhijña-sabhāyāṃ mañjīraṃ keli-velāyām ||GAss_*48|| āsvādita-dayitādhara-sudhā-rasasyaiva sūktayo madhurāḥ | akalita-rasāla-mukulo na kokilaḥ kalam udañcayati ||GAss_*49|| bālā-kaṭākṣa-sūtritam asatī-netra-tribhāga-kṛta-bhāṣyam | kavi-māṇavakā dūtī-vyākhyātam adhīyate bhāvam ||GAss_*50|| masṛṇa-pada-gīti-gatayaḥ sajjana-hṛdayābhisārikāḥ surasāḥ | madanādvayopaniṣado viśadā govardhanasyāryāḥ ||GAss_*51|| vāṇī prākṛta-samucita-rasā balenaiva saṃskṛtaṃ nītā | nimnānurūpa-nīrā kalinda-kanyeva gagana-talam ||GAss_*52|| āryā-saptaśatīyaṃ pragalbha-manasām anādṛtā yeṣām | dūtī-rahitā iva te na kāminī-manasi niviśante ||GAss_*53|| rata-rīti-vīta-vasanā priyeva śuddhāpi vāṅ-mude sarasā | arasā sālaṅkṛtir api na rocate śālabhañjīva ||GAss_*54|| iti granthārambha-vrajyā samāptā | a-kāra-vrajyā avadhi-dināvadhi-jīvāḥ prasīda jīvantu pathika-janajāyāḥ | durlaṅghya-vartma-śailau stanau pidhehi prapāpāli ||GAss_1|| ativatsalā suśīlā sevā-caturā mano 'nukūlā ca | ajani vinītā gṛhiṇī sapadi saptnī-stanodbhede ||GAss_2|| ayi kūla-nicula-mūlocchedana-duḥśīla-vīci-vācāle | baka-vighasa-paṅka-sārā na cirāt kāveri bhavitāsi ||GAss_3|| ayi vividha-vacana-racane dadāsi candraṃ kare samānīya | vyasana-divaseṣu dūti kva punas tvaṃ darśanīyāsi ||GAss_4|| astu mlānir loko lāñchanam apadiśatu hīyatām ojaḥ | tad api na muñcati sa tvāṃ vasudhā-chāyām iva sudhāṃśuḥ ||GAss_5|| aticāpalaṃ vitanvann antarniviśan nikāma-kāṭhinyaḥ | mukharayasi svayam etāṃ sad-vṛttāṃ śaṅkur iva ghaṇṭām ||GAss_6|| aṅgeṣu jīryati paraṃ khañjana-yūnor manobhava-prasaraḥ | na punar anantar-garbhita-nidhini dharā-maṇḍale keliḥ ||GAss_7|| andhatvam andha-samaye badhiratvaṃ badhira-kāla ālambya | śrī-keśavayoḥ praṇayī prajāpatir nābhi-vāstavyaḥ ||GAss_8|| ayi koṣa-kāra kuruṣe vanecarāṇāṃ puro guṇodgāram | yan na vidārya vicārita-jaṭharas tvaṃ sa khalu te lābhaḥ ||GAss_9|| agaṇita-mahimā laṅghita-gurur adhanehaḥ stanandhaya-virodhī | iṣṭākīrtis tasyās tvayi rāgaḥ prāṇa-nirapekṣaḥ ||GAss_10|| aparādhād adhikaṃ māṃ vyathayati tava kapaṭa-vacana-racaneyam | śastrāghāto na tathā sūcī-vyadha-vedanā yādṛk ||GAss_11|| asatī-locana-mukure kim api pratiphalati yan manovarti | sārasvatam api cakṣuḥ satimiram iva tan na lakṣayati ||GAss_12|| anya-mukhe durvādo yaḥ priya-vadane sa eva parihāsaḥ | itarendhana-janmā yo dhūmaḥ so 'gurubhavo dhūpaḥ ||GAss_13|| ayi subhaga kutuka-taralā vicarantī saurabhānusāreṇa | tvayi mohāya varākī patitā madhupīva viṣa-kusume ||GAss_14|| ayi mugdha-gandha-sindhura-śaṅkā-mātreṇa dantino dalitāḥ | upabhuñjate kareṇūḥ kevalam iha mat-kuṇāḥ kariṇaḥ ||GAss_15|| ativinaya-vāmana-tanur vilaṅghate geha-dehalīṃ na vadhūḥ | asyāḥ punar ārabhaṭīṃ kusumbhavāṭī vijānāti ||GAss_16|| antar-gatair guṇaiḥ kiṃ dvitrā api yatra sākṣiṇo viralāḥ | sa guṇo gīter yad asau vanecaraṃ hariṇam api harati ||GAss_17|| alulita-sakala-vibhūṣāṃ prātar bālāṃ vilokya muditaṃ prāk | priya-śirasi vīkṣya yāvakam atha niḥśvasitaṃ sapatnībhiḥ ||GAss_18|| ayi lajjāvati nibhara-niśītha-rata-niḥsahāṅgi sukha-supte | locana-kokanada-cchadam unmīlaya suprabhātaṃ te ||GAss_19|| amilita-vadanam apīḍita-vakṣoruham atividūra-jaghanoru | śapatha-śatena bhujābhyāṃ kevalam āliṅgito 'smi tayā ||GAss_20|| atipūjita-tāreyaṃ dṛṣṭiḥ śruti-laṅghana-kṣamā sutanu | jina-siddhānta-sthitir iva sa-vāsanā kaṃ na mohayati ||GAss_21|| alam aviṣaya-bhaya-lajjā-vañcitam ātmānam iyam iyat samayam | nava-paricita-dayita-guṇā śocati nālapati śayana-sakhīḥ ||GAss_22|| anurāga-vartinā tava viraheṇogreṇa sā gṛhītāṅgī | tripura-ripuṇeva gaurī vara-tanur ardhāvaśiṣṭaiva ||GAss_23|| anya-pravaṇe preyasi viparīte srotasīva vihitāsthāḥ | tad-gatim icchantyaḥ sakhi bhavanti viphala-śramāḥ hāsyāḥ ||GAss_24|| adhikaḥ sarvebhyo yaḥ priyaḥ priyebhyo hṛdi sthitaḥ satatam | sa luṭhati virahe jīvaḥ kaṇṭhe'syās tvam iva sambhoge ||GAss_25|| anayana-pathe priye na vyathā yathā dṛśya eva duṣprāpe | mlānaiva kevalaṃ niśi tapana-śilā vāsare jvalati ||GAss_26|| avibhāvyo mitre'pi sthiti-mātreṇaiva nandayan dayitaḥ | rahasi vyapadeśād ayam arthaḥ ivārājake bhogyaḥ ||GAss_27|| aśrauṣīr aparādhān mama tathyaṃ kathaya man-mukhaṃ vīkṣya | abhidhīyate na kiṃ yadi na māna-caurānanaḥ kitavaḥ ||GAss_28|| anyonyam anu srotasam anyad athānyat taṭāt taṭaṃ bhajatoḥ | udite'rke'pi na māgha-snānaṃ prasamāpyate yūnoḥ ||GAss_29|| ayi cūta-valli phala-bhara-natāṅgi viṣvag-vikāsi-saurabhye | śvapaca-ghaṭa-karparāṅkā tvaṃ kila phalitāpi viphalaiva ||GAss_30|| añjalir akāri lokair mlānim anāptaiva rañjitā jagatī | sandhyāyā iva vasatiḥ svalpāpi sakhe sukhāyaiva ||GAss_31|| agṛhītānunayāṃ mām upekṣya sakhyo gatā bataikāham | prasabhaṃ karoṣi mayi cet tvad upari vapur adya mokṣyāmi ||GAss_32|| asthira-rāgaḥ kitavo mānī capalo vidūṣakas tvam asi | mama sakhyāḥ patasi kare paśyāmi yathā ṛjur bhavasi ||GAss_33|| akaruṇa kātara-manaso darśita-nīrā nirantarāleyam | tvām anu dhāvati vimukhaṃ gaṅgeva bhagīrathaṃ dṛṣṭiḥ ||GAss_34|| antaḥ-kaluṣa-stambhita-rasayā bhṛṅgāranālayeva mama | apy unmukhasya vihitā varavarṇini na tvayā tṛptiḥ ||GAss_35|| ayi sarale sarala-taror mada-mudita-dvipa-kapola-pāleś ca | anyonya-mugdha-gandha-vyatihāraḥ kaṣaṇam ācaṣṭe ||GAss_36|| asyāḥ kara-ruha-khaṇḍita-kāṇḍa-paṭa-prakaṭa-nirgatā dṛṣṭiḥ | paṭa-vigalita-niṣkaluṣā svadate pīyūṣa-dhāreva ||GAss_37|| asyāḥ pati-gṛha-gamane karoti mātāśru-picchilāṃ padavīm | guṇa-garvitā punar asau hasati śanaiḥ śuṣka-rudita-mukhī ||GAss_38|| aṅke niveśya kūṇita-dṛśaḥ śanair akaruṇeti śaṃsantyāḥ | mokṣyāmi veṇi-bandhaṃ kadā nakhair gandha-tailāktaiḥ ||GAss_39|| alam analaṅkṛti-subhage bhūṣaṇam upahāsa-viṣayam itarāsām | kuruṣe vanaspati-latā prasūnam iva bandhya-vallīnām ||GAss_40|| abudhā ajaṅgamā api kayāpi gatyā paraṃ padam avāptāḥ | mantriṇa iti kīrtyante naya-bala-guṭikā iva janena ||GAss_41|| atiśīla-śīta-latayā lokeṣu sakhī mṛdu-pratāpā naḥ | kṣaṇa-vāmya-dahyamānaḥ pratāpam asyāḥ priyo veda ||GAss_42|| anyāsv api gṛhiṇīti dhyāyann abhilaṣitam āpnoti | paśyan pāṣāṇamayīḥ pratimā iva devatātvena ||GAss_43|| anupetya nīca-bhāvaṃ bālaka parito gabhīra-madhurasya | asyāḥ premṇaḥ pātraṃ na bhavasi sarito rasasyeva ||GAss_44|| adhivāsanam ādheyaṃ guṇa-mārgam apekṣate na ca grathanām | kalayati yuvajana-mauliṃ ketaka-kalikā svarūpeṇa ||GAss_45|| apanīta-nikhila-tāpāṃ subhaga sva-kareṇa vinihitāṃ bhavatā | patiśayana-vāra-pāli-jvarauṣadhaṃ vahati sā mālām ||GAss_46|| agaṇita-guṇena sundara kṛtvā cāritram apy udāsīnam | bhavatānanya-gatiḥ sā vihitāvartena taraṇir iva ||GAss_47|| anurakta-rāmayā punar āgataye sthāpitottarīyasya | apy eka-vāsasas tava sarva-yuvabhyo 'dhikā śobhā ||GAss_48|| ardhaḥ prāṇity eko mṛta itaro me vidhuntudasyeva | sudhayeva priyayā pathi saṅgatyāliṅgitārdhasya ||GAss_49|| avadhīrito 'pi nidrā-miṣeṇa māhātmyam asṛṇayā priyayā | avabodhito 'smi capalo bāṣpa-sthita-mitena talpena ||GAss_50|| ayi śabda-mātra-sāmyād āsvādita-śarkarasya tava pathika | svalpo rasanā-cchedaḥ purato jana-hāsyatā mahatī ||GAss_51|| abhinava-yauvana-durjaya-vipakṣa-jana-hanyamānamānāpi | sūnoḥ pitṛ-priyatvād bibharti subhagā-madaṃ gṛhiṇī ||GAss_52|| apamānitam iva samprati guruṇā grīṣmeṇa durbalaṃ śaityam | snānotsuka-taruṇī-stana-kalaśa-nibaddhaṃ payo viśati ||GAss_53|| alasayati gātram akhilaṃ kleśaṃ mocayati locanaṃ harati | svāpa iva preyān mama moktuṃ na dadāti śayanīyam ||GAss_54|| aṃsāvalambi-kara-dhṛta-kacam abhiṣekārdra-dhavala-nakha-rekham | dhautādhara-nayanaṃ vapur astram anaṅgasya tava niśitam ||GAss_55|| avinihitaṃ vinihitam iva yuvasu svaccheṣu vāra-vāma-dṛśaḥ | upadarśayanti hṛdayaṃ darpaṇa-bimbeṣu vadanam iva ||GAss_56|| atilajjayā tvayaiva prakaṭaḥ preyān akāri nibhṛto 'pi | prāsāda-maulir upari prasarantyā vaijayanty eva ||GAss_57|| anyonya-grathanāguṇa-yogād gāvaḥ padārpaṇair bahubhiḥ | khalam api tudanti meḍhī-bhūtaṃ madhya-stham ālambya ||GAss_58|| ananugraheṇa na tathā vyathayati kaṭu-kūjitair yathā piśunaḥ | rudhirādānād adhikaṃ dunoti karṇe kvaṇan maśakaḥ ||GAss_59|| agre laghimā paścān mahatāpi pidhīyate na hi mahimnā | vāmana iti trivikramam abhidadhati daśāvatāra-vidaḥ ||GAss_60|| aṅke stanandhayas tava caraṇe paricārikā priyaḥ pṛṣṭhe | asti kim u labhyam adhikaṃ gṛhiṇi yadā śaṅkase bālām ||GAss_61|| adhara udastaḥ kūjitam āmīlitam akṣi lolito mauliḥ | āsāditam iva cumbana-sukham asparśe'pi taruṇābhyām ||GAss_62|| atirabhasena bhujo 'yaṃ vṛti-vivareṇa praveśitaḥ sadanam | dayitāsparśollasito nāgacchati vartmanā tena ||GAss_63|| ambara-madhya-niviṣṭaṃ tavedam aticapalam alaghu jaghana-taṭam | cātaka iva navam abhraṃ nirīkṣamāṇo na tṛpyāmi ||GAss_64|| ayam andhakāra-sindhura-bhārākrāntāvanī-bharākrāntaḥ | unnata-pūrvādri-mukhaḥ kūrmaḥ sandhyāsram udvamati ||GAss_65|| antarbhūto nivasati jaḍe jaḍaḥ śiśira-mahasi hariṇa iva | ajaḍe śaśīva tapane sa tu praviṣṭo 'pi niḥsarati ||GAss_66|| agaṇita-janāpavādā tvat-pāṇi-sparśa-harṣa-taraleyam | āyāsyato varākī jvarasya talpaṃ prakalpayati ||GAss_67|| apy eka-vaṃśa-januṣoḥ paśyata pūrṇatva-tucchatā-bhājoḥ | jyā-kārmukayoḥ kaścid guṇa-bhūtaḥ kaścid api bhartā ||GAss_68|| abhinava-keli-klāntā kalayati bālā krameṇa gharmāmbhaḥ | jyām arpayituṃ namitā kusumāstra-dhanur lateva madhu ||GAss_69|| asatī kulajā dhīrā prauḍhā prativeśinī yad āsaktim | kurute sarasā ca tadā brahmānandaṃ tṛṇaṃ manye ||GAss_70|| avirala-patitāśru vapuḥ pāṇḍu snigdhaṃ tavopanītam idam | śata-dhautam ājyam iva me smara-śara-dāha-vyathāṃ harati ||GAss_71|| antar nipatita-guñjā-guṇa-ramaṇīyaś cakāsti kedāraḥ | nija-gopī-vinaya-vyaya-khedena vidīrṇa-hṛdaya iva ||GAss_72|| amunā hatam idam idam iti rudatī prativeśine'ṅgam aṅgam iyam | roṣa-miṣa-dalita-lajjā gṛhiṇī darśayati pati-purataḥ ||GAss_73|| iti vibhāvyākhyā-sametā a-kāra-vrajyā || ā-kāra-vrajyā āntaram api bahiri va hi vyañjayituṃ rasam aśeṣataḥ satatam | asatī sat-kavi-sūktiḥ kāca-ghaṭīti trayaṃ veda ||GAss_74|| āloka eva vimukhī kvacid api divase na dakṣiṇā bhavasi | chāyeva tad api tāpaṃ tvam eva me harasi mānavati ||GAss_75|| ājñā kākur yācñā-kṣepo hasitaṃ ca śuṣka-ruditaṃ ca | iti nidhuvana-pāṇḍityaṃ dhyāyaṃs tasyā na tṛpyāmi ||GAss_76|| ājñāpayiṣyasi padaṃ dāsyasi dayitasya śirasi kiṃ tvarase | asamaya-mānini mugdhe mā kuru bhagnāṅkuraṃ prema ||GAss_77|| āsādya bhaṅgam anayā dyūte vihitābhirucita-keli-paṇe | niḥsārayatākṣāniti kapaṭa-ruṣotsāritāḥ sakhyaḥ ||GAss_78|| ādaraṇīya-guṇā sakhi mahatā nihitāsi tena śirasi tvam | tava lāghava-doṣo 'yaṃ saudha-patākeva yac calasi ||GAss_79|| ārdram api stana-jaghanān nirasya sutanu tvayaitad unmuktam | kha-stham avāptum iva tvāṃ tapanāṃśūn aṃśukaṃ pibati ||GAss_80|| āropitā śilāyām aśmeva tvaṃ bhaveti mantreṇa | magnāpi pariṇayāpadi jāra-mukhaṃ vīkṣya hasitaiva ||GAss_81|| āyāti yāti khedaṃ karoti madhu harati madhukarīvānyā | adhidevatā tvam eva śrīr iva kamalasya mama manasaḥ ||GAss_82|| āsādya dakṣiṇāṃ diśam avilambaṃ tyajati cottarāṃ taraṇiḥ | puruṣaṃ haranti kāntāḥ prāyeṇa hi dakṣiṇā eva ||GAss_83|| ādāna-pāna-lepaiḥ kāścid garalopatāpa-hāriṇyaḥ | sadasi sthitaiva siddhauṣadhi-vallī kāpi jīvayati ||GAss_84|| āndola-lola-keśīṃ cala-kāñcī-kiṅkiṇī-gaṇa-kvaṇitām | smarasi puruṣāyitāṃ tāṃ smara-cāmara-cihna-yaṣṭim iva ||GAss_85|| ākṣipasi karṇam akṣṇā balir api baddhas tvayā tridhā madhye | iti jita-sakala-vadānye tanu-dāne lajjase sutanu ||GAss_86|| ākṣepa-caraṇa-laṅghana-keśa-graha-keli-kutuka-taralena | strīṇāṃ patir api gurur iti dharmaṃ na śrāvitā sutanuḥ ||GAss_87|| āgacchatānavekṣita-pṛṣṭhenārthī varāṭakeneva | muṣitāsmi tena jaghanāṃ-śukam api voḍhuṃ naśaktena ||GAss_88|| ākuñcitaika-jaṅghaṃ darāvṛtordhvoru gopitārdhoru | sutanoḥ śvasita-kramana-mad-udara-sphuṭa-nābhi śayanam idam ||GAss_89|| ādāya dhanam analpaṃ dadānayā subhaga tāvakaṃ vāsaḥ | mugdhā rajaka-gṛhiṇyā kṛtā dinaiḥ katipayair niḥsvā ||GAss_90|| āstāṃ varam avakeśī mā doha-damasya racaya pūga-taroḥ | etasmāt phalitād api kevalam udvegam adhigaccha ||GAss_91|| ārabdham abdhi-mathanaṃ svahastayitvā dvi-jihvam amarair yat | ucitas tat-pariṇāmo viṣamaṃ viṣam eva yaj jātam ||GAss_92|| āvarjitālakāli śvāsotkampa-stanārpitaika-bhujam | śayanaṃ rati-vivaśa-tanoḥ smarāmi śithilāṃśukaṃ tasyāḥ ||GAss_93|| āmrāṅkuro 'yam aruṇa-śyāmala-rucir asthi-nirgataḥ sutanu | nava-kamaṭha-karpara-puṭān mūrdhevordhvaṃ gataḥ sphurati ||GAss_94|| ābhaṅgurāgra-bahu-guṇa-dīrghāsvāda-pradā priyā-dṛṣṭiḥ | karṣati mano madīyaṃ hrada-mīnaṃ baḍiśa-rajjur iva ||GAss_95|| ālapa yathā yathecchasi yuktaṃ tava kitava kim apavārayasi | strī-jāti-lāñchanam asau jīvita-raṅkā sakhī subhaga ||GAss_96|| āsvādito 'si mohād bata viditā vadana-mādhurī bhavataḥ | madhu-lipta-kṣura rasanāc chedāya paraṃ vijānāsi ||GAss_97|| ākṛṣṭi-bhagna-kaṭakaṃ kena tava prakṛti-komalaṃ subhage | dhanyena bhuja-mṛṇālaṃ grāhyaṃ madanasya rājyam iva ||GAss_98|| āruhya dūram agaṇita-raudra-kleśā prakāśayantī svam | vāta-pratīcchana-paṭī vahitram iva harasi māṃ sutanu ||GAss_99|| āyāsaḥ para-hiṃsā vaitaṃsika-sārameya tava sāraḥ | tvām apasārya vibhājyaḥ kuraṅga eṣo 'dhunaivānyaiḥ ||GAss_100|| ānayati pathika-taruṇaṃ hariṇa iha prāpayann ivātmānam | upakalam ago 'pi komala-kalam āvalika-valanottaralaḥ ||GAss_101|| āsīd eva yad ārdraḥ kim api tadā kim ayam āhato 'py āha | niṣṭhura-bhāvād adhunā kaṭūni sakhi raṭati paṭaha iva ||GAss_102|| ājñā-karaś ca tāḍana-paribhava-sahanaś ca satyam aham asyāḥ | na tu śīla-śītaleyaṃ priyetarad vaktum api veda ||GAss_103|| ādhāya dugdha-kalaśe manthānaṃ śrānta-dor-latā gopī | aprāpta-pārijātā daive doṣaṃ niveśayati ||GAss_104|| āstāṃ mānaḥ kathanaṃ sakhīṣu vā mayi nivedya-durvinaye | śithilita-rati-guṇa-garvā mamāpi sā lajjitā sutanuḥ ||GAss_105|| āvartair ātarpaṇa-śobhāṃ ḍiṇḍīra-pāṇḍurair dadhatī | gāyati mukharita-salilā priya-saṅgama-maṅgalaṃ surasā ||GAss_106|| iti vibhāvyākhyā-sametā ā-kāra-vrajyā || i-kāra-vrajyā iyam udgatiṃ harantī-netra-nikocaṃ ca vidadhatī purataḥ | na vijānīmaḥ kiṃ tava vadati sapatnīva dina-nidrā ||GAss_107|| idam ubhaya-bhitti-santata-hāra-guṇāntar-gataika-kuca-mukulam | guṭikā-dhanur iva bālā-vapuḥ smaraḥ śrayati kutukena ||GAss_108|| iha śikhari-śikharāvalambini vinoda-dara-tarala-vapuṣi taru-hariṇe | paśyābhilaṣati patituṃ vihagī nija-nīḍa-mohena ||GAss_109|| ikṣur nadī-pravāho dyūtaṃ māna-grahaś ca he sutanu | bhrū-latikā ca taveyaṃ bhaṅge rasam adhikam āvahati ||GAss_110|| indor ivāsya purato yad vimukhī sāpa-vāraṇā bhramasi | tat kathaya kiṃ nu duritaṃ sakhi tvayā chāyayeva kṛtam ||GAss_111|| iha kapaṭa-kutuka-taralita-dṛśi viśvāsaṃ kuraṅga kiṃ kuruṣe | tava rabhasa-taraliteyaṃ vyādha-vadhūr vāladhau valate ||GAss_112|| iha vahati bahu mahodadhivibhūṣaṇā mānagarvam iyam urvī | devasya kamaṭhamūrteḥ na pṛṣṭhaṃ api nikhilam āpnoti ||GAss_113|| iti vibhāvyākhyā-sametā i-kāra-vrajyā || ī-kāra-vrajyā īrṣyā-roṣa-jvalito-nija-pati-saṅgaṃ vicintayaṃs tasyāḥ | cyuta-vasana-jaghana-bhāvana-sāndrānandena nirvāmi ||GAss_114|| īśvara-parigrahocita-moho 'syāṃ madhupa kiṃ mudhā patasi | kanakābhidhāna-sārā vīta-rasā kitava-kalikeyam ||GAss_115|| īṣad avaśiṣṭa-jaḍimā śiśire gata-mātra eva ciram aṅgaiḥ | nava-yauvaneva tanvī niṣevyate nirbharaṃ vāpī ||GAss_116|| iti vibhāvyākhyā-sametā ī-kāra-vrajyā || u-kāra-vrajyā ullasita-bhrū-dhanuṣā tava pṛthunā locanena rucirāṅgi | acalā api na mahāntaḥ ke cañcala-bhāvam ānītāḥ ||GAss_117|| upanīya yan nitambe bhujaṅgam uccair alambi vibudhaiḥ śrīḥ | ekaḥ sa mandara-giriḥ sakhi garimāṇaṃ samudvahatu ||GAss_118|| ullasita-lāñchano 'yaṃ jyotsnā-varṣī sudhākaraḥ sphurati | āsakta-kṛṣṇa-caraṇaḥ śakaṭa iva prakaṭita-kṣīraḥ ||GAss_119|| upacārānunayās te kitavasyopekṣitāḥ sakhī-vacasā | adhunā niṣṭhuram api yadi sa vadati kalikaitavād yāmi ||GAss_120|| uṣasi parivartayantyā muktā-dāmopavītatāṃ nītam | puruṣāyita-vaidagdhyaṃ vrīḍāvati kairna kalitaṃ te ||GAss_121|| uḍḍīnānām eṣāṃ prāsādāt taruṇi pakṣiṇāṃ paṅktiḥ | visphurati vaijayantī-pavana-cchinnāpaviddheva ||GAss_122|| ujjāgarita-bhrāmita-dantura-dala-ruddha-madhukara-prakare | kāñcana-ketaki mā tava vikasatu saurabhya-sambhāraḥ ||GAss_123|| ullasita-bhrūḥ kim atikrāntaṃ cintayasi nistaraṅgākṣi | kṣudrāpacāra-virasaḥ pākaḥ premṇo guḍasyeva ||GAss_124|| uddiśya niḥsarantīṃ sakhīm iyaṃ kapaṭa-kopa-kuṭila-bhrūḥ | evam avataṃsam ākṣipad āhata-dīpo yathā patati ||GAss_125|| udito 'pi tuhina-gahane gagana-prānte na dīpyate tapanaḥ | kaṭhina-ghṛta-pūra-pūrṇe śarāva-śirasi pradīpa iva ||GAss_126|| udgamanopaniveśana-śayana-parāvṛtti-valana-calaneṣu | aniśaṃ sa mohayati māṃ hṛl-lagnaḥ śvāsa iva dayitaḥ ||GAss_127|| ujjhita-saubhāgya-mada-sphuṭa-yācñānaṅga-bhītayor yūnoḥ | akalita-manasor ekā dṛṣṭir dūtī nisṛṣṭārthī ||GAss_128|| uttama-bhujaṅga-saṅgama-nispanda-nitamba-cāpalas tasyāḥ | mandara-girir iva vibudhair itas tataḥ kṛṣyate kāyaḥ ||GAss_129|| upanīya kalama-kuḍavaṃ kathayati sabhayaś cikitsake halikaḥ | śoṇaṃ somārdha-nibhaṃ vadhū-stane vyādhim upajātam ||GAss_130|| unmukulitādhara-puṭe-bhūti-kaṇa-trāsa-mīlitārdhākṣi | dhūmo 'pi neha virama-bhramaro 'yaṃ śvasitam anusarati ||GAss_131|| upari pariplavate mama bāleyaṃ gṛhiṇi haṃsa-māleva | sarasa iva nalina-nālā tvam āśayaṃ prāpya vasasi punaḥ ||GAss_132|| utkampa-gharma-picchila-doḥ-sādhika-hasta-vicyutaś cauraḥ | śivam āśāste sutanu-stanayos tava pañcalāñcalayoḥ ||GAss_133|| utkṣipta-bāhu-darśita-bhuja-mūlaṃ cūta-mukula mama sakhyā | ākṛṣyamāṇa rājati bhavataḥ param ucca-pada-lābhaḥ ||GAss_134|| ucca-kuca-kumbha-nihito hṛdayaṃ cālayati jaghana-lagnāgraḥ | atinimna-madhya-saṅkrama-dāru-nibhas taruṇi tava hāraḥ ||GAss_135|| ullasita-śīta-dīdhiti-kalopakaṇṭhe sphuranti tāraughāḥ | kusumāyudha-vidhṛta-dhanur-nirgata-makaranda-bindu-nibhāḥ ||GAss_136|| upanīya priyam asamaya-vidaṃ ca me dagdha-mānam apanīya | narmopakrama eva kṣaṇade dūtīva calitāsi ||GAss_137|| uttama-vanitaika-gatiḥ karīva sarasī-payaḥ sakhī-dhairyam | āskanditoruṇā tvaṃ hastenaiva spṛśan harasi ||GAss_138|| iti vibhāvyākhyā-sametā u-kāra-vrajyā || ū-kāra-vrajyā ūḍhāmunātivāhaya pṛṣṭhe lagnāpi kālam acalāpi | sarvaṃsahe kaṭhora-tvacaḥ kim aṅkena kamaṭhasya ||GAss_139|| iti vibhāvyākhyā-sametā ū-kāra-vrajyā || ṛ-kāra-vrajyā ṛjunā nidhehi caraṇau parihara sakhi nikhila-nāgarācāram | iha ḍākinīti pallī-patiḥ kaṭākṣe'pi daṇḍayati ||GAss_140|| ṛṣabho 'tra gīyata iti śrutvā svara-pāragā vayaṃ prāptāḥ | ko veda goṣṭham etad go-śāntau vihita-bahu-mānam ||GAss_141|| iti vibhāvyākhyā-sametā ṛ-kāra-vrajyā || e-kāra-vrajyā eko haraḥ priyādhara-guṇa-vedī diviṣado 'pare mūḍhāḥ | viṣam amṛtaṃ vā samam iti yaḥ paśyan garalam eva papau ||GAss_142|| eṣyati mā punar ayam iti gamane yad amaṅgalaṃ mayākāri | adhunā tad eva kāraṇam avasthitau dagdha-geha-pateḥ ||GAss_143|| ekaikaśo yuva-janaṃ vilaṅghamānākṣa-nikaram iva taralā | viśrāmyati subhaga tvām aṅgulir āsādya merum iva ||GAss_144|| ekaḥ sa eva jīvati svahṛdaya-śūnyo 'pi sahṛdayo rāhuḥ | yaḥ sakala-laghima-kāraṇam udaraṃ na bibharti duṣpūram ||GAss_145|| ekena cūrṇa-kuntalam apareṇa kareṇa cibukam unnamayan | paśyāmi bāṣpa-dhauta-śruti nagara-dvāri tad-vadanam ||GAss_146|| ekaṃ jīvana-mūlaṃ cañcalam api tāpayantam api satatam | antar vahati varākī sā tvāṃ nāseva niḥśvāsam ||GAss_147|| ekaṃ vadati mano mama yāmi na yāmīti hṛdayam aparaṃ me | hṛdaya-dvayam ucitaṃ tava sundari hṛta-kānta-cittāyāḥ ||GAss_148|| eraṇḍa-pattra-śayanā janayantī svedam alaghu-jaghana-taṭā | dhūli-puṭīva milantī smara-jvaraṃ harati halika-vadhūḥ ||GAss_149|| iti vibhāvyākhyā-sametā e-kāra-vrajyā || ka-kāra-vrajyā keli-nilayaṃ sakhīm iva nayati navoḍhāṃ svayaṃ na māṃ bhajate | itthaṃ gṛhiṇīm arye stuvati prativeśinā hasitam ||GAss_150|| kāla-krama-kamanīya-kroḍeyaṃ ketakīti kāśaṃsā | vṛddhir yathā yathā syās tathā tathā kaṇṭakotkarṣaḥ ||GAss_151|| kṛtakasvāpa madīya-śvāsa-dhvani-datta-karṇa kiṃ tīvraiḥ | vidhyasi māṃ niḥśvāsaiḥ smaraḥ śaraiḥ śabda-vedhīva ||GAss_152|| kva sa nirmoka-dukūlaḥ kvālaṅkaraṇāya phaṇi-maṇi-śreṇī | kāliya-bhujaṅga-gamanād yamune viśvasya gamyāsi ||GAss_153|| kiñcin na bālayoktaṃ na saprasādā niveśitā dṛṣṭiḥ | mayi pada-patite kevalam akāri śuka-pañjaro vimukhaḥ ||GAss_154|| kṛta-hasita-hasta-tālaṃ manmatha-taralair vilokitāṃ yuvabhiḥ | kṣiptaḥ kṣipto nipatann aṅge nartayati bhṛṅgas tām ||GAss_155|| kamala-mukhi sarvatomukha-nivāraṇaṃ vidadhad eva bhūṣayati | rodho 'ruddha-svarasās taraṅgiṇīs tarala-nayanāś ca ||GAss_156|| kitava prapañcitā sā bhavatā mandākṣa-manda-sañcārā | bahu-dāyair api samprati pāśakasārīva nāyāti ||GAss_157|| kaḥ ślāghanīya-janmā māgha-niśīthe'pi yasya saubhāgyam | prāleyānila-dīrghaḥ kathayati kāñcī-ninādo 'yam ||GAss_158|| kim aśakanīyaṃ premṇaḥ phaṇinaḥ kathayāpi yā bibheti sma | sā giriśa-bhuja-bhujaṅgama-pheṇopadhānādya nidrāti ||GAss_159|| kṛtrima-kanakeneva premṇā muṣitasya vāra-vanitābhiḥ | laghur iva vitta-vināśa-kleśo jana-hāsyatā mahatī ||GAss_160|| kiṃ parva-divasam ārjita-dantoṣṭhi nijaṃ vapur na maṇḍayasi | sa tvāṃ tyajati na parvasv api madhurām ikṣu-yaṣṭim iva ||GAss_161|| kaṣṭaṃ sāhasa-kāriṇi tava nayanārdhena so 'dhvani spṛṣṭaḥ | upavītād api vidito na dvija-dehas tapasvī te ||GAss_162|| kleśe'pi tanyamāne militeyaṃ māṃ pramodayaty eva | raudre'nabhre'pi nabhaḥ-surāpagā-vāri-vṛṣṭir eva ||GAss_163|| kūpa-prabhavāṇāṃ param ucitam apāṃ paṭṭa-bandhanaṃ manye | yāḥ śakyante labdhuṃ na pārthivenāpi viguṇena ||GAss_164|| kararuha-śikhā-nikhāta bhrāntvā viśrānta rajani-duravāpa | ravir iva yantrollikhitaḥ kṛśo 'pi lokasya harasi dṛśam ||GAss_165|| kiṃ karavāṇi divā-niśam api lagnā sahaja-śītala-prakṛtiḥ | hanta sukhayāmi na priyam ātmānam ivātmanaś chāyā ||GAss_166|| keśaiḥ śiraso garimā maraṇaṃ pīyūṣa-kuṇḍa-pātena | dayita-vahanena vakṣasi yadi bhāras tad idam acikitsyam ||GAss_167|| kiñcit karkaśatām anu rasaṃ pradāsyan nisarga-madhuraṃ me | ikṣor iva te sundari mānasya granthir api kāmyaḥ ||GAss_168|| kena giriśasya dattā buddhir bhujagaṃ jaṭāvane'rpayitum | yena rati-rabhasa-kāntā-kara-cikurākarṣaṇaṃ muṣitam ||GAss_169|| kara-caraṇa-kāñci-hāra-prahāram avacintya bala-gṛhīta-kacaḥ | praṇayī cumbati dayitā-vadanaṃ sphurad-adharam aruṇākṣam ||GAss_170|| kurutāṃ cāpalam adhunā kalayatu surasāsi yādṛśī tad api | sundari harītakīm anu paripītā vāridhāreva ||GAss_171|| kajjala-tilaka-kalaṅkita-mukha-candre galita-salila-kaṇa-keśi | nava-viraha-dahana-tūlo jīvayitavyas tvayā katamaḥ ||GAss_172|| kṛcchrānuvṛttayo 'pi hi paropakāraṃ tyajanti na mahāntaḥ | tṛṇa-mātra-jīvanā api kariṇo dāna-dravārdra-karāḥ ||GAss_173|| kiṃ hasatha kiṃ pradhāvatha kiṃ janam āhvayatha bālakā viphalam | tad atha darśayati yathāriṣṭaḥ kaṇṭhe'munā jagṛhe ||GAss_174|| kātaratā-kekarita-smara-lajjā-roṣa-masṛṇa-madhurākṣī | yoktuṃ na moktum athavā valate'sāv artha-labdha-ratiḥ ||GAss_175|| ketaka-garbhe gandhādareṇa dūrād amī drutam upetāḥ | madana-syandana-vājita iva madhupā dhūlim ādadate ||GAss_176|| ko vakrimā guṇāḥ ke kā kāntiḥ śiśira-kiraṇa-lekhānām | antaḥ praviśya yāsām ākrāntaṃ paśu-viśeṣeṇa ||GAss_177|| kṛta-vividha-mathana-yatnaḥ parābhāvāya prabhuḥ surāsurayoḥ | icchati saubhāgyam adāt svayaṃvareṇa śriyaṃ viṣṇuḥ ||GAss_178|| kiṃ putri gaṇḍa-śaila-bhrameṇa nava-nīradeṣu nidrāsi | anubhava capalāvilasita-garjita-deśāntara-bhrāntīḥ ||GAss_179|| kāntaḥ padena hata iti saralām aparādhya kiṃ prasādayatha | so 'py evam eva sulabhaḥ pada-prahāraḥ prasādaḥ kim ||GAss_180|| karṇa-gateyam amoghā dṛṣṭis tava śaktir indra-dattā ca | sā nāsādita-vijayā kvacid api nāpārtha-patiteyam ||GAss_181|| kleśayasi kim iti dūtīr yad aśakyaṃ sumukhi tava kaṭākṣeṇa | kāmo 'pi tatra sāyakam akīrti-śaṅkī na sandhatte ||GAss_182|| ko veda mūlyam akṣa-dyūte prabhuṇā paṇīkṛtasya vidhoḥ | prativijaye yat pratipaṇam adharaṃ ghara-nandinī vidadhe ||GAss_183|| kupitāṃ caraṇa-praharaṇa-bhayena muñcāmi na khalu caṇḍi tvām | alir anila-capala-kisalaya-tāḍana-sahano latāṃ bhajate ||GAss_184|| kopākṛṣṭa-bhrū-smara-śarāsane saṃvṛṇu priye patataḥ | chinna-jyā-madhupān iva kajjala-malināśru-jala-bindūn ||GAss_185|| kāmenāpi na bhettuṃ kim u hṛdayam apāri bāla-vanitānām | mūḍha-viśikha-prahārocchūnam ivābhāti yad-vakṣaḥ ||GAss_186|| kiṃ para-jīvair dīvyasi vismaya-madhurākṣi gaccha sakhi dūram | ahim adhicatvaram uraga-grāhī khelayatu nirvighnaḥ ||GAss_187|| kara-caraṇena praharati yathā yathāṅgeṣu kopa-taralākṣī | roṣayati paruṣa-vacanais tathā tathā preyasīṃ rasikaḥ ||GAss_188|| kas tāṃ nindati lumpati kaḥ smara-phalakasya varṇakaṃ mugdhaḥ | ko bhavati ratna-kaṇṭakam amṛte kasyārucir udeti ||GAss_189|| kopavati pāṇi-līlā-cañcala-cūtāṅkure tvayi bhramati | kara-kampita-karavāle smara iva sā mūrcchitā sutanuḥ ||GAss_190|| kaulīnyādalamenāṃ bhajāmi nakulaṃ smaraḥ pramāṇayati | tad-bhāvanena bhajato mama gotra-skhalanam anivāryam ||GAss_191|| kuta iha kuraṅga-śāvaka kedāre kalam amañjarīṃ tyajasi | tṛṇa-bāṇas tṛṇa-dhanvā tṛṇa-ghaṭitaḥ kapaṭa-puruṣo 'yam ||GAss_192|| iti vibhāvyākhyā-sametā ka-kāra-vrajyā || kha-kāra-vrajyā khala-sakhyaṃ prāṅ madhuraṃ vayo 'natarāle nidāgha-dinam ante | ekaādi-madhya-pariṇati-ramaṇīyā sādhu-jana-maitrī ||GAss_193|| iti vibhāvyākhyā-sametā kha-kāra-vrajyā || ga-kāra-vrajyā guṇam adhigatam api dhanavān na cirān nāśayati rakṣati daridraḥ | majjayati rajjum ambhasi pūrṇaḥ kumbhaḥ sakhi na tucchaḥ ||GAss_194|| gurur api laghūpanīto na nimajjati niyatam āśaye mahataḥ | vānakaropanītaḥ śailo makarālayasyeva ||GAss_195|| gaurī-pater garīyo garalaṃ gatvā gale jīrṇam | jīryati karṇe mahatāṃ durvādo nālpam api viśati ||GAss_196|| gṛhapati-purato jāraṃ kapaṭa-kathā-kathita-manmathāvastham | prīṇayati pīḍayati ca bālā niḥśvasya niḥśvasya ||GAss_197|| gati-gañjita-vara-yuvatiḥ karī kapolau karotu mada-malinau | mukha-bandha-mātra-sindhura labodara kiṃ madaṃ vahasi ||GAss_198|| gehinyāḥ śṛṇvantī gotra-skhalitāparādhato mānam | snigdhāṃ priye sa-garvāṃ sakhīṣu bālā dṛśaṃ diśati ||GAss_199|| grīṣṃa-maye samaye'smin vinirmitaṃ kalaya keli-vana-mūle | alam ālavāla-valaya-cchalena kuṇḍalitam iva śaityam ||GAss_200|| guṇa-baddha-caraṇa iti mā līlā-vihagaṃ vimuñca sakhi mugdhe | asmin valayita-śākhe kṣaṇena guṇa-yantraṇaṃ truṭati ||GAss_201|| guru-garji-sāndra-vidyud-bhaya-mudrita-karṇa-cakṣuṣāṃ purataḥ | bālā cumbati jāraṃ vajrād adhiko hi madaneṣuḥ ||GAss_202|| gṛhiṇī-guṇeṣu gaṇitā vinayaḥ sevā vidheyateti guṇāḥ | mānaḥ prabhutā vāmyaṃ vibhūṣaṇaṃ vāma-nayanānām ||GAss_203|| guṇam āntaram aguṇaṃ vā lakṣmīr gaṅgā ca veda hari-harayoḥ | ekā pade'pi ramate na vasati nihitā śirasy aparā ||GAss_204|| gatvā jīvita-saṃśayam abhyastaḥ soḍhum aticirād virahaḥ | akaruṇaḥ punar api ditsasi surata-durabhyāsam asmākam ||GAss_205|| gotra-skhalita-praśne'py uttaram atiśīla-śītalaṃ dattvā | niḥśvasya mogha-rūpe sva-vapuṣi nihitaṃ tayā cakṣuḥ ||GAss_206|| gandha-grāhiṇi śālonmīlita-niryāsa-nihita-nikhilāṅgi | upabhukta-mukta-bhūruha-śate'dhunā bhramari na bhramasi ||GAss_207|| guruṣu militeṣu śirasā praṇamasi laghuṣūnnatā sameṣu samā | ucitajñāsi tule kiṃ tulayasi guñjā-phalaiḥ kanakam ||GAss_208|| gehinyā hriyamāṇaṃ nirudhyamānaṃ navoḍhayā purataḥ | mama naukā-dvitayārpita-guṇa iva hṛdayaṃ dvidhā bhavati ||GAss_209|| guṇa ākarṣaṇa-yogyo dhanuṣa ivaiko 'pi lakṣa-lābhāya | lūtātantubhir iva kiṃ guṇair vimardāsahair bahubhiḥ ||GAss_210|| gāyati gīte vaṃśe vādayati sa vipañcīṣu | pāṭhayati pañjara-śukaṃ tava sandeśākṣaraṃ rāmā ||GAss_211|| gaṇayati na madhu-vyayam ayam aviratam āpibatu madhukaraḥ kumudam | saubhāgya-mānavān param asūyati dyu-maṇaye candraḥ ||GAss_212|| guṇa-vidhṛtā sakhi tiṣṭhasi tathaiva dehena kiṃ tu hṛdayaṃ te | hṛtam amunā mālāyāḥ samīraṇeneva saurabhyam ||GAss_213|| guru-sadane nedīyasi caraṇa-gate mayi ca mūkayāpi tayā | nūpuram apāsya padayoḥ kiṃ na priyam īritaṃ priyayā ||GAss_214|| granthilatayā kim ikṣoḥ kim apabhraṃśena bhavati gītasya | kim anārjavena śaśinaḥ kiṃ dāridryeṇa dayitasya ||GAss_215|| gehinyā cikura-graha-samaya-sasītkāra-mīlita-dṛśāpi | bālā-kapola-pulakaṃ vilokya nihito 'smi śirasi padā ||GAss_216|| guru-pakṣma jāgarāruṇa-ghūrṇat-tāraṃ kathañcid api valate | nayanam idaṃ sphuṭa-nakha-pada-niveś a-kṛta-kopa-kuṭila-bhru ||GAss_217|| iti vibhāvyākhyā-sametā ga-kāra-vrajyā || gha-kāra-vrajyā ghaṭita-jaghanaṃ nipīḍita-pīnoru nyasta-nikhila-kuca-bhāram | āliṅganty api bālā vadaty asau muñca muñceti ||GAss_218|| ghaṭita-palāśa-kapāṭaṃ niśi niśi sukhino hi śerate padmāḥ | ujjāgareṇa kairava kati śakyā rakṣituṃ lakṣmīḥ ||GAss_219|| ghūrṇanti vipralabdhāḥ snehāpāyāt pradīpa-kalikāś ca | prātaḥ prasthita-pāntha-strī-hṛdayaṃ sphuṭati kamalaṃ ca ||GAss_220|| iti vibhāvyākhyā-sametā gha-kāra-vrajyā || ca-kāra-vrajyā capalasya palita-lāñchita-cikuraṃ dayitasya maulim avalokya | khedocite'pi samaye saṃmadam evādade gṛhiṇī ||GAss_221|| caṇḍi prasāritena spṛśan bhujenāpi kopanāṃ bhavatīm | tṛpyāmi paṅkilām iva piban nadīṃ nalina-nālena ||GAss_222|| capala-bhujaṅgī-bhuktojjhita śītala-gandhavaha niśi bhrānta | aparāśāṃ pūrayituṃ pratyūṣa-sadāgate gaccha ||GAss_223|| cira-pathika drāghima-milad-alaka-latā-śaivalāvali-grathilā | kara-toyeva mṛgākṣyā dṛṣṭir idānīṃ sadānīrā ||GAss_224|| caṇḍi dara-capala-cela-vyaktoru-vilokanaika-rasikena | dhūli-bhayād api na mayā caraṇa-hṛtau kuñcitaṃ cakṣuḥ ||GAss_225|| cala-kuṇḍala-calad-alaka-skhalad-urasija-vasana-sajjad-ūru-yugam | jaghana-bhara-klama-kūṇita-nayanam idaṃ harati gatam asyāḥ ||GAss_226|| caraṇaiḥ parāga-saikatam aphalam idaṃ likhasi madhupa ketakyāḥ | iha vasati kānti-sāre nāntaḥ-salilāpi madhu-sindhuḥ ||GAss_227|| cira-kāla-pathika śaṅkā-taraṅgitākṣaḥ kim īkṣase mugdha | tvan-nistriṃśāśleṣa-vraṇa-kiṇarājīyam etasyāḥ ||GAss_228|| capalāṃ yathā madāndhaś chāyāmayam ātmanaḥ karo hanti | āsphālayati karaṃ pratigajas tathāyaṃ puro ruddhaḥ ||GAss_229|| cumbana-lolupa-mad-adhara-hṛta-kāśmīraṃ smaran na tṛpyāmi | hṛdaya-dviradālāna-stambhaṃ tasyās tad-ūru-yugam ||GAss_230|| cikura-visāraṇa-tiryaṅ-nata-kaṇṭhī vimukha-vṛttir api bālā | tvām iyam aṅguli-kalpita-kacāvakāśā vilokayati ||GAss_231|| cumbana-hṛtāñjanārghaṃ sphuṭa-jāgara-rāgam īkṣaṇaṃ kṣipasi | kim uṣasi viyoga-kātaram asameṣur ivārdha-nārācam ||GAss_232|| iti vibhāvyākhyā-sametā ca-kāra-vrajyā || cha-kāra-vrajyā chāyā-grāhī candraḥ kūṭatvaṃ satatam ambujaṃ vrajati | hitvobhayaṃ sabhāyāṃ stauti tavaivānanaṃ lokaḥ ||GAss_233|| chāyā-mātraṃ paśyann adhomukho 'py udgatena dhairyeṇa | tudati mama hṛdaya-nipuṇā rādhā-cakraṃ kirītīva ||GAss_234|| iti vibhāvyākhyā-sametā cha-kāra-vrajyā || ja-kāra-vrajyā jala-bindavaḥ katipaye nayanād gamanodyame tava skhalitāḥ | kānte mama gantavyā bhūr etair eva picchilitā ||GAss_235|| jṛmbhottambhita-dor-yuga-yantrita-tāṭaṅka-pīḍita-kapolam | tasyāḥ smarāmi jala-kaṇa-lulitāñjanam alasa-dṛṣṭi mukham ||GAss_236|| jāgaritvā puruṣaṃ paraṃ vane sarvato mukhaṃ harasi | ati śarad-anurūpaṃ tava śīlam idaṃ jāti-śālinyāḥ ||GAss_237|| iti vibhāvyākhyā-sametā ja-kāra-vrajyā || jha-kāra-vrajyā jhaṅkṛta-kaṅkaṇa-pāṇi-kṣepaiḥ stambhāvalambanair maunaiḥ | śobhayasi śuṣka-ruditair api sundari mandira-dvāram ||GAss_246|| iti vibhāvyākhyā-sametā jha-kāra-vrajyā || ḍha-kāra-vrajyā ḍhakkām āhatya madaṃ vitanvate kariṇa iva ciraṃ puruṣāḥ | strīṇāṃ kariṇīnām iva madaḥ punaḥ sva-kula-nāśāya ||GAss_247|| iti vibhāvyākhyā-sametā ḍha-kāra-vrajyā || ta-kāra-vrajyā tāṃ tāpayanti manmatha-bāṇās tvāṃ prīṇayanti bata subhaga | tapana-karās tapana-śilāṃ jvalayanti vidhuṃ madhurayanti ||GAss_248|| tava sutanu sānumatyā bahu-dhātu-janita-nitamba-rāgāyāḥ | giri-vara-bhuva iva lābhenāpnomi dvy-aṅgulena divam ||GAss_249|| tyakto muñcati jīvanam ujjhati nānugrahe'pi lolutvam | kiṃ prāvṛṣeva padmākarasya karaṇīyam asya mayā ||GAss_250|| tvad-virahāpadi pāṇḍus tanvaṅgī chāyayaiva kevalayā | haṃsīva jyotsnāyāṃ sā subhaga pratyabhijñeyā ||GAss_251|| tvayi viniveśita-cittā subhaga gatā kevalena kāyena | ghana-jāla-ruddha-mīnā nadīva sā nīra-mātreṇa ||GAss_252|| tvayi saṃsaktaṃ tasyāḥ kaṭhoratara hṛdayam asama-śara-taralam | māruta-calam añcalam iva kaṇṭaka-samparkataḥ sphuṭitam ||GAss_253|| tvam asūryaṃpaśyā sakhi padam api na vināpavāraṇaṃ bhramasi | chāye kim iha vidheyaṃ muñcanti na mūrtimantas tvām ||GAss_254|| tava virahe vistārita-rajanau janitendu-candana-dveṣe | visinīva māgha-māse vinā hutāśane sā dagdhā ||GAss_255|| taruṇi tvac-caraṇāhati-kusumita-kaṅkelli-koraka-prakaram | kuṭila-caritā sapatnī na pibati bata śoka-vikalāpi ||GAss_256|| talpe prabhur iva gurur iva manasija-tantre śrame bhujiṣyeva | gehe śrīr iva guru-jana-purato mūrteva sā vrīḍā ||GAss_257|| tvam alabhyā mama tāvan moktum aśaktasya saṃmukhaṃ vrajataḥ | chāyevāpasarantī bhittyā na nivāryase yāvat ||GAss_258|| tapasā kleśita eṣa prauḍha-balo na khalu phālgune'py āsīt | madhunā pramattam adhunā ko madanaṃ mihiram iva sahate ||GAss_259|| tvad-gamana-divasa-gaṇa-nāvalakṣa-rekhābhir aṅkitā subhaga | gaṇḍa-sthalīva tasyāḥ pāṇḍuritā bhavana-bhittir api ||GAss_260|| tasyāgrāmyasyāhaṃ sakhi vakra-snigdha-madhurayā dṛṣṭyā | viddhā tad-eka-neyā potriṇa iva daṃṣṭrayā dharaṇī ||GAss_261|| tvayi kugrāma-vaṭa-druma vaiśravaṇo vasatu vā lakṣmīḥ | pāmara-kuṭhāra-pātāt kāsara-śirasaiva te rakṣā ||GAss_262|| tava mukhara vadana-doṣaṃ sahamānā moktum akṣamā sutanuḥ | sā vahati viṭa bhavantaṃ ghuṇamantaḥ śālabhañjīva ||GAss_263|| tṛṇa-mukham iva na khalu tvāṃ tyajanty amī hariṇa vairiṇaḥ śavarāḥ | yaśasaiva jīvitam idaṃ tyaja yojita-śṛṅga-saṅgrāmaḥ ||GAss_264|| tripura-ripor iva gaṅgā mama mānini janita-madana-dāhasya | jīvanam arpita-śiraso dadāsi cikura-graheṇaiva ||GAss_265|| tvat-saṅkathāsu mukharaḥ saninda-sānanda-sāvahittha iva | sa khalu sakhīnāṃ nibhṛtaṃ tvayā kṛtārthīkṛtaḥ subhagaḥ ||GAss_266|| tvayi sarpati pathi dṛṣṭiḥ sundara vṛti-vivara-nirgatā tasyāḥ | dara-tarala-bhinna-śaivala-jālā śapharīva visphurati ||GAss_267|| te sutanu śūnya-hṛdayā ye śaṅkhaṃ śūnya-hṛdayam abhidadhati | aṅgīkṛta-kara-pattro yas tava hasta-grahaṃ kurute ||GAss_268|| te śreṣṭhinaḥ kva samprati śakra-dhvaja yaiḥ kṛtas tavocchrāyaḥ | īṣāṃ vā meḍhiṃ vādhunātanās tvāṃ vidhitsanti ||GAss_269|| tānavam etya chinnaḥ paropahita-rāga-madana-saṅghaṭitaḥ | karṇa iva kāminīnāṃ na śobhate nirbharaḥ premā ||GAss_270|| tasmin gatārdra-bhāve vīta-rase śuṇṭhi-śakala iva puruṣe | api bhūti-bhāji maline nāgara-śabdo viḍambāya ||GAss_271|| tamasi ghane viṣame pathi jambukam ulkā-mukhaṃ prapannāḥ smaḥ | kiṃ kurmaḥ so 'pi sakhe sthito mukhaṃ mudrayitvaiva ||GAss_272|| tvām abhilaṣato mānini mama garima-guṇo 'pi doṣatāṃ yātaḥ | paṅkila-kūlāṃ taṭinīṃ yiyāsataḥ sindhur asy eva ||GAss_273|| timire'pi dūra-dṛśyā kaṭhināśleṣe ca rahasi mukharā ca | śaṅkha-maya-valaya-rājī gṛha-pati-śirasā saha sphuṭatu ||GAss_274|| tava vṛttena guṇena ca samucita-sampanna-kaṇṭha-luṭhanāyāḥ | hāra-sraja iva sundari kṛtaḥ punar nāyakas taralaḥ ||GAss_275|| iti vibhāvyākhyā-sametā ta-kāra-vrajyā || da-kāra-vrajyā darśana-vinīta-mānā gṛhiṇī harṣollasat-kapola-talam | cumbana-niṣedha-miṣato vadanaṃ pidadhāti pāṇibhyām ||GAss_276|| deha-stambhaḥ skhalanaṃ śaithilyaṃ vepathuḥ priya-dhyānam | pathi pathi gaganāśleṣaḥ kāmini kas te'bhisāra-guṇaḥ ||GAss_277|| drāghayatā divasāni tvadīya-viraheṇa tīvra-tāpena | grīṣmeṇeva nalinyā jīvanam alpīkṛtaṃ tasyāḥ ||GAss_278|| durjana-sahavāsād api śīlotkarṣaṃ na sajjanas tyajati | pratiparva-tapana-vāsī niḥsṛta-mātraḥ śaśī śītaḥ ||GAss_279|| dayita-prahitāṃ dūtīm ālambya kareṇa tamasi gacchantī | sveda-cyuta-mṛganābhir dūrād gaurāṅgi dṛśyāsi ||GAss_280|| dayitā-guṇaḥ prakāśaṃ nītaḥ svasyaiva vadana-doṣeṇa | pratidina-vidalita-vāṭī-vṛti-gahṭanaiḥ khidyase kim iti ||GAss_281|| dākṣiṇyān mradimānaṃ dadhataṃ mā bhānum enam avamaṃsthāḥ | raudrīm upāgate'smin kaḥ kṣamate dṛṣṭim api dātum ||GAss_282|| dṛṣṭyaiva viraha-kātara-tārakayā priya-mukhe samarpitayā | yānti mṛga-vallabhāyāḥ pulinda-bāṇārditāḥ prāṇāḥ ||GAss_283|| dūra-sthāpita-hṛdayo gūḍha-rahasyo nikāmam āśaṅkaḥ | āśleṣo bālānāṃ bhavati khalānāṃ ca sambhedaḥ ||GAss_284|| dvāre guravaḥ koṇe śukaḥ sakāśe śiśur gṛhe sakhyaḥ | kālāsaha kṣamasva priya prasīda prayāta-mahaḥ ||GAss_285|| dadhi-kaṇa-muktā-bharaṇa-śvāsottuṅga-stanārpaṇa-manojñam | priyam āliṅgati gopī manthana-śrama-mantharair aṅgaiḥ ||GAss_286|| dalitodvegena sakhi priyeṇa lagnena rāgam āvahatā | mohayatā śayanīyaṃ tāmbūleneva nītāsmi ||GAss_287|| dṛṣṭam adṛṣṭa-prāyaṃ dayitaṃ kṛtvā prakāśitas tanayā | hṛdayaṃ kareṇa tāḍitam atha mithyā vyañjita-trapayā ||GAss_288|| darśita-yamunocchrāye bhrū-vibhrama-bhāji valati tava nayane | kṣipta-hale haladhara iva sarvaṃ puramarjitaṃ sutanu ||GAss_289|| dayita-prārthita-durlabha-mukha-madirā-sāraseka-sukumāraḥ | vyathayati virahe bakulaḥ kva paricayaḥ prakṛti-kaṭhinānām ||GAss_290|| dvitrair eṣyāmi dinair iti kiṃ tad vacasi sakhi tavāśvāsaḥ | kathayati cira-pathikaṃ taṃ dūra-nikhāto nakhāṅkas te ||GAss_291|| dayita-sparśonmīlita-dharma-jala-skhalita-caraṇa-khalākṣe | garva-bhara-mukharite sakhi tac-cikurān kim aparādhayasi ||GAss_292|| duṣṭa-graheṇa gehini tena kuputreṇa kiṃ prajātena | bhaumeneva nijaṃ kulam aṅgāra-kavat-kṛtaṃ yena ||GAss_293|| darśita-cāpocchrāyais tejovadbhiḥ sugotra-sañjātaiḥ | hīrair apsv api vīrair āpatsv api gamyate nādhaḥ ||GAss_294|| dara-nidrāṇasyāpi smarasya śilpena nirgatāsūn me | mugdhe tava dṛṣṭir asāv arjuna-yantreṣur iva hanti ||GAss_295|| durgata-gṛhiṇī tanaye karuṇārdrā priyatame ca rāgamayī | mugdhā ratābhiyogaṃ na manyate na pratikṣipati ||GAss_296|| durgata-gehini jarjara-mandira-suptaiva vandase candram | vayam indu-vañcita-dṛśo niculita-dolā-vihāriṇyaḥ ||GAss_297|| dīpa-daśā kula-yuvatir vaidagdhyenaiva malinatām eti | doṣā api bhūṣāyai gaṇikāyāḥ śaśi-kalāyāś ca ||GAss_298|| dīrgha-gavākṣa-mukhāntar-nipātinas taraṇi-raśmayaḥ śoṇāḥ | nṛhari-nakhā iva dānava-vakṣaḥ praviśanti saudha-talam ||GAss_299|| dara-tarale'kṣaṇi vakṣasi daronnate tava mukhe ca dara-hasite | āstāṃ kusumaṃ vīraḥ smaro 'dhunā citra-dhanuṣāpi ||GAss_300|| duṣṭa-sakhī-sahiteyaṃ pūrṇendu-mukhī sukhāya nedānīm | rākeva viṣṭi-yuktā bhavato 'bhimatāya niśi bhavatu ||GAss_301|| dalite palāla-puñje vṛṣabhaṃ paribhavati gṛha-patau kupite | nibhṛta-nibhālita-vadanau halika-vadhū-devarau hasataḥ ||GAss_302|| dīpyantāṃ ye dīptyai ghaṭitā maṇayaś ca vīra-puruṣāś ca | tejaḥ sva-vināśāya tu nṛṇāṃ tṛṇānām iva laghūnām ||GAss_303|| iti vibhāvyākhyā-sametā da-kāra-vrajyā || dha-kāra-vrajyā dhūmair aśru nipātaya daha śikhayā dahana-malinayāṅgāraiḥ | jāgarayiṣyati durgata-gṛhiṇī tvāṃ tad api śiśira-niśi ||GAss_304|| dhairyaṃ nidhehi gacchatu rajanī so 'py astu sumukhi sotkaṇṭhaḥ | praviśa hṛdi tasya dūraṃ kṣaṇa-dhṛta-muktā smareṣur iva ||GAss_305|| dhavala-nakha-lakṣma durbalam akalaita-nepathyam alaka-pihitākṣyāḥ | drakṣyāmi mad-avaloka-dvi-guṇāśru vapuḥ pura-dvāri ||GAss_306|| dharmārambhe'py asatāṃ para-hiṃsaiva prayojikā bhavati | kākānām abhiṣeke'kāraṇatāṃ vṛṣṭir anubhavati ||GAss_307|| iti vibhāvyākhyā-sametā dha-kāra-vrajyā || na-kāra-vrajyā nīrāvataraṇa-danturasaikata-sambheda-meduraiḥ śiśire | rājanti tūla-rāśi-sthūla-paṭair iva taṭaiḥ saritaḥ ||GAss_308|| nija-kāya-cchāyāyāṃ viśramya nidāgha-vipadam apanetum | bata vividhās tanu-bhaṅgīr mugdha-karaṅgīyam ācarati ||GAss_309|| na hasanti jaraṭha iti yad vallava-vanitā namanti nandam api | sakhi sa yaśodā-tanayo nityaṃ kandalita-kandarpaḥ ||GAss_310|| nītā svabhāvam arpita-vapur api vāmyaṃ na kāminī tyajati | hara-dehārdha-grathitā nidarśanaṃ pārvatī tatra ||GAss_311|| nāgara-bhogānumita-sva-vadhū-saundarya-garva-taralasya | nipatati padaṃ na bhūmau jñāti-puras tantu-vāyasya ||GAss_312|| nipatati caraṇe koṇe praviśya niśi yan nirīkṣate kas tat | sakhi sa khalu loka-purataḥ khalaḥ sva-garimāṇam udgirati ||GAss_313|| na vimocayituṃ śakyaḥ kṣamāṃ mahān mocito yadi kathaṃcit | mandara-girir iva garalaṃ nivartate nanu samutthāpya ||GAss_314|| niyataiḥ padair niṣevyaṃ skhalite'narthāvahaṃ samāśrayati | sambhavad anya-gatiḥ kaḥ saṅkrama-kāṣṭhaṃ durīśaṃ ca ||GAss_315|| nija-pada-gati-guṇa-rañjita-jagatāṃ kariṇāṃ ca sat-kavīnāṃ ca | vahatām api mahimānaṃ śobhāyai sajjanā eva ||GAss_316|| nottapane na snehaṃ harati na nirvāti na malino bhavati | tasyojjvalo niśi niśi premā ratna-pradīpa iva ||GAss_317|| nihitān nihitān ujjhati niyataṃ mama pārthivān api prema | bhrāmaṃ bhrāmaṃ tiṣṭhati tatraiva kulāla-cakram iva ||GAss_318|| nirbharam api sambhuktaṃ dṛṣṭyā prātaḥ piban na tṛpyāmi | jaghanam anaṃśukam asyāḥ koka ivāśiśira-kara-bimbam ||GAss_319|| niviḍa-ghaṭitoru-yugalāṃ śvāsottabdha-stanārpita-vyajanām | tāṃ snigdha-kupita-dṛṣṭiṃ smarāmi rata-niḥsahāṃ sutanum ||GAss_320|| nirguṇa iti mṛta iti ca dvāv ekārthābhidhāyinau viddhi | paśya dhanur-guṇa-śūnyaṃ nirjīvaṃ tad iha śaṃsanti ||GAss_321|| nija-sūkṣma-sūtra-lambī vilocanaṃ taruṇa te kṣaṇaṃ haratu | ayam udgṛhīta-vaḍiśaḥ karkaṭa iva markaṭaḥ purataḥ ||GAss_322|| nāgara gītir ivāsau grāma-sthityāpi bhūṣitā sutanuḥ | kastūrī na mṛgodara-vāsa-vaśād visratām eti ||GAss_323|| nakha-likhita-stani kura-baka-maya-pṛṣṭhe bhūmi-lulita-virasāṅgi | hṛdaya-vidāraṇa-niḥsṛta-kusumāsra-śareva harasi manaḥ ||GAss_324|| nītā laghimānam iyaṃ tasyāṃ garimāṇam adhikam arpayasi | bhāra iva viṣama-bhāryaḥ sudurvaho bhavati gṛha-vāsaḥ ||GAss_325|| na ca dūtī na ca yācñā na cāñjalir na ca kaṭākṣa-vikṣepaḥ | saubhāgya-mānināṃ sakhi kaca-grahaḥ prathamam abhiyogaḥ ||GAss_326|| niśi viṣama-kusuma-viśikha-preritayor mauna-labdha-rati-rasayoḥ | mānas tathaiva vilasati dampatyor aśithila-granthiḥ ||GAss_327|| nija-gātra-nirviśeṣa-sthāpitam api sāram akhilam ādāya | nirmokaṃ ca bhujaṅgī muñcati puruṣaṃ ca vāra-vadhūḥ ||GAss_328|| nṛtya-śrama-gharmārdraṃ muñcasi kṛcchreṇa kañcukaṃ sutanu | makarandodaka-juṣṭaṃ madana-dhanur-vallir iva colam ||GAss_329|| nāhaṃ vadāmi sutanu tvam aśīlā vā pracaṇḍa-caritā vā | prema-svabhāva-sulabhaṃ bhayam udayati mama tu hṛdayasya ||GAss_330|| na nirūpito 'si sakhyā niyataṃ netra-tribhāga-mātreṇa | hārayati yena kusumaṃ vimukhe tvayi kaṇṭha iva deve ||GAss_331|| nakha-daśana-muṣṭi-pātair adayair āliṅganaiś ca subhagasya | aparādhaṃ śaṃsantyaḥ śāntiṃ racayanti rāgiṇyaḥ ||GAss_332|| na guṇe na lakṣaṇe'pi ca vayasi ca rūpe ca nādaro vihitaḥ | tvayi saurabheyi ghaṇṭā kapilā-putrīti baddheyam ||GAss_333|| niṣkāraṇāparādhaṃ niṣkāraṇa-kalaha-roṣa-paritoṣam | sāmānya-maraṇa-jīvana-sukha-duḥkhaṃ jayati dāmpatyam ||GAss_334|| na prāpyase karābhyāṃ hṛdayān nāpaiṣi vitanuṣe bādhām | tvaṃ mama bhagnāvastita-kusumāyudha-viśikha-phalikeva ||GAss_335|| nātheti paruṣam ucitaṃ priyeti dāsety anugraho yatra | tad-dāmpatyam ito 'nyan nārī rajjuḥ paśuḥ puruṣaḥ ||GAss_336|| nihitāyām asyām api saivaikā manasi me sphurati | rekhāntaropadhānāt pattrākṣara-rājir iva dayitā ||GAss_337|| nidhi-nikṣepa-sthānasyopari cihnārtham iva latā nihitā | lobhayati tava tanūdari jaghana-taṭād upari romālī ||GAss_338|| nihitārdha-locanāyās tvaṃ tasyā harasi hṛdaya-paryantam | na subhaga samucitam īdṛśam aṅguli-dāne bhujaṃ gilasi ||GAss_339|| nītvāgāraṃ rajanī-jāgaram ekaṃ ca sādaraṃ dattvā | acireṇa kair na taruṇair durgā-pattrīva muktāsi ||GAss_340|| nakṣatre'gnāv indāv udare kanake maṇau dṛśi samudre | yat khalu tejas tad akhilam ojāyitam abja-mitrasya ||GAss_341|| na savarṇo na ca rūpaṃ na saṃskriyā kāpi naiva sā prakṛtiḥ | bālā tvad-virahāpadi jātāpabhraṃśa-bhāṣeva ||GAss_342|| na vibhūṣaṇe tavāsthā vapur guṇenaiva jayasi sakhi yūnaḥ | avadhīritāstra-śastrā kusumeṣor malla-vidyeva ||GAss_343|| netrākṛṣṭo bhrāmaṃ bhrāmaṃ preyān yathā yathāsti tathā | sakhi manthayati mano mama dadhi-bhāṇḍaṃ mantha-daṇḍa iva ||GAss_344|| nānā-varṇaka-rūpaṃ prakalpayantī manoharaṃ tanvī | citrakara-tūlikeva tvāṃ sā pratibhitti bhāvayati ||GAss_345|| iti vibhāvyākhyā-sametā na-kāra-vrajyā || pa-kāra-vrajyā pathikāsaktā kiṃcin na veda ghana-kalam agopitā gopī | keli-kalā-huṅkāraiḥ kīrāvali mogham apasarasi ||GAss_346|| praṇamati paśyati cumbati saṃśliṣyati pulaka-mukulitair aṅgaiḥ | priya-saṅgāya sphuritāṃ viyoginī vāma-bāhulatām ||GAss_347|| praviśasi na ca nirgantuṃ jānāsi vyākulatvam ātanuṣe | bālaka cetasi tasyāś cakra-vyūhe'bhimanyur iva ||GAss_348|| paśyānurūpam indindireṇa mākanda-śekharo mukharaḥ | api ca picu-manda-mukule maukuli-kulam ākulaṃ milati ||GAss_349|| pratibimba-sambhṛtānanam ādarśaṃ sumukha mama sakhī-hastāt | ādātum icchasi mudhā kiṃ līlā-kamala-mohena ||GAss_350|| prācīnācala-mauler yathā śaśī gagana-madhyam adhivasati | tvāṃ sakhi paśyāmi tathā chāyām iva saṅkucan mānām ||GAss_351|| prāṅgaṇa-koṇe'pi niśāpatiḥ sa tāpaṃ sudhāmayo harati | yadi māṃ rajani-jvara iva sakhi sa na niruṇaddhi geha-patiḥ ||GAss_352|| pati-pulaka-dūna-gātrī svacchāyāvīkṣaṇe'pi yā sabhayā | abhisarati subhaga sā tvāṃ vidalantī kaṇṭakaṃ tamasi ||GAss_353|| pratibhūḥ śuko vipakṣe daṇḍaḥ śṛṅgāra-saṅkathā guruṣu | puruṣāyitaṃ paṇas tad-bāle paribhāvyatāṃ dāyaḥ ||GAss_354|| para-mohanāya mukto niṣkaruṇe taruṇi tava kaṭākṣo 'yam | viśikha iva kalita-karṇaḥ praviśati hṛdayaṃ na niḥsarati ||GAss_355|| prapadālambita-bhūmiś cumbantī prīti-bhīti-madhurākṣī | prācīrāgra-niveśita-cibukatayā na patitā sutanuḥ ||GAss_356|| prātar upāgatya mrṣā vadataḥ sakhi nāsya vidyate vrīḍā | mukha-lagnayāpi yo 'yaṃ na lajjate dagdha-kālikayā ||GAss_357|| paśyottaras tanūdari phālgunam āsādya nirjita-vipakṣaḥ | vairāṭir iva pataṅgaḥ pratyānayanaṃ karoti gavām ||GAss_358|| pramada-vanaṃ tava ca stana-śailaṃ mūlaṃ gabhīra-sarasāṃ ca | jagati nidāgha-nirastaṃ śaityaṃ durga-trayaṃ śrayati ||GAss_359|| proñchati tavāparādhaṃ mānaṃ mardayati nirvṛtiṃ harati | svakṛtān nihanti śapathāñ jāgara-dīrghā niśā subhaga ||GAss_360|| priya āyāte dūrād abhūta iva saṅgamo 'bhavat pūrvaḥ | māna-rudita-prasādāḥ punar āsanna-para-suratādau ||GAss_361|| pūrva-mahī-dhara-śikhare tamaḥ samāsanna-mihira-kara-kalitam | śūla-protaṃ sarudhiram idam andhaka-vapur ivābhāti ||GAss_362|| parivṛtta-nābhi lupta-trivali śyāma-stanāgram alasākṣi | bahu-dhavala-jaghana-rekhaṃ vapur na puruṣāyitaṃ sahate ||GAss_363|| prārabdha-nidhuvanaiva sveda-jalaṃ komalāṅgi kiṃ vahasi | jyām arpayituṃ namitā kusumāstra-dhanur-lateva madhu ||GAss_364|| puṃsāṃ darśaya sundari mukhendum īṣat trpām apākṛtya | jāyājita iti rūḍhā jana-śrutir me yaśo bhavatu ||GAss_365|| prasaratu śarat-triyāmā jaganti dhavalayatu dhāma tuhināṃśoḥ | pañjara-cakorikāṇāṃ kaṇikākalpo 'pi na viśeṣaḥ ||GAss_366|| prathamāgata sotkaṇṭhā cira-caliteyaṃ vilamba-doṣe tu | vakṣyanti sāṅga-rāgāḥ pathi taravas tava samādhānam ||GAss_367|| patite'ṃśuke stanārpita-hastāṃ tāṃ niviḍa-jaghana-pihitorum | rada-pada-vikalita-phūtkṛti-śata-dhuta-dīpāṃ manaḥ smarati ||GAss_368|| paritaḥ sphurita-mahauṣadhi-maṇi-nikare keli-talpa iva śaile | kāñcī-guṇa iva patitaḥ sthitaika-ratnaḥ phaṇī sphurati ||GAss_369|| prāvṛṣi śaila-śreṇī-nitambam uhhan dig-antare bhramasi | capalāntara ghana kiṃ tava vacanīyaṃ pavana-vaśyo 'si ||GAss_370|| prati-divasa-kṣīṇa-daśas tavaiṣa vasanāñcalo 'tikara-kṛṣṭaḥ | nija-nāyakam atikṛpaṇaṃ kathayati kugrāma iva viralaḥ ||GAss_371|| pathika kathaṃ capalojjvalam ambuda-jala-bindu-nihvaham aviṣahyam | mayapura-kanaka-dravam iva śiva-śara-śikhi-bhāvitaṃ sahase ||GAss_372|| pathikaṃ śrameṇa suptaṃ dara-taralā taruṇi sumadhura-cchāyā | vyālambamāna-veṇiḥ sukhayasi śākheva sārohā ||GAss_373|| pradadāti nāparāsāṃ praveśam api pīna-tuṅga-jaghanorūḥ | yā lupta-kīla-bhāvaṃ yātā hṛdi bahir adṛśyāsi ||GAss_374|| prātar nidrāti yathā yathātmajā lulita-niḥsahair aṅgaiḥ | jāmātari mudita-manās tathā tathā sādarā śvaśrūḥ ||GAss_375|| praṇaya-calito 'pi sakapaṭa-kopa-kaṭākṣair mayāhita-stambhaḥ | trāsa-taralo gṛhītaḥ sahāsa-rabhasaṃ priyaḥ kaṇṭhe ||GAss_376|| priya-durnayena hṛdaya sphuṭasi yadi sphuṭanam api tava ślāghyam | tat-keli-samara-talpī-kṛtasya vasanāñcalasyeva ||GAss_377|| pavanopanīta-saurabha-dūrodaka-pūra-padminī-lubdhaḥ | aparīkṣita-svapakṣo gantā hantāpadaṃ madhupaḥ ||GAss_378|| prema-laghū-kṛta-keśava- vakṣo-bhara-vipula-pulaka-kuca-kalaśā | govardhana-giri-gurutāṃ mugdha-vadhūr nibhṛtam upahasati ||GAss_379|| priya-viraha-niḥsahāyāḥ sahaja-vipakṣābhir api sapatnībhiḥ | rakṣyante hariṇākṣyāḥ prāṇā gṛha-bhaṅga-bhītābhiḥ ||GAss_380|| prakaṭayasi rāgam adhikaṃ lapanam idaṃ vakrimāṇam āvahati | prīṇayati ca pratipadaṃ dūti śukasyeva dayitasya ||GAss_381|| praviśantyāḥ priya-hṛdayaṃ bālāyāḥ prabala-yauvata-vyāptam | nava-niśita-dara-taraṅgita-nayana-mayenāsinā panthāḥ ||GAss_382|| praṇayāparādha-roṣa-prasāda-viśvāsa-keli-pāṇḍityaiḥ | rūḍha-premā hriyate kiṃ bālā-kutuka-mātreṇa ||GAss_383|| pūrvair eva caritair jarato 'pi pūjyatā bhavataḥ | muñca madam asya gandhād yuvabhir gaja gaūjanīyo 'si ||GAss_384|| prathamaṃ praveśitā yā vāsāgāraṃ kathañcana sakhībhiḥ | na śṛṇotīva prātaḥ sā nirgamanasya saṅketam ||GAss_385|| pūjā vinā pratiṣṭhāṃ nāsti na mantraṃ vinā pratiṣṭhā ca | tad-ubhaya-vipratipannaḥ paśyatu gīr-vāṇa-pāṣāṇam ||GAss_386|| pūrvādhiko gṛhiṇyāṃ bahu-mānaḥ prema-narma-viśvāsaḥ | bhīr adhikeyaṃ kathayati rāgaṃ bālā-vibhaktam iva ||GAss_387|| pulikata-kaṭhora-pīvara-kuca-kalaśāśleṣa-vedanābhijñaḥ | śambhor upavīta-phaṇī vāñchati māna-grahaṃ devyāḥ ||GAss_388|| priya āyāto dūrād iti yā prītir babhūva gehinyāḥ | pathikebhyaḥ pūrvāgata iti garvāt sāpi śata-śikharā ||GAss_389|| pṛṣṭhaṃ prayaccha mā spṛśa dūrād apasarpa vihita-vaimukhya | tvām anudhāvati taraṇis tad api guṇākarṣa-taraleyam ||GAss_390|| priyayā kuṅkuma-piñjara-pāṇi-dvaya-yojanāṅkitaṃ vāsaḥ | prahitaṃ māṃ yācñāñjali-sahasra-karaṇāya śikṣayati ||GAss_391|| prācīrāntariteyaṃ priyasya vadane'dharaṃ samarpayati | prāg-giri-pihitā rātriḥ sandhyā-rāgaṃ dinasyeva ||GAss_392|| para-pati-nirdaya-kulaṭāśoṣita śaṭha neṣyatā na kopena | dagdha-mamatopataptā rodimi tava tānavaṃ vīkṣya ||GAss_393|| prāṅgaṇa eva kadā māṃ śliṣyantī many-kampi-kuca-kalaśā | aṃsa-niṣaṇṇa-mukhī sā snapayati bāṣpeṇa mama pṛṣṭham ||GAss_394|| pretaiḥ praśasta-sattvā sāśru vṛkair vīkṣitā skhalad-grāsaiḥ | cumbati mṛtasya vadanaṃ bhūta-mukholkekṣitaṃ bālā ||GAss_395|| piśunaḥ khalu sujanānāṃ khalam eva puro vidhāya jetavyaḥ | kṛtvā jvaram ātmīyaṃ jigāya bāṇaṃ raṇe viṣṇuḥ ||GAss_396|| piba madhupa bakula-kalikāṃ dūre rasanāgra-mātram ādhāya | adhara-vilepa-samāpye madhuni mudhā vadanam arpayasi ||GAss_397|| prāyeṇaiva hi malinā malinānām āśrayatvam upayānti | kālindī-puṭa-bhedaḥ kāliya-puṭa-bhedanaṃ bhavati ||GAss_398|| paśya priya-tanu-vighaṭana-bhayena śaśi-mauli-deha-saṃlagnā | subhagaika-daivatam umā śirasā bhāgīrathīṃ vahati ||GAss_399|| pathika-vadhū-jana-locana-nīra-nadī-mātṛka-pradeśeṣu | dhana-maṇḍalam ākhaṇḍala-dhanuṣā kuṇḍalitam iva vidhinā ||GAss_400|| prativeśi-mitra-bandhuṣu dūrāt kṛcchrāgato 'pi gehinyā | atikeli-lampaṭayā dinam ekam agopi geha-patiḥ ||GAss_401|| para-paṭa iva rajakībhir malino bhuktvāpi nirdayaṃ tābhiḥ | artha-grahaṇena vinā jaghanya mukto 'si kulaṭābhiḥ ||GAss_402|| iti vibhāvyākhyā-sametā pa-kāra-vrajyā || ba-kāra-vrajyā bahu-yoṣiti lākṣāruṇa-śirasi vayasyena dayita upahasite | tat-kāla-kalita-lajjā piśunayati sakhīṣu saubhāgyam ||GAss_403|| bandhana-bhājo 'muṣyāś cikura-kalāpasya muktamānasya | sindūrita-sīmanta-cchalena hṛdayaṃ vidīrṇam iva ||GAss_404|| balam api vasati mayīti śreṣṭhini guru-garva-gadgadaṃ vadati | taj-jāyayā janānāṃ mukham īkṣitam āvṛta-smitayā ||GAss_405|| balavad anilopanīta-sphuṭita-navāmbhoja-saurabho madhupaḥ | ākṛṣyate nalinyā nāsā-nikṣipta-baḍiśa-rajjur iva ||GAss_406|| bāṇaṃ harir iva kurute sujano bahudoṣam apy adoṣam iva | yāvad doṣaṃ jāgrati malimlucā iva punaḥ piśunāḥ ||GAss_407|| bauddhasyeva kṣaṇiko yadyapi bahu-vallabhasya tava bhāvaḥ | bhagnā bhagnā bhrūr iva na tu tasyā vighaṭate maitrī ||GAss_408|| bāṣpākulaṃ pralapator gṛhiṇi nivartasva kānta gaccheti | yātaṃ dampatyor dinam anugamanāvadhi saras-tīre ||GAss_409|| bālā-vilāsa-bandhān aprabhavan manasi cintayan pūrvam | saṃmāna-varjitāṃ tāṃ gṛhiṇīm evānuśocāmi ||GAss_410|| iti vibhāvyākhyā-sametā ba-kāra-vrajyā || bha-kāra-vrajyā bhramasi prakaṭayasi radaṃ karaṃ prasārayasi tṛṇam api śrayasi | dhiṅ mānaṃ tava kuñjara jīvaṃ na juhoṣi jaṭharāgnau ||GAss_411|| bhūtimayaṃ kurute'gnis tṛṇam api saṃlagnam enam api bhajataḥ | saiva suvarṇa daśā te śaṅke garimoparodhena ||GAss_412|| bhavati nidāghe dīrghe yatheha yamuneva yāminī tanvī | dvīpā iva divasā api tathā krameṇa prathīyāṃsaḥ ||GAss_413|| bhavatā mahati snehānale'rpitā pathika hema-guṭikeva | tanvī hastenāpi spraṣṭum aśuddhair na sā śakyā ||GAss_414|| bhūmi-lulitaika-kuṇḍalam uttaṃsita-kāṇḍa-paṭam iyaṃ mugdhā | paśyantī niḥśvāsaiḥ kṣipati manoreṇu-pūram api ||GAss_415|| bhavatāliṅgi bhujaṅgī jātaḥ kila bhogi-cakravartī tvam | kañcuka vanecarī-stanam abhilaṣataḥ sphurati laghimā te ||GAss_416|| bhaikṣa-bhujā pallī-patir iti stutas tad-vadhū-sudṛṣṭena | rakṣaka jayasi yad ekaḥ śūnye sura-sadasi sukham asmi ||GAss_417|| bhogākṣamasya rakṣāṃ dṛṅ-mātreṇaiva kurvato 'nabhimukhasya | vṛddhasya pramadāpi śrīr api bhṛtyasya bhogāya ||GAss_418|| bhavitāsi rajani yasyām adhva-śrama-śāntaye padaṃ dadhatīm | sa balād valayita-jaṅghā-baddhāṃ mām urasi pātayati ||GAss_419|| bhūṣaṇatāṃ bhajataḥ sakhi kaṣaṇa-viśuddhasya jāta-rūpasya | puruṣasya ca kanakasya ca yukto garimā sarāgasya ||GAss_420|| bhasma-puruṣe'pi giriśe snehamayī tvam ucitena subhagāsi | moghas tvayi janavādo yad oṣadhi-prastha-duhiteti ||GAss_421|| bhaya-pihitaṃ bālāyāḥ pīvaram ūru-dvayaṃ smaronnidraḥ | nidrāyāṃ premārdraḥ paśyati niḥśvasya niḥśvasya ||GAss_422|| bhramarīva koṣa-garbhe gandha-hṛtā kusumam anusarantī tvām | avyaktaṃ kūjantī saṅketaṃ tamasi sā bhramati ||GAss_423|| bhrāmaṃ bhrāmaṃ sthitayā snehe tava payasi tatra tatraiva | āvarta-patita-naukāyitam anayā vinayam apanīya ||GAss_424|| bhramayasi guṇamayi kaṇṭha-graha-yogyānātma-mandiropānte | hālika-nandini taruṇān kakudmino meḍhi-rajjur iva ||GAss_425|| bhāla-nayane'gnir indur maulau gātre bhujaṅga-maṇi-dīpāḥ | tad api tamo-maya eva tvam īśa kaḥ prakṛtim atiśete ||GAss_426|| iti vibhāvyākhyā-sametā bha-kāra-vrajyā || ma-kāra-vrajyā madhu-mada-vīta-vrīḍā yathā yathā lapati saṃmukhaṃ bālā | tan-mukham ajāta-tṛptis tathā tathā vallabhaḥ pibati ||GAss_427|| mitrair ālocya samaṃ guru kṛtvā kadanam api samārabdhaḥ | arthaḥ satām iva hato mukha-vailakṣyeṇa māno 'yam ||GAss_428|| mama rāgiṇo manasvini karam arpayato dadāsi pṛṣṭham api | yadi tad api kamala-bandhor iva manye svasya saubhāgyam ||GAss_429|| mā spṛśa mām iti sakupitam iva bhaṇitaṃ vyañjitā na ca vrīḍā | āliṅgitayā sasmitamuktam anācāra kiṃ kuruṣe ||GAss_430|| mūlāni ca niculānāṃ hṛdayāni ca kūla-vasati-kulaṭānām | mudira-madirā-pramattā godāvari kiṃ vidārayasi ||GAss_431|| malaya-druma-sārāṇām iva dhīrāṇāṃ guṇa-prakarṣo 'pi | jaḍa-samaya-nipatitānām anādarāyaiva na guṇāya ||GAss_432|| madhumathana-mauli-māle sakhi tulayasi tulasi kiṃ mudhā rādhām | yat tava padam adasīyaṃ surabhayituṃ saurabhodbhedaḥ ||GAss_433|| mayi yāsyati kṛtvāvadhi-dina-saṅkhyaṃ cumbanaṃ tathāśleṣam | priyayānuśocitā sā tāvat suratākṣamā rajanī ||GAss_434|| mṛgamada-nidānam aṭavī kuṅkumam api kṛṣaka-vāṭikā vahati | haṭṭavilāsini bhavatī param ekā paura-sarvasvam ||GAss_435|| madhu-divaseṣu bhrāmyan yathā viśati mānasaṃ bhramaraḥ | sakhi loha-kaṇṭaka-nibhas tathā madana-viśikho 'pi ||GAss_436|| mayi calite tava muktā dṛśaḥ svabhāvāt priye sa-pānīyāḥ | satyam amūlyāḥ sadyaḥ prayānti mama hṛdaya-hāratvam ||GAss_437|| mugdhe mama manasi śarāḥ smarasya pañcāpi santataṃ lagnāḥ | śaṅke stana-guṭikā-dvayam arpitam etena tava hṛdaye ||GAss_438|| madhumathana-vadana-vinihita-vaṃśī-suṣirānusāriṇo rāgāḥ | hanta haranti mano mama nalikā-viśikhāḥ smarasyeva ||GAss_439|| mahatoḥ suvṛttayoḥ sakhi hṛdaya-graha-yogyayoḥ samucchritayoḥ | sajjanayoḥ stanayor iva nirantaraṃ saṅgataṃ bhavati ||GAss_440|| mama vāritasya bahubhir bhūyo bhūyaḥ svayaṃ ca bhāvayataḥ | jāto diśīva tasyāṃ sakhe na vinivartate mohaḥ ||GAss_441|| magno 'si narmadāyā rase hṛto vīci-locana-kṣepaiḥ | yady ucyase taruvara bhraṣṭo bhraṃśo 'pi te ślāghyaḥ ||GAss_442|| menām ullāsayati smerayati hariṃ giriṃ ca vimukhayati | kṛta-kara-bandha-vilambaḥ pariṇayane giriśa-kara-kampaḥ ||GAss_443|| madhu-gandhi gharma-timyat-tilakaṃ skhalad-uktiṃ ghūrṇa-daruṇākṣam | tasyāḥ kadādharāmṛtam ānanam avadhūya pāsyāmi ||GAss_444|| medinyāṃ tava nipatati na padaṃ bahu-vallabheti garveṇa | āśliṣya kair na taruṇais turīva vasanair vimuktāsi ||GAss_445|| mūle nisarga-madhuraṃ samarpayanto rasaṃ puro virasāḥ | ikṣava iva para-puruṣā vividheṣu raseṣu vinidheyāḥ ||GAss_446|| mahati snehe nihitaḥ kusumaṃ bahu dattam arcito bahuśaḥ | vakras tad api śanaiścara iva sakhi duṣṭa-graho dayitaḥ ||GAss_447|| mā śabara-taruṇi pīvara-vakṣoruhayor bhareṇa bhaja garvam | nirmokair api śobhā yayor bhujaṅgībhir unmuktaiḥ ||GAss_448|| mama kupitāyāś chāyāṃ bhūmāv āliṅgya sakhi milat-pulakaḥ | snehamayatvam anujjhan karoti kiṃ naiṣa mām aruṣam ||GAss_449|| muṣita iva kṣaṇa-virahe ripur iva kusumeṣu-keli-saṅgrāme | dāsa iva śrama-samaye bhajan natāṅgīṃ na tṛpyāmi ||GAss_450|| muñcasi kiṃ mānavatīṃ vyavasāyād dviguṇa-manyu-vegeti | sneha-bhavaḥ payasāgniḥ sāntvena ca roṣa unmiṣati ||GAss_451|| malayajam apasārya ghanaṃ vījana-vighnaṃ vidhāya bāhubhyām | smara-santāpād agaṇita-nidāgham āliṅgate mithunam ||GAss_452|| mahato 'pi hi viśvāsān mahāśayā dadhati nālpam api laghavaḥ | saṃvṛṇute'drī-nudadhir nidāgha-nadyo na bhekam api ||GAss_453|| madhu-dhāreva na muñcasi mānini rūkṣāpi mādhurīṃ sahajām | kṛta-mukha-bhaṅgāpi rasaṃ dadāsi mama sarid ivāmbhodheḥ ||GAss_454|| madanākṛṣṭa-nurjyā-ghātair iva gṛhiṇi pathika-taruṇānām | vīṇā-tantrī-kvāṇaiḥ keṣāṃ na vikampate cetaḥ ||GAss_455|| mama bhayam asyāḥ kopo nirvedo 'syā mamāpi mandākṣam | jātaṃ kva cāntarikṣe smita-saṃvṛti-namita-kandharayoḥ ||GAss_456|| muktāmbaraiva dhāvatu nipatatu sahasā trimārgagā vāstu | iyam eva narmadā mama vaṃśa-prabhavānurūpa-rasā ||GAss_457|| mṛgamada-lepanam enaṃ nīla-nicolaiva niśi niṣeva tvam | kālindyām indīvaram indindira-sundarīva sakhi ||GAss_458|| mama sakhyā nayana-pathe militaḥ śakto na kaścid api calitum | patito 'si pathika viṣame ghaṭṭa-kuṭīyaṃ kusuma-ketoḥ ||GAss_459|| mahatā priyeṇa nirmitam apriyam api subhaga sahyatāṃ yāti | suta-sambhavena yauvana-vināśanaṃ na khalu khedāya ||GAss_460|| māna-graha-guru-kopād anu dayitāty eva rocate mahyam | kāñcanamayī vibhūṣā dāhāñcita-śuddha-bhāveva ||GAss_461|| iti vibhāvyākhyā-sametā ma-kāra-vrajyā || ya-kāra-vrajyā yūnaḥ kaṇṭaka-viṭapāni viāñcala-grāhiṇas tyajantī sā | vana iva pure'pi vicarati puruṣaṃ tvām eva jānantī ||GAss_462|| yuṣmāsūpagatāḥ smo vibudhā vāṅ-mātra-pāṭavena vayam | antarbhavati bhavatsv api nābhaktas tan na vijñātam ||GAss_463|| yatra na dūtī yatra snigdhā na dṛśo 'pi nipuṇayā nihitāḥ | na giro 'dyāpi vyaktīkṛtaḥ sa bhāvo 'nurāgeṇa ||GAss_464|| yā nīyate sapatny praviśya yāvarjitā bhujaṅgena | yamunāyā iva tasyāḥ sakhi malinaṃ jīvanaṃ manye ||GAss_465|| yasminn ayaśo 'pi yaśo hrīr vighno māna eva dauḥśīlyam | laghutā guṇajñatā kiṃ navo yuvā sakhi na te dṛṣṭaḥ ||GAss_466|| yad vīkṣyate khalānāṃ māhātmyaṃ kvāpi daiva-yogena | kākānām iva śauklyaṃ tad api hi na cirād anarthāya ||GAss_467|| yat khalu khala-mukha-huta-vaha-vinihitam api śuddhim eva parameti | tad anala-śaucam ivāṃśukam iha loke durlabhaṃ prema ||GAss_468|| yan nāvadhim arthayate pātheyārthaṃ dadāti sarvasvam | tenānayāti-dāruṇa-śaṅkām āropitaṃ cetaḥ ||GAss_469|| yūnām īrṣyā-vairaṃ vitanvatā taruṇi cakra-rucireṇa | tava jagahnenākulitā nikhilā pallī khaleneva ||GAss_470|| yāvaj jīvana-bhāvī tulyāśayoyor nitānta-nirbhedaḥ | nadayor ivaiṣa yuvayoḥ saṅgo rasam adhikam āvahatu ||GAss_471|| yan nihitāṃ śekharayasi mālāṃ sā yātu śaṭha bhavantam iti | praharantīṃ śirasi padā smarāmi tāṃ garva-guru-kopām ||GAss_472|| yauvana-guptiṃ patyau bandhuṣu mugdhatvam ārjavaṃ guruṣu | kurvāṇā halika-vadhūḥ praśasyate vyājato yuvabhiḥ ||GAss_473|| yo na gurubhir na mitrair na vivekenāpi naiva ripu-hasitaiḥ | niyamita-pūrvaḥ sundari sa vinītatvaṃ tvayā nītaḥ ||GAss_474|| yan-mūlam ārdram udakaiḥ kusumaṃ pratiparva phala-bharaḥ paritaḥ | druma tan mādyasi vīcī-paricaya-pariṇāmam avicintya ||GAss_475|| yasyāṅke smara-saṅgara-viśrānti-prāñjalā sakhī svapiti | sa vahatu guṇābhimānaṃ madana-dhanur-valli-cola iva ||GAss_476|| yadi dāna-gandha-mātrād vasanti sapta-cchade'pi dantinyaḥ | kim iti mada-paṅka-malināṃ karī kapola-sthalīṃ vahati ||GAss_477|| yad-avadhi vivṛddha-mātrā vikasita-kusumotkarā śaṇa-śreṇī | pītāṃśuka-priyeyaṃ tadavadhi pallī-pateḥ putrī ||GAss_478|| yamunā-taraṅga-taralaṃ na kuvalayaṃ kusuma-lāvi tava sulabham | yadi saurabhānusārī jhaṅkārī bhramati na bhramaraḥ ||GAss_479|| iti vibhāvyākhyā-sametā ya-kāra-vrajyā || ra--kāra-vrajyā rājyābhiṣeka-salila-kṣālita-mauleḥ kathāsu kṛṣṇasya | garva-bhara-mantharākṣī paśyati pada-paṅkajaṃ rādhā ||GAss_490|| rati-kalaha-kupita-kāntā-kara-cikurākarṣa-mudita-gṛha-nātham | bhavati bhavanaṃ tad anyat prāg-vaṃśaḥ parṇa-śālā vā ||GAss_491|| rogo rājāyata iti janavādaṃ satyam adya kalayāmi | ārogya-pūrvakaṃ tvayi talpa-prāntāgate subhaga ||GAss_492|| ruddha-svarasa-prasarasyālibhir agre nataṃ priyaṃ prati me | srotasa iva nimnaṃ prati rāgasya dviguṇa āvegaḥ ||GAss_493|| rūpam idaṃ kāntir asāv ayam utkarṣaḥ suvarṇa-racaneyam | durgata-militā lalite bhramasi pratimandira-dvāram ||GAss_494|| racite nikuñja-patrair bhikṣuka-pātre dadāti sāvajñam | paryuṣitam api sutīkṣṇa-śvāsa-kaduṣṇaṃ vadhūr annam ||GAss_495|| rakṣati na khalu nija-sthitim alaghuḥ sthāpayati nāyakaḥ sa yathā | tiṣṭhati tathaiva tad-guṇa-viddheyaṃ hāra-yaṣṭhir iva ||GAss_496|| rājasi kṛśāṅgi maṅgala-kalaśī sahakāra-pallaveneva | tenaiva cumbita-mukhī prathamāvirbhūta-rāgeṇa ||GAss_497|| rūpa-guṇa-hīna-hāryā bhavati laghur dhūlir anila-capaleva | prathayati pṛghu-guṇa-neyā taruṇī taraṇir iva garimāṇam ||GAss_498|| rāge nave vijṛmbhati viraha-krama-manda-manda-mandākṣe | sasmita-salajjam īkṣitam idam iṣṭaṃ siddham ācaṣṭe ||GAss_499|| roṣo 'pi rasavatīnāṃ na karkaśo vā cirānubandhī vā | varṣāṇām upalo 'pi hi susnigdhaḥ kṣaṇika-kalpaś ca ||GAss_500|| rodanam etad dhanyaṃ sakhi kiṃ bahu mṛtyur api mamānarghaḥ | svapneneva hi vihito nayana-mano-hāriṇā tena ||GAss_501|| roṣeṇaiva mayā sakhi vakro 'pi granthilo 'pi kaṭhino 'pi | ṛjutām anīyatāyaṃ sadyaḥ svedena vaṃśa iva ||GAss_502|| rajanīm iyam upanetuṃ pitṛ-prasūḥ prathamam upatasthe | rañjayati svayam induṃ kunāyakaṃ duṣṭa-dūtīva ||GAss_503|| iti vibhāvyākhyā-sametā ra-kāra-vrajyā || la-kāra-vrajyā lagnāsi kṛṣṇa-vartmani susnigdhe varti hanta dagdhāsi | ayam akhila-nayana-subhago nu bhukta-muktāṃ punaḥ spṛśati ||GAss_504|| lakṣmīḥ śikṣayati guṇān amūn punar durgatir vidhūnayati | pūrṇo bhavati suvṛttas tuṣāra-rucir apacaye vakraḥ ||GAss_505|| lūnā-tantu-niruddha-dvāraḥ śūnyālayaḥ patat-patagaḥ | pathike tasminn añcala-pihita-mukho roditīva sakhi ||GAss_506|| lagnaṃ jaghane tasyāḥ suviśāle kalita-kari-kara-krīḍe | vapre saktaṃ dvipam iva śṛṅgāras tvāṃ vibhūṣayati ||GAss_507|| liptaṃ na mukhaṃ nāṅgaṃ na pakṣatī na caraṇāḥ parāgeṇa | aspṛśateva nalinyā vidagdha-madhupena madhu pītam ||GAss_508|| lagnaṃ jaghane tasyāḥ śuṣyati nakha-lakṣma mānasaṃ ca mama | bhuktam aviśadam avedanam idam adhika-sarāga-sābādham ||GAss_509|| lajjayitum akhila-gopī-nipīta-manasaṃ madhudviṣaṃ rādhā | ajñeva pṛcchati kathāṃ śambhor dayitārdha-tuṣṭasya ||GAss_510|| lakṣmī-niḥśvāsānala-piṇḍī-kṛta-dugdha-jaladhi-sāra-bhujaḥ | kṣīra-nidhi-tīra-sudṛśo yaśāṃsi gāyanti rādhāyāḥ ||GAss_511|| līlāgārasya bahiḥ sakhīṣu caraṇātithau mayi priyayā | prakaṭīkṛtaḥ prasādo dattvā vātāyane vyajanam ||GAss_512|| iti vibhāvyākhyā-sametā la-kāra-vrajyā || va-kāra-vrajyā varṇa-hṛtir na lalāṭe na lulitam aṅgaṃ na cādhare daṃśaḥ | utpalam ahāri vāri ca na spṛṣṭam upāya-catureṇa ||GAss_513|| vividhāyudha-vraṇārbuda-viṣame vakṣaḥ-sthale priyatamasya | śrīr api vīra-vadhūr api garvotpulakā sukhaṃ svapiti ||GAss_518|| vaimukhye'pi vimuktāḥ śarā ivānyāya-yodhino vitanoḥ | bhindanti pṛṣṭha-patitāḥ priya hṛdayaṃ mama tava śvāsāḥ ||GAss_519|| vyaktam adhunā sametaḥ khaṇḍo madirākṣi daśana-vasane te | yan nava-sudhaika-sāre lobhini tat kim api nādrākṣam ||GAss_520|| vījayator anyonyaṃ yūnor viyutāni sakala-gātrāṇi | san maitrīva śroṇī paraṃ nidāghe'pi na vighaṭitā ||GAss_521|| vyāroṣaṃ māninyās tamo divaḥ kāsaraṃ kalam abhūmeḥ | baddham aliṃ ca nalinyāḥ prabhāta-sandhyāpasārayati ||GAss_522|| vakṣasi vijṛmbhamāṇe stana-bhinnaṃ truṭati kañcukaṃ tasyāḥ | pūrva-dayitānurāgas tava hṛdi na manāg api truṭati ||GAss_523|| vyaktim avekṣya tad anyāṃ tasyām eveti viditam adhunā tu | harmya-hari-mukham iva tvām ubhayoḥ sādhāraṇaṃ vedmi ||GAss_524|| vyajanasyeva samīpe gatāgatais tāpa-hāriṇo bhavataḥ | añcalam iva cañcalatāṃ mama sakhyāḥ prāpitaṃ cetaḥ ||GAss_525|| vitarantī rasam antar mamārdra-bhāvaṃ tanoṣi tanu-gātri | antaḥ-salilā sarid iva yan nivasasi bahir adṛśyāpi ||GAss_526|| vihita-vividhānubandho mānonnatayāvadhīrito mānī | labhate kutaḥ prabodhaṃ sa jāgaritvaiva nidrāṇaḥ ||GAss_527|| vrīḍā-vimukhīṃ vīta-snehām āśaṅkya kāku-vāṅ-madhuraḥ | premārdra-sāparādhāṃ diśati dṛśaṃ vallabhe bālā ||GAss_528|| vakṣaḥ-praṇayini sāndra-śvāse vāṅ-mātra-subhaṭi ghana-gharme | sutanu lalāṭa-niveśita-lalāṭike tiṣṭha vijitāsi ||GAss_529|| vicarati paritaḥ kṛṣṇe rādhāyāṃ rāga-capala-nayanāyām | daśa-dig-vedha-viśuddhaṃ viśikhaṃ vidadhāti viṣameṣuḥ ||GAss_530|| vimukhe caturmukhe śritavati cānīśa-bhāvam īśe'pi | magna-mahī-nistāre hariḥ paraṃ stabdha-romābhūt ||GAss_532|| vāpī-kacche vāsaḥ kaṇṭaka-vṛtayaḥ sajāgarā bhramarāḥ | ketaka-viṭapa kim etair nanu vāraya mañjarī-gandham ||GAss_533|| vicalasi mugdhe vidhṛtā yathā tathā viśasi hṛdaya-madaye me | śaktiḥ prasūna-dhanuṣaḥ prakampa-lakṣyaṃ spṛśantīva ||GAss_534|| vihitaāsama-śara-samaro jita-gāṅgeya-cchaviḥ kṛtāṭopaḥ | puruṣāyite virājati dehas tava sakhi śikhaṇḍīva ||GAss_535|| vṛti-vivara-nirgatasya pramadā-bimbādharasya madhu pibate | avadhīrita-pīyūṣaḥ spṛhayati devādhirājo 'pi ||GAss_536|| vāsita-madhuni vadhūnām avataṃse mauli-maṇḍane yūnām | vilasati sā puru-kusume madhupīva vana-prasūneṣu ||GAss_537|| vrīḍā-prasaraḥ prathamaṃ tad anu ca rasa-bhāva-puṣṭa-ceṣṭeyam | javanī-vinirgamād anu naṭīva dayitā mano harati ||GAss_538|| vāsasi haridrayeva tvayi gaurāṅgyā niveśito rāgaḥ | piśunena so 'panītaḥ sahasā patatā jaleneva ||GAss_539|| viṣvag-vikāsi-saurabha-rāgāndha-vyāgha-bādhanīyasya | kvacid api kuraṅga bhavato nābhīm ādāya na sthānam ||GAss_540|| vaṭa-kuṭaja-śāla-śālmali-rasāla-bahu-sāra-sindhu-vārāṇām | asti bhidā malayācala-sambhava-saurabhya-sāmye'pi ||GAss_541|| vinihita-kaparda-koṭiṃ cāpala-doṣeṇa śaṅkaraṃ tyaktvā | vaṭam ekam anusarantī jāhnavi luṭhasi prayāga-taṭe ||GAss_542|| veda caturṇāṃ kṣaṇadā praharāṇāṃ saṅgamaṃ viyogaṃ ca | caraṇānām iva kūrmī saṅkocam api prasāram api ||GAss_543|| vṛti-vivareṇa viśantī subhaga tvām īkṣituṃ sakhī dṛṣṭiḥ | harati yuva-hṛdaya-pañjara-madhyasthā manmatheṣur iva ||GAss_544|| vipaṇitulā-sāmānye mā gaṇayainaṃ nirūpaṇe nipuṇa | dharma-ghaṭo 'sāv adharīkaroti laghum upari nayati gurum ||GAss_545|| vāsara-gamyam anūror ambaram avanī ca vāmanaika-padam | jaladhir api potalaṅghyaḥ satāṃ manaḥ kena tulayāmaḥ ||GAss_546|| vitata-tamo-maṣilekhālakṣmotsaṅga-sphuṭāḥ kuraṅgākṣi | patrākṣara-nikarā iva tārā nabhasi prakāśante ||GAss_547|| vividhāṅga-bhaṅgiṣu gurur nūtana-śiṣyāṃ manobhavācāryaḥ | vetra-latayeva bālāṃ talpe nartayati rata-rītyā ||GAss_548|| viparītam api rataṃ te sroto nadyā ivānukūlam idam | taṭa-tarum iva mama hṛdayaṃ samūlam api vegato harati ||GAss_549|| vaibhava-bhājāṃ dūṣaṇam api bhūṣaṇa-pakṣa eva nikṣiptam | ugṇam ātmanām adharmaṃ dveṣaṃ ca gṛṇanti kāṇādāḥ ||GAss_550|| vakrāḥ kapaṭa-snigdhāḥ malināḥ karṇāntike prasajjantaḥ | kaṃ vañcayanti na sakhe khalāś ca gaṇikā-kaṭākṣāś ca ||GAss_551|| vidyuj-jvālā-valayita-jaladhara-piṭharodarād viniryānti | viśadaudana-dyuti-muṣaḥ preyasi payasā samaṃ karakāḥ ||GAss_552|| vyajanādibhir upacāraiḥ kiṃ maru-pathikasya gṛhiṇi vihitair me | tāpas tvad-ūru-kadalī-dvaya-madhye śānti-mayam eti ||GAss_553|| vaiguṇye'pi hi mahatā vinirmitaṃ bhavati karma śobhāyai | durvaha-nitamba-mantharam api harati nitambinī-nṛtyam ||GAss_554|| vīkṣya satīnāṃ gaṇane rekhām ekāṃ tayā sva-nāmāṅkām | santu yuvāno hasituṃ svayam evāpāri nāvaritum ||GAss_555|| vindhyācala iva dehas tava vividhāvarta-narmada-nitambaḥ | sthagayati gatiṃ muner api sambhāvita-ravi-ratha-stambhaḥ ||GAss_556|| vṛti-bhañjana gañjana-saha nikāmam uddāma durnayārāma | paravāṭī-śata-lampaṭa duṣṭa-vṛṣa smarasi geham api ||GAss_557|| vaṃśāvalambanaṃ yad yo vistāro guṇasya yāvanatiḥ | taj jālasya khalasya ca nijāṅka-supta-praṇāśāya ||GAss_558|| vindhya-mahīdhara-śikhare mudira-śreṇī-kṛpāṇa-mayam anilaḥ | udyad-vidyuj-jyotiḥ pathika-vadhāyaiva śātayati ||GAss_559|| vyālambamāna-veṇī-dhuta-dhūli prathamam aśrubhir dhautam | āyātasya padaṃ mama gehinyā tad anu salilena ||GAss_560|| vakṣaḥ-sthala-supte mama mukham upadhātuṃ na maulim ālabhase | pīnottuṅga-stana-bhara-dūrī-bhūtaṃ rata-śrāntau ||GAss_561|| vadana-vyāpārāntarbhāvād anuraktamānayantī tvam | dūti satī-nāśārthaṃ tasya bhujaṅgasya daṃṣṭrāsi ||GAss_562|| iti vibhāvyākhyā-sametā va-kāra-vrajyā || śa-kāra-vrajyā śrīr api bhujaṅga-bhoge mohana-vijñena śīlitā yena | so 'pi hariḥ puruṣo yadi puruṣā itare'pi kiṃ kurmaḥ ||GAss_563|| śaṅke yā sthairyamayī ślathayati bāhū manobhavasyāpi | darpa-śilām iva bhavatīṃ kataras taruṇo vicālayati ||GAss_564|| śārdūla-nakhara-bhaṅgura kaṭhoratara-jāta-rūpa-racano 'pi | bālānām api bālāsā yasyās tvam api hṛdi vasasi ||GAss_565|| śruta eva śruti-hāriṇi rāgotkarṣeṇa kaṇṭham adhivasati | gīta iva tvayi madhure karoti nārtha-grahaṃ sutanuḥ ||GAss_566|| śrīḥ śrī-phalena rājyaṃ tṛṇa-rājenālpa-sāmyato labdham | kucayoḥ samyak-sāmyād gato ghaṭaś cakravartitvam ||GAss_567|| śroṇī bhūmāv aṅke priyo bhayaṃ manasi pati-bhuje mauliḥ | gūḍhaśvāso vadane suratam idaṃ cet tṛṇaṃ tridivam ||GAss_568|| śliṣyann iva cumbann iva paśyann iva collikhann ivātṛptaḥ | dadhad iva hṛdayasyāntaḥ smarāmi tasyā muhur jaghanam ||GAss_569|| śirasi caraṇa-prahāraṃ pradāya niḥsāryatāṃ sa te tad api | cakrāṅkito bhujaṅgaḥ kāliya iva sumukhi kālindyāḥ ||GAss_570|| śocyaiva sā kṛśāṅgī bhūtimayī bhavatu guṇamayī vāpi | snehaika-vaśya bhavatā tyaktā dīpena vartir iva ||GAss_571|| śuka iva dāru-śalākā-piñjaram anudivasa-vardhamāno me | kṛntati dayitā-hṛdayaṃ śokaḥ smara-viśikha-tīkṣṇa-mukhaḥ ||GAss_572|| śrutvākasmika-maraṇaṃ śuka-sūnoḥ sakala-kautukaika-nidheḥ | jñāto gṛhiṇī-vinaya-vyaya āgatyaiva pathikena ||GAss_573|| śīlita-bhujaṅga-bhogā kroḍenābhuddhṛtāpi kṛṣṇena | acalaiva kīrtyate bhūḥ kim aśakyaṃ nāma vasumatyāḥ ||GAss_574|| śyāmā vilcana-harī bāleyaṃ manasi hanta sajjantī | lumpati pūrva-kalatraṃ dhūma-latā bhitti-citram iva ||GAss_575|| śataśo gatir āvṛttiḥ śataśaḥ kaṇṭhāvalambanaṃ śataśaḥ | śataśo yāmīti vacaḥ smarāmi tasyāḥ pravāsa-dine ||GAss_576|| śruta-para-puṣṭa-ravābhiḥ pṛṣṭo gopībhir abhimataṃ kṛṣṇaḥ | śaṃsati vaṃśa-stanitaiḥ stana-vinihita-locano 'numatam ||GAss_577|| śaṅkara-śirasi niveśita-padeti mā garvam udvahendu-kale | phalam etasya bhaviṣyati tava caṇḍī-caraṇa-reṇumṛjā ||GAss_578|| śākhi-śikhare samīraṇa-dolāyita-nīḍa-nirvṛtaṃ vasati | karmaika-śarāṇam agaṇita-bhayam aśithila-keli khaga-mithunam ||GAss_579|| śuka surata-samara-nārada hṛdaya-rahasyaika-sāra sarvajña | guru-jana-samakṣa-mūka prasīda jambū-phalaṃ dalaya ||GAss_580|| śirasā vahasi kapardaṃ rudra ruditvāpi rajatam arjayasi | asyāpy udarasyārdhaṃ bhajatas tava vetti kas tattvam ||GAss_581|| śrotavyaiva sudheva śvetāṃśu-kaleva dūra-dṛśyaiva | duṣṭa-bhujaṅga-parīte tvaṃ ketaki na khalu naḥ spṛśyā ||GAss_582|| śravaṇopanīta-guṇayā samarpayantyā praṇamya kusumāni | madana-dhanur-latayeva tvayā vaśaṃ dūti nīto 'smi ||GAss_583|| śākhoṭaka-śākhoṭaja-vaikhānasa-karaṭa-pūjya raṭa suciram | nādara-padam iha gaṇakāḥ pramāṇa-puruṣo bhavān ekaḥ ||GAss_584|| śaśi-rekhopama-kāntes tavānya-pāṇi-grahaṃ prayātāyāḥ | madanāsi-putrikāyā ivāṅga-śobhāṃ kadarthayati ||GAss_585|| śaithilyena bhṛtā api bhartuḥ kāryaṃ tyajanti na suvṛttāḥ | balinākṛṣṭe bāhau valayāḥ kūjanti dhāvanti ||GAss_586|| iti vibhāvyākhyā-sametā śa-kāra-vrajyā | ṣa-kāra-vrajyā ṣaṭ-caraṇa-kīṭa-juṣṭaṃ parāga-ghuṇa-pūrṇam āyudhaṃ tyaktvā | tvāṃ muṣṭimeya-madhyām adhunā śaktiṃ smaro vahati ||GAss_587|| iti vibhāvyākhyā-sametā ṣa-kāra-vrajyā | sa-kāra-vrajyā sā divasa-yogya-kṛtya-vyapadeśā kevalaṃ gṛhiṇī | dvitither divasasya parā tithir iva sevyā niśi tvam asi ||GAss_588|| stana-nūtana-nakha-lekhālambī tava gharma-bindu-sandohaḥ | ābhāti paṭṭa-sūtre praviśann iva mauktika-prasaraḥ ||GAss_589|| saubhāgya-garvam ekā karotu yūthasya bhūṣaṇaṃ kariṇī | atyāyām avator yā madāndhayor madhyam adhivasati ||GAss_590|| sva-caraṇa-pīḍānumita-tvan-mauli-rujā-vinīta-mātsaryā | aparāddhā subhaga tvāṃ svayam aham anunetum āyātā ||GAss_591|| snehamayān pīḍayataḥ kiṃ cakreṇāpi tailakārasya | cālayati pārthivān api yaḥ sa kulālaḥ paraṃ cakrī ||GAss_592|| sarale na veda bhavatī bahu-bhaṅgā bahu-rasā bahu-vivartā | gatir asatī-netrāṇāṃ premṇāṃ srotasvatīnāṃ ca ||GAss_593|| sakhi madhyāhna-dvi-gu;na-dyumaṇi-kara-śreṇi-pīḍitā chāyā | majjitum ivāla-vāle paritas taru-mūlam āśrayati ||GAss_594|| sakhi śṛṇu mama priyo 'yaṃ gehaṃ yenaiva vartmanāyātaḥ | tan-nagara-grāma-nadīḥ pṛcchati samam āgatān anyān ||GAss_595|| sāyaṃ ravir analam asau madana-śaraṃ sa ca viyoginī-cetaḥ | idam api tamaḥ-samūhaṃ so 'pi nabho nirbharaṃ viśati ||GAss_596|| smara-samara-samaya-pūrita-kambhu-nibho dviguṇa-pīna-gala-nālaḥ | śīrṇa-prāsādopari jigīṣur iva kala-ravaḥ kvaṇati ||GAss_597|| sphurad-adharam aviratāśru dhvani-rodhotkampa-kucam idaṃ ruditam | jānūpanihita-hasta-nyasta-mukhaṃ dakṣiṇa-prakṛteḥ ||GAss_598|| svayam upanītair aśanaiḥ puṣṇantī nīḍa-nirvṛtaṃ dayitam | sahaja-prema-rasajñā subhagā-garvaṃ bakī vahatu ||GAss_599|| sva-rasena badhnatāṃ karam ādāne kaṇṭakotkarais tudatām | piśunānāṃ panasānāṃ koṣābhogo 'py aviśvāsyaḥ ||GAss_600|| saubhāgyaṃ dākṣiṇyān nety upadiṣṭaṃ hareṇa taruṇīnām | vāmārdham eva devyāḥ sva-vapuḥ-śilpe niveśayatā ||GAss_601|| subhaga sva-bhavana-bhittau bhavatā saṃmardya pīḍitā sutanuḥ | sā pīḍayaiva jīvati dadhatī vaidyeṣu vidveṣam ||GAss_602|| sā guṇa-mayī svabhāva-svacchā sutanuḥ kara-grahāyattā | bhramitā bahu-mantra-vidā bhavatā kāśmīra-māleva ||GAss_603|| sa-vrīḍa-smita-subhage spṛṣṭāspṛṣṭeva kiṃcid apayāntī | apasarasi sundari yathā yathā tathā spṛśasi mama hṛdayam ||GAss_604|| sakhi sukhayaty avakāśa-prāptaḥ preyān yathā tathā na gṛhī | vātād avāritād api bhavati gavākṣānilaḥ śītaḥ ||GAss_605|| satatam aruṇita-mukhe sakhi nigirantī garalam iva girāṃ gumpham | avagaṇitauṣadhi-mantrā bhujaṅgi raktaṃ virañjayasi ||GAss_606|| sthala-kamala-mugdha-vapuṣā sātaṅkāṅka-sthitaika-caraṇena | āśvāsayati visinyāḥ kūle visa-kaṇṭhikā śapharam ||GAss_607|| sa-nakha-padam adhika-gauraṃ nābhī-mūlaṃ niraṃśukaṃ kṛtvā | anayā sevita pavana tvaṃ kiṃ kṛta-malaya-bhṛgupātaḥ ||GAss_608|| sarvāṅgam arpayantī lolā suptaṃ śrameṇa śayyāyām | alasam api bhāgyavantaṃ bhajate puruṣayiteva śrīḥ ||GAss_609|| suditaṃ tad eva yatra smāraṃ smāraṃ viyoga-duḥkhāni | āliṅgati sā gāḍhaṃ punaḥ punar yāminī-prathame ||GAss_610|| sāntar-bhayaṃ bhujiṣyā yathā yathācarati samadhikāṃ sevām | sāśaṅka-serṣya-sabhayā tathā tathā gehinī tasya ||GAss_611|| sundari darśayati yathā bhavad-vipakṣasya tat-sakhī kāntim | patati tathā mama dṛṣṭis tvad-eka-dāsasya sāsūyā ||GAss_612|| svādhīnair adhara-vraṇa-nakhāṅka-patrāvalopa-dina-śayanaiḥ | subhagā subhagety anayā sakhi nikhilā mukharitā pallī ||GAss_613|| sarita iva yasya gehe śuṣyanti viśāla-gotrajā nāryaḥ | kṣārāsv eva sa tṛpyati jala-nidhi-laharīṣu jalada iva ||GAss_614|| sakala-kaṭakaika-maṇḍani kaṭhinī-bhūtāśaye śikhara-danti | giribhuva iva tava manye manaḥ śilā samabhavac caṇḍi ||GAss_615|| sakhi duravagāha-gahano vidadhāno vipriyaṃ priya-jane'pi | khala iva durlakṣyas tava vinata-mukhasyopari sthitaḥ kopaḥ ||GAss_616|| sveda-sacela-snātā sapta-padī sapta maṇḍalīr yāntī | sa-madana-dahana-vikārā manoharā vrīḍitā namati ||GAss_617|| surasa-pravartamānaḥ saṅghāṭo 'yaṃ samāna-vṛttānām | etyaiva bhinna-vṛttair bhaṅguritaḥ kāvya-sarga iva ||GAss_618|| sarvāsām eva sakhe paya iva surataṃ manohāri | tasyā eva punaḥ punar āvṛttau dugdham iva madhuram ||GAss_619|| svapne'pi yāṃ na muñcasi yā te'nugrāhiṇī hṛdi-sthāpi | duṣṭāṃ na buddhim iva tāṃ gūḍha-vyabhicāriṇīṃ vetsi ||GAss_620|| saparāvṛti carantī vāty eva tṛṇaṃ mano 'navadyāṅgi | harasi kṣipasi taralayasi bhramayasi tolayasi pātayasi ||GAss_621|| sā bahu-lakṣaṇa-bhāvā strī-mātraṃ veti kitava tava tulyam | koṭir varāṭikā vā dyūta-vidheḥ sarva eva paṇaḥ ||GAss_622|| sā viraha-dahana-dūnā mṛtvā mṛtvāpi jīvati varākī | śārīva kitava bhavatānukūlitā pātitākṣeṇa ||GAss_623|| sparśād eva svedaṃ janayati na ca me dadāti nidrātum | pirya iva jaghanāṃśukam api na nidāghaḥ kṣaṇam api kṣamate ||GAss_624|| sā bhavato bhāvanayā samaya-viruddhaṃ manobhavaṃ bālā | nūtana-lateva sundara dohada-śaktyā phalaṃ vahati ||GAss_625|| spṛśati nakhair na ca vilikhati sicayaṃ gṛhṇāti na ca vimocayati | na ca muñcati na ca madayati nayati niśāṃ sā na nidrāti ||GAss_626|| stana-jaghana-dvayam asyā laṅghita-madhyaḥ sakhe mama kaṭākṣaḥ | nojjhati rodhasvatyās taṭa-dvayaṃ tīrtha-kāka iva ||GAss_627|| sa-vrīḍa-smita-manda-śvasitaṃ māṃ mā spṛśeti śaṃsantyā | ākopam etya vātāyanaṃ pidhāya sthitaṃ priyayā ||GAss_628|| sa-kara-grahaṃ sa-ruditaṃ sākṣepaṃ sa-nakha-muṣṭi sa-jigīṣam | tasyāḥ surataṃ surataṃ prājāpatya-kratur ato 'nyaḥ ||GAss_629|| sakhi na khalu nimalānāṃ vidadhaty abhidhānam api mukhe malināḥ | kenāśrāvi pikānāṃ kuhūṃ vihāyetaraḥ śabdaḥ ||GAss_630|| svalpā iti rāma-balair ye nyastā nāśaye payo-rāśeḥ | te śailāḥ sthitimanto hanta laghimnaiva bahu-mānaḥ ||GAss_631|| sā śyāmā tanvaṅgī dahatā śītopacāra-tīvreṇa | viraheṇa pāṇḍimānaṃ nītā tuhinena dūrvaiva ||GAss_632|| sunirīkṣita-niścala-kara-vallabha-dhārā-jalokṣitā na tathā | sotkampena mayā sakhi dṛṣṭā sā mādyati sma yathā ||GAss_633|| sakhi moghīkṛta-madane pativrate kas tavādaraṃ kurute | nāśrauṣīr bhagavān api sa kāma-viddho haraḥ pūjyaḥ ||GAss_634|| sā mayi na dāsa-buddhir na ratir nāpi trapā na viśvāsaḥ | hanta nirīkṣya navoḍhāṃ manye vayam apiryā jātāḥ ||GAss_635|| sucirāyāte gṛhiṇī niśi bhuktā dina-mukhe vidagdheyam | dhavala-nakhāṅkaṃ nija-vapur akuṅkumārdraṃ na darśayati ||GAss_636|| stana-jaghanoru-praṇayī gāḍhaṃ lagno niveśita-snehaḥ | priya kāla-pariṇatir iyaṃ virajyase yan nakhāṅka iva ||GAss_637|| sā vicchāyā niśi niśi sutanur bahu-tuhina-śītale talpe | jvalati tvadīya-virahād oṣadhir iva himavataḥ pṛṣṭhe ||GAss_638|| sā nīrase tava hṛdi praviśati niryāti na labhate sthairyam | sundara sakhī divasakara-bimbe tuhināṃśu-rekheva ||GAss_639|| sukumāratvaṃ kāntir nitānta-saraatvam āntarāś ca guṇāḥ | kiṃ nāma nendulekhe śaśa-graheṇaiva tava kathitam ||GAss_640|| saurabhya-mātra-manasām āstāṃ malaya-drumasya na viśeṣaḥ | dharmārthināṃ tathāpi sa mṛgyaḥ pūjārtham aśvatthaḥ ||GAss_641|| saṃvāhayati śayānaṃ yathopavījayati gṛhapatiṃ gṛhiṇī | gṛha-vṛti-vivara-niveśita-dṛśas tathāśvāsanaṃ yūnaḥ ||GAss_642|| satyaṃ svalpa-guṇeṣu stabdhā sadṛśe punar bhujaṅge sā | arpita-koṭiḥ praṇamati sundara hara-cāpa-yaṣṭir iva ||GAss_643|| sarvaṃsahāṃ mahīm iva vidhāya tāṃ bāṣpa-vāribhiḥ pūrṇām | bhavanāntara-mayam adhunā saṅkrāntas te guruḥ premā ||GAss_644|| sambhavati na khalu rakṣā sarasānāṃ prakṛti-capala-caritānām | anubhavati hara-śirasy api bhujaṅga-pariśīlanaṃ gaṅgā ||GAss_645|| sulabheṣu kamala-kesara-ketaka-mākanda-kunda-kusumeṣu | vāñchati manorathāndhā madhupī smara-dhanuṣi guṇī-bhāvam ||GAss_646|| sā lajjitā sapatnī kupitā bhītaḥ priyaḥ sakhī sukhitā | bālāyāḥ pīḍāyāṃ nidānite jāgare vaidyaiḥ ||GAss_647|| sucirāgatasya saṃvāhana-cchalenāṅgam aṅgam āliṅgya | puṣyati ca māna-carcāṃ gṛhiṇī saphalayait cotkalikām ||GAss_648|| sā sarvathaiva raktā rāgaṃ guñjeva na tu mukhe vahati | vacana-paṭos tava rāgaḥ kevalam āsye śukasyeva ||GAss_649|| sāyaṃ kānta-bhujāntara-patitā rati-nīta-sakala-rajanīkā | uṣasi dadatī pradīpaṃ sakhībhir upahasyate bālā ||GAss_650|| sā tīkṣṇa-māna-dahanā mahataḥ snehasya durlabhaḥ pākaḥ | tvāṃ darvīm iva dūti prayāsayann asmi viśvastaḥ ||GAss_651|| sneha-kṣatir jigīṣā samaraḥ prāṇa-vyayāvadhiḥ kariṇām | na vitanute kam anarthaṃ dantini tava yauvanodbhaṭaḥ ||GAss_652|| sadanād apaiti dayito hasati sakhī viśati gharaṇim iva bālā | jvalati sapatnī kīre jalpati mugdhe prasīdati ||GAss_653|| saṅkucitāṅgīṃ dviguṇāṃśukāṃ mano-mātra-visphuran-madanām | dayitāṃ bhajāmi mugdhām iva tuhina tava prasādena ||GAss_654|| sakhi lagnaiva vasantī sadāśaye mahati rasa-maye tasya | bāḍava-śikheva sindhor na manāg apy ārdratāṃ bhajasi ||GAss_655|| sakhi mihirodgamanādi-pramodam apidhāya so 'yam avasāne | bandhyo 'vadhi-vāsara iva tuṣāra-divasaḥ kadarthayati ||GAss_656|| sura-bhavane taruṇābhyāṃ parasparākṛṣṭa-dṛṣṭi-hṛdayābhyām | devārcanārtham udyatam anyonyasyārpitaṃ kusumam ||GAss_657|| sāyaṃ kuśeśayāntar-madhupānāṃ niryatāṃ nādaḥ | mitra-vyasana-viṣaṇṇaiḥ kamalair ākranda iva muktaḥ ||GAss_658|| sumahati manyu-nimitte mayaiva vihite'pi vepamānoruḥ | na sakhīnām api rudatī mamaiva vakṣaḥ-sthale patitā ||GAss_659|| subhaga vyajana-vicālana-śithila-bhujābhūd iyaṃ vayasyāpi | udvartanaṃ na sakhyāḥ samāpyate kiñcid apagaccha ||GAss_660|| sa-vrīḍā nakha-radanārpaṇeṣu kupitā pragāḍham aciroḍhā | bahu-yācñā-caraṇa-graha-sādhyā roṣeṇa jāteyam ||GAss_661|| sugṛhīta-malina-pakṣā laghavaḥ para-bhedinaḥ paraṃ tīkṣṇāḥ | puruṣā api viśikhā api guṇa-cyutāḥ kasya na bhayāya ||GAss_662|| sva-kapolena prakaṭīkṛtaṃ pramattatva-kāraṇaṃ kim api | dviradasya durjanasya ca madaṃ cakāraiva dānam api ||GAss_663|| satyaṃ patir avidagdhaḥ sā tu sva-dhiyaiva nidhuvane nipuṇā | mārttikam ādhāya guruṃ dhanur adhigatam ekalavyena ||GAss_664|| saubhāgya-mānavān sa tvayāvadhīryāpamānam ānītaḥ | svaṃ viraha-pāṇḍimānaṃ bhasma-snānopamaṃ tanute ||GAss_665|| sakhi mama karañja-tailaṃ bahu-sandeśaṃ praheṣyasīty uditā | śvaśura-gṛha-gamana-militaṃ bāṣpa-jalaṃ saṃvṛṇoty asatī ||GAss_666|| sandarśayanti sundari kulaṭānāṃ tamasi vitatam avikalpe | maulimaṇidīpa-kalikā varti-nibhā bhogino 'dhvānam ||GAss_667|| sarvaṃ vanaṃ tṛṇālyā pihitaṃ pītāḥ sitāṃśu-ravi-tārāḥ | pradhvaṃsāḥ panthāno malinenodgamya meghena ||GAss_668|| samyag aniṣpannaḥ san yo 'rthas tvarayā svayaṃ sphuṭīkriyate | sa vyaṅga eva bhavati prathamo vinatā-tanūja iva ||GAss_669|| sajjana eva hi vidyā śobhanāyai bhavati durjane moghā | na vidūra-darśanatayā kaiścid upādīyate gṛdhraḥ ||GAss_670|| subhagaṃ vadati janas taṃ nija-patir iti naiṣa rocate mahyam | pīyūṣe'pi hi bheṣaja-bhāvopanate bhavaty aruciḥ ||GAss_671|| saudha-gavākṣa-gatāpi hi dṛṣṭis taṃ sthiti-kṛta-prayatnam api | hima-giri-śikhara-skhalitā gaṅgevairāvataṃ harati ||GAss_672|| saha-gharma-cāriṇī mama paricchadaḥ sutanu neha sandehaḥ | na tu sukhayati tuhina-dina-cchatra-cchāyeva sajjantī ||GAss_673|| sakala-guṇaika-niketana dānava-vāsena gharaṇiruharājaḥ | jāto 'si bhūtale tvaṃ satām anādeya-phala-kusumaḥ ||GAss_674|| sundari tāṭaṅkamayaṃ cakram ivodvahati tāvake karṇe | nipatati nikāma-tīkṣṇaṃ kaṭākṣa-bāṇo 'rjuna-praṇayī ||GAss_675|| svādhīnaiva phala-rddhir janopajīvyatvam ucchraya-cchāyā | sat-puṃso maru-bhūruha iva jīvana-mātram āśāsyam ||GAss_676|| santāpa-moha-kampān sampādayituṃ nihantum api jantūn | sakhi durjanasya bhūtiḥ prasarati dūraṃ jvarasyeva ||GAss_677|| sukhayitatarāṃ na rakṣati paricaya-leśaṃ gaṇāṅganeva śrīḥ | kuka-kāminīva nojjhati vāg-devī janma-janmāpi ||GAss_678|| sva-sadana-nikaṭe nalinīm abhinava-jāta-cchadāṃ nirīkṣyaiva | hā gṛhiṇīti pralapaṃś cirāgataḥ sakhi patiḥ patitaḥ ||GAss_679|| saci caturānana-bhāvād vaimukhyaṃ kvāpi naiva darśayati | ayam eka-hṛdaya eva druhiṇa iva priyatamas tad api ||GAss_680|| satyaṃ madhuro niyataṃ vakro nūnaṃ kalādharo dayitaḥ | sa tu veda na dvitīyām akalaṅkaḥ pratipad-indur iva ||GAss_681|| sva-sthānād api vicalati majjati jaladhau ca nīcam api bhajate | nija-pakṣa-rakṣaṇa-manāḥ sujano maināka-śaila iva ||GAss_682|| saṃvṛṇu bāṣpa-jalaṃ sakhi dṛśam uparajyāñjanena valayainām | dayitaḥ paśyatu pallava-paṅkajayor yugapad eva rucam ||GAss_683|| sā pāṇḍu-durbalāṅgī nayasi tvaṃ yatra yāti tatraiva | kaṭhinīva kaitava-vido hasta-graha-mātra-sādhyā te ||GAss_684|| sakhi viśva-gañjanīyā lakṣmīr iva kamala-mukhi kadaryasya | tvaṃ pravayaso 'sya rakṣā-vīkṣaṇa-mātropayogyāsi ||GAss_685|| iti vibhāvyākhyā-sametā sa-kāra-vrajyā | ha-kāra-vrajyā hṛdayajñayā gavākṣe visadṛkṣaṃ kim api kūjitaṃ sakhyā | yat kalaha-bhinna-talpā bhaya-kapaṭād eti māṃ sutanu ||GAss_686|| harati hṛdayaṃ śalākā-nihito 'ñjana-tantur eṣa sakhi mugdhe | locana-bāṇa-mucāntar-bhrūdhanuṣā kiṇa ivollikhitaḥ ||GAss_687|| hasasi caraṇa-prahāre talpād apasārito bhuvi svapiṣi | nāsadṛśe'pi kṛte priya mama hṛdayāt tvaṃ viniḥsarasi ||GAss_688|| hasati sapatnī śvaśrū roditi vadanaṃ ca pidadhate sakhyaḥ | svapnāyitena tasyāṃ subhaga tvan-nāma jalpantyām ||GAss_689|| hṛdayaṃ mama pratikṣaṇa-vihitāvṛttiḥ sakhe priyāśokaḥ | prabalo vidārayiṣyati jala-kalaśaṃ nīra-lekheva ||GAss_690|| hanta virahaḥ samantāj jvalayati durvāra-tīvra-saṃvegaḥ | aruṇas tapana-śilām iva punar na māṃ bhasmatāṃ nayati ||GAss_691|| hṛtvā taṭini taraṅgair bhramitaś cakreṣu nāśaye nihitaḥ | phala-dala-valkala-rahitas tvayāntarikṣe tarus tyaktaḥ ||GAss_692|| hṛta-kāñci-valli-bandhottara-jaghanād apara-bhoga-bhuktāyāḥ | ullasati roma-rājiḥ stana-śambhor garala-lekheva ||GAss_693|| iti vibhāvyākhyā-sametā ha-kāra-vrajyā | kṣa-kāra-vrajyā kṣīrasya tu dayitatvaṃ yato 'pi śāntopacāram āsādya | śailo 'ṅgāny ānamayati premṇaḥ śeṣo jvarasyeva ||GAss_694|| kṣāntam apasārito yac caraṇāv upadhāya supta evāsi | udghāṭayasi kim ūru niḥśvāsaiḥ pulakayann uṣṇaiḥ ||GAss_695|| kṣudrodbhavasya kaṭutāṃ prakaṭayato yac chataś ca madam uccaiḥ | madhuno laghu-puruṣasya ca garimā laghimā ca bhedāya ||GAss_696|| pūrvair vibhinna-vṛttāṃ guṇāḍhya-bhava-bhūti-bāṇa-raghukāraiḥ | vāg-devīṃ bhajato mama santaḥ paśyantu ko doṣaḥ ||GAss_697|| sat-pātropanayocita-sat-pratibimbābhinava-vastu | kasya na janayati harṣaṃ sat-kāvyaṃ madhura-vacanaṃ ca ||GAss_698|| ekā dhvain-dvitīyā tirbhuvana-sārā sphuṭokti-cāturyā | pañceṣu-ṣaṭpada-hitā bhūṣā śravaṇasya sapta-śatī ||GAss_699|| kavi-samara-siṃha-nādaḥ svarānuvādaḥ sudhaika-saṃvādaḥ | vidvad-vinoda-kandaḥ sandarbho 'yaṃ mayā sṛṣṭaḥ ||GAss_700||| udayana-balabhadrābhyāṃ saptaśatī śiṣya-sodarābhyāṃ me | dyaur iva ravi-candrābhyāṃ prakāśitā nirmalīkṛtya ||GAss_701|| hari-caraṇāñjalim alaṃ kavi-vara-harṣāya buddhimān satatam | kṛtāryā-sapta-śatīm etāṃ govardhanācāryaḥ ||GAss_702|| iti govardhanācārya-viracitā āryā-saptaśatī samāptā