Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa. 1 Tathāgato yo karuṇākaro karo, Payāta mosajja sukhappadaṃ padaṃ, Akā paratthaṃ kalisambhave bhave, Namāmi taṃ kevaladukkaraṃ karaṃ. 2 Apūjayuṃ yammunikuñjarā jarā, Rujādimuttā yahi muttare tare, hitā tivaṭṭambunidhinnarā narā, Tariṃsu taṃ dhamma maghappahaṃ pahaṃ. 3 Gatammunindo rasasūnutaṃ nutaṃ, Supuññakhettaṃ bhuvanesu taṃ sutaṃ, Gaṇampi pāṇī katasaṃvaraṃ varaṃ, Sadā guṇoghena nirantarantaraṃ. 4 Nāmaliṅgesu kosalla, matthanicchayakāraṇaṃ, Yato mahabbalaṃ buddha, vacane pāṭavatthinaṃ, 5 Nāmaliṅgānyato buddha, bhāsitassā rahānahaṃ, Dassayanto pakāsissa, mabhidhānappadīpikaṃ. 6 Bhīyo rūpantarā sāha, cariye na ca katthaci, kvacā haccavidhānena, ñeyyaṃ thipunnapuṃsakaṃ. 7 Abhinnaliṅginaṃ yeva, dvando ca liṅgavācakā, Gāthāpādantamajjhaṭṭhā, pubbaṃ yantyapare paraṃ. 8 Pumitthiyaṃ padaṃ dvīsu, sabbaliṅge ca tīsviti, Abhidhānantarā rambhe, ñeyyaṃ tvantamathādi ca. 9 Bhīyo payogamāgamma, sogate āgame kvaci, Nighaṇḍu yutti ñcānīya, nāmaliṅgaṃ kathīyati. 1 Buddho dasabalo. Satthā. Sabbaññū. Dīpaduttamo. Munindo. Bhagavā. Nātho. Cakkhumā. 1 Ṅgīraso. Muni. [Buddha.] Buduraja 32 2 Lokanātho. 2 Nadhivaro. Mahesī. (Ca) vināyako. Samantacakkhu. Sugato. Bhūripañño. (Ca) mārajī. 3 Narasīho. Naravaro. Dhammarājā. Mahāmuni. Devadevo. Lokagaru. Dhammassāmi. Tathāgato. 4 Sayambhū. Sammāsambuddho. Varapañño. (Ca) nāyako. Jino.)Sakko (tu) siddhattho. Suddhodani. (Ca) gotamo. [Gotama Buddha] Gautama buduraja 7 5 Sakyasīho. (Tathā) sakyamuni. (Cā) 3 diccabandhu. (Ca) 6 Mokkho. Nirodho. Nibbānaṃ, Dīpo. Taṇhakkhayo. Paraṃ, Tāṇaṃ, leṇa, 4 marūpaṃ, (ca) Santaṃ, sacca, 5 manālayaṃ, [Nirvana.] Nivana 46 . . . 7 Asaṅkhataṃ, siva,6 mamataṃ, sududdasaṃ, Parāyaṇaṃ, saraṇa, 7 manītikaṃ, (tathā) Anāsavaṃ, dhuva, 8 manidassanā, 9 katā, 10 Palokitaṃ, nipuṇa, 11 mananta, 12 makkharaṃ, [SL Page 004] [\x 4/] Saggakaddho 1. 8 Dukkhakkhayo, 1 vyāpajjhaṃ, (ca) Vivaṭṭaṃ, khema, kevalaṃ, Apavaggo. Virāgo. (Ca) Paṇītaṃ, accutaṃ, padaṃ, 9 Yogakkhemo. Pāra, 2 (ma pi) Mutti[f] santi[f] visuddhi[f] yo Vimutya[f 3] saṃkhatadhātu[f] Suddhi[f] nibbutiyo[f] (siyuṃ) 10 Khīṇāsavo. (Tva)4 sekkho.(Ca) Vītarāgo. (Tathā) 5 rahā. Devaloko. Divo. Nāko. Tidivo. Tidasālayo [Rahats or Priests of Buddha who have destroyed all the evil passions. Heaven.] Rahathu 4 . . . Devlova 5 . . . 11 Tidasā. (Tva) 6 marā. Devā. Vibudhā. (Ca) sudhāsino. Surā. Maru. Divokā. (Cā) 7 Matapā. Saggavāsino. [Gods or deities.] Deviyo 14 . . . 12 Nijjarā. 8 Nimisā. Dibbā. (Apume) devatāni[f,*] (ca) 13 Siddho. Bhūto. (Ca) gandhabbo. Guyhako, yakkha. Rakkhasā. Kumbhaṇḍo. (Ca) pisācā. 9 (Di Niddiṭṭhā devayoniyo) [Different orders or gods.] DṚvayl̥ni 8 . . 14 Pubbadevā. Suraripu. Asurā. Dānavā. (Pume) (Tabbisesā) pahārādo. Sambaro. Bali. (Ādayo) [Titans.] [Different orders of Asuros or Titans.] Asurayo 4 . . . AsuraviśṚṣa 3 . . 15 Pitāmaho. Pitā. Brahmā. Lokeso. Kamalāsano. (Tathā) hiraññagabbho. (Ca) Surajeṭṭho. Pajāpati. [Brahma,] Brahmayā 8 . . . * "Devatā eva devatāni, sakatthe, nippaccayo"ti ṭīkā [SL Page 005] [\x 5/] 16 Vāsudevo. Hari. Kaṇho. Kesavo. Cakkapāṇya. 1(Tha) Mahissaro. Sivo. Sūlī. Issaro. Pasupatya. 1(Pi) [Vishnu.] [Iswara or Siva.] Viṣṇu 5 . . . . Īśvarayā 6 . . . 17 Haro.) (Vutto) kumāro. (Tu) Khandho. Sattidharo. (Bhave) [Kanda Kumara.] Kandakumaru 3. . . 18 Sakko. Purindado. Deva- -Rājā. Vajirapāṇi. (Ca) Sujampati. Sahassakkho. Mahindo. Vajirāvudho. [Sakra, or Indra.] Śakrayā 20 . . . 19 Vāsavo (ca) dasasata- -Nayano. Tidivādhibhū. Suranātho. (Ca) vajira- -hattho. (Ca) bhūtapatya. 3(Pi) 20 Maghavā. Kosiyo. Indo. Vatrabhū. Pākasāsano. Viḍojo.) (Tha) sujāta 4 [f](ssa Bhariyā tha purimbhave) [His Consort.] OhugṚ bhāryyāva 1. 21 Masakkasāro. Vassoka- -Sārā[f] (cevā)5 marāvatī[f] Vejayanto. (Tu pāsādo) Sudhammā[f] (tu sabhā matā) [His cities.] [His place.] [His council] OhugṚ nuvaraval 3 OhugṚ prāsādaya 1 OhugṚ sabhāva 1. 22 Vejayanto. (Ratho tassa) (Vutto) mātali. (Sārathi) Erāvaṇo. (Gajo) (paṇḍu- kambalo. (Tu silāsanaṃ) [His car.] [His charioteer.] [His elephant.] [His throne.] OhugṚ rathaya 1 . OhugṚ rathācāryyā 1 OhugṚ ètā . 1 OhugṚ śilāsanaya 1 23 Suvīro. (Ccādayo puttā) Nandā[f] (pokkharaṇī bhave) Nandanaṃ, missakaṃ, citta- -Latā[f] phārusakaṃ, (vanā) [A son of his.] [His pond.] [His groves or gardens.] OhugṚ pūtrayek 1 OhugṚ pokuṇa 1 OhugṚ uyan 4 . [SL Page 006] [\x 6/] 24 Asani.[F] (dvīsu) ku li saṃ., Vajiraṃ., (Punnapuṃsake) Accharāyo [f] (tthiyaṃ vuttā) Rambhā [f] (cā) 1 lambusā.[F] (dayo) [His weapon.] [A goddess.] OhugṚ āyudhaya 3 Devaṅganl̥ 4 . . 25 Devitthiyo [f] (tha gandhabbā) Pañcasikho. (Ti ādayo) Vimāno.,(Nitthiyaṃ) vyambhaṃ, Pīyūsa, 2 mamataṃ, sudhā[f] [A celestial musician.] [A place of the gods.] [Celestial food, ambrosia.] Gāndharvayek 1 . . Dev vimana 2 . . Sudhā bhojanaya 3 . 26 Sineru meru. Tidivā- -Dhāro. Neru. Sumeru .(Ca) Yugandharo. Īsadharo. Karavīko. Sudassano. [Mount Sumeru] [The seven mountains that surround Sumeru.] Mahamera 5 . . . Satkuḷapav 7 . . 27 Nemindharo vinatako Assakaṇṇo. (Kulācalā) Mandākinī [f] (tathā) 3 kāsa- -Gaṅgā [f] suranadī [f] (pyatha) [The celestial river.] Ahasagaṅga 3 . . . 28 Koviḷāro. (Tathā) pāri- Cchattako. Pārijātako. Kapparukkho. (Tu) santānā. (4'Dayo devaddumā siyuṃ) [A Tree in heaven] [The celestial tree which confersone's wishes] Parasatu ruka 2 .. Devruka 2 .... 29 Pācī [f] patīcyu[f] dicī (tthi) Pubba pacchima uttarā) (Disātha dakkhiṇā) 6 pācī[f] Vidisā[f 7] nudisā[f] (bhave) [The east.] [The west.] [The north.] [The South.] [An intermediate point.] Pūrva, paścima, uturu, diśāvl̥ 1 Dakuṇudiśāva 1.. Anudiga 2... 30 Erāvaṇo, puṇḍarīko. Vāmano. Kumudo. 8 Ñjano. Pupphadanto. Sabbabhummo. Suppatīko. (Disā gajā) [Elephant at the points.] Digèthu 8 ... 31 Dhataraṭṭho. (Ca) gandhabbā- -Dhipo.) Kubhaṇḍasāmi. (Tu) Virūḷhako.) Virūpakkho. (Tu) nāgādhipatī. 9 Rito) [Dharta Rashtra.*] [Virulha + ] [Virupaksha ++ ] Dhṛtarāṣṭravaraṃraja 2 Virūḷhavaraṃraja 2. Virūpākṣa nam varaṃraja 2... * [The regent of the East and chief of Gandhabbas, or celestial musicians.] + [The regent of the South and chiet of the Kumbhandas,] ++ [The regent of the West and chief of Nagas. ] [SL Page 007] [\x 7/] 32 Yakkhādhipo. Vessavaṇo. Kuvero. Naravāhano. Ālakā [f 1] lakamandā [f] (ssa Purī) (paharaṇaṃ) gadā [f] [Vaissravana *] [His city.] [His weapon.] Vaiśravaṇa nam varaṃraja 4 OhugṚ nuvara 2. OhugṚ āyudhaya 1. 33 (Catuddisāna madhipā Pubbādīnaṃ kamā ime) Jātavedo. Sikhī. Joti. Pāvako. Dahano. 2 Nalo. [Fire.] Gini 18.... 34 Hutāvaho. 3Ccimā. Dhūma- -Ketva. 4 Ggi. Gini. Bhānumā. Tejo. Dhumasikho. Vāyu- -Sakho. (Ca) kaṇhavattanī. 35 Vessānaro. Hutāso. (Tha) Sīkhā [f] jālā [f 5] (cā pume) Vipphuliṅgaṃ, phuliṅgaṃ. (Ca) Bhasmaṃ, (tu) seṭṭhi [f] chārikā [f] [Flame] [A spark.] [Ashes, calcined power,] Ginisiḷa 3... Ginipupura 2... Aḷu 3..... 36 Kukkulo. (Tuṇhabhasmasmi) 6 Maṅgāro. 7 Lāta, 8 mummukaṃ, Samidhā [f] idhumaṃ, (ce) 9 dho Upādānaṃ, (tathe) 10 ndhanaṃ, [Hot ashes.] [Cinder, charcoal] [Firebrand.] [Firewood.] Uṇuaḷu 1... Aṅguru 1.... Ginipeneli 2.. Dara 5....... 37 (Atho)11bhāso. Pakāso.(Cā) 12Loko.13Jjotā. 14Tapā.(Samā) Māḷuto. Pavano. Vāyu. Vāto. 15Nila samīraṇā. [Light.] [Air or wind.] Āll̥kaya 5... Sulaṅga 10..... 38 Gandhavāho. (Tathā) vāyo. Samīro. (Ca) sadāgati. (Vāyubhedā ime cho) 16ddhaṃ- -Gamo.(Cā)17dhogamo.Tathā) [The six kinds of wind that exist in particular parts of the body.] Saṭvāyu 6... 39 Kucchiṭṭho. Koṭṭhāsayo. Assāsa. 18Ṅgānusārino (Atho) apānaṃ, passāso. Assāso. Āna, 19 muccate) [Respiration. Air inhaled.] Prāśvāsaya 2.... Āśvāsaya 2.... [SL Page 008] [\x 8/] Vego. Javo. Rayo. (Khippaṃ, Tu) sīghaṃ, turitaṃ, lahu, Āsu, tuṇṇa, 1 maraṃ, (cā) 2 vi- -Lambitaṃ, tuvaṭaṃ, (pi ca) [Speed.] [Carefulness.] VṚgaya 3.... Sīghraya 6..... 41 Satataṃ, niccaṃ, 2 maviratā, 3Nārata,santata,4manavarataṃ(ca) Bhusa, 5matisayo.(Ca)daḷhaṃ,(dhuvaṃ Tibbe,6kantā,7timatta, bāḷhāni, [Continually, uninterrupted.] [Excessive.] Nirantaraya 7... Atiśaya 7..... 42 (Khippādi paṇḍake dabbe Dabbagā tesu ye tisu) Aviggaho. (Tu) kāmo. (Ca) Manobhū. Madano. (Bhave) [Cupid.] Anaṃgayā 4.... 43 Antako. Vasavattī. (Ca) Pāpimā. (Ca) pajāpati. Pamattabandhu. Kaṇho. (Ca) Māro. Namuci. (Tassa tu) [Maraya, the mortal enemy of Buddha.] Vasavarttimārayā. 8. 44 Taṇhā [f] ratī [f] ragā (dhītu) (Hatthi tu) girimekhalo. Yamarājā. (Ca) vesāyī. Yamo.) (Ssa) nayanāvudhaṃ., [His daughters.] [His elephant.] [God of the infernal regions] [His weapon.] OhugṚ dūvaru 3. OhugṚ ètā 1. Yamaraju 3...... OhugṚ āyudhaya 1 45 Vepacitti. Pulomo. (Ca) Kimpuriso. (Tu) kinnaro. Antalikkhaṃ, kha, 8mādicca- -Patho 9bbha, gaganā, 10mbaraṃ, [The Asura Wepachitti.] [Kuvera's attendants.] [The firmament, the sky,] VṚpacitti asurayā 2 * Kidurā 2....... Ahasa 15....... 46 Vehāso. (Cā) 11 nilapatho. Ākāso., (Nitthiyaṃ) nabhaṃ, Devo. Vehāsayo. Tārā- -Patho. Surapatho. Aghaṃ, 47 Megho. Valāhako. Devo. Pajjunno. 12.Mbudharo. Ghano. Dhārādharo. (Ca) jīmūto. Vārivāho. (Tathā)13mbudo. [A cloud.] MṚghaya 11.... * "Aya mpana saktassa bhariyāya sujātāya pitā" yanu ṭīkāyi. [SL Page 009] [\x 9/] 48 Abbhaṃ.[F,](tīsvatha) vassaṃ,(ca) Vassanaṃ, vuṭṭhi [f] (nāriyaṃ) Sateratā [f 1] kkhaṇā [f] vijju [f] Vijjūtā [f] (cā) 2 cirappabhā [f] [Rain.] [Lightning.] Vèssa 3.... Viduliya 5.... 49 (Meghanāde tu) thanitaṃ, Gajjitaṃ, rasitā,3 (diva) Indāyudhaṃ, indhadhanu, (Vātakkhittambu) sīkaro. [The rattling of thunder.] [A rainbow] [Thin rain.] MṚghadhvaniya 3... DṚdunna 2..... Vèsipoda 1... 50 Asāro. Dhārā [f] sampāto.* Karakā [f] (tu) ghanopalaṃ. Duddinaṃ, (meghacchannāhe) Pidhānaṃ, (tva)4 padhāraṇaṃ, [A heavy shower] [Hail.] [A cloudy day] [A lid, a covering] Dhārāva 3 .... Pāṇavèssa 2... Vèlalidavasa 1... Piyana 6....... 51 Tirodhāna, 5 ntarādhāna, 6Pidhāna, 7cchādanāni, (ca) Indū. Cando. (Ca) nakkhatta- Rājā. Somo. Nisākaro. [The moon.] Candrayā 14.... 52 Osadhīso. Himaraṃsi. Sasaṃko. Candimā. Sasi. Sītaraṃsi. Nisānātho. Uḷurājā. (Ca) mā. (Pume) 53 Kalā [f] (soḷasamo bhāgo) Bimbaṃ, (tu) maṇḍalaṃ, (bhave) +Aḍḍho.(Tva)[s] ddho, upaḍḍho (ca (Vā) khaddha, sakalaṃ.,(Pume) [A digit, 1-16th part of the moon's diameter.] [The disc of the moon.] [A part, ++ a half,] Kalāva 1...... Sandamaṇḍala 2... Ardhaya 5 ...... * "Āsāro dhārāsamapāto" yata tèna ṭīkāvehi asāraya dhārāya sampāta yayi padatrayak koṭa dakvati-sannayehi hā amarakoṣādiyehi da asāraya dhārā sampātayayi padadvayak kereti. + MṚ aḍḍha addha upaḍḍha yana śabdatraya asamabhāgayehi vèṭenakalhi pulliṅguya, samabhāgayehi vèṭenakalhi napuṃsakaliṅgu èttāhuyi. Ema kīha ṭīkāvehi "eteca aḍḍhādayo tayo asamabhāge pume same tu napuṃsake." ++ [The three words] aḍḍha, addha, [and] upaḍḍha, [When applied to unequal parts. Are masculine, but when they denote equal parts, they are neuter and assume another form, as] aḍḍhaṃ, addhaṃ, upaḍḍhaṃ. [SL Page 010] [\x 10/] 54 Addhaṃ, (vuttaṃ same bhāge) Pasādo. (Tu) pasannatā [f] Komudī [F] candikā [f] juṇhā [f] Kanti [f] sobhā [f] juti [f1]cchavi [f] [Purity, brightness.] [Moonlight.] [Beauty, effulgence.] Prasannatāva 2.... Sandarès 3..... Sl̥bhāva 4..... 55 Kalaṃko. Lañchanaṃ, lakkha,2 Maṃko. 3Bhiññāṇa, lakkhaṇaṃ, Ciṇhaṃ, (cāpi tu sobhā tu Paramā) susamā [F] (tha ca) [A mark or shot] [Exquisite beauty.] Salakuṇa 7.... Utum sl̥bhāva 1. 56 (Sītaṃ guṇe guṇīliṅgā) *Sīta, sisira, sītalā, Himaṃ, tuhina, mussāvo. Nīhāro. Mahikā [f] (pyatha) + [Cold.] [Dew, snow.] Sītala 3..... Pini 5 ..... 57 Nakkhattaṃ, joti, bhaṃ, tārā [f] (Apume) tārako [f, 6] ḷu [f] (ca) [A star.] Tārakāva 6.... 58 Assayujo, bharaṇī [f] (tthi) (Sa) kattikā [f] rohiṇī [f] (ceva) Magasira, 7 maddā [f] (ca) punabbasu. Phusso. (Cā)8 silesā[f] (pi) [Names of the 27 constellations] Asvidādī nèkèt 27. 59 Maghā [f] (ca) ++ phaggunī [f] (dveca). Hattho. Cittā [f] (ca) sāti [f] (pi Visākhā [f 9] nurādhā [f] jeṭṭhā [f] Mūlā, 10 sāḷhā (duve tathā) 60 Maghā [f] (ca) dhaniṭṭhā [f] (ca) Satabhisajo. Pubbu 11ttarabhaddapadā [f] Revatya [f] (12 pīti kamato Sattādhika vīsa nakkhattā) * Sīta sisira sītala yana mṚ śabdatraya guṇayehi vèṭenakala napuṃsakaliṅgu èttāhuya, guṇayen viśiṣṭa dravyayehi vèṭenakala dravyayā labana liṅgu èttāhuyi. ++ Pubbaphaggunī uttaraphaggunīceti dve yanuda, Pubbāsāḷha uttarāsāḷhavasena dve nakkhattā yanuda ṭīkāyi. Pubba yanu bhaddapadā yannaṭa yediyayutu. [SL Page 011] [\x 11/] 61 Sobbhānu. (Kathito) rāhu. Sūrā.*(Dī tu navaggahā) Rāsi. + (Mesā diko) bhadda- Padā [F] poṭṭhapadā [f] (samā) [The ascending node,] [The nineplanets sun, and c,] [A sign of the Zodiac.] [A constellation, so called.] [A constellation, so called,] Rāhu 2........ Navagrahayl̥ 9.... Rāśidoḷasa 12.. Puvapuṭupaya 1... Uturupuṭupaya 1 62 Ādicco. Suriyo. Sūro. Sataraṃsi. Divākaro. Verocano. Dinakaro. Uṇharaṃsi. Pabhaṃkaro. [The sun] Hiru 19.... 63 Aṃsumālī. Dinapati. Tapano. Ravi. Bhānumā. Raṃsimā. 1 Bhākaro. Bhānu. Akko. Sahassaraṃsi. (Ca) 64 Raṃsi [F] (cā) 2 bhā [f] pabhā [f] ditti [f] Ruci [f] bhā [f] juti [f] dīdhiti. [F] Marīci [f] (dvīsu) bhānvaṃ. 3Su. Mayūkho kiraṇo. Karo. [A ray.] Raśmiya 14... 65 Paridhī. Pariveso. (Tha) Marīci [f] migataṇhikā [f] (Surasso dayato pubbu- ṭhitaraṃsi siyā) 4 ruṇo. [The disc of the sun.] [The mirage.] [The dawn.] Iramaṇḍala 2.... Miriṅgu 2...... Aruṇa 1...... 66 Kālo 4ddhā. Samayo. Velā[f] (Tabbisesā khaṇādayo) Khaṇo. (Dasaccharā kālo) Khaṇā dasa) layo. (Bhave) [Time,] [Kshana 10 snappings of a finger Laya, 10 kshanas.] Kālaya 4.... Kṣaṇaya 1.... Layaya 1..... 67 Layā dasak) khaṇalayo. Muhutto. (Te siyā dasa) (Dasak) khaṇamuhutto (te) Divaso. (Tu) ahaṃ, dinaṃ, [Kshanalaya, 10 laya] [Muhurta, 10 kshanalayas.] [Ten mohotas, kshanamohota.] [A day.] * "Sura. Canda. Aṅgāra. Budha. Jīva. Sukka. Asita. Rāhu. Ketu. Iti ete sūrādayo navaggahā" yanu ṭīkāyi. + "Mesādiko dvādasa koṭṭhāso rāsināma, ādisaddena usabha, methuna, kukkuṭa, sīha, kaññā, tulā, vicchikā, dhanu, makara, kumbha, mīne. Saṃgaṇhāti" yanuda ṭīkāyi. [SL Page 012] [\x 12/] 68 Pabhātaṃ,(ca) vibhātaṃ,(ca) Paccuso. Kalla, 1(mapyatha) Abhidoso. Padeso (tha) Sāyo. Sañajhā [f] (dinaccaye) [Morning.] [Nightfall.] [Evening.] Aḷuyama 4.... Rātiramukhaya 2... Savasa 2...... 69 Nisā [f] (ca) rajanī [f] ratti[f] Tiyāmā [f] saṃvarī [f] (bhave) Juṇhā [f] (tu candikāyuttā) (Tamussannā) timīsikā [f] [Night.] [Moonlight night.] [A very dark night,] Rātiraya 5..... Sandarèsinyut rŚ1. Andhakāra bahula rŚ1 70 Nisītho, (majjhimā ratti) Aḍḍharatto. Mahānisā [f] Andhakāro.Tamo., 2(Nitthi) Timisaṃ, timiraṃ, (mataṃ) [Midnight.] [Darkness.] Madhyama rātiraya 3... Andhakāraya 4..... 71 (Caturaṅgaṃ tamaṃ evaṃ + Kāḷapakkha catuddasī Vanasaddho ghano megha- Paṭalaṃ vaḍḍha rattitī) [The four-fold darkness,viz,the 14th day of the dark fortnight.] [A dense forest, overclouding of the sky, and midnight,] *(Caturaṅga kaḷuvaranam) 72 Andhantamaṃ., (Ghanatame) Pahāro. (Yāmasaññito) (Pāṭipado tu dutiyā [f] Tatiyā [f] di) tithī. [F] (dvīsu) [Thick dareness] [A watch of the day.] [A lunar day.] Ghanāndhakāraya 1.. Yāmaya 1....... PŚlaviya diyavaka ) Tiyavakādītithi 1 ) 73 Pannarasī [f] pañcadasī [f] Puṇṇamāsī [f] (tu) puṇṇamā [f] Amāvasī [f] (pya) 3 māvāsī [f] (Thiyaṃ pannarasī parā) [The full-moon day.] [The last day of the bright fortnight.] [Day of new moon.] Pasaḷosvaka 2... Mèdipl̥ya 2.... Avapasaḷosvaka 2. 74 Ghaṭikāsaṭṭhya) 4 horatto. Pakkho. (Te dasa pañca ca) (Te tu pubbāparā) sukka. Kāḷā. Māso.,(Tu te duve) [A day and night] [A fortnight, half a lunar month.] [The light fortnight.] [The dark fortnight.] [A month,] Ahorātiraya 1.... Pakṣaya 1........ Śuklapakṣaya 1..... Kāḷapakṣaya 1..... Māsaya 1 ....... * Kṛṣaṇapakṣayehi tudusvakaya, ghanavanalèhèbaya, mṚghapaṭalaya, maddhyama rātiraya yana mṚ siv aṅga ekaviṭa hamuvūkalè caturaṃga kaḷuvara namvṚ. + [The greatest possible darkness, attended with four things, viz., The day of the new moon, a dense forest, clouds, midnight.] [SL Page 013] [\x 13/] 75 Citto. Vesākha. Jeṭṭho.(Cā) 1Sāḷho [f] (dvīsuca) sāvano. Poṭṭhapādā. 2 Ssayujā. (Ca) Māsā dvādasa) kattiko. [March-April,] [April-May.] [May-June.] [June-July,] [July-August.] [August-September.] [September-October.] [October-November,] [November-December,] Bakmasa 1...... Vesakmasa 1.... Posonmasa 1. Çsaḷamasa 1.... Nikiṇimasa 1..... Binaramasa 1..... Vapmasa 1...... Ilmasa 1...... 76 Māgasiro. (Tathā) phusso (Kamena) māgha. Phaggunā. (Kattikā ssayujā māsā) Pacchima pubba kattikā.* [Cecmber-January.] [January-February.] [February.] [March-April.] [The two months Hil and Wap, September-November.] Unduvapmasa 1.... Durutumasa 1.... Navammasa 1.... Mèdinmasa 1.... Il vap demasa 2. 77 (Sāvano) nikkhamaṇiyo. (Cittamāso tu) rammako. [The month, Nikini, July-August.] [The month Bak. March-April.] Nikiṇimasa 1... Bakmasa 1.... 78 (Caturo caturo māsā Kattika kāḷa pakkhato Kamā hemanta gimhāna Vassānā utu. [F] yo (dvīsu) [Winter, hot season.] [The cold, hot, and rainy seasons, +] (Ilmasa kālapakṣayehi paṭan sāramasek sāramasek piḷivelin hṚmantaya gimhānaya vassānaya yi tun sṛtuhu vet.) 79 Hemanto. ++ Sisira, 3(mutu- Cha vā) vasanto. (Ca) gimha vassānā. Sarado. (Ti kamā māsā Dve dve vuttānu sārena) [Winter, snow season.] [The coldseason.] [Spring.] [Hot season, rainy season.] [Sultry season] HṚmantasṛtuva... Śiśirasṛtuva 1... Vasantasṛtuva 1.. Gīrasmasṛtuva 1... Vassānasṛtuva 1. Saradasṛtuva 1... * Mehi kattika śabdaya pacchima, pubba yana śabdadvaya hā samāsava pacchima kattika, pubba kattika, kiyā veyi, Ṛ il vap demasaṭa nami. + [Each of these Three comprises four months, the first, viz, Winter, commencing from the beginning of the light half of the month of Hil,] ++ Yathokta pakṣayehi paṭan demasak demasak bègin piḷiveḷin hemanta, sisira, vasanta, gimha, vassāna, sarada yayi sṛtu sayekda vet. [During the sultry, rainy, and snow seasons the motion of the sun is towards the south, during the other three it is towards the north.] [SL Page 014] [\x 14/] 80 Uṇho nidāgho. (Gimhetha) Vasso. Vassāna. Pāvusā. (Utūhi tīhi vassānā Dikehi) dakkhiṇāyanaṃ, [Hot season.] [Rainy season.] [The half year when the sun moves to the south of the Equator.] Gimhānaya 2.... Vassānaya 3.... (Vassānādīvū tun sṛtuvehi sūryyāgṚ dakṣiṇagamanaveyi anik tun sṛtuvehi uttaragamana veyi. Ṛ piḷiveḷin dakṣiṇāyana uttarāyana nami. Ayanayek nam māsahayaki.) 81 Uttarāyana, (maññehi Tīhi vasso yanadvayaṃ) Vassa., Saṃvaccharā, (nitthi) Sarado. Hāyano. Samā [f] [The half year when the sun goes to the north of the Equator,] [A year] Avurudda 5.... 82 Kappakkhayo. (Tu) saṃvaṭṭo. Yuganta. Palayā. (Api) [The termination of a kalpa.] Kapa nèsma 4... Alakkhī [f] kālakaṇṇī [f] (tthi) (Atha) lakkhī [f] sirī [f] (thiyaṃ) [The goddess of adversity, misfortune.] [Prosperity.] Abhāgyatāva 2... Śirayāva 1....... 83 Danu [f] (dānava mātā tha) (Devamātā panā) 1 diti [f] [The mother of the Asuras.] [The mother of the gods.] Asuramava 1..... Suramava 1..... 84 *Pāpaṃ, (ca) kibbisaṃ, verā, 3Gha, duccarita, dukkataṃ, Apuññā, 3 kusalaṃ, kaṇhaṃ, Kalusaṃ, duritā, 4gu, (ca) [Sin] Pava 12..... 85 Kusalaṃ, sukaṭaṃ, sukkaṃ, Puññaṃ, dhamma, 5(manitthiyaṃ) Sucaritaṃ (ca matho) (diṭṭha- dhammikaṃ,(ce) 6 halokikaṃ, [Merit, virtue,] [This world.] Kusala 6........ Ehelaukikaya 3.. 86 Sandiṭṭhika, 7(matho) (pāra- Lokikaṃ samparāyikaṃ, Takkālaṃ, (tu) tadāttaṃ. (Co) 8Ttarakālo. (Tu) āyati [f] [The world to come.] [Then that time.] [The future.] Pāralaukikaya 1.. Ekalayana aruta 2. Anāgatakālaya 2. * Pāpa puñña śabdadvaya dravyayehi vèṭena kalè tunliṅguyi. [SL Page 015] [\x 15/] 87 Hāso, 1ttamanatā [f] pīti [f] Vitti [f] tuṭṭhi [f] (ca nāriyaṃ) Ānando. Pamudā. 2 Modā. Santoso. Nandi [f] sammado. [Delight, joy.] Santoṣaya 13.. 88 Pāmojjaṃ,(ca) pamodo.(Tha) Sukhaṃ, *sātaṃ, (ca) phāsva, 3(tha) Bhaddaṃ, seyyo. Subhaṃ, khemaṃ, Kalyāṇaṃ, maṅgalaṃ, sivaṃ, [Happiness,] [Goodness.] Sèpa 3.... Kalyāṇaya 7. 89 Dukkhaṃ, (ca) kasiraṃ, kicchaṃ, Nīgho.(Ca) vyasanaṃ, aghaṃ, (Dabbe tu pāpapuññāni Tīsvā kicchaṃ sukhādi ca) [Grief, misery.] Duka 6.... 90 Bhāgyaṃ, niyati [f] bhāgo.(Ca) Bhāgadheyyaṃ, vidhī, 4 rito) (Atho) uppatti [f] nibbanti [f] Jāti [f] janana, mu 5 bbhavo. [Good or bad luck, fate, or destiny.] [Birth.] Daivaya 5..... Utpattiya 5.... 91 Nimittaṃ, kāraṇaṃ, ṭhānaṃ, Padaṃ, bījaṃ, nibandhanaṃ, Nidānaṃ, pabhavo. Hetu Sambhavo. Setu. Paccayo [A cause.] Kāraṇaya 12... 92 (Kāraṇaṃ yaṃ samāsannaṃ) Padaṭṭhānaṃ, (ti tammataṃ) Jīvo. (Tu) puriso. 6Ttā. (Tha Padhānaṃ, pakatī [f] (tthiyaṃ) [A primary cause.] [Self, soul life.] [The equipoise of the three qualities of nature.] Āsannakāraṇaya 1...... Paraparikalpita ātmaya 3.. + Satva rajas tamas yana movungṚ sāmyāvasthāva 2.. 93 Pāṇo. Sarīri. Bhūtaṃ., (Vā) Satto. Dehī. (Ca) puggalo. Jīvo. Pāṇi. Pajā. Jantu. Jano. Loko. Tathāgato. [Animals.] Satvayl̥ 13... * Sukhaśabdayehi paṭan kicchaśabdaya dakvā èti śabdayl̥ dravya vācīkala tunliṅgu èttāhuyi. + Śryya ścauādī guṇa satva nami. Krl̥dha dveṣa kāmādiya rajas nami. Agñāṇa nāstikyādiya tamas nami. [SL Page 016] [\x 16/] 94 Rūpaṃ, saddo. Gandha. Rasā. Phasso. Dhammo. (Ca) (gocaro Ālambo. Visayo. (Techā)1 Rammaṇā,2 lambanāni, (ca) [Six objects of sense.] [An object of sense.] Rūpādīsaya 6.... Aramuṇa 5....... 95 * Sukko. Goro. Sito. 3Dātā Dhavalo. Seta. Paṇḍarā. Soṇo. (Tu) lohito. Ratto. Tamba. Mañjeṭṭha. Rohitā. [White.] [Red.] Suda 7 .... Ratu 6..... 96 Nīlo kaṇho 4sito.Kālo Mevako sāma. Sāmalā. (Sitapīte tu) paṇḍu.(Tto) (Īsaṃ paṇḍu tu) dhūsaro. [Black or dark blue.] [Yellowish white.] [Grey.] Kaḷupèhèya 7...... Paṇḍupèhèya 1...... Madakpaṇḍu pèhèya 1.. 97 Aruṇo. (Kiñci rattotha) Pāṭalo.(Setalohito) (Atho) pīto haḷidyābho. Palāso. Harito hari. [Light red,] [Pale red or pink] [Yellow.] [Green.] Madakrata 1...... Śvetaraktaya 1... Ranvanpèhèya 2.. Palāvanpèhèya 3. 98 Kalāro. Kapilo. (Nīla- Pītetha) rocanappabhe) Piṅgo. Pisaṅgo. (Pyathavā (Kaḷārādī tu piṅgale) [Tawny,] [Brown.] Nil ranvan pèhèya 2.... Goradaṭa bandu pèhèya 2. 99 Kammāso. Sabaḷo. Citto. Sāvo. (Tu kaṇhapītake) (Vāccaliṅgā guṇīnete Guṇe sukkādayo pume) [Varigated, spotted.] [Dark brown, bay.] Kamburuvanpèhèya 3.... Kaḷu ranvanpèhèya 1.. 100 Naccaṃ, naṭṭaṃ, (ca) naṭanaṃ, Nattanaṃ, lāsanaṃ, (bhave) (Naccantu vāditaṃ gīta Miti) nāṭya, 5 (midattayaṃ) [Dancing.] [Symphony.] Nèṭīma 5.... Nāṭyaya 1... * Mehi sukkanāmayehi paṭan, sāva nāmaya dakvā èti śabdayl̥ guṇamātrayehi vèṭenakala pulliṅguya, viśeṣaṇavana kala vācyaliṅguyi. Īṭa udāharaṇa, sukkohaṃso, sukkaṃ haṃsakulaṃ, haṃsassa sukko. Yanādiyayi. [SL Page 017] [\x 17/] 101 (Naccaṭṭhānaṃ siyā) raṅgo. 1 Bhinayo (succasūcanaṃ) Aṅgahāro. 2Ṅgavikkhepo. Naṭṭako. Naṭako. Naṭo. [A dancing-room] [Indication of passion by taking a weapon, and c Gesture.] [A male dancer.] Nṛtyabhūmiya 1. Śāstragrahaṇādi ākāra dèkvīma 1. Nṛtya viśeṣa 2... Naṭannā 3....... 102 Siṅgāro. Karuṇo. Vīrā.3 Bbhūta. Hassa. Bhayāna kā. Santo. Bībhaccha, ruddāni, (Nava nāṭyarasā. Ime) [Dramatic sentiments] Nāṭyarasaya 9.. 103 (Posassa nāriyaṃ pose Itthiyā saṅgama mpati Yā pihā esa) siṅgāro. Rati kīḷādi kāraṇo) [Sexual passion.] Śṛṅgāraya 1.... 104 Uttamappa katippāyo Itthi purisa hetuko So) sambhogo.Viyogo.(Ti Siṅgāro duvidho mato) [Two species of above passion.] Ehima bheda 2... 105 Bhāsitaṃ, lapitaṃ, bhāsā [f] Vohāro. Vacanaṃ, vaco., Utti [f] vācā [f] girā [f] vāṇī [f] Bhārati [f] (kathītā) vacī [f] [Voice, word, speech.] Tepula 12.... 106 (Ekākhyāto padacayo Siyā) vākyaṃ, (sakārako) Āmeṇḍitaṃ, (tu viññeyyaṃ Dvattikkhattu mudīraṇaṃ) [A sentence.] [Repetition] Vākyaya 1.... Āmeṇḍitaya 1.. 107 (Bhaye kodhe pasaṃsāyaṃ Turite kotūhalacchare Hāse soke pasāde ca Kare āmeṇḍitaṃ budho) 108 Iru[f] (nāri) yaju, 4ssāma, (Mi ti vedā tayo siyuṃ Ete eva) tayī [f] (nārī) Vedo. Manto, suti [f] (tthiyaṃ) [The three Vedas] [The aggregate of them.] [Any one of the Vedas] VṚdatrayaṭa eka eka nam.... VṚdatraya 4............ [SL Page 018] [\x 18/] 109 Aṭṭako. Vāmako. Vāma- Devo.(Cā) ṅgīraso. Bhagu. Yamataggi. (Ca) vāseṭṭho. Bhāradvājo. (Ca) kassapo. Vessāmitto. (Ti mantānaṃ Kattāro isayo ime) [The ten Rishis, authors of the Vedas.] Mantrakaḷāvū sṛṣīhu daśadena 110 Kappo, vyākaraṇaṃ, joti- Satthaṃ, sikkhā[f] nirutti [f](ca) Chandoviciti [f] (cetāni Vedaṅgāni vadanti cha) [The six sciences subordinate to, and in some sense a part of the Vedas.] VṚdāṅgasaya 6. . 111 Itihāso. (Purāvutta- Ppabandho bhāratādiko) (Nāmappakāsakaṃ satthaṃ Rukkhādīnaṃ) nighaṇḍu. (So) [History.] [The science which teaches the names of things.] Itihāsaya 1...... Nighaṇḍu śāstraya 1.. 112 Vitaddhasatthaṃ viññeyyaṃ Yantaṃ) lokāyataṃ, (iti) Keṭubhaṃ (tu kirayākappa- Vikappo kavinaṃ hito) [Fabulous discussion.] [Poeticalfiction] Lokāyata śāstraya * 1. KṚṭubhaya 1..... 113 Ākhyāyiko[f2] (paladdhatthā) Pabandhakappanā) kathā[f] Daddhanītya [f] (tthasatthasmiṃ) Vuttanto.(Tu) pavatti [f] (ca) [A tale.] [A connected narrative,] [Ethics] [Tidings of intelligence.] Ākhyāyikā + 1... Prabandhakathāva 1... Artthaśāstraya 1..... Vārtāva 2........ 114 Saññā[f]khyā5vhā[f]samaññā(cā) 6Bhidhānaṃ, nāma, 7mavhayo. Nāmadheyyā, 8dhivacanaṃ, Paṭivākyaṃ, (tu co)9ttaraṃ, [A name or application,] [An answer.] Nama 9...... Prativacanaya 2.. * (Lokayehi) vitaṇḍavādīngṚ yam śāstrayak èdda Ṛ lokāyata śāstra yayi datayutuyi. (Ṛ śāstraya nisā puṇyakirayāvehi sitada nūpadavana bava ṭīkāvehi kiyanaladī. Kavīnṭa hitavū kirayākalpavikalpayayi kiyanalada grantha viśeṣaya keṭubha nam vṚ, "yo kavīnaṃ paṇḍitānaṃ hito cittabhogasampattā di pa yojanakaro kirayākappavikappo, kavīnaṃ kirayāsaṃkhyāta kappabandhanavidhiyā vidhāyako subodhālaṃkārādiko gantho so keṭubhaṃ nāma." + (Kisivakhu visina) labanalada dannālada arttha èti prabandhaviśeṣaya ākhyāyikāyi. (Ṛnam vāsavadattādiya bava, "anubhūtārttha pratipādakasya vāsavadattāde:" yannen amarakoṣaṭīkāvehi kiyanaladī) prabandhayen kalpitavū (kādambarīyādīvū) kāvya viśeṣaya kathānamvṚ. (Vṛhaspativaraṇādīn visin praṇītavū) artthaśāstrayehi daṇḍanītiśabdaya vèṭṚ. Artthasya bhūmyāde:śāstraṃ artthaśāstraṃ" yanu amarakoṣaṭīkāyi. [SL Page 019] [\x 19/] 115 Pañho,[f]tīsva)1nuyogo.(Ca) Pucchā[f] (pyatha) (nidassanaṃ, Upogghāto. (Ca) diṭṭhanto. (Tatho) 2dāharaṇaṃ, (bhave) [A question,] [An example or opposite argument.] Praśnaya 3..... Udāharaṇaya 4.. 116 Samā[f] saṃkhepa saṃhārā. Samāso. Saṅgaho.(Pyatha) Satandhārayasī tyādya)3 Bbhakkhānaṃ,(tucchabhāsanaṃ) [An abridgement.] [A groundless charge.] Saṃkṣepaya 5.... Mithyāvacanaya 11.. 117 Vohāro. (Tu) vivādo.(Tha) Sapanaṃ, sapatho. Pi ca) Yaso. Siloko. Kitti [f] (tthi) Ghosanā[f](tuccasaddanaṃ) [A contest or law suit.] [An oath.] [Fame and reputation,] [Making a loud noise.] Vivādaya 2..... Divirīma 2...... Kīrttiya 3...... Udghl̥ṣanaya 1.. 118 Paṭighoso. Paṭiravo. (Tho paññāso. Vacīmukhaṃ, Katthanā [f] (ca) silāghā [f] (ca) Vaṇṇanā [f] (tha) nuti [f] (t)thuti[f] [Echo,] [Exordium.] [Eulogium.] [Praise.] Pratirāvaya 2...... Kathārambhaya 2..... Varṇṇanāva 3...... Stutiya 4........ 119 Thomanaṃ,(ca) pasaṃsā [f] (tha) Kekā [f] (nādo sikhaḍīnaṃ) (Gajānaṃ) kuñcanādo. (Tha) (Matā) hesā [f] (hayaddhani) [The cry of peacocks.] [The trumpeting of elephants,] [The neighing of horses.] Mayūranādaya 1..... ÇtungṚ nādaya 1. AśvayangṚ nāda 1. 120 Pariyāyo. Vevacanaṃ, Sākacchā [f] (tuca) saṃkathā [f] Upavādo. (Cu)4 pakkosā. 5Vaṇṇavādā. 6Nuvādā. (Ca) Janavādā. 7Pavādā.(Pi) Parivādo. (Ca tulyatthā) [Synonym] [Conversation,] [Censure or blame.] Vvecanaya 2..... Sākacchāva 2.... Nuguṇa kīma 7..... 121 Khepo.Nindā [f] (tathā) kucchā [f] Jigucchā [f] garahā (bhave Nindāpubbo (upārambho) Paribhāsana, 8(muccate) [Contempt,] [Reproof proceeded by insult.] Nindāva 5...... Nindā peradèri 1 Dl̥ṣārl̥paṇaya 1 122 (Aṭṭhā nariya vohāra- Vasena yā pavattitā) Ativākyaṃ, (siyāvācā Sā vītikkama dīpanī) [Filthy words.] Ativākyanam 1.. AṭavèdŚrum 1.. Anāryyavacana 1.. [SL Page 020] [\x 20/] 123 (Muhumbhāsā) 1nulāpo.(Tha) Palāpo.(Natthikā girā) (Ādobhāsana mā)2 lāpo. Vilāpo. (Tu) pariddavo. [Tautology.] [Unmeaning or unconnected speech.] [Address or speaking to.] [Lamentation.] Kītepul nèvatakīma 1 Arutnèti tepula 1 Ādiyehi biṇīma 1 Vèlapīma 2........ 124 Vippalāpo. Virodhotti [f] Sandesotti [f] (tu) vācikaṃ, (Sambhāsanantu) sallāpo. (Virodha rahita mmithu) [Quarrel, or mutul contradiction.] [Message.] [Friendly conversation.] Viruddhavacanaya 2.. Sandeśavacanaya 2... Samagitepula 1... 125 Pharusaṃ. [F,](niṭṭhuraṃ vākyaṃ) (Manuññaṃ) hadayaṅgamaṃ.[F] Saṃkulaṃ.[F.](Tu) kiliṭṭhaṃ.[F,](ca) (Pubbāpara virodhinī) [Harsh discourse.] [A kind word.] [Contradictory.] Sèḍabasa 1..... Sitkaḷuvacanaya 1.. Perapasuviridubasa 2. 126 (Samudāyattha rahita) 3Mabaddha. [F] (miti kittitaṃ) Vitathaṃ.[F,](tu) musā-(cātha) Pharusādi tiliṅgikā) [Incoherent speech,] [False.] Asambandha tepula 1. Borubasa 1..... 127 Sammā-(vyayaṃ cā) 4vitathaṃ, Saccaṃ, tacchaṃ. Yathātathaṃ, (Tabbantā tīsva) 5 likaṃ,(tva) 5Saccaṃ, micchā-musā-(vyayaṃ) [Truth] [Falsehood.] SèbŚtepula 5... Borubasa 4..... 128 Ravo ninādo.Ninado.(Ca)saddo Nigghosa.Nāda.Ddhana.(Yoca)rāvo Ārāva. Saṃrāva. Virāva. Ghosā Ravā[f]suti [f](tthi) sara.Nissano.(Ca) [Sound,] Haṇḍa 16..... 129 (Vissaṭṭha mañju viññayyā Savanīyā visārino Bindugambhīra ninnādi Tveva maṭṭhaṅgiko saro) [The eight component parts of sound.] Svarayehi aṃgaaṭa 130 Tiracchāna gatānaṃ hi Rutaṃ) vassita, 6(muccate) Kolāhaḷo. Kala kalo. Gītaṃ, gānaṃ,(ca) gītikā [f] [The cry of irrational annimals.] [A confused or mingled sound.] [A song.] TirisanungṚ haṇḍa 1... Kolāhalaya 2....... Gīhaṇḍa 3........... [SL Page 021] [\x 21/] 131 (Sarā satta tayo gāmā Ceka vīsati mucchanā hānānekūna paññasā Iccetaṃ) saramaṇḍalaṃ, [The Indian gamut consisting of seven musical notes, three scales and twenty one modulations.] Svaramaṇḍalaya 1..... 132 Usabho. Dhe.Vato. (Ceva) Chajja. Gandhāra. Majjhimā. Pañcamo.(Ca) nisādo. (Ti Sattete gaditā sarā) [Names of the seven musical notes] Saptasvarayaṭa eka eka nam).... 133 (Nadanti usabhaṃ gāvo. Turagā dhevataṃ tathā Chajja mmayūrā gandhāra Majā koñcā ca majjhimaṃ [The creatures which utter seven notes of music.] Saptasvara haṇḍannl̥)... 134 Pañcamaṃ parapuṭṭhā dī Nisāda mpi ca vāraṇā Chajjo ca majjhimo gāmā Tayo sādhāraṇo, ti ca 135 Saresu Tesu pacceke Tisso tisso hi mucchanā Siyuṃ tatheva ṭhānāni Satta satteva labbhare 136 Tisso duve catasso ca catasso kamato sare Tisso duve catassoti Dvāvīsati sutī siyuṃ) 137 (Uccatare rave) tāro. [F,] (Thāvyattamadhure) kalo. [F,] (Gambhīre tu rave) mando. [F,] Tārādi tīsva) (tho kale) Kākalī [f] (sukhume (vutto) (Kirayā di samatā) layo. [A high tone.] [An inarticulate but pleasing tone] [A bass or low tone.] [A minute tone,] [Equal time in music and dance] Itā ushaṇḍa 1.... Miyuru aviyathaṇḍa 1. Gèmburuhaṇḍa 1..... Siyum miyuru aviyat haṇḍa 1 gītādīn hā nèṭīmehi sāmyaya 1 138 Vīṇā [f] (ca) vallakī [f] (satta Tanti sā) parivādinī [f] Pokkharo. (Doṇi vīṇāya) Upavīṇo. (Tu. Veṭhako) [Lute.] [The lute with seven strings.] [The belly of the lute.] [The neck of the lute. ] Vīṇāva 2....... Tatsatakèti vīṇāva Karāviya 1...... Vīṇādaṇḍa 1..... [SL Page 022] [\x 22/] 139 Ātataṃ, ceva) vitata, Mātatavitataṃ ghanaṃ, susiraṃ, (ceti turiyaṃ Pañcaṅgika mudīritaṃ) [The five sorts of musical instruments.] Pañcāṅgika tūryya 5. 140 Ātataṃ, (nāma cammāva- Naddhesu bheri yādisu Talekekayutaṃ kumbha- Thūṇa daddari kā dikaṃ) [A sort oi drum covered with leather on one side.] Ek muhuṇin yut tūryyaviśeṣaya 1 141 Vitataṃ, (cobhayatalaṃ (Turiyaṃ murajā dikaṃ) (Ātatavitataṃ, (sabba (Vinaddhaṃ paṇavā dikaṃ) [Another sort, covered on both sides.] [A sort of drum completely covered with leather.] Demuhuṇu èti tūryya viśeṣaya 1 Sarvabhāgayen veḷanaladaturyya viśeṣa 142 Susiraṃ,(vaṃsa saṃkhādi) (Sammatālādikaṃ) ghanaṃ, Ātojjaṃ,(tuca) vādittaṃ, Vāditaṃ, vajja, 1 (muccate) [A wind instrument.] [A cymbal, belt.] [Playing on musical instruments.] Huṇakulalādiya 1 Kuḷutālamādiya 1 Ātatādi pasa 4.. 143 Bheri [f] dundubhi. (Vuttotha) Mudiṅgo. Murajo. (Ssa tu.) Āliṅgaṃ. 2Kyo. 3Ddhakā.(Bhedā) Tiṇavo. (Tuca) deṇḍimo. [A sort of drum] [Another sort of drum.] [Three sorts of drums.] [A sort of drum,] Bera 2...... Mihiṅgubera 2.. Ehima bheda 3.. Gèṭabera 2... 144 Āḷambaro. (Ca) paṇavo. Koṇo. (Vīṇādivādanaṃ) Daddarī. Paṭaho. (Bheri Ppabhedā) maddalā. (Dayo) [A sotr of drum.] [Bow, quill.] [A large kettledrum.] Paṇābera 2..... Kaṇḍippu ādiya 1. Beraviśeṣa 3.... 145 (Janappiye vimaddutthe Gandhe) parimalo. (Bhave) (Sotvā)4 modo. (Duragāmī Vissantā tīsvi to paraṃ) [A pleasing scent extracted by rubbing fragrant substances] [Diffusive fragrance,] Pemkarusuvanda . 1 Itā vihidena ema suvanda 1 146 Iṭṭhagandho.[F,](ca)surabhī.[F,] Sugandho.[F,](ca) sugandhi.[F,](ca) Pūtigandhi.[F,](tu) duggandho.[F.] (Tha) vissaṃ.[F,] (āmagandhiyaṃ) [Any perfume] [An ill smell. The smell like that of rawmeat.] Suganda 4...... Duganda 2...... Minidum ādiya... [SL Page 023] [\x 23/] 147 Kuṃkumaṃ, (ceva) yavana- Pupphaṃ,(ca) tagaraṃ,(tathā) Turukkho. (Ti ca tujjāti- Gandhā ete pakāsitā) [Four sorts of perfume as safron, yavanapupha, tabernal montanna, coronaria, and incense.] Kokumyon pup tuvaralā tu ruktel yana sivdŚganda 4.... 148 Kasāvo.(Nitthiyaṃ)titto. Madhuro.Lavaṇo.(Ime) Ambilo. Kaṭuko. (Ceti Charasā tabbatī tīsu) [The six tastes, viz., Astringent, bitter, sweet, salt, sour, and pungent.] Kasāvaya. Tittaya. Madhuraya. Lavaṇaya. Ambilaya. Kaṭukaya yana ṣaṭrasaya 6.. 149 (Siyā) phasso.(Ca) phoṭṭhabbo. Vīsayī, (tva) 1kkha, 2 mindriyaṃ, Nayanaṃ, (tva)3kkhi, nentaṃ,(ca) locanaṃ, (cā) 4cchi, cakkhu,(ca) [Touch.] [An orgon of sense.] [The eye] Sparśaya 2.... Indriyayl̥ 3.. Çsa 6..... 150 Sotaṃ, saddaggaho. Kaṇṇo Savanaṃ, suti[f] natthu [f] (tu) Nāsā [f] (ca) nāsikā [f] ghānaṃ, Jivhā [f] (tu) rasanā [f] (bhave) [The ear,] [The nose.] [The tongue.] Kaṇa 5..... Nāsaya 4... Diva 2..... 151 Sarīraṃ, vapu, gattaṃ,(cā) 5 Ttabhāvo. Bondi. Viggaho. Dehaṃ, (vā purise) kāyo. (Thiyaṃ) tanu [f] kalebaraṃ, [The body.] Śarīraya 10... 152 Cittaṃ, ceto. Mano.,(Titthi, Viññāṇaṃ, hadayaṃ, (tathā) Mānasaṃ, dhī [f](tu) paññā [f] (ca) Buddhi [f] medhā [f] mati [f] muti [f] [The mind or faculty of reason.] [Understanding.] Sita 6..... Pragñāva 14.. 153 Bhūrī [f] mantā [f] (ca, paññānaṃ, Ñāṇaṃ, vijjā [f] (ca) yoni [f](ca) Paṭibhāna 7mamoho. (Tha) (Paññābhedā) vipassanā [f] [Clear discernment.] Pragñāviśeṣa 2... 154 Sammādiṭṭhi [f] (ppabhutikā) Vīmaṃsā [f](tu vicāraṇā) Sampajaññaṃ, (tu) nepakkaṃ, Vedayitaṃ,(tu) vedanā [f] [Judgment.] [Prudence, discrimination.] [Sensation.] Tīraṇapragñāva 1... Artthānartthādiya salakana pragñāva 2... VṚdanāva 2... [SL Page 024] [\x 24/] 155 Takko.Vitakko.Saṃkappo. 1Ppano [f] hā[f]3yu,(tu) jīvitaṃ, Ekaggatā [f] (tu) samatho). Avikkhepo. Samādhi. (Ca) [Reasoning a resolve, or act of determination.] [Life.] [Mental tranquillity.] Vitarkaya 5..... Jīvitindriya 2... Samādhiya 4.... 156 Ussāhā. 4Tappa. Paggāhā Vāyāmo. (Ca) parakkamo. Padhānaṃ, viriyaṃ, (ce)5 hā [f] Uyyāmo.(Ca) dhitī [f] (tthiyaṃ) [Perseverance or fortitude.] Vīryyaya 10... 157 Cattāri viriyaṅgāni Tacassa ca nahāruno Avasissana maṭṭhissa Maṃsalohita sussanaṃ [Fourfold fortitude.] Caturvidha vīryyāṅga.. 158 Ussoḷhi [f] (tvadhimattehā Sati [f] (tva) 6nussati [f] (tthiyaṃ) Lajjā [f] hiri [f] samānātha) Otappaṃ, pāpabhīrutā [f] [Strenuous effort.] [Recollection.] [Shame.] [Fear of committing sin,] Adhikavīryya 1..... Smṛtiya 2...... Lajjāva 2...... Pāpayehi bhaya 2.. 159 Majjhattatā[f](tu)7 pekkhā[f](ca) Adukkha masukhā [f] (siyā) Cittābhego. Manakkāro. Adhimokkho.(Tu) nicchayo. [Indifference.] [Consciousness of pleasure or pain, sensibility. Certainty.] Upekṣāva 3.... Menehikirīma 2... Adhimokṣaya 2... 160 Dayā[f 8]nukampā [f] kāruññaṃ, Karuṇā [f] (ca) anuddayā[f] (Thiyaṃ) veramaṇī [f] (ceva) Viratyā [f 9] rati [f] (cāpyatha) [Compassion, mercy.] [Abstinence,] Karuṇāva 5.... Viratiya 3...... 161 Titikkhā [f] khanti [f] khamanaṃ, Khamā[f]mettā[f](tu)mettya10(tha) Dassanaṃ, diṭṭhi [f] laddhi [f] (tthi) Siddhanto, samayo. (Bhave) [Patience, forbearance.] [Friendship.] [Religious persuasion, belief.] Kṣamāva 4..... Maitiraya 2..... Labdhiya 5...... 162 Taṇhā [f] (ca) tasinā [f] ejā [f] Jālinī [f] (ca) visattikā [f] Chando. Jaṭā [f] nikantyā[f11]sā[f] Sibbanī bhavanetti [f](ca) [Desire.] Tṛṣṇāva 25... [missing] [SL Page 033] [\x 33/] 216 Sopāno.,(Vā)1 rohaṇaṃ,(ca) Nisseṇī [f] (sā)2 dhirohiṇī [f] Vātapānaṃ, gavakkho.(Ca) Jālaṃ,(ca) sīhapañjaraṃ, [Stairs.] [A ladder.] [A window or air hole.] Hiṇa 2....... Daṇḍuhiṇa 2.... Kavuḷudora 5. 217 Ālokasandhi. (Vuttotha) Laṅgi [f] (tthi) paligho. (Bhave) Kapisīso.3 Ggaḷatthambho. Nibbaṃ, (tu chadda koṭiyaṃ) [The bolt or bar of a door.] [The post to which the bolt is fastened.] [The edge of a roof.] Kanayama 2...... Aguḷu kaṇuva 2.. Chadana keḷavara 1. 218 Chadanaṃ, paṭalaṃ, chaddaṃ, Ajiraṃ, vaccarā,4ṅgaṇaṃ, Paghāṇo paghaṇā. 5 Āindā. Pamukha, dvāra bandhanaṃ, [The thatch of a roof.] [A court of a yard.] [A terrace before a house.] Chadanaya 3.... Midula 3..... Āḷindaya(akderiya)5 219 Piṭṭhasaṃghāṭaka, dvāra- Bāhā[f] kūṭaṃ, (tu) kaṇṇikā [f] Dvāraṃ (ca) paṭihāro (tha) Ummāro. Dehinī [f] (tthiyaṃ) [A door post.] [The upper part of the frame of a circular roof.] [A door or gate] [The threshhold] Dorabāva 2.... Karṇikāva 2..... Dvāraya 2...... Elipata 4....... 220 Eḷako. Indakhīlo. (Tha) Thambho. Thūṇo. [F] (pumitthiyaṃ) Pāṭikā [f] (ṇḍendupāsāṇe) Giñjakā [f] (tuca) iṭṭhakā[f] [A pillar, post.] [A stone step at the entrance of a house, serving as the scraper for the feet.] [Tiles.] èmba 2...... Sandakaḍapahaṇa 1. Uḷu 2...... 221 (Vaḷabhi cchādi dārumhi Vaṃke) gopānasī [f] (tthiyaṃ) (Kapota pālikāyaṃ tu) Viṭaṃko., (Nitthiyaṃ bhave) [The rafters of a house.] [A dove-cot or aviary.] Gonèssa 1.......... Kobl̥ geḍi vaḷalla 1.. 222 Kuñcikāvivaraṃ, tāla- Cchiggalo. ((Pyatha) kuñcikā [f] Tālo 6 vāpuraṇaṃ, (cātha) Vedikā [f] vedi [f] (kathyate) [The keyhole.] [The key.] [A covered terrace in the yard.] Kesisidura 2.... Kessa 3...... Piḷikaḍa hl̥ vṚdikāva 2. [SL Page 034] [\x 34/] Bhūkaṇḍassa puravaggo [II.-2.] 223 Saṃghāṭo. Pakkhapāso.(Ca) (Mandiraṅgā) tulā [f] (api) (Thiyaṃ) sammuñjanī [f] (ceva) Sammajjanī [f] (ca) sodhanī [f] [The principal upright timber of a house.] [The planks of the ceiling.] [A beam.] [A broom.] Dèva vaḷalla 1..... Pèlanpl̥ruva 1... Talāndaya 1....... Musna 3.......... 224 Saṃkaṭīraṃ, (ca) saṃkāra- Dhānaṃ, saṃkārakūṭakaṃ, (Atho) kacavaro. 1 Klāpo. Saṃkāro. (Ca) kasambu.(Pi) [A dunghill.] [Dust or sweepings.] Kasaḷagoḍa 3.... Kasaḷa 4........ 225 (Gharādi bhū mataṃ) vatthu. Gāmo. Saṃvasatho. (Tha so Pākaṭo) nigamo. (Bhoga- Maccādibhyo)2dhi (tūdito) [The site of a house.] [A village.] [A market town.] [A boundary.] GṛhādīngṚ bhūmiya 1.. Gama 2............ Niyangama 1......... Sīmāva 3.......... 226 Sīmā [f] (ca) mariyādā [f] (tha) Ghoso. Gopālagāmako. Pura vaggo [II.-2. =============== A Village of herdsmen.] Gopalugama 2.... Namo buddhāya. 227 Manusso. Mānuso. Macco. Māṇavo. Manujo. Naro. Poso. Pumā.(Ca) puriso. Poriso. (Pyatha) paṇḍito. [Man.] [Wise or learned men.] Manuṣyayl̥ 10.. Paṇḍitayl̥ 26.. 228 Budho. Vidvā. Vibhāvī. (Ca) Santo. Sappañña. Kovidā. Dhīmā. Sudhī. Kavī. Vyatto. Vicakkhaṇa. Visāradā. 229 Medhāvī. Matimā. Pañño. ViññŚ.(Ca) viduro. Vidū. Dhīro. Vipassī. DosaññŚ. Buddho. (Ca) dabba. Viddasu. [SL Page 035] [\x 35/] 230 Itthī [f] sīmantinī [f] nārī [f] Thi [f] vadhu [f] vanitā [f 1] ṅganā[f] Pamadā [f] sundarī [f] kantā [f] Ramaṇī [f] dayitā [f 2] balā [f] Stīra 15..... 231 Mātugāmo. (Ca) mahiḷā [f] Lalanā [f] bhīru [f] kāminī [f] Kumārikā [f] (tu) kaññā [f] (tha) Yuvatī [f] taruṇī [f] (bhave) [Various discriptions of women.] [A maiden.] [A young woman] Viśiṣṭha stīra 3..... Bāla stīra 2...... Yvaauni 2...... 232 Mahesī [f] (sābhisekaññā) Bhoginī [f] (rājanāriyo) (Dhavatthinī tu saṃketaṃ Yāti yā sā)3 bhisārikā [f] [A queen.] [Other wives of a king.] [A woman who goes on assignation.] 233 Gaṇikā [f] vesiyā [f] vaṇṇa- Dāsī [f] nagarasobhinī [f] Rūpūpajīvinī [f] ve sī [f] Kulaṭā [f] (tu ca) bandhakī [f] [A harlot.] [A disloyal or unchaste woman] Veśyāva 6..... Dhūrtta stīra 2..... 234 Varāroho [f 4] ttamā [f] matta- Kāsinī [f] varavaṇṇinī [f] Patibbatā [f] (tvapi) satī [f] Kulitthi [f] kula pālikā [f] [An excellent woman.] [A virtuous and faithful wife.] [A waman of rank.] Utum stīra 4... Pativratā stīra 2. Kula stira 2.... 235 Vidhavā [f] (pati suññā tha) Patiṃ varā [f] sayaṃ varā [f] Vijātā [f] (tu) pasūtā [f] (ca) Jātāpaccā [f] pasūtikā [f] [A widow.] [A woman who chooses her husband.] [A woman who has borne children.] Sèmi nèttī 1... Sve cchāven vallabhayan soyannī 2.. Daruvan lada stīra 4.... 236 Dūtī [f] sadvārikā [f] (dāsī [f] (Tu) ceṭī [f] kuṭadhārikā [f] Vāruṇī [f 5] kkhaṇikā [f] (tulyā) Khattiyānī [f] (tu) khattiyā [A bawd, a procuress.] [A maid-servant.] [A fortune-teller.] [A woman of the royal caste.] Dūtakamkaraṇṇī 2... Dāsī 3........ Nimiti kiyannī* 2.. Rāja stīra 2..... * "Subhāsubha nirūpinī" yanu ṭīkāyi. [SL Page 036] [\x 36/] 237 Dāro. Chāyā [f] kaḷattaṃ,(ca) Gharaṇī [f] bhariyā [f] piyā [f] Pajāpatī [f] (ca) dutiyā [f] (Sā) pādaparicārikā [f] [A wife.] Bhāryyāva 2.... 238 Sakhī [f] (tvā)1 lī [f] vayassā [f] (tha) Jārī [f] (cevā)2 ticāriṇī [f] (Pume) utu. Rajo. Pupphaṃ, Utunī [f] (tu) rajassalā [f] [A woman's female friend.] [An adulteress.] [The courses.] [A woman in her courses.] Yahaḷu stī 3... Sora ambu 2... Osap 3....... Osapvū stīra 3... 239 Pupphavatī [f] garugabbhā [f] 3 Pannasattā [f] (ca) gabbhinī [f] Gabbhāsayo. Jalābū. 4 (Pi) Kala laṃ, (punnapuṃsake) [Pregnant woman.] [The womb] [A foetus.] Dèri èttī 3.... Dalabuva 2........ Kalala rūpaya 1.... 240 Dhavo.(Tu) sāmiko. Bhattā. Kanto. Pati. Varo. Piyo. (Atho)5 papati. Jāro. (Thā) 6 Paccaṃ,putto.7Trajo.Suto. [A husband.] [Paramour.] [A son.] Vallabhayā 7..... Sora sèmiyā 2. Daruvā 7...... 241 Tanujo tanayo. Sūnu. * (Puttādī dhītari tthiyaṃ) (Nāriyaṃ) duhitā [f] dhītā [f] (Sañjātetvo)8 raso.(Sute) [A daughter.] [A legitimate son.] Dhītṛva 2......... Tamāṭa dā putrayā 1. 242 Jāyāpatī. Jānipatī. Jayampati.(Tu) dampati (Atha) vassavaro. (Vutto) Paṇḍako.(Ca) napuṃsakaṃ, [A husband and wife.] [An eunuch.] Ambusèmidedenā 4 Napuṃsakayā 3.... 243 Bandhavo.Bandhu. Sajano. Sagotto. Ñāti. Ñātako. Sālohito. Sapiṇḍo. (Ca) Tāto.(Tu) janako. Pitā. [A kinsman.] [A blood or near kinsman.] [Father.] NŚyā 6....... Saha lṚ nŚyā 2. Piyā 3........ 244 Ammā [f 9] mbā [f] jananī [f] mātā [f] Janettī [f] janikā [f] (bhave) Upamātā [f] (tu) dhātī [f] (tthi) Sālo. (Jāyāya bhātiko) [Mother.] [A wet nurse.] [Wife's brother.] Vèdū mavu 6...... Kiri mavu 2....... Massinā......... * Mehi puttādi śabda saya dūn kerehi vèṭenakalè stīra liṅguyi. [SL Page 037] [\x 37/] 245 Nanandā [f] sāmibhaginī [f] Mātāmahī [f] (tu) ayyakā [f] Mātulo. (Mātu bhātāssa) Mātulānī [f] (pajāpati) [Husband's sister.] [Grandmother.] [Maternal uncle] [Maternal uncle's wife.] NŚnā 2...... GŚṇumuttā 2... Māmā 1...... Nèndā 1..... 246 (Jāyā patīnaṃ jananī) Sassu [f] (vuttā (tha tappitā) Sasuro. (Bhāgineyyo.(Tū Putto bhaginiyā bhave) [Husband's or wife's mother.] [Husband's or wife's father.] [Sister's son.] Ambu sèmi dedenāgṚ mavuvaru 1 OvungṚ piyavaru 1 BŚnā 1....... 247 Nattā.(Vutto) paputto.(Tha) (Sāmi bhātā tu) devaro. (Dhītu pati tu) jāmātā. Ayyako.(Tu) pitāmaho. [A grand son.] [Husband's brother.] [Daughter's husband.] [Grandfather.] Munupurā 2....... SèmiyāgṚ sahl̥darayā 1 DuvagṚ sèmiyā 1..... Muttā 2............ 248 Mātucchā [f] (mātu bhaginī) Pitucchā [f] (bhaginī pitu) Papitāmaho. Payyako.(Tu) Suṇhā [f] (tu) suṇisā [f] husā [f] [Mother's sister] [Father's sister.] [Great grandfather.] [Daughter-in-law.] MavugṚ sahl̥darī 1 PiyāgṚ sahl̥darī 1 Mīmuttā 2....... Yeheḷi 3....... 249 Sodariyo. Sagabbho. (Ca) Sodaro. Sahajo (pyatha) (Mātā pitu te) pitaro. Puttā. (Tu puttadhītaro) [A brother,] [Parents.] [Son and daughter.] Sahl̥darayā 4..... Mavupiyl̥ 7....... Putun hā dūn 1.... 250 Sasurā. (Sassu sasurā) (Bhātu bhagini) bhātaro. Bālattaṃ, bālatā [f] bālyaṃ, Yobaññaṃ, (tuva) yobbanaṃ, [Husband's or wife's father and mother.] [Brother and sister ] [Childhood.] [Youth.] Nèdimayill̥ 1...... Kusehi hottl̥ 1.. Bāla bava 3........ Yvaauna bava 2...... 251 (Sukkā tu) palitaṃ, (kesā Dayo tha) jaratā [f] jarā [f] Puthuko. Pillako. Chāpo. Kumāro. Bāla. Potakā. [Grey hair.] [Old age.] [A child.] Palitaya 1....... Jarāva 2....... Bālayā 6...... 252 (Atho1ttānasayo,[f 2]ttāna- -Seyyako, [f] thanapo (pica) [An infant.] Bālatarayā 3...... [SL Page 038] [\x 38/] 253 Taruṇo, [f] (ca) vayaṭṭho,[f] (ca) Daharo, [f] (ca) yuvā,[f] susu, [f] Māṇavo,[f] dārako,[f] (cātha) Sukumāro,[f] sukhedhito,[f*] [A young man.] [One delicately nurtured.] Taruṇayā 7...... SuvasṚ vèḍunahu 2.. 254 Mahallako,[f] (ca) vuddho,[f] (ca) Thero: jiṇṇo:(ca) jiṇṇako: Aggajo,[f] pubbajo,[f] jeṭṭho,[f] Kaniṭṭho,[f] kaniyo,[f 1] nujo, [An old man.] [The elder brother.] [The younger brother.] Mahaḷu aya 5........ Vèḍimal sahl̥darayā 3. Bāla sahl̥darayā 3. 255 Valittaco,[f] (tu) valino,[f] (Tīsu ttāna sayādayo) [Wrinkled.] Çṅga rèlivèṭīma.. 256 Sīso, 2 ttamaṅgāni, siro. Muddhā.(Ca) matthako.(Bhave) Keso.(Tu) kuntalo.Vālo. 3 Tta maṅgaruha. Muddhajā. [The head. The hair.] Hisa 5....... KṚśayl̥ 6... 257 Dhammillo.(Saṃyatā kesā) Kāka pakkho. Sikhaddhako. Pāso. Hattho. (Kesacaye) (Tāpasānaṃ tahiṃ jaṭā [f] [Braided hair.] [A tuft of hair.] [A mass of hair.] [The matted hair worn by certain ascetics.] Koṇḍaya 1..... Kuḍumbiya 2....... KṚśakalāpaya 2... Jaṭāva 1....... 258 (Thiyaṃ veṇi [f] paveṇi [f] (ca) (Atho) cūḷā [f] sikhā [f] (siyā) Sīmanto. (Tumato nāri Kesa majjhamhi paddhati) [The hair twisted and undecorated.] [A knot of hair on the crown of the head.] [A seperation of the hair on each side so as to leave a distinct line on the top of the head,] Gèvasū kṚśaya 2... His mudunṚ bèndi koṇḍaya 2 LiyangṚ kṚśa madhyapaddhatiya 259 Lomaṃ, tanuruhaṃ, romaṃ, Pamhaṃ, pakhuma, makkhigaṃ, Massu, (vuttaṃ puma mukhe) Bhū [f] (tvitthi) bhamuko. Bhamu. [Hair on body.] [Eyelash] [The beard.] [The eyebrow.] Rl̥ma 3...... Akṣigatarl̥ma... Rèvula 1...... Bèma 3....... * "Sukhocito" kiyāt pāṭhayi. 039 [missing] [SL Page 049] [\x 49/] 335 Rājañño. Khattiyo. Khattaṃ. Muddhābhisitta. Bāhujā. Sabbabhummo. Cakkavattī. (Bhūpoñño) maṇḍalissaro. [A man of the Kshatriya tribe.] [An universal monarch.] [A ruler, a sovereign.] Kṣatirayayā 5..... Sakviti raja 2.... PradṚśa raja 1.... 336 (Pume) licchavi. Vajjī.(Ca) Sakko. (Tu) sākiyo.(Thava) Bhaddakaccānā [f] rāhula- -Mātā [f] bimbā [f] yasodharā [f] [Lichchavi Princes] [Prince of the Sakya.] [The queen Yasodara.] Licchavī raja 2.. Śākya raja 2.. Yasl̥dharādṚvi 4. 337 (Koṭīnaṃ heṭṭhimantena Sataṃ yesaṃ nidhānagaṃ- Kahāpaṇānaṃdivasa Valañjo vīsatammaṇaṃ [Opulent persons of the kshatriya tribe.] Kṣatiraya mahāsārayl̥ nam 1 338 Te) khattiya mahāsālā. (Sīti koṭi dhanāni tu Nidhāna gāni divasa- Valañjo ca dasammaṇaṃ [Opulent Brahmans.] Bamuṇu mahāsārayl̥ nam 1 339 Yesaṃ)dvija mahāsālā. Tadupaḍḍhe nidhānage Valañjo ca) gahapati- -Mahāsālā. (Dhane siyuṃ) [Opulant persons of the Grahapati tribe.] Gṛhapati mahāsārayl̥ nam 1 340 Mahāmatto. Padhānaṃ, (ca) Matisativo. (Ca) mantini. Sajīvo. Sacivo. 1Macco Senānī.(Tu) ca mūpatī. [The king's companion: primeminister.] [A minister of counsellor.] [A privy counsellor.] [A general.] Mahā èmatiyā 2... Mantirayā 2........ Viśvāsa èmatiyā 3. SṚnāpatiyā 2..... 341 (Nyāsādīnaṃ vivādāna-) 2 Ma kkhadasso. (Padaṭṭhari) Dovāriko. Paṭihāro. Dvāraṭṭho. Dvārapālako. [A judge.] [The warder or porter.] Adhikaraṇa nāyakayā 1.. Dvārapālakayā 4.... 342 Anīkaṭṭho. (Ti rājuna- Maṅgarakkhagaṇo mato) Kañcukī. Sovidallo (va) Anujīvī. (Tu) sevako. [A body-guard women.] [Attendants on] [A servant.] Aṅgarakṣakayā 2..... Sèṭṭalana èmatiyā 2. SṚvāyā 2........ [SL Page 050 ] [\x 50/] bhukaṇḍe, catubbaṇṇavaggassa khattiyavaggo [II.-1.] 343 Ajjhakkho. 1Dhikako. (Ceva) Heraññiko. (Tu) nikkhiko (Sadesā nantaro) sattu. Mitto. (Rājā tato paraṃ) [A superintendent,] [The treasurer.] [A neighbouring prince.] [An ally.] SatisvèdŚrum karmayehi niyuktayā 2 Ran balannā 2....... SvadṚśayaṭa anaturu raṭa valandana raja 1 Anaturu bhūmiyen piṭataraṭa vaḷandana raja 1 344 Amitto. Ripu. Verī.(Ca) Sapattā. 2 Rāti. Satva. 3Ri. Paccatthiko. Paripanthī. Paṭipakkhā. 4 Hitā. Paro. [An enemy.] Saturā 19... 345 Paccāmitto. Vipakkho.(Ca) Paccanīka. Virodhi (no) Viddesī.(Ca) diso. Diṭṭho. (Thā)6 nurodho. 7 Nuvattanaṃ. [Complaisance] Anukūlatvaya 2... 346 Mitto., (Nitthi) vayasso.(Ca) Sahāyo. Suhado. Sakhā. Sambhatto. Daḷha mitto.(Ca) Sandiṭṭho. (Diṭṭhamattako) [A friend.] [A firm friend.] [A friend at first sight,] Mitrayā 5...... Dṛṭha mitayā 2.. Dṛṣṭa mitrayā 1. 347 Caro.(Ca) guḷhapuriso., Pathāvī. Pathiko. 3 Ddha gū. Dūto. (Tu) sandesaharo Gaṇako. (Tu) muhuttiko) [A spy,] [Traveller.] [A messenger.] [An astrologer.] Cara puruṣayā 2. Pathikayā 3..... Dūtayā 2...... Nèkèttā 2... 348 Lekhako. Lipikāro.(Ca) Vaṇṇo (tu) akkharo. Pyatha) Bhedo. Daṇḍo. Sāma, dānā,- (Nyupāyā caturo ime) [A scribe.] [A letter of the alphabet.] [Four means of success.] Liyannā 2... Akura 2..... (Caturl̥pāyanam) 349 Upajāpo. (Tu) bhedo. (Ca) Daṇḍo.(Tu) sāhasaṃ, damo. [Disunion.] [Punishment.] Bhedaya 2.... Daṇḍanaya 3... 350 Sāmya. 9Macco.Sakhā.Koso Duggaṃ,(ca) vijitaṃ, balaṃ, (Rajjaṅgāni ca satte te Siyuṃ pakatiyo pica) [The seven requisites of regal administration.] Sapta rājyaṅganam) [SL Page 051] [\x 51/] 351 Pabhāvu. 1Ssāha. Mantānaṃ (Vasā tisso hi sattiyo) Pabhāvo. (Daṇḍajo tejo) Patāpo. (Tu ca kosajo) [The three-fold power.] [Majesty arising from the power of punishing.] [Dignity arising from the possession of wealth.] Tiravidha śaktīhu nam Prabhāva 1..... Pratāpaya 1.... 352. Manto.(Ca) mantaṇaṃ,(so tu) Catukkaṇṇo (dvigocaro) (Tigocaro tu chakkaṇṇo. Rahassaṃ, guyha, (muccate) [Secret counsel.] [A council heard only by 2 people.] [A council heard only by 3 people] [A secret.] Mantraṇaya .... Catukkarṇṇaya 1. Chakkarṇṇaya 1.. Rahasa 2..... 353 (Tīsu) vivitta. [F] vijana [f] (ca) Chaṇṇā.[F,]raho-(rahovyayaṃ) Vissāso. (Tuva) vissambho. Yuttaṃ.[F,](tvo)2 pāyikaṃ [f,](tisu) [Solitary place.] [Trust or confidence.] [Right, fit, proper.] Vijanasthānaya 4.. Viśvāsaya 2.... Yuktisahagata kirayāva 354 Ovādo. (Cā) 3 nusiṭṭhi [f] tthi) (Pu ma va jje)4 nusāsanaṃ, Āṇā [f] (ca) sāsanaṃ, (ñeyyaṃ) Uddānaṃ (tu ca) bandhanaṃ, [Admonition.] [An order or command.] [Binding.] Avavādaya 3.. Āgñāva 2... Bandhanaya 2... 355 Āgu,(vutta)5 maparādho. Karo. (Tu) bali (muccate) Puṇṇapatto. (Tuṭṭhidāye) Upadā [f] (tuca) pābhataṃ, [Offence.] [Royal revenue.] [A present.] [A present sent.] Aparādhaya 2... Karavuvara 2.... Satuṭupaṇḍura 1.. Huntènaṭa yavana paṇḍura 6 356 (Tato)6 pāyana,7 mukkoco Paṇṇākāro. Paheṇakaṃ, Suṅkaṃ, (tvanitthigumbādi deyo) (thā)8 yo.Dhanāgamo. [Toll.] [Receipt of revenue.] Suṃkama 1.... Dhanaprāptiya 2. 357 Ātapattaṃ, (tathā) chattaṃ, Raññantu hemamāsanaṃ) Sīhāsana,)9 (matho) vāla- -Vijanī [f] (tthi ca) cāmaraṃ, [Parasol.] [A throne of gold] [A tail of the bosgruniuns used as a fan,] Chatraya 2..... Siṃhāsanaya 1. Cāmaraya 2... 358 Khaggo.(Ca) chatta, 10muṇhīsaṃ, Pādukā [f] vālavijanī [f] (Imekakudhabhaddhāni Bhavanti pañcarājūnaṃ) [The five emblems of royalty.] (Pañcarāja kakudha bhāṇḍanam) [SL Page 052] [\x 52/] 359 Bhaddakumbho. Puṇṇakumbho. Bhiṃkāro. Jaladāyako. Hattha 1 ssa. Ratha. Pattī.(Tu) Senā [f] hi caturaṅginī) [An auspicious jar.] [A golden vase.] [The four-fold army.] Punkalasa 2.... Rankeṇḍiya 2.. Sivraṅgasenaganam. 360 Kuñjaro. Vāraṇo. Hatthi. Mātaṅgo. Dvirado. Gajo. Nāgo. Ñcipo. Ibho. Dantī. Yūthajeṭṭho (tu) yūthapo. [An elephant.] [The leader of a wild herd] Çtā 10..... Nāyaka ètā 2. 361 Kāḷāvaka. Gaṅgeyyā. Paṇḍara. Tambā.(Ca) piṅgalo. Gandho. Maṅgala. Hemo.2 Posatha. Chaddantā (gajakulāni etāni) [Ten tribes of elephants,] Daśaètkulayl̥. 362 Kaḷaho. (Ceva) bhiṃko.(Tha) Pabhinno. Matta. Gajjitā Hatthi ghaṭā [f] (tu) gajatā [f] Hatthinī [f] (tu) kaṇerukā [f] [A young elephant.] [A furious elephant.] [A herd of elephants.] [A female elephant.] Çt pèṭavā 2.. Matètā 3...... Çtsamūhayā 2... Çtinna 2...... 363 Kumbho (hatthi siro piṇḍo) (Kaṇṇamūlantu) cūḷikā [f] Āsanaṃ, (khandha desamhi) (Puccha mūlantū) mecako. [The frontal globes of an elephant.] [Root of his ear.] [His withers.] [Root of his tail.] Kumbhasthalaya 1.... Kammula 1....... ÇtungṚkanda 1.. Vāladhiya mula 1... 364 Ālāna,2 māḷhako. Thambho. (Nitthitu) nigaḷo, 3 nduko. Saṃkhalaṃ.[F,] (tīsvatho)) gaṇḍo. Kaṭo,) dānaṃ, (tu somado) [Post to which he is secured.] [Chain for his feet.] [His temples.] [The juice flowing from his temples] Çtun bandina ṭèmba Çtun bandina dama 3 ÇtungṚ kapl̥laya 2 ÇtungṚ mada 1.... 365 Soṇḍo.[F] (tu) dvīsu) hattho.(Tha) Karaggaṃ, pokkharaṃ, (bhave) (Majjhamhi bandhanaṃ) kacchā [f] Kappano. (Tu kuthādayo) [His trunk.] [The tip of his trunk.] [Leathern girth.] [An elephant's trappings.] Soṇḍa 2.... Soṇḍa aga 2. Porodda 1. Çtunpiṭa aturaṇa palas ādiya 1 366 Opavayho. Rājavayho. Sajjito. (Tuca) kappito. Tomaro.,(Nitthiyaṃ pāde Siyā vijjhana kaṇṭako) [An elephant for the king to ride on.] [An elephant caparisoned.] [A sharp instrument for piercing his feet.] Rājavāhana ètā.. SŚdū ètā 2.... ÇtungṚ pā vidinā kaṭuva 1 [SL Page 053] [\x 53/] 367 Tuttaṃ, (tu kaṇṇamūlamhi) (Matthakamhi tu) aṃkuso. Hatthāroho. Hatthimeṇḍo. Hatthipo. Hatthigopako. [A pike to guide an elephant.] [Hook to quiet him.] [An elephant driver or keeper.] Kaṇamulavidina kaṭuva Akussa 1..... Çtgovvā 4 368 Gāmaṇiyo. (Tu mātaṅga Hayādyācariyo bhave) Hayo. Turaṅgo. Turaṅgo. Vāho. Asso. (Ca) sindhavo. [One who trains elephants, and c.] [A horse.] Hastyādīn hikmavana ācāryyayā 1 Aśvayā 6..... 369 (Bhedo) assataro. (Tassā) [F] jānīyo. (Tu) kulīnako. Sukhāvāhī. Vinīto (tha) Kisoro. Hayapotako. [A mule.] [Horses of a good breed.] [Well - trained horse.] [Colt,] Aśvatarayā 1.... Jātimat asun 2.. Suvayen usulana asun 2 Aspèṭavā 2....... 370 Ghoṭako. (Tu) khaluṅko.(Tha) Javano. (Ca) javādhiko. Mukhādhānaṃ, khalīno, (vā) Kasā [f] (tvassādi tāḷinī [A sort of horse] [A fleet horse.] [The bit of a bridle.] [A whip.] Askuṇḍayl̥ 2.... Javasampanna asun 2. Muva vaḷalla 2..... Kasaya 1......... 371 Kusā [f] (tu nāsā rajjumhi) Vaḷavā [f 2] ssā [f] khuro. Saphaṃ, Pucchaṃ.,3 (Manitthi) naṅguṭṭhaṃ, Vālahattho.(Ca) vāladhi. [A nose rope.] [A mare.] [The hoof.] [The tail.] Nāslanuva 1.... Veḷamba 2...... Kuraya 2....... Vāladhiya 4..... 372 Sandano. (Ca) ratho. Pussa- -Ratho. (Tunaraṇāyaso) (Cammāvuto ca) veyyaggho. Dīpo. Vyagghassa dīpino) [A war chariot.] [Any other car.] [A car covered with a panther's skin.] [A car covered with the skin of a tiger.] Rathaya 2........ Pussa rathaya 1.... Vyāghrasamin valandanalada rathaya 1 Divisamin valandanalada rathaya 1.. 373 Sivikā [f] yāpyayānaṃ, (vā) (Nitthi tu) sakaṭo., (Pya)4 naṃ, Cakkaṃ, (rathaṅga mākhyātaṃ) (Tassanto) nemi [f] (nāriyaṃ) [A litter.] [A cart.] [A wheel.] [Its periphery.] Sivigeya 2..... Gèla 2....... Rathasaka 1...... Nimvaḷalla 1.... [SL Page 054] [\x 54/] 374 (Tammajjhe piṇḍikā) nābhi [f] Kubbaro. (Tu) yugandharo. (Akkhaggakīle) āṇī [f] (tthi) Varūtho. Rathagutya [f1] (tha) [Its nave.] [The pole to which the yoke is fixed.] [The linch pin.] [The fender of a carriage.] Rathanèba 1....... Rathayehi kimbulmuva 2. Akura aga gasana kaṇuva 1 Ayl̥maya rathāvaraṇaya 2 375 Dhuro. (Mukhe rathassaṅgā Tva)2 kkho. 3Pakkhara (ādayo) Yānaṃ, (ca) vāhanaṃ, yoggaṃ, (Sabba hatthādi vāhane) [Th fore part of a carriage.] [Parts of a carriage.] [Any vehicle.] Dhuraya 1........ Rathayehi avayava 2. Vāhanaya 3...... 376 Rathācārī. (Tu) sūto. (Ca) Pājitā. (Ceva) sārathi. Rathāroho. (Ca) rathiko. Rathi.) Yodho. (Tu yo) bhaṭo [A charioteer.] [Warriors in chariot.] [Warrior.] Rathācāriyā 4.... Rathayehi siṭa yuddhakarannā 3 Yl̥dhayā 2...... 377 Padāti. Pattī. (Tu pu me) Padago padiko. (Mato) Sannāho. Kaṃkaṭo. Vammaṃ, Vavaco.,(Vā) uracchado. [A foot soldier] [Armour, mail.] Pābala senaga 4.. Sannāhaya 6..... 378 Jālikā[f] (thaca) sannaddho [f,] Sajjo.[F] (ca) vammito.(Bhave) Āmutto.[F,] paṭimukko. [F,](tha) Pure cārī. [F,] purecaro. [F,] [One who is armed.] [Clothed or accoutred.] [A leader.] Sannāha sannaddhayā 3. YuddhayṚ dèḍikoṭa hèndagat vastrādiya Nettiyehi yana yl̥dhayā 4 379 Pubbaṅgamo.[F,] puregāmī. [F,] Mandagāmī.[F] (tu) mattharo.[F,] Javano.[F,] turito.[F,] vegī [f,] (Jetabbaṃ) jeyya.[F,4](muccate) [One marching slowly.] [A runner or express.] [To be conquered.] Lèsigaman yannā. Śīghra java èttā 2 Diniya yuktā 1... 380 Sūra,[f,]vīrā.[F](tu) vikkanto.[F,] Sahāyo.[F, 5] nucaro [f,] (samā) (sannaddhappabhutītīsu) Pātheyyaṃ,(tuca) sambalaṃ, [A hero,] [A companion.] [Provision for a journey.] Sāhasika yl̥dhayā 3 Anucarayā 2...... Mārggl̥pakaraṇa 2.. [SL Page 055] [\x 55/] 381 Vāhinī [f] dhajinī [f] senā [f] Camu [f] cakkaṃ, balaṃ, (tathā) Anīko. (Cātha) (vinyāso) Vayūho. (Senāya kathyate) [An army or forces.] [Array of troops.] SṚnāva 7..... SṚnāvagṚ padmabyuhākārayen siṭīma 1 382 (Hatthi dvādasa posoti Puriso turago ratho Catuposoti etena Lakkhaṇenādhamantato) [Different bodies or divisions of an army.] Hastyānīka, hayānīka, rathānīka, pattānīkayl̥ nam) 383 Hatthānīkaṃ, hayānīkaṃ, Rathānīkaṃ, (tayo tayo Gajādayo sa satthā (tu) Pattānīkaṃ, (catujjanā) 384 (Saṭṭhivaṃsakalāpesu Paccekaṃ saṭṭhidaṇḍisu Dhūlikatesu senāya Yantiyā)*1kkhohiṇī [f] (tthiyaṃ) [A complete army.] Akṣohiṇiyanam 1... 385 Sampatti [f] sampadā [f] lakkhī [f] Sirī [f] vipatti [f] (cā) 1 padā [f] (Athā) 2 yudhaṃ, (ca) hetī [f] (tthi) Satthaṃ, paharaṇaṃ, (bhave) [Prosperity.] [Adversity.] [A weapon.] Sampattiya 4..... Vipattiya 2...... Āyudhaya 4...... 386 (Muttā mutta mamutta ñca Pāṇito muttameva ca Yanta muttanti sakala- Māyudhaṃ taṃ catubbidhaṃ) [Four sorts of weapons,] Muttāmuttādi vasayen siyaluma āyudha caturvidhayi 387 Muttā muttaṃ, (ca yaṭṭhyādi Amuttaṃ, (churikādikaṃ) Pāṇimuttaṃ, (tu satyādi) Yantamuttaṃ, (sarādikaṃ) [A bludgeon.] [A knife or dagger, and c.] [A javelin and c.] [A weapon propelled by mechanical means, as an arrow.] Mudgarādi āyudha 1.. Kiricci ādiya 1.... Aḍayaṭi ādiya 1.... Śara ādiya 1...... 388 Issāso. Dhanu. Kodaṇḍaṃ, Cāpo.,(Nitthi) sarāsanaṃ, (Atho) guṇo jiyā [f] jyā [f](tha) Saro. Pattī. (Ca) sāyako. * "Akkhohinī"ti ṭīkā. [A bow.] [A bow-string.] [An arrow.] Dunna 5.... Dunudiya 3... Śaraya 9.... [SL Page 056] [\x 56/] 389 Bāṇo, kaṇḍa,1 musu. [F] (vīsu) Khurappo. Tejanā, 2 sanaṃ, Tuṇī [f] (tthiyaṃ) kalāpo. (Ca) Tūṇo. Tūṇīra. Bāṇadhi. [A quiver.] Hiyavura 5.. 390 Pakkho. (Tu) vājo. Diddho.(Tha) Visapīto saro. (Bhave) Lakkhaṃ, vejjhaṃ, saravyaṃ, (ca) Sarābhyāso. (Tu) 3 pāsanaṃ, [Feather of an arrow.] [A poisoned arrow.] [A butt or mark.] [Archery.] Hīpatraya 2...... Visapev hīya 2.. Ilakkaya 3..... Dunuśilpa igènvīma 391 Maṇḍalaggo (tu) nettiṃso. Asi. Khaggo. (Ca) sāyako. Kosi [f] (tthi tappidhāne tho) Tharu. (Khaggādimuṭṭhiyaṃ) [A sword.] [Its sheath.] [The hilt of a sword.] Kaḍuva 5...... Kaḍukopuva 1.. Kaḍu miṭa 1.... 392 Kheṭakaṃ, phalakaṃ, cammaṃ, Illī [f] (tū) karapālikā [f] Churikā [f] satya [f 4] siputti [f] Laguḷo. (Tuva) muggaro. [A shield.] [A cudgel.] [A knife.] [A mailet.] Paliha 3..... Kayisaraṇḍuva 2. Siriya 3..... Muṅgura 2.... 393 Sallo.,(Nitthi) saṃku. (Pume) Vāsī [f] (tu) tacchanī [f] (tthiyaṃ) Kuṭhārī [f] (tthi) pharasu. (So) aṃko. (Pāsāṇa dāraṇo) [A stake.] [An adze.] [An axe.] [A hatchet, a stone - cutter's instrument.] Hulahl̥ hellaya 2.. VŚya 2.......... KeṭṚriya 2....... Gal paḷana penuma 1.. 394 Kaṇayo. Bhindivāḷo. (Ca) Cakkaṃ, kunto. Gadā [f] (tathā) Satyā 5 [f] (di sattha bhedā tha) Koṇo. 6Sso. Koṭi[f](nāriyaṃ) [Different kinds of weapons.] [An end.] ĀyudhaviśṚṣa 6... Koṇa 3....... 395 Niyyānaṃ, gamanaṃ, yātrā [f] Paṭṭhānaṃ,(ca)gamo. Gati [f] Cuṇṇo. Paṃsu. Rajo. (Ceva) Dhūlī [f] (tthi) reṇu. [F] ca dvisu [March of an assailant.] [Dust.] Gamana 6.... Dhūli 5..... 396 Māgadho. Madhuko. (Vutto) Vandi.(Tu) thuti pāṭhako. Vetāḷiko. Bodhakaro. Cakkiko. (Tuca) ghaṇṭiko. [A bard.] [A panegyrist.] [An awakener.] [A ballad singer.] Vaṃśa dèna stutikarannā 2 Viryyādīn stuti karannā 2 Vandibhaṭṭayl̥ 2....... Bohl̥denā ekva vakrava siṭa stutikaraṇa vandihu [SL Page 057] [\x 57/] 397 Ketu. 1 Ddhajo. Patākā [f] (ca) Kadalī [f] ketanaṃ, (pyatha) Yohaṃkāroññamaññassa Sā) 3 hamahamikā [f] (bhave) [A flag or banner.] [Conceit of superiority.] Patākaya 5.... Ovunovunṭa karaṇa ahaṃkāraya 1 398 Balaṃ, thāmo. Sahaṃ, satti [f] Vikkamo. (Tvatisūratā) * (Raṇe jitassa yaṃ pānaṃ) Jayapānaṃ, (titammataṃ) [Strength.] [Great power.] [A draught of victory.] Śaktiya 4.... Vikramaya 1.... Jayapānaya 1.. 399 Saṅgāmo. Sampahāro.(Cā Nitthiyaṃ) samaraṃ., Raṇaṃ, Āji [f] (tthi) āhavo. Yuddha, 3 Mā yodhanaṃ, (ca) saṃyugaṃ, [War, battle.] Yuddhaya 9... 400 Bhaṇḍanaṃ,(ca) vivādo. (Ca) Viggaho. Kalaha. Medhagā. Mucchā [f] moho. (Tha) pasayho. Balakkāro. Haṭṭho. (Bhave) [Contention, strife.] [Fainting.] [Violence.] Kalahaya 5..... Mūrchāva 2.... Balātkāraya 3. 401 Uppādo. (Bhūtavikati Yā subhā subha sūcikā) Īti [f] (tacitthi) ajaññaṃ,(ca) Upasaggo. Upaddavo. [A portent,] [A danger.] Bhūta vikṛtiya 1.... Upadravaya 4....... 402 Nibbuddhaṃ, (malla yuddhamhi) Jayo (tu) vijayo. (Bhave) Parājayo, (raṇe bhaṅgo) Paḷāyana, 4 mapakkamo. [Close fight.] [Victory.] [Defeat.] [Flight.] Malla yuddhaya 1... Dinīma 2........ Pèradīma 1...... Bindī paḷāyāma 2. 403 Māraṇaṃ, hananaṃ, ghāto. Nāsanaṃ,(ca) nisūdanaṃ, Hiṃsanaṃ saraṇaṃ. Hiṃsā [f] Vadho. Sasana, ghātanaṃ, [Slaughter.] Mèrīma hevat vadhaya 11 404 Maraṇaṃ, kālakiriyā [f] Palayo. Maccu. (Cā)5 ccayo. Nidhano., (Nitthiyaṃ) nāso. Kālo. 6Nto. Vacanaṃ, (bhave) [Death.] Maraṇaya 10... [SL Page 058] [\x 58/] 405 (Tisu) peto.[F,] pare to.[F,](ca) Mato.[F,](tha) citako. Citā [f] Āḷāhanaṃ. Susāṇaṃ, (cā Nitthiyaṃ) kuṇapo., Chavo., [The dead.] [A funeral pile.] [A cemetery,] [A corpse.] Maḷāhu 3..... DarasŚya 2.... Sohona 2.. Miniya 2...... 406 Kavandho.,(Nitthiyaṃ deho Siro suñño sahakirayo) (Atha) sivathikā [f] vuttā Susānasmiṃ hi āmake) [A headless trunk] [A place where dead bodies are cast.] Hisa nèti, kirayā sahita śarīraya 1 Amusohona 1........... 407 Vandī [f] (tthiyaṃ) karamaro. Pāṇo. (Tva) 1 su. (Pakāsito) Kārā [f] (tu) bandhanāgāraṃ, Kāraṇā [f] (tu ca) yātanā [f] Khattiyavaggo. [A captive.] [Life.] [A prison.] [Agony, pain.] Balātkārayen geṇā manuṣyādīhu 2 Prāṇaya 2...... Hirageya 2..... Kamkaṭula 2..... 408 Brahmabandhu dvijo. Vippo. Brahmā bhovādi. Brāhmaṇo. Sotthiyo. Chandaso. (So tha) Sissā. 2Ntevāsi. No(pume [A Brahman.] [A pupil.] Brāhmaṇayl̥ 8.... Śiṣyayl̥ 2...... 409 Brahmacārī. Gahaṭṭho.(Ca) Vānapattho. (Ca) bhikkhū. (Ti Bhavanti caturo ete) Assamā.,(Punnapuṃsake) [A religious student, house-holder, hermit, mendicant.] Caturāśramayl̥ nam 4. 410 (Carantā saha sīlādī) Sabrahmacāri. No (mithu) Upajjhāyo. Upajjhā. (Thā) 3Cariyo.(Nissaya dādiko) [One who practices duties in association with others.] [A spiritual preceptor.] [A teacher.] Sabraṃsaru 1.... Upādhyāyayā 2. Ācāryyayā 1.. 411 (Upanīyā thavā pubbaṃ Veda majjhāpaye dvijo Yo sāṅgaṃsarahassaṃ cā 4 Cariyo brāhmaṇesu so) 412 Pārampariyaṃ, 5 me tihyaṃ, 6 Mu padeso. (Tathe)7 tihā- Yāgo. Ku) katū yañño. (Tha) Vedi [f] (tthi bhu parikkhatā) [Traditional inatruction.] [A sacrifice.] [An alter.] UpadṚśa paramparāva 4. Yāgaya 3.......... Yāga vṚdikāva 1.... [SL Page 059] [\x 59/] 413 Assamedho. (Ca) purisa- medho. (Ceva) niraggaḷo. Sammāpāso. Vājapeyyaṃ,1 (Miti yāgā mahā ime) [The five great sacrifices.] Pasmaha yāga nam. 414 Iritacijo. Yājako. (Tha) Sabhyo. Samājiko. (Pyatha) Parisā [f] sabhā [f] samajjā [f] (ca) (Tathā) samiti [f] saṃsado. [Officiating priest] [A member of an assembly.] [An assembly or meeting.] Yāgakarannā 2.... Sabhā niyuktayā 2.. Sabhāva 5........ 415 (Catasso parisā) bhikkhū. Bhikkhunī [f] (ca) upāsakā Upāsikā [f] yo (ti imā Thavāṭṭhaparisā siyuṃ) [The four classes of Buddha's disciples.] [The eight classes of Buddha's disciples.] Siv pirisa nam.... Aṭa pirisa nam.... 416 Tāvatiṃsa dvijakkhatta Māra ggahapatissa (ca) Samaṇānaṃ (vasā) cātu- Mmahārājika brahmunaṃ 417 (Gāyatti pamukhaṃ) chandaṃ, (Catu vīsa kkharantu yaṃ Vedāna mādibhūtaṃ sā) Sāvittī [f] (tthi padaṃ siyā) [Metre.] [A Vedic verse savitri.] Chandasa 1...... Enam chandasa 1.. 418 (Havyapāke) caru. (Mato) Sujā [f] (tu homa dabbiyaṃ) (Paramannaṃ tu) pāyāso. Havyaṃ. (Tu) havi, (kathyate) [A prepared oblation for the gods.] [A sacrificial ladle.] [Rice boiled in milk.] [The articles to be offered in sacrifice.] Yāga dravya pisīma 1. Yāga sènda 1.... Pāyāsaya 1...... Yāga dravyaya 2.... 419 Yūpo. (Thūṇāya) (nimmanthya Dārumhi tva)2 raṇī [f] (dvīsu) Gāhapaccā. 3 Havanīyo. Dakkhiṇaggi. (Tayoggayo) [A sacrificial post.] [Wood for kindling fire by attrition.] [Three sacred fires.] Yāga sthambhaya 1... Ginigāna daṇḍa 1... Tiravidhāgniya 3..... 420 Cāgo. Vissajjanaṃ, dānaṃ, Vossaggo. (Ca) padesanaṃ, Vissānanaṃ, vitaraṇaṃ, Vihāyitā, 4 pavajjanaṃ, [Gift or donation.] Tyāgaya 9... [SL Page 060] [\x 60/] Bhūkaṇḍe, catubbaṇṇavaggassa, brāhmaṇavaggo [II-4.] 421 Pañcamahā pariccāgo. (Vutto) seṭṭhadhanassa (ca) (vasena) puttadārānaṃ Rajjassa ṅgāna (me vaca) [The five great donations,] Pañcamahā parityāgayanam... 422 Annaṃ, pānaṃ, gharaṃ, vatthaṃ, Yānaṃ, mālaṃ [f] vilepanaṃ, Gandho. Seyyo [f] padīpeyyaṃ, (Dānavatthusiyuṃdasa) [Ten objects suitable for gifts.] Daśadāna vastunam.. 423 (Matatthaṃ tadahe dānaṃ Tīsvetamu)1 ddhadehikaṃ.[F,] (Pitudānaṃ tu) nīcāpo. Saddhaṃ,(tu taṃva satthato) [Funeral obsequies.] [Gifts in honour of a deceased.] [A funeral repast.] Maḷavun piṇisa edavas dena dānaya 1 Maḷa piyan piṇisa dena dānaya .... Mataka bata 1... 424 (Pume) atithī āgantu.[F,] Pāhunā [f,2] vesikā.[F,](pyatha) (Aññattha gantu micchanto) Gamiko.[F,](thā)3ggha.[F,4]magghiyaṃ [A guest,] [A traveller] [Hospitality.*] Amuttā 4.... Gamikayā 1.... Āgantuka satkāraya 2 425 Pajjaṃ.[F,](pādodakādo tha Sattāgantvā dayo tisu) Apacitya [f5] ccanā [f] pūjā [f] 6 Pahāro. Bali. Mānanā [f] [Water for washing the feet,] [Offering.] Pādl̥nāpènādiya 1 Pūjāva 6... 426 Namassā [f] (tu) namakkāro. Vandanā [f](cā)7 bhivādanaṃ, Patthanā [f] paṇidhānaṃ, (ca) (Purise) paṇidhī. (Rite)8 [Worship.] [Asking or begging.] Vèndīma 4..... Prārtthanāva 3... 427 Ajjhesanā [f] (tu sakkāra- Pubbaṅgama niyojanaṃ) [Request or solicitation] Ārādhanāva 1... 428 Pariyesanā [f 9] nvesanā [f] Pariyeṭṭhi [f] gavesanā [f.] Upāsanaṃ, (tu) sussūsā [f] (Sā))pāricariyā [f] (bhave) [Research or inquiry.] [Service.] Sevīma 4....... Pāri cariyāva 3.. [SL Page 061] [\x 61/] 429 Mona, 1 mabhāsanaṃ tuṇhī- Bhāvo.) (Tha) paṭipāṭi [f] (sā) Anukkamo. Pariyāyo. Anupubbya 2 [f](pume) kamo. [Silence] [Order, method.] Nobiṇīma 3... Piḷiveḷa 5.... 430 Tapo, (ca) saṃyamo, sīlaṃ, Nīyamo.(Tu) vataṃ., (Ca vā) Vītikkamo.3 Jjhācāro (tha) Viveko. Puthugattatā [f] [Religious austerity.] [Meritorious act.] [Transgression.] [Discrimination.] Śīlaya 3..... Vrataya 2..... Vyatikramaya 2.. VivṚkaya 2... 431 (Khuddānu khuddakaṃ) ābhi- Samācārika,(4 muccate) Ādi brahma cariyaṃ,(tu Tadaññaṃ sīla mīritaṃ) [The minor duties of a devotee] [The higher duties of morality.] Kṣūdrānu kṣudu cāritra śīlaya 1.. Eyin anya cāritra śīlaya 1.... 432 (Yo pāpehi upāvatto Vāso saddhiṃ guṇe hi so) Upavāso. (Ti viññeyyo Sabbabhoga vivajjito) [A fast.] Upavāsaya 1... 433 Tapassī. Bhikkhu. Samaṇo. Pabbajito. Tapodhano. Vācaṃyamo. (Tu) muni. (Ca) Tāpaso. (Tu) isī. 5(Rito) [A mendicant, an ascetic.] [A sage.] [Saints.] Pravrajitayl̥ 5.... Dhyāyīhu 2...... Tāpasayl̥ 2.... 434 (Yesaṃ yatindriya gaṇā) Yata yo vasī. No (ca te) Sāriputto. 6Patisso (tu) Dhammasenāpatī. 7(Rito) [A Buddhist monk.] [The priest Sariputta.] Yatīhu 2....... Sèriyut mahaterindu 3. 435 Kolito. Moggallāno. (Tha) Ariyā. 3 (Dhigatāsiyuṃ) (Sotāpannādikā) sekhā. 9 Nariyo.(Tu). Puthujjano. [The priest Moggallana.] [Holy men.] [Those who have still some passion to eradicate.] Mugalan mahaterindu 2... Āryyayl̥ 1........ Śkaiṣayl̥ 1....... Pṛthag janayl̥ 2..... [SL Page 062] [\x 62/] Aññā [f] (tu) arahattaṃ, (ca) Thūpo. (Tu) cetiyaṃ. (Bhave) Dhammabhaṇḍā gāriko. (Ca) Ānando. (Dve samā tha ca) [The final sanctification.] [A relic shrine.] [The priest.] [Ananda.] Rahat phalaya 2...... SŚya 2.......... Anandamahaterindū 2.. 437 Visākhā [f] migāramātā [f] Sudatto. 1 Nāthapiṇḍiko. [Visakha, a female devotee.] [A wealthy lay disciple, so called.] Visākhāva 2....... AnṚpiṇḍumahasiṭu 2... 438 Bhikkhū. 2(Pi) sāmaṇero.(Ca) Sikkhamānā [f] (ca) bhikkhunī [f] Sāmaṇerī [f] (ti kathitā) (Pañcete sahadhammikā) [The five classes practising the same religious duties.] Passaha dèmyl̥ nam.. 439 Patto. Ticīvaraṃ, kāya- Bandhanaṃ, vāsi [f] sucī [f] (ca) Parissāvana, 3 (miccete Parikkhāraṭṭha bhāsitā) [The eight requisities of a priest.] Aṭapirikara nam.... 440 Sāmaṇero. (Ca) samaṇu- Ddeso (cātha) digambaro. Aceḷako. Nigaṇṭho.(Ca) Jaṭilo. (Tu) jaṭādharo. [A novice.] [A naked ascetic.] [An ascetic wearing clotted hair.] Heraṇa 2....... Nivaṭahu 3....... Jaṭādharayl̥ 2... 441 (Kuṭīsakā dikācatut- Tiṃsadvāsaṭṭhi diṭṭhiyo Iticchannavutī ete) Pāsaddhā. (Sampakāsitā) [Non-Buddhist religionists.] Pāṣāddhayl̥ 1... 442 Pavitto.[F,] payato.[F,]pūto.[F,] Cammaṃ,(tu) ajinaṃ, (pyatha) Dantapoṇo. Dantakaṭṭhaṃ, Vakkalo.,(Vā) tirīṭakaṃ, [Pure,] [The hide of an animal.] [A tooth cleaner.] [The bark of tree,] Pavitrayā 3..... Carmmaya 2...... Dèhèṭi 2..... Riṭi sumbuḷa 2.... [SL Page 063] [\x 63/] 443 Patto. Pātī [f](tthiyaṃ) (nitthi) Kamaṇḍalu.,(Tu) kuṇḍikā [f] (Athālambana daṇḍasmiṃ) Kattarayaṭṭhi [f] (nāriyaṃ) [An alms bowl,] [Water pot used by an ascetic.] [His walking stick.] Pātraya 2...... Keṇḍiya 2..... Sèrayaṭiya 1.... 444 (Yandeha sādhanā pekkhaṃ Niccaṃ kamma mayaṃ) yamo. (Āgantūsādhanaṃ kamma. Maniccaṃ) niyamo. (Bhave) [Restraint a perpetual duty,] [A self-imposed religious observance.] Yamaya 1..... Niyamaya 1.... Brāhmaṇa vaggo. - 445 Vesso. (Ca) vesiyāno.(Tha) Jīvanaṃ, vuntī [f] jīvikā [f] Ājīvo. Vattanaṃ, (cātha) Kasikammaṃ, kasī [f] (tthiyaṃ) [A man of the Vaisya tribe.] [Livelihood,] [Agriculture, ploughing.] Vaiśyayl̥ 2... Jīvikāva 5...... Sī sŚma 2...... 446 Vāṇijjaṃ, (ca) vaṇijjā [f] (tha) Gorakkhā [f] pasupālanaṃ, (Vessassa vuttiyo tisso) Gahaṭṭhā 1 gārikā gihī. [Trade.] [A householder.] Veḷandāma 2.... Geri rèkīma 2... Gṛhasthayā 3.... 447 Khettājīvo. Kassako. (Tha) Khettaṃ, kedāra 2 (muccate) Leḍḍu. (Tto mattikā khaddho Khaṇittī [f] (tthya)3 vadāraṇaṃ, [A cultivator.] [A field,] [A clod of earth.] [A spade or hoe.] Goviyā 2..... Keta 2........ Mèṭikèṭa 1..... Bima kaṇina hula 2.. 448 Dāttaṃ, lavitta, (ma) 4 sitaṃ, Patodo. Tutta, pācanaṃ, Yottaṃ, (tu) rajju [f] rasmi [f] (tthi) Phālo.(Tu) kasako. (Bhave) [A sickle.] [A goad,] [A rope.] [The ploughshare] DŚkètta 3.... Kèviṭa 3...... Rèhèṇa 3..... Sīvèla 2...... 449 Naṅgalaṃ, (ca) haḷaṃ, sīro. Īsā [f] (naṅgaladaṇḍake), sammā [f] (tuyugakīlasmiṃ) Sītā [f] (tu) haḷapaddhati [f] [A plough,] [The pole of a plough.] [The pin of a yoke.] [A furrow.] Naṅgula 3....... Naṅgulisdaṇḍa 1... Viyadaṇḍehi gasana petta 1 Hīviṭa 2... 450 (Muggādike) 5 parannaṃ,(ca) Pubbannaṃ,(sāli ādike) Sāli, vīhi. (Ca) kudrūso) Godhumo. Varako. Yavo. [Kidney beans.] [Rice, etc] [The seven sorts of grain.] Muṃ undu ādiya 1... Hèl ādiya 1...... Saptavidha dhānya nam... [SL Page 064] [\x 64/] Bhūkaṇḍe, catubbaṇṇavaggassa, vessavaggo [II-4.] 451 Kaṅgu. (Tisattadhaññāni) Nīvārā. (Di tu tabbhidā) Vaṇako (ca) kaḷāyo. (Tha) Siddhattho. Sāsapo. (Bhave) [A wild grain.] [Chick pea] [Mustard.] Dhānya viśṚṣayak 1... Kaḍala 2........... Aba 2............ 452 (Atha) kaṅgu [f] piyaṅgu [f] (tthi) Ummā [f] (tu) atasī [f] (bhave) Kiṭṭhaṃ, (ca) sassaṃ, (viññeyyaṃ) Vīhi. 1 Tthambhakarī. (Rito) [Pinic seed.] [Lin linseed.] [Growing corn.] [Rice of corn.] Taṇa 2....... Dhānya viśṚṣayak 2 Goyam 2...... Vī 2.......... 453 Kaṇḍo,(tu) nāḷa, 2(mathaso) Palālaṃ, (nitthi nipphale) Bhusaṃ, kaḷiṅgaro. (Cātha) Thuso. (Dhaññattacetha ca) [Stalk or culm.] [Straw.] [Chaff.] [Husk of rice.] Goyam daṇḍa 2... Piduru 1........ Bol 2........ Vī potu 1...... 454 Setaṭṭhikā [f] sassarogo) Kaṇo. (Tu) kuṇḍako. (Bhave) khalo (ca) dhaññakaraṇaṃ, thambho. Gumbo tiṇādinaṃ) [Blight, mildew.] [The powder which adheres to the grain.] [A threshing floor] [Clump of grass, etc.] Śasya rl̥gaya 1.. Kuḍu 2......... Kalaviṭa 2....... Pandura 1....... 455 Ayoggo. Musalo, (nitthi) Kullo, suppa, 3 (manitthiyaṃ) (Atho) 4 ddhanaṃ, (ca) cullī [f] (tthi) Kilajo. (Tu kaṭo. (Bhave) [A pestle for pounding rice.] [A winnowing basket.] [A fireplace.] [A mat.] Ml̥la 2.... Kulla 2..... Uduna 2..... Kaḷāla 2.... 456 Kumbhī [f] (tthī pīṭharo. Kuddhaṃ, Khalopyū 5 kkhali [f] thālayu 6 [f]khā Koḷambo ) (cātha maṇikaṃ, Bhāṇako.(Ca) arañjaro. [A pot.] [A jar.] Sèḷiya 8... Maha sèḷiya 3 457 Ghaṭo. [F] (dvīsu) kuṭo,(nitthi) Kumbho. Kalasa. Vārakā. Kaṃso. (Bhuñjanapattotha) 7 Mattaṃ, patto. (Ca) bhājanaṃ, [A water pot.] [A bowl to eat from.] [A vessel.] Kalaya 5..... Batkana taliya 1 Vaḷanda 3.... 458 Aṇḍupakaṃ cumbaṭakaṃ, Sarāvo. (Tuca) mallako. (Pume) kaṭacchu. Dabbī [f] (tthi) Kusūlo. Koṭṭha,8 (muccate) [A circular roll of cloth used as a stand.] [A lid.] [A ladle or spoon.] [A granary.] Daraṇuva 3.... Malāva 2.... Sènda 2.... Koṭuva 2... [SL Page 065] [\x 65/] Sāko. (Anitthiyaṃ) ḍāko. Siṅgiveraṃ, (tu) addakaṃ, Mahosadhaṃ. (Tu taṃ sukkhaṃ) Maricaṃ, (tu ca) kolakaṃ, [A pot herb.] [Green ginger.] [Dried ginger.] [Pepper.] Palā 2...... Iṅguru 2.... Viyali iṅguru 1 Miris 2...... 460 Sovīraṃ, kaṃjiyaṃ, (vuttaṃ) Āranāḷaṃ, thusodakaṃ, Dhaññambīlaṃ, bilaṅgo. (Tha) Lavaṇaṃ, loṇa, 2 (muccate) [Sour gruel.] [Salt.] Kāḍi 6..... Luṇu 2...... 461 Sāmuddaṃ, sindhavo.,(Nitthi) Kāḷaloṇaṃ.(Tu) ubbhidaṃ, Biḷāḷaṃ, (ceti pañcete) Pabhedā lavaṇassahi) [The five kinds of salt.] Luṇu pasa nam 5 462 Guḷo. (Ca) pāṇitaṃ, khaddho. Macchaṇḍī [f] sakkharā [f] (iti) (Ime ucchu vikārā tha) (Guḷasmiṃ) visakaṇṭakaṃ, [Products of the sugar cane.] [A sort of sugar.] Ikṣuvikāra 5 Uksakuru 1 463 Lājo (siyā)3 kkhataṃ, (cātha) Dhānā [f] (bhaṭṭhayave bhave) (Atho) sattu (ca mattho.(Ca) Pūpā.4 Pūpā.(Tu) piṭṭhako. [Fried grain.] [Fried barley] [Flour.] [Cake.] Vilanda 2 Bèdiyava 1 Atsuṇu 2 Pūpa 2 464 Bhattakāro. Sūpakāro. Sūdo. Āḷāriko. (Tathā) Odaniko .(Ca) rasako. Sūpo. (Tu) vyañjanaṃ, (bhave) [A cook.] [Sauce, condiment.] Arakkèmiyā 6 Māḷuva 2 465 Odano. (Vā) kuraṃ, bhattaṃ, Bhikkhā [f] (cā) 5 nna 6(mathā) 7 sanaṃ, Āhāro. Bhojanaṃ, ghāso. Taralaṃ, yāgu [f] (nāriyaṃ) [Boiled rice.] [Food.] [Rice gruel.] Bat 5 Āhāra 4 Kènda 2 466 Khajjaṃ,(tu) bhojja, leyyāni, Peyyaṃ, (ticatudhāsanaṃ) Nissāvo.(Ca tathā)8 cāmo. Ālopo. Kabaḷo. (Bhave) [Four-fold food.] [Scum of boiling rice] [A lump of ball of food.] Catuvidha āhāra nam Batin perū kènda Āll̥paya 2 [SL Page 066] [\x 66/] 467 Maṇḍo. (Nitthi rasaggasmiṃ) Vighāso. (Bhuttasesako) Vighāsādo. (Ca) damako. Pipāsā [f] (tuca) tassanaṃ, [Scum.] [Leavings.] [One who eats the remains of food.] [Thirst,] Agra rasaya 1 Kā itiri deya 1 Indul kannā 2 Pipāsaya 2 468 Khudā [f] jighacchā [f]((maṃsassa) Paṭicchādaniyaṃ, (rase) Udreko. (Ceva) uggāro. Sohiccaṃ, titti [f] tappanaṃ, [Hunger.] [Flavour of meat.] [Spitting out vomiting.] [Satisfaction.] Kṣudhāva 2 Māṃśa rasaya 1 Tèlinègīma 2 Tṛptiya 3 469 Kāmaṃ, (tvi)1 ṭṭhaṃ, nikāmaṃ, (ca) Pariyattaṃ, yathicchitaṃ, Kayavikkayiko. Sattha- Vāhā. 2Paṇika. Vāṇijā. [Voluntarily.] [A trader.] SitsṚ yana aruta Veḷendā 4 470 Vikkayiko.(Tu) vikketā Kayiko. (Tuca) kāyiko. Uttamaṇṇo. (Ca) dhaniko. 3 Dhamaṇṇo.(Tu) iṇāyiko. [A vendor.] [A buyer.] [A creditor.] [A debtor.] Vikuṇannā 2 Vikiṇīgannā 2 Naya dun aya 2 Naya gat aya 2 471 Uddhāro.(Tu) iṇaṃ,(vuttaṃ) Mūlaṃ,(tu) pābhataṃ, (bhave) Saccāpaṇaṃ, saccakāro. Vikkeyyaṃ [f,] paṇiyaṃ.[F,] (tisu) [A debt.] [Price money.] [Ratification of a bargain.] [Vendible] Naya 2 Mila Attikārama 2 Vikiṇiyayutu vastuva 472 Patidānaṃ, parivatto. Nyāso (tu)4 paṇidhī 5(rito) (Aṭṭhāra santāsaṃkheyye Saṃkhyā ekādayo tisu) [The return of a deposit.] [A deposit.] Tamā ayiti dṚ dīma 2 Ukasa 2 473 Saṃkhyānetu ca saṃkheyye Ekatte vīsatā dayo Vaggabhede bahuttepi Tā ānavuti nāriyaṃ) 474 Sataṃ, sahassaṃ, nahutaṃ, Lakkhaṃ, koṭi [f] pakoṭi [f] yo Koṭippakoṭi [f] nahutaṃ, (Tathā) ninnahutaṃ, (pica) [Numerals.] SaṃkhyāviśṚṣa [SL Page 067] [\x 67/] 475 Akkhohiṇi [f] (tthiyaṃ) bindu, Abbudaṃ, (ca) nirabbudaṃ, Ahahaṃ, ababaṃ, (cevā) 1 aṭaṃ, sogandhiku, 2ppalaṃ, 476 Kumudaṃ, puṇḍarīkaṃ, (ca) Padumaṃ, kathānaṃ, (pi ca.) Mahākathānā,3 saṃkheyyā, Niccetāsu satādica 477 Koṭyādikaṃ dasa guṇaṃ Satalakkha guṇaṃ kamā) (Catutthoḍḍhena) aḍḍhuḍḍho. [F,] (Tatiyo)4ḍḍhatiyo [f.] (Tathā) [Three and a half] [Two and a half.] Tuna hamāra 2 Deka hamāra 2 478 Aḍḍhateyyo [f,] diyaḍḍho.[F,] (tu) Divaḍḍho. [F,](dutiyo (bhave) (Tulā pattha ṅguli vasā Tidhā māṇa matho siyā) [One and a half] Ekahamāra 2 479 (Cattāro. Vīhayo guñjā [f] (Dve guñjā) māsako. (Bhave) (Dve) akkhā. (Māsakā pañcā)* (Kkhānaṃ) dharaṇa 5 (maṭṭhakaṃ) [A gunja.] [A masaka.] [An akkhas.] [A dharana.] Satara viyaṭek 1 Ek madaṭek 1 Akek 1 Ek kalandek 1 480 Suvaṇṇo. (Pañca dharaṇaṃ) Nikkhaṃ, (tvanitthi pañcate) Pādo (bhāge catutthetha) (Dharaṇāni) palaṃ, (dasa) [A suwanna.] [A nikkha.] [One fourth] [A pala.] Pas kalandek 1 Svarṇapasek Sataren koṭasa Palama 1 481 Tulā [f] (pala sataṃ cātha) Bhāro. (Vīsati tā tulā) (Atho) kahāpaṇo. (Nitthi Kathyate) karisāpaṇo [A tula, 100 palas,] [A bhara, or 20 tulas.] [A kahawanu.] Siyak palama 1 Tulā vissek 1 Kahavaṇuva 2 482 Kuḍubo. Pasato. (Eko) Pattho. (Te caturo siyuṃ) Āḷhako, (caturo patthā) Doṇaṃ., (Vā caturāḷhakaṃ) [A kuduba.] [A pattha] [An alhaka,] [A drona.] Uḷakkuva 2 Uḷakku satarek Nèli satarek 1 Droṇaya 8 * "Māsakā pañca, mandaṭa pasak, dve akkhā," deakek vṚ yanu sannayi. [SL Page 68] [\x 68/] 483 Māṇikā [f] (caturo doṇā) Khāri [f](tthi catumāṇikā) (Dhāriyo vīsa) vāho.(Tha) (Siyā) kumbho. (Dasammaṇaṃ) [A mani.] 4 [Manika, I khari 20 khari, I vaha. A kumbha.] Satara droṇayak 1 Khāriyek 1 Khāri vssek 1 Daśa amuṇek 1 484 Āḷhako, (nitthiyaṃ) tumbo. Pattho.(Tu) nāḷi [f] (nāriyaṃ) Vāho. (Tu) sakaṭo. (Cekā- Dasa doṇā tu) ammaṇaṃ, [An dalhaka, or laha.] [Neli.] [A cart load, or vaha.] [An amuna.] Lāssa 2 Nèḷiya 2 Yāla 2 Amuṇa 1 485 Paṭiviṃso (ca) koṭṭhāso. Aṃso. Bhāgo.) Dhanaṃ, (tu) so Dabbaṃ, cittaṃ, sāpateyyaṃ, Vasva1ttho vibhavo (bhave) [A portion.] [Wealth.] Koṭasa 4 Dhanaya 8 486 Koso, hiraññaṃ, ca katā- Kataṃ kañcanarūpiyaṃ) Kuppaṃ, (tadaññaṃ tambādi) Rūpiyaṃ, (dvayamāhataṃ) [Wrought and unwrought gold and silver.] [Any metals except gold and silver.] [Bullion.] Kaḷa nokaḷa ran ridī Tamba ll̥ ādiya Rūpiya 1 487 Suvaṇṇaṃ, kanakaṃ. Jāta- Rūpaṃ, soṇṇa, (ñca.) Kañcanaṃ, Satthuvaṇṇo.Hari. Kambu. Cāru, hemaṃ, (ca) hāṭakaṃ [Gold] Ratran 13 488 Tapanīyaṃ, hiraññaṃ,(ta- Bbhedā) cāmīkaraṃ,(pica) Sātakumbhaṃ, (tathā) jambu- Nadaṃ, siṅgī [f] (ca nāriyaṃ) [Different sort of gold] Ratran viśṚṣa 4 489 Rūpīyaṃ, rajataṃ, sajjhu, Rūpi, sajjha,)2 (matho) vasu, ratanaṃ, (ca) maṇi. [F] (dvīsu) Phussarāgā. (Ditabbhidā) [Silver.] [A gem.] [Different kinds of gems] Ridī 5 Ruvan 3 Ruvan bheda 490 Suvaṇṇaṃ, rajataṃ, muttā [f] Maṇi. [F] veḷuriyāni, (ca) Vajiraṃ,(ca) pavāḷaṃ, (ti Sattāhu ratanā ni1me) [The seven precious minerals.] Sat ruvan nam [SL Page 069] [\x 69/] 491 Lohitaṃko.(Ca) paduma- Rāgo. Rattamaṇi. [F] (pyatha) Vaṃsavaṇṇo. Veḷuriyaṃ, Pavāḷaṃ, (vāca) viddumo. [Aruby] [Lapis lazuli.] [Coral.] Piyumrāmiṇi 3 Veraḷumiṇi 2 Pabaḷu 2 492 Masāragallaṃ, kabaramaṇi, (Atha) muttā [f] (ca) muttikaṃ, Rīri [f] (tthi) ārakuṭo. (Vā) Amalaṃ, (tva) bbhakaṃ, (bhave [Catseye] [Pearl.] [Brass.] [Tale.] * Mèsirigal 2 Mutu 2 Pittala 2 Miniran 2 493 Loho.,(Nitthi) ayo. Kāḷā- Yasaṃ, ca)) pārado. Raso. Kāḷatipu, (tu) sīsaṃ, (ca) Haritālaṃ,(tu) pītanaṃ, [Iron.] [Quicksilver.] [Lead.] [Yellow pigment.] Yakaḍa 3 Rasadiya 2 Kaḷutumba 2 Siriyal 2 494 Cinapiṭṭhaṃ, (ca) sindūra2, (Matha) tūlo. (Tathā) picu. (Khuddā jantu madhu3 k) khuddaṃ, Madhucchiṭṭhaṃ, (tu) sitthakaṃ, [Red lead.] [Cotton.] [Honey.] [Beeswax] Sinduran 2 Puḷun 2 Kuḍā mèssan visin karaṇa lada mī Mī iṭi 2 495 Gopālo. Gopa. Gosaṃkhyā Gomā. (Tu) gomiko. (Pyatha) Usabho. Balivaddo. (Tha) Goṇo. Go. Vasabho vuso [A herdsman.] [A Cattle owner.] [An ox.] Gopallā 3 Geri èttā 2 Goṇā 6 496 (Vuddho) jaraggavo. (Sotha) Dammo. Vacchataro. (Samā) Dhuravāhī. (Tu) dhorayho. Govindo.(Dhikato gavaṃ) [An old ox.] [A steer.] [A beast of burden.] [Head herdsman] Mahaḷu goṇā Nāmbu vassā 2 Dhura vṛṣabhayo 2 Govidhāna karannā 1 497 Vaho. (Ca khandhadesotha) Kakudho. [F] kaku. (Vuccate), Atho) visāṇaṃ, siṅgaṃ, (ca) Rattagāvī [f] (tu) rohiṇī [f] [The shoulder of an ox] [The hump.] [The horn.] [A red cow.] GeringṚ kanda 1 Molliya 2 Aṅga 2 Ratu dena 2 * Mèsirigal [is somewhat different from] veraḷumiṇi, [though both may belong to the species carseye stone. Abidan07] [SL Page 070] [\x 70/] 498 Gāvī [f] (ca) siṅginī [f] go[f] (ca) (Vañjhā tu kathyate) vasā [f] (Navappasūtikā) dhe nu [f] (Vacchakāmā tu) vacchalā [f] [A cow.] [A barren cow.] [A milch cow.] [A cow fond of her calf.] Dena 3 Vanda dena 1 Aḷuta vèdū dena 1 Vassā kerehi gijuvū dena. 499 Gaggarī [f] manthanī [f] (tthi dve) Sandānaṃ, dāma1 (muccate). (Gomīḷho) gomayo, nitthi) (Atho) sappi, ghataṃ, (bhave) [A churn.] [A cord.] [Cow dung.] [Clarified butter.] Ml̥ru alaḷana bhājanaya 2 Dama 2 Goma 1 Gitel 2 500 (Navuddhaṭaṃ tu) nonītaṃ, Dadhimaddhaṃ, (tu) matthu, (ca) Khīraṃ, duddhaṃ, payo, thaññaṃ, Takkaṃ, (tu) mathitaṃ, (pyatha) [Fresh butter.] [Whey or curds.] [Milk.] [Butter milk.] Veṇḍaru 1 Dīperali diya 2 Kiri 4 Ml̥ru 2 501 Khīraṃ dadhi ghataṃ takkaṃ Nonītaṃ. (Pañcagorasā) Urabbho. Meddha. Mesā. (Ca) Uraṇo. Avi. Eḷako. [Five products of the cow.] [A ram.] Pasgl̥rasa nam Poragasana eḷuvl̥ 502 Vasso. (Tva)2 jo. Chakalako. Oṭṭho. (Tu) karabho. (Bhave) Gadrabho. (Tu) kharo. (Vutto) Uraṇī [f] (tu) ajī [f] ajā [f] [A he-goat.] [A camel.] [An ass.] [A she-goat.] Tireḷuvl̥ 3 Oṭuvl̥ 2 Koṭaḷuvl̥ 2 Eḷudena 3 Vessavaggo. 503 Suddo. 3Ntavaṇṇo. Vasalo. Saṃkiṇṇā. (Māgadhādayo) Māgadho.(Suddakhattājo) Uggo (suddāyakhattajo) [A sudra caste.] [One of mixed.] [Son of a kshatriya woman by a sudra father.] [Son of a sudra woman by a kshatriya father.] Śudrayl̥ 3 Miśravarṇayl̥ 1 Śudrayāṭadā kṣatiraya stirayagṚ putā 1 Kṣatirayayāṭadā śudra stirayagṚ putā 1 504 (Dvijā khattiyajo) suto. Kāru. (Tu) sippiko (pume) (Saṃghāto tu sajātīnaṃ Tesaṃ) seṇī. [F] (dvisuccate) [The son of a Brahman woman by a kshatriya father.] [An artisan,] [A guild of artisans.] Kṣatirayayāṭa dā brāhmaṇiyagṚ putā 1 śilpīhu 2 Samāna jāti èti śilpīngṚ samūhaya 1 [SL Page 071] [\x 71/] 505 Tacchako. Tantavāyo. (Ca) Rajako (ca) nahāpito. (Pañcamo) cammakāro.(Ti Kāravo pañcimesiyuṃ) [The five kinds of workmen.] Pas mehekaruvo nam 506 Tacchako. Vaḍḍhakī. (Mato) Palagaddho. Thapatya 1 (pi) Rathakāro) (tha) suvaṇṇa- Kāro nāḷindhamo. (Bhave) [A carpenter.] [A goldsmith.] Vaḍuvā 5 Svarṇakārayā 2 507 Tantavāyo. Pesakāro. Mālākāro. (Tu) māliko. Kumbhakāro. Kulālo. Tha Tuṇṇavāyo. (Ca) sociko. [A weaver.] [A maker og garlands.] [A potter.] [A tailor.] Viyannā 2 Mālākārayā 2 Kumbhakārayā 2 Sannāliyā 2 508 Cammakāro. Rathakāro. Kappako. (Tu) nahāpito Raṅgājīvo. Cittakāro. Pukkuso. Pupphachaḍḍhako. [A worker in leather] [A barber.] [A painter,] [One whose occupation is to throw away dead flowers.] Sommaru KaranèvŚmiyā 2 Sittarā 2 Bamburā 2 509 Veṇo, vilīvakāro. (Ca) Naḷakāro. (Samā tayo) Cundakāro. Bhamakāro. Kammāro. Lohakārake. [A basket maker.] [A turner.] [A blacksmith.] Kuḷupottā 3 Liyana vaḍuvā 2 Kamburā 2 510 Ninnejako. (Ca) rajako. Nettiko. Udahārako. Vīṇāvādī . Veṇiko. (Tha) Usukāro. 2Suvaḍḍhakī. [A washerman.] [A maker of conduits.] [Lutanist] [A maker of arrows.] Radavā 2 Diyāḷuvā Vīṇā gānnā 2 Hīvaḍuvā 2 511 Veṇudhamo. Veṇaviko. Pāṇivādo.(Tu) pāṇiyo.* Pūpiyo. Pūpa paṇiyo. Soddhiko. Majjavikkayi. [Flute player.] [A player striking with the hands only] [A cake seller,] [A seller of spirituous liquors.] Kulalpimbinnā 2 Attalagasannā 2 Pū veḷendā 2 Rā veḷendā 2 512 Māyā [f] (tu) sambarī [f] (māyā- -Kāro. (Tu) indajāliko. [Juggling.] [A Juggler.] Idrajālaya 2 Idrajāla dannā 2 * "Pāṇiso" kiyāt pāṭhayi. [SL Page 072] [\x 72/] Bhūkaṇḍe, catubbaṇṇavaggassa, suddavaggo [II-4.] 513 Orabbhika sūkarikā. Māgavikā. (Te ca) sākuṇikā. (Hantvā jīvantye ḷaka Sūkaramigapakkhino kamato. [One who lives by slalying rams boars deer, and fowls, respectively.] Eḷuvan, ūran, muvan, pakṣīn marā jīvatvena vèddanṭa piḷiveḷin eka eka nam 514 Vāguriko. Jāliko.(Tha) Bhāravāho. (Tu) bhāriko Vetaniko. (Tu) bhatako. (Tathā) kammakaro. (Bhave) Dāso.(Ca). Ceṭako. Pesso. Kiṃkāro. Paricāriko [A sportsman using nets.] [One who carries burdens.] [A hireling.] [A servant.] Varadèl vèddā 2 Bara adinnā 2 Bèḷamehe karannā 3 Dāśayā 5 515 Antojāto. Dhanakkīto. Dāsavyopa gato. (Sayaṃ (Dāsā) karamarānīto. (Ca Ceva nte catudhā siyuṃ) [Four kinds of servants.] SivvèdŚrum dāsayl̥ nam 516 Adāso. (Tu) bhujisso. (Tha) Nīco. Jammo. Nihīnako. Nikkosajjo.Akilāsu. Mando.(Tu) alaso. (Pyatha) [A freed slave.] [A man of low caste.] [A diligent man] [An idle man,] Dāsakamin midunu aya Hīnayā 3 nomèli aya 2 Mèli aya 2 517 Sapāko. (Ceva) caṇḍālo. Mātaṅgo. Sapaco. (Bhave) (Tabbisesā) kirātā. 1 (Di) Milakkha jātiyo (pyatha) [One of a degraded tribe.] [Different kinds of low caste men.] Caṇḍālayā 4 Caṇḍāla viśṚṣa 2 518 Nesādo. Luddako. Vyādho. Migavo. (Tu) migavyadho. Sārameyyo. (Ca). Sunakho. Suṇo. Soṇo.(Ca) kukkuro. [An archer.] [Deer hunting.] [A dog.] Vèddā 3 Muva daḍayama 2 Ballā 11 519 Svāno. Suvāno. Sālu ro. Sūno. Sāno. (Ca) sā. (Pume.) (Ummattā dita māpanno) Aḷakko. 2Tisuṇo. (Mato) [A mad dog.] Pissu ballā 2 520 Sābandhanaṃ, (tu) gaddūlo. Dīpako. (Tu ca) cetako. Bandhanaṃ, gaṇṭhipāso. (Tha) Vākarā [f] migabandhinī [f] [A dog chain.] [A dog trained for the chain.] [A chain for the feet.] [A net or snare] Baludama 2 MuvansṚvaṭu ādīhu 2 Payamala 2 Varadèla 2 [SL Page 073] [\x 73/] 521 (Thiyaṃ) kuveṇi [f] kumina, 1 Mānāyo. Jāla, 1 (muccate) Āghātanaṃ, vadhaṭṭhānaṃ, Sūṇā [f] (tu) adhikoṭṭanaṃ, [A funnel-shaped wicker basket used for catching fish.] [A net,] [A slaughter house, or place of execution.] [A chopping block.] Kemina 2 Dèla 2 Vadha bhūmiya 2 Maslombuva 2 522 Takkaro, mosako. Coro. Thene. 2 Kāgārikā. (Samā) Theyyaṃ, (ca) corikā.[F@]māso. Vemo. Vāyana daṇḍako. [A thief] [Theft.] [A loom.] Sorā 5 Sorakama 3 VṚmaya 2 523 Suttaṃ, tantu. (Pume) tantaṃ, Potthaṃ. (Lepyādi kammani) Pañcālikā [f] potthalikā [f] (Vatthadantādi nimmitā) [A thread.] [Plastering,] [A doll, puppet.] Hūya 3 Lipiādi kirayā 1 Petèlla 2 524 Ugghāṭanaṃ, ghaṭīyantaṃ, (Kūpāmbubbāhanaṃ, bhave) Mañjūsā [f] peḷā [f] piṭako. (Tavitthiyaṃ) pacchi [f] peṭako. [Rope and bucket of a well.] [A basket, box.] Linden pèn nagana ghaṭī yantraya Peṭṭiya 2 Pèsa 3 525 Vyābhaṅgī [f] (tvitthiyaṃ) kājo. Sikkā [f] (tatrāvalambanaṃ) Upāhano.,(Vā) pādu [f] (tthi) (Tabbhedā) pādukā [f] (pyatha) [A pingo] [String of a pingo] [Slippers.] [A shoe.] Kada 2 Sālla 1 Vahan 2 Mirivèḍi 1 526 Varattā [f] vaṭṭikā [f] nandhi [f] Bhastā [f] cammapasibbakaṃ, (Soṇṇadyāvattanī) mūsā [f] (Tha) kūṭaṃ.,(Vā) ayoghano, [A thong.] [A leathern bag.] [A crucible.] [A sledge hammer.] Varapaṭa 3 Sam payiya 2 Kl̥vaya 1 Yakuḷa 2 527 (Kammārabhaddhā) saddhāso. Mūṭṭhyā [f 3] dhikaraṇī [f] (tthiyaṃ) (Tabbhastā) gaggarī [f] (nārī) (Satthantū) pipphalaṃ, (bhave) [A smith's tools.] [A hammer, an anvil.] [A smith's bellows.] [Scissors.] Aṇḍuva 1 Miṭiya 1 kiṇihira 1 Kamburu sama 1 Katura 1 528 Sāṇo.(Tu) nikaso. (Vutto Ārā [f] (tu) sūcivijjhanaṃ, Kharo. (Ca) kakaco. (Nitthi) Sippaṃ, (kammaṃ kalādikaṃ) [A touchstone.] [An awl.] [A saw.] [An art,] Karagala 2 Hidi vidina kaṭuva 2 Kiyata 2 Śilpaya 1 [SL Page 074] [\x 74/] 529 Paṭimā [f] paṭibimbaṃ, (ca) Bimbo. Paṭinidhī. (Rito) (Tīsu) samo. [F.] Paṭibhāgo.[F,] Sannikāso. [F] sarikkhako. [F,] [An image, statue] [Like, similar.] Pratimā rūpaya 4 Sadṛśārtthaya 10 530 Samāno.[F,]sadiso.[F,]tulyo.[F,] Saṃkāso.[F,]sannibho,[f,]nibho.[F,] Opammu, mu 1 pamānaṃ, (vo) 2 Pamā [f]gati [f] (tu nāriyaṃ) [Similitude.] [Wages of hire.] Upamāva 3 Vèṭup 4 531 Nibbeso. Vetanaṃ, mūlyaṃ, Jūtaṃ., (Tvanitthi) ketavaṃ, Dhutto.3 Kkhadhutto. Kitavo. Jūtakāra.4 Kkhadevi. (No) [Gaming.] [A gamester.] Dū keḷiya 2 Dū keḷinnā 5 532 Pāṭibhogo.(Tu) paṭibhū. Akkho (tu) pāsako.(Bhave) (Pume vā) 5 ṭṭhāpadaṃ., Sāri- Phalako.) (Ca) paṇo. 6 Bbhūto [A surety.] [A die.] [A chessboard.] [A bet, wager.] Çpaya 2 Pasaèṭa 2 Dupl̥ruva 2 Paradu tibīma 2 533 Kiṇṇaṃ, (tu madirābije) Madhu, (madhvāsa ve mataṃ) Madirā [f] vāruṇī [f] majjaṃ, Surā [f] savo. (Tu.) Merayaṃ, [Ferment, yeast.] [Spirit distilled from bassia.] [Spirituous liquor ] [Rum] Rābiju 1 Mīyen kaḷa surā 1 Pūpādiyen kaḷa surā 4 Mal ādiyen kaḷa surā 8 534 Sarako.,Casako., (Nitthi) Āpānaṃ, pānamaṇḍalaṃ, [A drinking vessel.] [A place where people drink together,] Oḍama 2 Pānabhūmiya 2 535 Yetra bhūri ppayogattā Yogikekasmi mīritā Liṅgantarepi te ñeyyā Taddhammattāñña vuttiyaṃ. Suddavaggo Catubbaṇṇa vaggo [II,-4.] [SL Page 075] [\x 75/] Namo buddhāya. 536 Araññaṃ, kānanaṃ, dāyo. Gahanaṃ, vīpinaṃ, vanaṃ, Aṭavī [f] (tthi) mahāraññaṃ, (Tva)1 raññāni [f] (tthiyaṃ) bhave) [A forest or grove.] [A large forest,] Vanaya 7 Maha vanaya 2 537 (Nagarā nāti dūrasmiṃ Santehi yobhiropito Tarusaṇḍo sa) ārāmo. (Tatho)2 pavana, 3 (muccate) [A garden.] Ārāmaya 2 538 (Sabba sādhāraṇā raññaṃ Rañña)4 muyyāna, 5(muccate) (Ñeyyaṃ tadeva 6) ppamada- Vana,7 (mante purocitaṃ) [A royal garden.] [A royal Pleasure.] [Ground,] Uyana 1 Pamada vanaya 1 539 Panti [f] vithyā 8[f] vali[f] (s) seṇī[f] Pāḷi [f] rekhā [f] (tu) rāji [f] (ca) Pādapo. Viṭapī. Rukkho. Ago. Sāḷo. Mahīruho. [A row or range.] [A tract of forest] [A tree.] Turupeḷa 5 Vana rṚkhāva 2 Vṛkṣaya 10 540 Dumo. Taru. Kujo. Sākhī. Gaccho. (Tu khuddapādapo) (Phalatti ye vinā pupphaṃ Te vuccanti) vanappati. [A small tree.] [A tree producing fruits without blossom.] Kuḍā vṛkṣaya Vanaspati vṛkṣaya 1 541 (Phalapākā vasāne yo Maratyo) 9 sadhi [f] (sā bhave) (Tīsu) vañjhā.[F 10] phalā. [F] cātha) Phalino.[F,] phalavā. [F,] elī [f,] [An annual plant.] [A barren tree.] [A tree bearing fruit,] Osadhi vṛkṣaya 1 Phala nogannā vṛkṣādiya 2 Phalèti vṛkṣādiya 3 542 Samphullito.[F,](tu) vikaco.[F,] Phullo.[F,] vikasito. [F,](tisu) Siro.11 Ggaṃ, sikharo.,(Nitthi) Sākhā [f] (tu kathitā) latā [f] [A tree in full blossom,] [The top of a tree] [A branch. ] Malgeṇa siṭi vṛkṣādiya 4 Gas muduna 2 Sākhāva 3 543 Dalaṃ, palāsaṃ, chadanaṃ, Paṇṇaṃ, pattaṃ, chado (pyatha) Pallavo.,(Vā) kisalayaṃ, (Navubbhinno tu) aṃkuro. [A leaf.] [A sprout or shoot] [A germ.] Patraya 6 Lā patraya 2 Aṃkuraya 1 [SL Page 076] [\x 76/] Bhūkaṇḍe, araññādivaggassa, araññavaggo 2 - 5. 544 Makuḷaṃ.,(Vā) kuḍumalo. Khārako.(Tu ca) jālakaṃ Kalikā [f] korako., (Nitthi) Vaṇṭaṃ, (pupphādibandhanaṃ) [An opening bud.] [A bud or germ.] [An unblown flower.] [The stalk.] Mūkaḷa kèkuḷa 2 Aḷut kèkuḷa 2 Madak mūkaḷa kèkuḷa 2 Nèṭṭa 1 545 Pasavo., Kusumaṃ, pupphaṃ, Parāgo (pupphajo rajo) Makarando.Madhu, (mataṃ) Thabako.(Tuca) gocchako. [A flower. Its dust or farina] [Its nectar or honey.] [A cluster of blossom.] Mala 3 Mal rṚṇu 1 Mal rasaya 2 Mal kèna 2 546 Phaletvāme) salāṭu. (Tto) Phalaṃ. (Tu pakka muccate) (Campakambādi kusuma- Phalanāmaṃ napuṃsake) [Moist fruit.] [Ripe fruit.] Nopèsuṇu geḍi Pèsunu geḍi 1* 547 Mallikādī tu kusume Saliṅgā vīhayo phale) Jambū [f] (tthi) jāmbavaṃ, jambū, Viṭapo. Viṭabhī [f] (tthiyaṃ) [Fruit of the eugenia.] [The branch and its shoot.] Damba 3 Veḷep 2 548 (Mūla mārabbha sākhanto) Khandho. (Bhāgo tarussatha) Koṭaro.,(Nitthiyaṃ rukkha Cchidde) kaṭṭhaṃ, (tu) dāru, ca) [The trunk.] [The hallow of a tree.] [The wood.] Kanda 1 Ruk sidura 1 Kāṣṭhaya 2 549 Bundo.Mūlaṃ,(ca) pādo. (Tha) Saṃku. (Tto) khāṇu., (Nitthiyaṃ) Karahāṭaṃ, (tu) kando.(Tha) Kaḷīro. Matthako (bhave) [The root.] [The trunk of a lopped tree.] [A bulbous root.] [The top sprout of a tree.] Mula 3 Kaṇu 2 Ala 2 Kiḷil 2 550 Vallarī [f] mañjarī [f] (nārī) Vallī [f] (tu kathitā) latā [f] Thambho.(Tu) gumbo.(Akkhandho) (Latā) virū [f] (patāninī) [A compound pe-] [A creeper,] [dicle] [A shrub,] [A spreading creeper.] Kèṇa 2 Vèla 2 Pandura 2 Bohl̥ patra èti vèla 1 551 Assattho. Bodhi. [F] (vañcīsu) Nigrodho. (Tu) vaṭo.(Bhave) Kaviṭṭho. (Ca) kapittho. (Ca) Yaññaṅgo. (Tu) udumbaro. [Holy fig tree.] [A banyan tree] [Elephant or wood-apple.] [Glomerous fig tree.] Çsaṭu 2 Nuga 2 Givuḷu 2 Dimbul 2 - * Nopèsunu geḍiyehi phala vyavahāraya rūrḍha vaśayeni. [SL Page 077] [\x 77/] 552 Koviḷāro. Yugapatto. Uddālo.) Vātaghātako. Rājarukkho. Katamālī. 1Ndīvarā. Vyādhighātako. [Mountain ebony] [Cassia fistula.] Kobolīla 3 Çsaḷa 6 553 Dantasaṭṭho.(Ca) jambhīro. Varaṇo.(Tu) kareri.(Ca) Kiṃsuko. Pāḷibhaddo.(Tha) Vaṃjulo.(Tuca) vetaso [A lemon or citron,] [Tapia.] [Coral tree.] [The rattan.] Desi 2 Phaṇuvaraṇa 2 Erabadu 2 Homuvaṅgu 2 554 Ambāṭako. Pītanako. Madhuko. (Tu) madhuddumo. (Atho) guḷaphalo. Pīlu. Sobhañjano. (Ca) siggu.(Ca) [Spondias.] [Bassia.] [Pilu.] [Murunga.] Çmbèrèlla 2 Mīgas 2 Palu 2 Muruṃgā 2 555 Sattapaṇṇī, chattapaṇṇo. Tinīso. (Tva)2 timuttako. Kiṃsuko. (Tu) palāso.(Tha) Ariṭṭho. Pheṇilo. (Bhave) [Echites scholaris] [Tinis.] [Butea frondosa.] [Soap berry.] Ruk attana 2 Kl̥mbu 2 KŚla 2 Peṇela 2 556 Mālūra. Beluvā. Billo. Punnāgo. (Tūca) kesaro. Gālavo. (Tuca) loddo.(Tha) Piyālo. Sannakaddu. (Ca) [Marmelos] [Punnag.] [Lodh] [the pale sort] [The tree Buchanania latifolia,] Beli Domba 2 Lot 2 Piyal 2 557 Likocako. (Tathā)3 ṃkoḷo. (Atha) gugguḷu. Kosiko. Ambo. Cūto (saho. (Tveso) Sahakāro. (Sugandhavā) [Alanguim.] [Bdeilium.] [Mango.] [A very fragrant sort of mango.] Rukaguṇa 2 Gugul 2 Amba 2 Mīamba 2 558 Puṇḍarīko.(Ca) setambo. Selū. (Tu) bahuvārako. Sepaṇṇī [f] kāsmarī [f] (cātha) Kolī [f] (ca) badarī [f] (tthiyaṃ) [A small species of mango.] [The tree cordia] [Myxa.] [Gmelina arborea] [Jujube.] Çṭamba 2 Ll̥lu 2 Çtdemaṭa 2 Ḍebara gasa 2 559 Kolaṃ.,(Cānitthi) badaro. Pilakkho. Pipphalī [f] (tthiyaṃ) Pāṭalī [f] kaṇhavaṇṭā [f] (ca) Sādukaṇṭo. Vikaṃkato. [Its fruit.] [Wave leaved fig tree.] [Trumpet flower.] [Flacourtia sapida,] Ḍebara phala 2 Pulila 2 Paḷol 2 Kaṭukihiri 2 [SL Page 078] [\x 78/] 560 Tinduko. Kāḷakkhandho.(Ca) Timbarūsaka. Timbarū. Erāvato. (Tu) nāraṃgo. Kulako. Kākatinduko. [Diospyros Embryopteris.] [Orange] [Diospyros tomeutosa.] Timbiri 4 Nāran 2 Kavuḍu timbiri 2 561 Kadambo. Piyako. Nīpo. Bhallī. [F] bhallātako. [F,](tisu) Jhāvuko. Piculo. (Cātha) Tilako. Khurako. (Bhave) [Mauclea orientalis.] [Marking nut plant.] [Tamarix.] [Tila.] Koḷom 3 Baduḷu 2 Picula 2 Madaṭa 2 562 Viñcā [f] (ca) tintiṇi [f] (cātha) Gaddabhaddho. Kapitano. Sāḷo. 1Ssakaṇṇo. Sajjo.(Tha) Ajjuno. Kakudho.+ (Bhave) [Tamarind,] [Parspipal.] [Shorea robusta.] [Terminalia arjuna.] Siyambalā 2 Telasaṭu 2 Sal * 3 Kumbuk 2 563 Niculo. Mucalindo. (Ca) Nīpo.) (Tha) piyako. (Tathā) Asano. Pītasāḷo. (Tha) Golīso.* Jhāṭalo. (Bhace) [Barringtonia acutangula.] [A san.] [Bignonia su veolens] Midella 3 Piyā gas 3 Val paḷol 2 564 Khīrikā [f] rājāyatanaṃ, Kumbhī [f] kumudikā [f] (bhave) Pūgo. (Tu) kamuko. + (Cātha) Paṭṭi [f] lākhāpasādano. [Bachanania latifolia.] [Cayaphal.] [Morus indica] [Red lodh.] Kiri paḷu 2 Kasaṭa 2 Puvak 2 Rat lot 2 565 Iṅgudī [f] tāpasataru. Bhujapatto. (Tu) ābhuji [f] Picchilā.[F] simbalī.[F] (dvīsu) Rocano. Kūṭasimbalī [f] [Ingua.] [Bhojptar,] [Silk cotton.] [A sort of cotton.] Vèlaṅguna 2 Rukburuda 2 Imbul 2 Koḷa imbul 2 566 Pakiriyo. Pūtiko.(Tha) Rohi. Rohitako.(Bhave) Eraṇḍo.(Tuca) āmaṇḍo. (Atha) sattuphalā [f] samī [f] [Gray bonduc,] [Rohi,] [Palma christi,] [Sami] Kaṭukaranda 2 Valerabadu Eraṇḍu Sèma gas 2 567 Nattamālo. Karañjo. (Tha) Khadiro. Dantadhāvano. Somavakko.(Tu) kadaro. Sallo.(Tu) madano.(Bhave) [Carang.] [Khayar,] [A white sort.] [Vangueria spinosa.] Karanda 2 Kihiri 2 Heḷa kihiri 2 Kukurumuvan * "Golīḍha" kiyāda pāṭhayi, + "èsaṭugas vèni gas vargayakya" yanu sannayi. [SL Page 079] [\x 79/] 568 (Athāpi) indasālo. (Ca) Sallakī [f] khārako. (Siyā) Devadāru. Bhaddadāru. Campeyyo. (Tuca) campako. [Boswellia thurifera.] [The deodar pine] [The champac.] Indusal 3 DṚvadāru 2 Sapu 2 569 Panaso. Kaṇṭakī phalo. Abhayā [f] (tu) haritakī [f] Akkho.[F,] vihīṭako.[F,](tīsu) Amatā.[F, 1]malakī [f,.](Tisu) [Breadfruit tree.] [Yellow myrobalam.] [Beleric myrobalam.] [Emblic myrobalam.] Kos 2 Araḷu 2 Buḷu 2 Nelli 2 570 Labujo, likuco. (Cātha) Kaṇikāro. Dumuppalo. Nimbo. Ariṭṭho. Pucimando. Karako.(Tuca) dāḷimo. [Artocarpus Lakoocha.] [Caniyar.] [The nimb, margosa,] [The pomegranate.] Del 2 Kiṇihiriya 2 Kohomba 3 Deḷum 2 571 Saralo. Pūtikaṭṭhaṃ, (ca) Kapilā [f] (tuca) siṃsapā [f] Sāmā [f] piyaṅgu [f] kaṅgu [f] (pi) Sirīso. (Tuca) bhaṇḍilo. [Saral.] [Siso.] [Priyangu.] [Siris.] Sarala hevat hora 2 ÇṭṭṚriya * 2 Puvaṅgu 3 Mahari 2 572 Sonako. Dīghavaṇṭo.(Ca) Vakulo. (Tuca) kesaro. Kākodumbarikā [f] pheggu [f] Nāgo. (Tu) nāgamālikā [f] [Bignonia indica.] [Mimusopselengi] [Opposite-leaved fig tree] [The ironwood tree.] Toṭila 2 Muhuṇamal 2 Koṭadimbulā 2 Nāgas 2 573 Asoko. Vaṃjulo. (Cātha Takkārī [f] vejayantikā [f] Tāpiñjo.(Ca) tamālo.(Tha) Kuṭajo. Girimallikā [f] [Jonesia Asoka.] [Jayanti.] [Tamal.] [Coraiya.] Hopaḷu 2 Tiṭiṅga 2 Tamaḷu hl̥ kasaṭa 2 Keḷinda 2 574 Indayavo. (Phale tassā) 2 Ggimantho. Kaṇikā [f] (bhave) Nigguṇḍī [f] (tthi) sinduvāro. Tiṇasūlaṃ, (tu) mallikā, [Its seed.] [Premna spinosa.] [Vitex nigunda.] [Arabian jasmine] Keḷindasāl 1 Sihin midi 2 Nika 2 Bl̥lidda 2 575 Sephālikā [f] nilīkā [f] (tha) Apphoṭā [f] vanamallikā [f] Bandhuko. Jaya sumanaṃ, Haṇḍiko. Bandhujīvako. [Nebari,] [A wild variety of Arabian jasmine] [Pentapetes phoenicea.] Kaḷumal sephālikā 2 Vèlidda 2 Banduvada 4 * Sannayehi "varā asugasya" kiyāya. [SL Page 080] [\x 80/] 576 Sumanā [f] jātisumanā [f] Mālatī [f] jāti [f] vassikī [f] Yūthikā [f] māgadhī [f] (cātha) Sattalā [f] navamālikā [f] [Great-flowered jasmine] [Auriculatum jasmine] [Double jasmine.] DŚsaman 5 Sīnidda 2 Satpeti dŚsaman 577 Vāsanti [f] (tthi) atimutto Karavīro. 1 Ssamārako. Mātuluṅgo. Bījapūro. Ummatto tuca) mātulo. [Gatnera racemosa.] [Nerium odorum.] [Citron.] [Thorn apple] Yohombu 2 Kaṇeru 2 Lapnāran 2 Attana 2 578 Karamaddo. Suseno. (Ca) Kundaṃ, (tu) māghya, 2 (muccate) Devatāḍo.(Tu) jimūto. (Thā) 3 milāto. Mahāsahā [f] [Carissa caronda] [The many-flowered jasmine.] [Deotar.] [Aloe perfoliata] Karamba 2 Konda 2 DṚvadāliya 2 Kl̥mārikā 2 579 (Atho sereyyako. Dāsī [f] Kiṃkirāto. Kuraṇḍako. Ajjuko. * (Sitapannāse) Samīraṇo. Phaṇijjako. + [Jinti.] [White parnas.] [Marua.] Kaṭukaraṇḍu 4 Heḷa andu 1 Muruvā 2 580 Japā [f] (tu) ++ jīvasumanaṃ, Karīro.Kakavo. (Bhave) Rukkhādanī [f] (ca) vandākā [f] Cittako.(Tva)4 ggisaññito [China rose.] [Capparis aphylla] [A parasite plant] [Lead wort.] Vada 2 Kiḷila 2 Piḷila 2 Ratniṭul 2 581 Akko. Vikiraṇo. (Tasmiṃ) (Tva) 5 ḷakko. (Setapupphake Pūtilatā [f] gaḷocī [f] (ca) Muṇḍā madhurasā [f] (pyatha) [Swallow wort,] [The white sort.] [Guricha.] [Aletris.] Varā 2 Heḷavarā 1 Kindi 2 Mora 2 582 Kapikacchu. Duphasso. (Tha) Maṃjiṭṭhā [f] vikasā [f] (bhave) Ambaṭṭhā [f] (ca tathā) pāṭhā [f] Kaṭukā [f] kaṭukarohiṇī [f] [Jawasa.] [Bengal madder.] [Acnidhi.] [Cauki.] Kasambiliyā 2 Vèlmadaṭa 2 Diyamitta 2 KuḷurŚṇa 2 583 Apāmaggo. Sekhariko. Pipphalī [f] māgadhī [f] (matā) Gokaṇṭako.(Ca) siṃghāṭo. Kolavallī [f 6] bhapipphalī [f] [Achyranthes aspera.] [Long pepper,] [Gochura.] [A sort of long pepper.] Sèbl̥ 2 Vagapul 2 Kokaṭu 2 Çt vagapul 2 * "Ajjako" sannayehi. + "Phaṇijjhaka" aramakoṣayi. ++ "Jayasumanaṃ" kiyāt pāṭhayi. "Mubbā" yanu sannayi. [SL Page 081] [\x 81/] 584 Golomī [f] (tu) vacā [f] (cātha) Girikaṇya 1 [f] parājitā [f] Sīhapucchi [f] pañhi paṇṇī [f] Sāḷapaṇṇī [f] (tuca)2 tthirā [Orris root,] [Clitoria.] [Hemionitis cordifolia] [Hedysarum] [Gangeticum.] Vadakasā 2 * Kaṭaroḷu 2 Pusvènna 2 Asvènna 2 585 Nidiṇḍikā [f] (tu) byagghī [f] (ca) (Atha) nilī (ca) nīlinī [f] Jiñjuko. + (Ceva) guñjā [f] (tha) Satamūlī [f] satāvarī [f] [Sort of prickly nightshade.] [Indigo.] [Abrus precatorius.] [Asparagus racemosus.] Kaṭuvèl baṭu 2 Beru gasa 2 Hunida 2 Sātācārī 2 586 Mahosadhaṃ, (tva)3 tivisā [f] Bākucī [f] somavallikā [f] Dābbi [f] dāruhaḷiddā [f] (tha) Viḷaṅgaṃ, citrataṇḍulā [f] [Atis.] [Somraj.] [Yellow sanders,] [Babreng.] Ivada 2 Bl̥dièṭa gas 2 Vanuvèl 2 Vaḷaṅgasāl 2 587 Nuhī, [f] (ceva) mahānāmo. Muddikā [f] (tu) madhurasā [f] (Athāpi) madhukaṃ, yaṭṭhi- -Madhukā [f] madhulaṭṭhikā [f] [Euphorbia.] [A grape vine.] [Loquorice.] Uk 2 Midivèl ++ 2 Vèlmī 3 588 Vātiṅgaṇo.(Ca) bhaddhākī [f] Vāttākī [f] brahatī [f] (pyatha) Nāgabalā [f] (ceva) jhasā [f] Lāṅgalī [f] (tuca) sāradī [f] [Egg plant.] [The white sort.] [Gorakha.] [Glorius superba.] Vambaṭu 2 Heḷa baṭu 2 KŚliya 2 Liyanaṅgalā 2 589 Rambhā [f] (ca) kadalī [f] moco. Kappāsī [f] badarā [f] (bhave) Nāgalatā [f] (tu) tāmbūlī [f] Aggijālā [f] (tu) dhātakī [f] [A banana,] [Cotton.] [Betel.] [Lythrum fruiteosum.] Kesel 3 Kapu 2 Bulat vèla 2 Malayitta 2 590 Tivutā [f] tipuṭā [f] (cātha) Sāmā [f] kāḷā [f] (ca kathyate) (Atho) siṅgī [f] (ca) usabho. Reṇuko. )(Kapilā [f] (bhave) [The white sort of teorl,] [The black sort of teorl.] [Rishba] [Renuca.] Sudu trastavāḷu 2 Kaḷu trastavāḷu 2 osabiya 2 ) HarṚṇu 2 591 Hiriveraṃ, (ca) vālaṃ, (ca) Rattaphalā [f] (tu) bimbikā [f] Seleyya, 4 ma smapupphaṃ (ca) Phalā [f] (tu) bahulā [f] (bhave) [Bala.] [Momordica monadelpha] [Benzoin.] [Large cardamons.] HirivṚriya 2 Kemvèla 2 Galmala 2 Ensāl 2 * Girinil gasaya yanu sannayi. + Jiñjukā [f] san : ++ midigasa yanu san: Kaḷu kèmmṚriya yanu san: ) vaṃèpalaya yanu san: reṇukā [f] san: [SL Page 082] [\x 82/] 592 Kuṭṭhaṃ (ca) vyādhi. (Kathito) Cāneyyaṃ, (tu) kuṭannaṭaṃ, Osadhī [f] (jātimattambhyo) 1 Sadhaṃ, (sabbamajātiyaṃ) [Costus speciosus.] [Cyperus rotundus.] [A deciduous plant.] [Drugs.] Upul koḷa 2 Dasapura 2 Phalapākantalatā Eyin piṭat behet dravya 593 (Mūlaṃ pattaṃ kalīraggaṃ Kaddhaṃ miñjā phalaṃ tathā Taco puppha ñca chattanti) Sākaṃ, (dasavidha mmataṃ) [Ten sorts of esculent roots, leaves and c] Mūlādī daśaya 1 594 Papunnāṭo. Eḷagalo. Taṇḍuleyyo. 2 Ppamāriso. Jīvantī [f] jīvanī [f] (cātha) Madhurako (ca) jīvako [Cassia tora.] [Amaranthus polygamus.] [Jivani.] [Jivica.] Tuvara 2 Suḷu kūra 2 Divipasuru 2 Jīvaka 2 595 Mahākande. (Ca) lasunaṃ, Palaṇḍu.(Tu) sukandako. Paṭolo. Tittako. (Cātha) Bhiṅgarājo. (Ca) mākkavo. [Garlic.] [Onion.] [Trichosanthes.] [Bringariva.] Heḷalūnu 2 Ratulūnu 2 Dummèlla 2 Kīkirindiya 2 596 Punnavā [f] sophaghāti [f] Vitunnaṃ, sunisannakaṃ, Kāravello. (Tu) susavī [f] Tūmbyā [f3] lābu [f] (ca lābu [f] (sā) [Hog weed.] [Marsilea dentala.] [Memordica charantia] [A long gourd.] Suḷuburuda 2 Kambulvèlla 2 Karivila 2 Labu 3 597 Eḷālukaṃ, (ca) kakkārī [f] Kumhaṇḍo. (Tuca) vallibho. Indacāruṇi [f] visālā [f] Vatthulaṃ, vatthuleyyako. [A sort of cucumber.] [Water melon.] [Coloquintida Chenpodium.] [Album.] Kèkiri 2 Komaḍu 2 Tiyambarā Mahakūra 2 598 Mūlako.,(Nitthiyaṃ) cuccū [f] Tambako. (Ca) kalambako. Sākabhedā) kāsamadda. Jhajjhari [f] phaggavā.4 (Dayo) [A radish] [Globe amaranthus.] [A kind of potherb.] [Cassia esculenta.] [A name of a plant.] [A species of potherb.] Mūlapalā 2 Tampalā 1 Vilapalā 1 Ruvara 1 Lihilakoḷa 1 Haṅguḷu 1 * MṚ vargayehi bohl̥ nāmayo sanna amara koṣādiyehi visamava penṚ. [SL Page 083] [\x 83/] 599 Saddalo. (Ceva) dubbā [f] (ca) Golomī [f] (sā sitā bhave) Gundā [f] (va) bhaddamuttaṃ, (ca) Rasālo. (Tu) cchu. (Veḷu (tu) [Bent grass.] [Bent grass with white blossom.] [A sort of fragrant grass] [Sugar cane.] Hītaṇa 2 Sudu hītaṇa 1 Vammutu 2 Uk 2 600 Tacasāro. Veṇu. Vaṃso. Pabbaṃ, tu phalu, gaṇṭhi. (So) Kīcakā. (Te siyuṃ veṇu Ye nadantya nilo ṇḍutā [A bamboo.] [A knot or joint.] [Bamboos rattling because of whistling.] Huṇa 4 Puruka 3 Pavanin haṇḍana huṇa 1 601 Naḷo. (Ca) dhamano. (Poṭa- Galo. (Tu) kāsa.,2 (Mitthina) Tejano. (Tu) saro. (Mūlaṃ Tu) 3 sīraṃ, (bīrassa hi) [A reed.] [Cas.] [Saccharum sara.] [Andropogen muricatus.] Kulal baṭa 2 Vèḷuk 2 Bihi baṭa 2 Babus taṇa mul 1 602 Kuso. Barihisaṃ, dabbho. Bhūtaṇakaṃ, (tu) bhūtiṇaṃ, Ghāso. (Tu) yavaso. (Cātha) Pūgo. (Tu) kamuko. (Bhave) [Sacrificial grass.] [Andropogon] [Meadow grass.] [Areca faufel.] Kusa taṇa 3 GandhakṚṭanam taṇa 2 Tṛṇa varggayak 2 Puvak 2 603 Tālo. Vibhedikā [f] (cātha) Khajjurī [f] sindi [f] (vuccati) [Palmyra.] [Date tree.] Tal 2 Hindi 2 604 Hintāla. (Tāla khajjūri) Nālikerā. (Tatheva ca) Tāḷī [f] (ca) ketakī [f] (nārī) (Pūgo ca tiṇa pādapā) [Marshy date tree] [Coconut] [Gorypha.] [Pandanus.] Kitul 1 Pol 1 tala 1 Vèṭakeyiyā 1 Arañña vaggo. 605 Pabbato. Giri selo. 4Ddi. Nagā. 5 Cala. Siluccayā. Sikharī bhūdharo.) (Tha) 6bbha. Pāsāṇa 7 smo. 8 Palo. Silā [f] [A mountain.] [A stone or rock.] Parvataya 9 Pāsāṇaya 5 606 Gijjhakūṭo. (Ca) vehāro. Vepullo. 9 Sigilī. (Nagā) Viñjho. Paṇḍava. Vaṃkā. (Di) Pubbaselo. (Tuvo) 10 dayo Mandāro.11 Paraselo 12 ttho. Himavā.(Tu) himācalo. [Divers mountains.] [The eastern mountain.] [The western mountain.] [Himalaya mountains.] Parvata viśṚṣa 7 Udaya parvataya 2 Asta parvataya 3 Himāla parvataya 1 [SL Page 084 ] [\x 84/] bhūkaṇḍe, araññadivaggassa, selavaggo [II.- 5.] 607 Gandhamādana. Kelāsa. Cittakūṭa. Sudassanā. Kāḷakūṭo. (Tikuṭāssa) Pattho. (Tu) sānu [f,] (vetthiyaṃ) [The peaks of the Himalaya range.] [Table land.] Himālakūṭayl̥ 5 Parvatayehi sama pradṚśaya 608 Kūṭo., (Vā) sikharaṃ, siṅgaṃ, Papāto. (Tu) taṭo. (Bhave) Nitambo., Kaṭako., (Nitthi) Nijjharo. (Pasavombuno) [A peak or summit.] [A precipice.] [The side of a rock] [A cascade.] Kūla 3 Prapātaya 2 Parvatapārśvaya 2 Parvatayen vŚhena jalaya 1 609 Darī [f] (tthi) kandaro. [F] (vīsu) Lenaṃ, (tu) gabbharaṃ. Guhā [f] Silāpokkharaṇī [f] soṇḍī [f] Kuñjaṃ, nīkuñja.,1 (Mitthina) [An artificial cave.] [A natural cave.] [A rocky pool.] [A bower.] Bhumi parvatādi vivara 2 Gallena 3 Gal pokuṇa 2 Latādīn vèsunu lena 2 610 (Uddhama)2 dhiccakā [f] (sela- Ssā sannā bhumyu) 3 paccakā [f] Pādo.(Tu) 4 pantaselo.(Tha) Dhātu. (Tto gerikādiko) [Top of a mountain,] [Land near a mountain.] [Near a mountain.] [A fossil or mineral.] Parvata muduna 1 Parvata samīpa bima 1 Pratyanta parvataya 2 Gairikādiya 1 Sela vaggo. - 611 Migindo. Kesarī. Sīho. Taraccho. (Tu) migādano. Vyaggho.(Tu) puṇḍarīko.(Tha) Saddūlo. (Dīpanī rīto) [A lion.] [A hyena.] [A tiger.] [A leopard.] Siṃhayā 3 Karabānavalasā 2 Vyāghrayā 2 Diviyā 1 612 Accho.Ikko.(Ca)(isso.(Tu) Kāḷasīho. Iso. (Pyatha Rohicco. Rohito. (Cātha) Gokaṇṇo. Gaṇi. Kaṇṭakā. [A bear.] [A sort of lion.] [A sort of deer.] [An elk.] Valasā 2 Kāḷa siṃhayā 3 Rl̥hita mṛgayā 2 Gl̥nā 3 613 Khagga. Khaggavisāṇā. (Tu) Palāsādo. (Ca) gaṇḍako. (Vyagghādike) vāḷamigo. Sāpado.) (Tha) plavaṅgamo. [A rhinoceros or unicorn.] [A beast of prey.] [A monkey or ape.] KaṅgavṚnā 4 Vyāghrādīhu 2 Vandurā 7 614 Makkaṭo. Vānaro. Sākhā- Migo. Kapi. Valīmukho. Plavago.) (Kaṇhatuṇḍo) Gonaṅgulo. Tisomato) [A black-faced monkey.] Kaḷu tuḍa èti vandurā 1 [SL Page 085] [\x 85/] 615 Siṅgālo. Jambuko. Kotthu. Bheraṇḍo. (Ca) sivā [f.] (Pyātha) Biḷāro. Babbu. Majjāro. Koko. (Tuca) vako. (Bhave) [A stakal.] [A cat.] [A wolf.] Kènahilā 5 Baḷanā 3 Koknahavā 2 616 Mahiso. (Ca) lulāyo. (Tha) Gavajo. Gavayo. (Samā) Sallo. (Tu) sallako. (Thāssa) Lomamhi) salalaṃ, salaṃ, [A buffalo.] [The gayal, or bos gavocus.] [A porcupine.] [Its quills.] Mīmā 2 Gavarā 2 IttŚvā 2 IttŚ kūra 2 617 Hariṇo. Miga. Sāraṅgā. Mago. Ajinayoni. (Ca) Sūkaro. (Tu) varāho. (Tha) Pelako. (Ca) saso. (Bhave) [A deer or antelope.] [A hog.] [A hare.] Muvā 5 Ūrā 2 Sāvā 2 618 Eṇeyyo. Eṇimigo. Pampaṭako. (Tu) pampako. Vātamigo. (Tu) calanī. Mūsiko. (Tvā)1 khu. Unduro. [A kind of deer.] [A loris.] [A swift antolope.] [A rat.] Ṛṇimṛgayā 2 Huṇapupuḷā 2 Vāta mṛgayā 2 Mīyā 3 619 Camaro. Pasado. (Ceva) Kuraṅgo. Miga mātukā [f] Rūru. Raṃku. (Ca) niṃko.(Ca) Sarabhā. 2 (Dimigantarā) [Various sorts of deer.] Mṛga viśṚṣa 8 620 Piyako. Camuru. Kadali- Migā. 3(Dicammayonayo) Migā. (Tu) pasavo. (Sīhā- Dayo sabba catuppadā) [A sort of deer of which the hides are used.] [Beasts in general.] Ratnabhūtacarma prabhava mṛgayā 3 Siya sivpāvl̥ 2 621 Lūtā (ca) lūtiṇā [f] uṇṇa- Nābhi. Makkaṭako. (Siyā) Vicchiko (tvā)4 li. (Kathito) Sarabū [f,] gharagolikā [f *] [A spider.] [A scorpion.] [A lizard.] Makuḷuvā 4 Gl̥nussā 2 Hūnā 2 622 Godhā [f] kuṇḍo + pyatho)(kaṇṇa Jalūkā [f] satapadya [f 5] (tha) Kalandako. Kāḷakā [f] (tha) Nakulo. Muṅguso. (Bhave) [An iguana.] [A centipede,] [A squirrel.] [A mongoose.] Goyā 2 KanvŚyā 2 LṚnā 2 Mugaṭiyā 2 [SL Page 086] [\x 86/] 623 Kakaṇṭako. (Ca) saraṭo Kīṭo.(Tu) puḷavo kimi. Pāṇako) cāpyatho) uccā- Liṅgo. Lomasapāṇako. [A chameleon.] [A worm or insect.] [A caterpillar.] Kaṭussā 2 Paṇuvā 4 Bū paṇuvā 2 624 Vihaṅgo. Vihaṅgo. Pakkhi. Vihaṅgama. Khagā 1 ddhajā. Satuṇo,(ca) sakunto. (Pi) Pataṅgo. Sakuṇi. Dvijo. [A bird in general.] Pakṣiyā 15 625 Cakkaṅgo. Pattayāno. (Ca) Patanto. Nīḷajo. (Bhave (Tabbhedā. *Vaṭṭakā [f] jīva Ñjīvo. Cakora. Tittirā. [Various birds.] Pakṣi viśṚṣa 11 626 Sālikā [f] karavīko. (Ca) Ravihaṃso. Kukutthako. Kāraṇḍavo. (Ca) pilavo Pokkharasātakā. 2(Dayo) 627 Patantaṃ, pekhuṇaṃ, pattaṃ, Pakkho. Piñchaṃ. Chado. Garu. Aṇḍaṃ, (tu pakkhi bije tha) Nīḷo. (Nitthi) kulāvakaṃ [A wing] [An egg.] [A nest.] Pakṣi patraya 7 Pakṣi bijuvaṭaya 1 Kèdèlla 2 628 (Supaṇṇamātā) vinatā [f] Mithunaṃ, (thi puma dvayaṃ) Yugaṃ, (tu) yugalaṃ, dvandaṃ, Yamakaṃ, yamalaṃ, yamaṃ, [The mother of garudas.] [Copulation.] [A pair.] Guruḷumava 1 Stīrapuruṣa saṅgamaya 1 Yugala 6 629 Samūho. Gaṇa saṃghātā. Samudāyo (ca) sañcayo. Sandoho. Nivaho. Ogho. Visaro. Nikaro. Cayo. [A multitude.] Samūhaya 29 * Mehi vaṭṭakkā, vaṭuvl̥ya, jī ñjīva, dakṣiṇapathādiyehi mayura pramāṇavū jīvañjīvaka nam pakṣihuya, cakora, èṭikukull̥ya, tittira titvaṭuvl̥ya, sālikā, sèlalihiṇiya, karavīko, kuruvikevilll̥ya, ravihaṃso, èlbl̥ya, kukutthako. Sitimbilll̥ya, kāraddhavo, kāraḷuya, pilavo, mahavelluya, pokkharasātaka, talreheruya. Yana movun pakṣi viśṚṣayl̥yi. [SL Page 087] [\x 87/] 630 Kāyo. Khandho. Samudayo. Ghaṭā [f] samiti [f] saṃhati [f] Rāsi. Puñjo. Samavāyo. Pūgo. Jātaṃ, kadambakaṃ, 631 Byūho. Vitāna. Gumbā.(Ca) Kalāpo. Jāla, maṇḍalaṃ, (Samānānaṃ gaṇo) vaggo. Saṃgho. Sattho. (Tu jantūnaṃ) [A multitude of similar things.] [A multitude of animals.] SamānayangṚ samūhaya 1 PrāṇīngṚ samūhaya 632 Sajātikānantu) kulaṃ, Nikāyo. (Tu sadhamminaṃ) Yūtho., (Nitthi sajātīya- Tiracchānāna muccate) [A multitude of homogeneous animals.] [A multitude of persons practising like duties,] [A multitude of birds and beasts.] Samāna jāti èttangṚ samūhaya 1 Samānācāra èttavungṚ samūhaya Samānajātivu tirisanungṚ samūhaya 1 633 Supaṇṇo. Venateyyo. (Ca) Garuḷo vihagādhipo. Parapuṭṭho. Parabhato. Kuṇālo. Kokilo. Piko. [A garuda.] [The Indian cuckoo] Guruḷā 4 Kovul pakṣiyā 5 634 Moro. Mayūro. Barihi. Nīlagīva. Sukhaddhi. No Kalāpī. (Ca) sikhī. Keki. Cūḷā [f] (tuca) sikhā [f] bhave) [A peacock.] [Its crest.] Moṇarā 8 Moṇarakuḍambiya 2 635 Sikhaṇḍo. Barihaṃ, (ceva) Kalāpo. Piñja, 1(mapyatha) Candako. Mecako (cātha) Chappado.(Ca) madhubbato. [Its tail.] [The eyes in its tail.] [A bee.] Moṇarapila 4 Çspila 2 Bambarā 7 636 Madhulīho. Madhukaro. Madhupo. Bhamaro. Ali. Pārāpato. Kapoto. (Ca) Kakuṭo. (Ca) pārevaṭo. [A pigeon or dove.] Pareyiyā 4 [SL Page 088] [\x 88/] 637 Gijjho. Gaṇḍo.(Tha) (kulalo. Seno. Vyagghīnaso. (Pyatha) (Tabbhedā) sakuṇagghī [f] (tthi) Āṭo. Dabbimukhavijo. [A vulture.] [A hawk.] [A kind of hawk.] [The name of a bird.] Gijulihiṇiyā 2 Ukussā 3 Ukusu viśṚṣayak 1 Pakṣi viśṚṣayak 2 638 Uhuṃkāro. Uluko. (Ca) Kosiyo. Vāyasāri. (Ca) Kāko.(Tva)1 riṭṭho. Dhaṃko.(Ca) Balipuṭṭho. (Ca) vāyaso. [An owl.] [A crow.] Bakamūnā 4 Kavuḍā 5 639 Kākoḷo. Vanakāko.(Tha) Lāpo. Laṭukikā [f] (pyatha) Vāraṇo. Hatthiliṅgo.(Ca) (Hatthisoṇḍa. Vihaṅgamo) [A raven.] [Perdix chinensis.] [The hatthilingo bird] Vana kavuḍā 2 Kèṭakirilla 2 Çtunṭa bandu soṇḍa èti pakṣiyā 2 640 Ukkuso. Kuraro. (Kola- - ṭhipakkhimhi ca kukkuho. Suvo. (Tu) kīro. (Ca) suko. Tambacūḷo. (Ca) kukkuṭo. [An osprey.] [A parrot.] [A gallinaceous fowl] Kabarussā 3 Giravā 3 Kukuḷā 2 641 Vanakukkuṭo. (Ca) nijjivho. (Atha) kocā [f] (ca) kuntanī [f] Cakkavāko. (Tu) cakkavho. Sāraṅgo. (Tuca) cātako. [A wild cock.] [A curlew.] [The ruddy goose.] [Cuculas melanoleucus.] Valikukuḷā 2 Kośvālihiṇiyā Sakvālihiṇiyā 2 KŚndèttā 2 642 Tuliyo. Pakkha biḷālo. Satapatto. (Tu) sāraso. Bako. (Tu) sukkakāko. (Tha) Balākā [f] bisakaṇṭhikā [f] [A flying fox.] [The Siberian crane.] [A crane.] [A small crane.] Piyā baḷalā 2 Vil lihiṇiyā 2 Kokā 2 Kanakokā 2 643 Lohapiṭṭho. (Tathā) kaṃko. Khajariṭo .(Tu) khañjano. Kalaviṃko. (Tu) caṭako. Dindibho. *(Tu) kikī [f] (bhave) [A heron.] [A wagtail.] [A sparrow.] [A blue jay.] Ll̥tuḍuvā 2 Pakṣi viśṚṣayak 2 GṚ kurullā 2 Kiraḷā 2 644 Kādambo. Kālahaṃso. (Tha) Sakunto. (Bhāsapakkhinī) Dhu myāṭo. (Tu) kaliṅgo.(Tha) Dātyūho kāḷakaṇṭhako. [A drake.] [An Indian vulture.] [The fork-tailed shrike.] [A gallinule.] Vilikukuḷā 2 Ghoṣṭa kukkuṭa pakṣiyā 1 Nīla kobeyiyā 2 Dātuḍuvā 2 * Dindibhā [f] yanu san : [SL Page 089] [\x 89/] 645 Khuddā. 1(Dimakkhikā bhedā) Ḍaṃso. Piṅgala makkhikā [f] Āsāṭikā [f] (makkhikāḍaṃ) Paṭaṅgo. Salabho. (Bhave) [A small bee] [A gadfly.] [A fly's egg.] [A grasshopper.] DaṇḍuvelbŚ mèssā 2 ÇṭalṚ mèssā 2 MèssangṚ bijuvaṭa Paḷaṅgèṭiyā 2 646 Sūcimukho. (Ca) makaso. Cīrī [f] (tu) jhallikā [f] thaca) Jatukā [f 2] jinapattā [f] (tha) Haṃso. Setacchado (bhave) [A gnat.] [A cricket.] [A bat.] [A swan.] Maduruvā 2 Sīru 2 Vavulā 2 Haṃsayā 2 647 (Te) rājahaṃsā. (Rattehi Pādatuḍehi bhāsitā) Mallikā [f 3] (khyā) * (dhataraṭṭhā. (Maline hasitehi ca) [A white swan with red legs and bill.] [One with brown legs and bill.] [One with black legs and bill.] Rāja haṃsayā 1 Kiḷuṭu pātuḍu èti haṃsayā 1 Kaḷu pātuḍu èti haṃsayā 1 648 Tiraccho. (Tu) tiracchāno. (Tiracchānagatesiyā) [An irrational animal.] Tirisanā 2 Sīhādi vaggo. Araññādi vaggo [II - 5.] =================== Namobuddhāya. 649 Adhobhuvana, pātālaṃ, Nāgaloko. Rasātalaṃ, Randhaṃ, (tu) vivaraṃ, chiddaṃ, Kuharaṃ, susiraṃ, bilaṃ [The naga world.] [A hole, or cavity.] Nālova 4 Sidura 9 650 Susī [f] (tthi) chiggalaṃ, sobbhaṃ, (Sacchidde) susiraṃ., [F] (tisu) (Thiyantu) kāsu [f] āvāṭo. Sapparājā. (Tu) vāsukī. [A hole in the ground.] [Vasuki, king of the nagas.] Vaḷa 2 Vāsukī nāraja 2 651 Ananto. Nāgarājā.(Tha) Vāhaso. 4 Jagaro. (Bhave) Gonaso. (Tu) tiliccho. (Tha) Deḍḍubho. Rājulo. (Bhave) [The naga king Ananta.] [A boa.] [A viper.] [Amphishena.] Ananta nāraja 2 Pimburā 2 Poḷaṅgā 2 Diyabariyā 2 * Mallikākkho. Kiyāda pāṭhayi. [SL Page 090] [\x 90/] Bhūkaṇḍassa, pātālavaggo [II.- 6.] 652 Kambalo. 1Ssataro. (Meru- Pādenāgātha) dhammanī, Silutto. Gharasappo. (Tha) Nīlasappo. Silābhu. (Ca) [Nagas at the foot of Meru.] [A rat snake.] [A whip snake.] MṚrupādayehi nāgayl̥ 2 Garaṇḍiyā 3 Paṇucullā 2 653 Āsiviso. Bhujaṅgā. 2 Hi. Bhujago. (Ca) bhujaṅgamo. Siriṃsapo. Phaṇī sappā 3 Lagaddā. Bhogi. Pannagā. [A snake, or serpent.] Sarpayā 19 654 Dvijivho. Urago. Vāḷo. Dīgho. (Ca dīghapiṭṭhiko. Pādūdaro visadharo. Bhogo. (Tu phaṇino tanu) [A snake's body.] Sarpa sirura 1 655 Āsī [f] (tthi) sappadāṭhā [f] (tha) Nimmoko. Kañcuko. (Samā) Visaṃ., (Tvanitthi) garaḷaṃ, (Tabbhedā vā) halāhalo, [His fang.] [Slough of a snake] [His venom.] [Various sorts of fixed poison.] Sarpa daḷaya 2 Sarpa sèvaya 2 Viṣaya 2 Viṣa bheda 2 656 Kāḷakuṭā. 4 (Dayo cātha) Vāḷagāhya. * 5 Hituṇḍiko. Nirayo duggatī [f] (tthi ca) (Narako so mahāṭṭhadhā) [A snake catcher.] [Hell.] Ahiguṇṭhikayā 2 Narakaya 2 657 Sañjīvo. Kāḷasutto. (Ca) Mahāroruva roruvā. Patāpano. Avīci [f] (tthi) Saṃghāto. Tapano. (Iti) [The eight great hells.] (Aṭa maha narakayl̥ nam) 658 (Thiyaṃ) vetaraṇī [f] loha- Kumbhī [f] (tattha jalālayā) Kāruṇiko nirayapo. Nerayiko. (Tu) nārako. [Its rivers.] [Guardian of hell.] [One suffering in hell.] Ehi jalādhārayl̥ 2 Nirayapālayā 2 Nirayehi duk vindinnā 2 659 Aṇṇavo. Sāgaro. Sindhu. Samuddo. Ratanākaro Jalanidhyū. 6 Dadhī. ((Tassa Bhedā) khiraṇṇavā 7 (+ dayo) [The ocean.] [The milky and other seas.] Sāgaraya 7 Kirimuhudādiya * Ahiguṇṭiko kiyāda pāṭhayi. + Ādi śabdayen lavaṇarṇṇava, dadhyudaka, ghatodaka, ucchurasa: madirodaka, sādūdaka yana sāgarayl̥ya. [SL Page 091] [\x 91/] 660 Velā [f] (ssa kūladesotha) Āvaṭṭo. Salilabbhamo. Thevo. (Tu) bindu, phusitaṃ, Bhamo. (Tu jalaniggamo) * [A shore, or bank.] [A whirlpool.] [A water drop.] [The drain of a water-course.] Veraḷa 1 Diya saḷāva 2 Diya binduva 3 Jala nirggamaya 1 661 Apo. Payo. Jalaṃ, vāri, Pānīyaṃ, salilaṃ, dakaṃ, Aṇṇo. Nīraṃ, vanaṃ, vālaṃ, Toya, 3 mambu.2 Dakaṃ, (ca) kaṃ, [Water.] Jalaya 15 662 Taraṅgo. (Ca tathā) bhaṅgo. Ūmi [f] vīci. [F] (pumitthiyaṃ) Ullolo (tuca) kallolo. (Mahāvīcīsukathyate) [A wave] [A surge, or billow] Raḷa 4 Maha raḷa 2 663 Jambālo. Kalalaṃ, paṃko. Cikkhallaṃ, kaddamo. (Pyatha) Pulinaṃ, vālukā [f] vaṇṇu [f] Marū [f 3] ru [f] sikatā [f] (bhave) [Mud, or clay.] [Sand.] Maḍa 5 Vèli 6 664 Antaripaṃ, (ca) dipo., Vā Jala majjha gataṃ thalaṃ), Tīraṃ (tu) kūlaṃ, rodhaṃ (ca) Patīraṃ, (ca taṭaṃ. [F,] (tisu) [An island.] [A bank.] Dūva 2 Ivura 5 665 Pāraṃ, (paramhi tīramhi) Oraṃ, (tva) 4 pāra,5 (muccate) Uḷumpo. (Tu) plavo. Kullo. Taro. (Ca) paccarī [f] (tthiyaṃ) [The further bank] [The near bank.] [A raft, or float.] Etara 1 Metara 2 Pahura 5 666 Taraṇī [f] tari [f] nāvā [f] (ca) Kūpako. (Tuca) kumbhakaṃ, Pacchābandho. Goṭaviso.+ Kaṇṇadhāro. Tu) nāviko. [A ship.] [A mast.] [A large oar.] [The pilot, or helmsman.] Nèva 3 Kumbaya 2 Gal vana 2 Nèviyā 2 * "Pākāre gehādī bhittiyañca jalaniggamo bhamo nāma" yanu ṭīkāyi. "Sallibbhamo, prākārayehidu gṛhabhittiyehidu jalanirgamaya, hevat diya yana piṇisa tabana lada vārimārgaya): bhamo, bhamanam veyi yanu sannayi. + Goṭaviyo kiyā da pāṭhayi. [SL Page 092] [\x 92/] 667 Arittaṃ, keni pāto.(Tha) potavāho. Niyāmako. Saṃyattikā. (Tu nāvāya Vāṇijja mā caranti ye) [A rudder.] [The captain of a ship.] [Voyaging merchants.] Riṭa 2 Nèv padinnā 2 Nèv veḷendā 1 668 (Nāvāyaṅgā) lakāro.(Ca) Vaṭākāro. Piyā. 1 (Dayo) Poto. * Pavahaṇaṃ, (vuttaṃ) Doṇī [f] (tvitthi tathā) 2 mmaṇaṃ, [The parts of a ship.] [A ship's boat.] [A boat.] Nèv avayava 3 Veḍi 2 Oruva 2 669 Gabhīra: ninna: gambhīrā: (Tho) 3 ttānaṃ: (tabbipakkhake) Agādhaṃ: (tva) 4 talampassaṃ: Anaccho: kaḷusā: 5 vilā: [Deep.] [Shallow.] [Very deep, bottomless.] [Turbid, or foul water.] Gèmbura 3 Gèmburaṭa viparītaya 1 Patula nodèkka hèki gèmbura 2 Malina jalaya 3 670 Accho: pasanno: vimalo: (Gabhīra ppabhū tī tisu) + Dhīvaro. Macchiko. Maccha- Bandha. Kevaṭṭa. Jālikā. [Clean, or pure water.] [A fisherman.] Nimmala jalaya 3 Kevuḷā 5 671 Maccho. Mīno. Jalacaro. Puthulomo. 6 Mbujo, jhaso Rohito magguro. Siṅgī.++ Valajo muñja, pāvusā. [A fish.] [Different species of fish] Matsyayā 6 Matsya viśeṣayl̥ 672 Sata vaṃko. Savaṃko. (Ca) Naḷamīno. (Ca) gaṇḍako. Susukā [f] sapharī [f] (maccha- Ppabhedā) makarā. 7 (Dayo) 673 (Mahāmacchā) timi. Timi- Ṅgalo. Timira piṅgalo. Ānando. (Ca) timindo. (Ca) Ajjhāroho. Mahātimi. [Fish of an enormous size.] Mahā matsyayl̥ 7 674 Pāsāṇa maccho. Pāṭhino. Vaṃko. (Tu) baḷiso. (Bhave) Suṃsumāro. (Tu) kumbhīlo. Nakko. Kummo. (Tu) kacchapo. [A Sheat fish.] [A fish hook.] [A crocodile.] [A turtle, or tortoise.] * Upavahanaṃ yanu sannayi: + "gabhīrappabhūtītisu" yannen gabhīra śabdayehi paṭan vimala yanu dakvā tiraliṅgikatvaya kiyana ladī. ++ Siṅgu kiyāda pāṭhayi. [SL Page 093] [\x 93/] 675 Kakkaṭako. Kulīro. (Ca) Jalūkā [f] (tuca) rattapā [f] Maṇḍūko. Dadduro. Bheko. Gaṇḍuppādo. Mahīlatā [f] [A crab.] [A leech] [A frog.] [An earthworm.] Kakuḷuvā 2 Pūḍāvā 2 Mèḍiyā 3 Gèḍavil paṇuvā 2 676 (Atha) sippī [f] (ca) sutti [f] (tthi) Saṃkho. Kambu., (Manitthiyaṃ) Khuddasaṃkho. Saṃkhanako. Jalasuttī [f] (ca) sambuko. [A pearl oyster.] [A conch.] [A small shell] [A bivalve shell.] Bellā 2 Saka 2 Sak bellā 2 Ranvan bellā 2 677 Jalāsayo. Jalādhāro. (Gambhīro) rahado. (Saca) Udapāno. Pānakūpo.* Khātaṃ, pokkharaṇī [f] (tthiyaṃ) [A lake, or pond.] [A deep lake.] [A well.] [A large pond.] Diya siṭina tèna 2 Gèmburuvū jalāsaya 1 Linda 2 Pokuṇa 2 678 Taḷāko. (Ca) saro., (Nitthi) Cāpī [f] (ca) sarasī [f] (tthiyaṃ) Daho. Mbujākaro. (Cātha) Pallalaṃ, (khuddako saro) [A tank, or lake.] [A small tank.] Viḷa 6 Kuḍā vila 1 679 Anotatto. (Tathā kaṇṇa- Muddho. (Ca) rathakārako. Chaddanto. (Ca) kuṇālo. (Ca) (Vuttā) mandākiṇī [f] (tthiyaṃ) [The seven great lakes.] (Maha vil sata nam) 680 (Tathā) sīhappapāto. (Ti Ete satta mahā sarā) Āhāvo. (Tu) nipānaṃ, (cā) 2Khātaṃ, (tu) devakhātakaṃ, [A trough near a well.] [A natural pond.] Linda samīpayehi gon pèn bona vaḷa 2 Vèssen hŚruṇu vaḷa 2 681 Savantī [f] ninnagā [f] sindhu [f] Saritā [f] āpagā [f] nadī [f] Bhāgīrathī [f] (tu) gaṅgā [f] (tha) Sambhedo. Sindhu saṅgamo. [A river.] [The Ganges.] [The mouth of a river,] Gaṃgāva 6 Ākāśa gaṃgāva 2 Ml̥ya 2 682 Gaṅgā [f 3] ciravatī [f] (ceva) Yamunā [f] sarabhū [f] mahī [f] (Imā mahā nadī pañca) Candabhāgā [f] sarasvatī [f] [The five great rivers.] [Various rivers.] (Pañca mahā gaṃṅgā nam) Gaṃgā viśeṣayl̥. * Udapānaya, pānaya, kūpaya yanu sannayi. [SL Page 094] [\x 94/] 683 Nerañjarā [f] (ca) kāverī [f] Nammadā [f] (dī ca ninnagā) Vārimaggo. Paṇālī [f] (tthi) (Pume) candanikā [f] (tuca) [An issue from a pond.] [A dirty pool at the entrance of a village.] Pīlla hevat sorovva 2 Gamdora gavara vaḷa 3 684 Jambāli [f] oligallo. (Ca Gāmadvāramhi kāsuyaṃ Saroruhaṃ, satapattaṃ, Aravindaṃ, (ca) vārijaṃ, [A lotus.] Padmaya 12. 685 (Anitthi) padumaṃ, paṃke- Ruhaṃ, nalina, pokkharaṃ, Muḷāla pupphaṃ, kamalaṃ, Bhisa pupphaṃ, kusesayaṃ, 686 Puṇḍarīkaṃ, (sītaṃ) (rattaṃ) Kokanadaṃ, kokāsako. Kiñjakkho. Kesaro., (Nitthi) Daḍo. (Tu) nāla, (muccate) [A white lotus.] [A red lotus.] [A filament] [The stalk.] Heḷa piyum 1 Rat piyum 2 piyum kesaru 1 Piyum daṇḍa 2 687 Bhisaṃ, muḷālo. (Nitthi ca) Bījakoso. (Tu) kaṇṇikā [f] (Padumādi samūhetu Bhave) saṇḍa., (Manitthiyaṃ) [Its edible root.] [Its pericarp.] Neḷumbula 1 Neḷumbu dèli 1 Piyum kemiya 2 PadmādīngṚ samūhaya 688 Uppalaṃ, kuvalayaṃ, (ca) (Nīlaṃ tavi)2 ndīvaraṃ, (siyā) (Sete tu) kumudaṃ, (cassa Kando) sālūka, 3 muccate) [An assemblage of lotus and other flowers.] [Any water-lily.] [The blue lotus.] [The esculent white sort.] [Its root.] Upul 2 Nilupul 1 Heḷa upul 1 Ema ala 1 689 Sogandhikaṃ, kallahāraṃ, Dakasītalikaṃ, (pyatha) Sevālo. Nilīkā [f] (cātha) Bhisinya [f 4] mbujinī [f] (bhave) [A white water-lily.] [Vallisneria.] [A lotus pond.] Helmèli 3 Sevela 2 Piyum vila 2 690 (Sevālā) tilabījaṃ, (ca) Saṃkho.(Ca) paṇakā.5 (Dayo) [Various sorts of vallisneria.] Sevel viśṚṣa 3 Pātālavaggo. [II.- 6.] Bhūkaṇḍo dutiyo. [II.] [SL Page 095] [\x 95/] Namo buddhāya. Visessādhīnavagga. 691 (Visessā dhīnasaṃkiṇṇā Nekatthe bhavyayehi ca Sāṅgo pāṅgehi kathyante) Kaṇḍe vaggā iha kkamā 692 (Guṇadabba kirayā saddā Siyuṃ sabbe visesanā Visessā dhīna bhāvena Visessa sama liṅgino) 693 Sobhanaṃ: ruciraṃ: sādhu: Manuññaṃ: cāru: sundaraṃ- Vaggu: manoramaṃ: kantaṃ: Hāri: mañju: (ca) pesalaṃ: [Beautiful, or pleasing.] Sitkalu(deya) 18 694 Bhaddaṃ: vāmaṃ: (ca) kalyāṇaṃ: Manāpaṃ, laddhakaṃ: subhaṃ: Uttamo: pavaro: jeṭṭho: Pamukhā: 1 nuttaro: varo: [Chief, principal, or noble.] Utum (deya) 29 695 Mukhyo: padhānaṃ: pāmokkho: Para: 2 maggañña 3 : muttaraṃ: Paṇītaṃ: paramaṃ: seyyo: Gāmaṇī: seṭṭha: sattamā: 696 Visiṭṭhā:4 riya: nāge: 5 ko: 6 Sabha: 7 ggā: mokkha: puṅgavā: Sīha. Kuñjara. Saddūlā. (Dītusamāsagāpume) 697 (Citta kkhi pīti janana) 8 Mavyāseka 9 : ma secanaṃ: Iṭṭhaṃ: (tū) subhagaṃ: hajjaṃ: Dayitaṃ: vallabhaṃ: piyaṃ: [Charming.] [Beloved, desired.] Sit net piṇavana (deya) 2 Piraya (deya) 6 MṚ varṣayehi viśeṣyayāṭa sama liṅgu dèkvuvamanā tènhi mṚ : lakuṇayi. [SL Page 096 ] [\x 96/] sāmaññakaṇḍassa, visessādhīnavaggo [II.-1.] 698 Tucchaṃ:(ca) rittakaṃ, suñña1: (Mathā)2 sāraṃ(ca) pheggu:(ca) Mejjhaṃ: pūtaṃ: pavitto:(tha) Aviruddho: apaṇṇako: [Void, empty.] [Barren] [Pure] [Unobstructed.] Sis (deya) 3 Asāra (deya) 2 Pavitra (deya) 3 Aviruddha (deya) 2 699 Ukkaṭṭho: (ca) pakaṭṭho: (tha) Nihīno: hīna: lāmakā: Patikiṭṭhaṃ: nikiṭṭhaṃ: (ca) Ittarā: 3 vajja: kucchitā: [Excellent, high.] [Inferior, low.] Utkṛṣṭa (deya) 2 Lāmaka (deya) 700 Adhamo:4 maka: gārayhā: Malino: (tu) malīmaso: Brahā: mahantaṃ: vipulaṃ: Visālaṃ: puthulaṃ: puthu: [Foul, dirty.] [Great.] Kiḷuṭu (deya) 2 Mahat (deya) 701 Garū5 : ru: vitthiṇṇa: 6(matho Pīna, (t) thūlaṃ: (ca) pīvaraṃ: Thullaṃ:(ca) vaṭharaṃ: (cātha) Ācitaṃ: nicitaṃ: (bhave) [Fat, bulky] [Collected.] Sampūrṇṇa (deya) 5 Rèskaraṇa lada (deya) 2 702 Sabbaṃ: samatta: 7 makhilaṃ: Nikhilaṃ: sakalaṃ: (tathā) Nissesaṃ: kasiṇā: 8 sesaṃ: Samaggaṃ: (ca) anūnakaṃ: [All entire.] Siyalu (deya) 10 703 Bhūrī: pahūtaṃ: pacuraṃ: Bhiyyo: sambahulaṃ: bahū: Yebhuyyaṃ: bahulaṃ: (cātha) Bāhiraṃ: paribāhiraṃ: [Much, many.] [External.] Bohl̥ (deya) 8 Piṭat (deya) 2 704 Parosatā: (diteyesaṃ Parammattaṃ satādito) Parittaṃ: sukhumaṃ: khuddaṃ: thoka: 8 mappaṃ: kisaṃ: tanu: [Exceeding one hundred.] [Little, small.] Siyayakin vèḍi (dṚ). Svalpa (deya) 13 705 Cullaṃ: matte [f] (tthiyaṃ) lesa. Lavā.11Ṇu (hi) kaṇo. (Pume) Samīpaṃ: nikaṭā: 12sanno: 13Pakaṭṭhā: 14bhyāsa: santikaṃ: [SL Page 097] [\x 97/] 706 Avidūraṃ: (ca) sāmantaṃ: Sannikaṭṭha: 1 mupantikaṃ: Sakāsaṃ :(cā) 2ntikaṃ ñattaṃ: Dūraṃ : (tu) vippakaṭṭhakaṃ: [Distance.] Dura 2 707 Nirantaraṃ: ghanaṃ: sandaṃ: Viraḷaṃ: pelavaṃ: tanu : (Athā) 3 yataṃ: dīgha: 4 (matho) Nittalaṃ: vaṭṭa: vaṭṭulaṃ: [Coarse, gross.] [Delicate, fine.] [Long.] [Round.] Ataranèti (deya) 3 Tunī (deya) 3 Diga 2 Vaṭa (deya) 3 708 Ucco:(tu) uṇṇato: tuṅgo: Udaggo: (ceva) ucchito: Nīco: rasso: vāmano: (tha). Ajimho: paguṇo: uju: [High, tall.] [Short.] [Straight.] Us (deya) 5 Luhuṇḍu (deya) 3 Çdanèti (deya) 3 709 Aḷāraṃ: vellitaṃ: vaṃkaṃ: Kuṭilaṃ: jimha: kuñcitaṃ: Dhuvo: (ca) sassato: nicco: Sadātana: sanantanā: [Crooked.] [Eternal.] Vakvū (deya) 6 Nonasnā (deya) 710 Kūṭaṭṭho: (tveka rūpena Kālavyāpi pakāsito) Lahu: sallahukaṃ: (cātha) Saṃkhyātaṃ: gaṇitaṃ: mitaṃ: [Unchanged, uniform.] [Light.] [Numbered, counted.] Ṛkarūpa sadākālika (deya) 1 Sèhèllu (deya) 2 Parimita (deya) 3 711 Tiṇhaṃ: (tu) tikhiṇaṃ: tibbaṃ: Ṃ kharaṃ: (bhave) Caṇḍa: 5 muggaṃ kharaṃ: (bhave) jaṅgamaṃ: (ca) caraṃ: (ceva) Tasaṃ: (ñeyyaṃ) carācaraṃ: [Sharp.] [Hard, solid.] [Movable. ] Tiyuṇu (deya) 3 Dèḍi (deya) 3 Çvidinā deya hl̥ jaṃgama vastu 4 712 Kampanaṃ: calanaṃ: (cātha) Atiritto: (tathā) 6dhiko: Thāvaro: (jaṅgamā añño) Lolaṃ: (tu) cañcalaṃ: calaṃ: [Shaking, moving.] [Exceeding.] [Immovable.] [Unsteady.] Sèlīma 2 Vèḍi (deya) 2 Sthāvara (vastu) 1 Cañcala (deya) 4 713 Taralaṃ:)(ca) purāṇo: (tu) Purātana: sanantanā: Cirantano: (tha) (paccaggho: Nūtano: 7bhinavo: navo: [Old, ancient,] [New.] Paraṇa (deya) 4 Alut (deya) 4 [SL Page 098] [\x 98/] 714 Kurūraṃ: kaṭhinaṃ : daḷhaṃ: Niṭṭhuraṃ: kakkhaḷaṃ: (bhave) (Anitthya)1 nto: pariyanto: Panto: (ca) pacchimā : 2ntimā [Harsh.] [Last, ultimate.] Karkaśa (deya) 5 Pasuvū (deya) 7 715 Jighaññaṃ: carimaṃ: pubbaṃ: (Tva) 3 ggaṃ: paṭhama 4: mādi. (So) Patirūpo: 5 nuccha vikaṃ:6 (Matha) moghaṃ: niratthakaṃ: [Prior, initial,] [Proper, fit] [Vain, useless.] Paḷamu (deya) 4 Sudusu (dṚ) 2 Nisprayl̥jana (dṚ) 2 716 Vyattaṃ: phuṭaṃ: (ca) (mudu:(tu) Sukumāraṃ: (ca) komalaṃ: Paccakkha : 7 (mindriyaggayha Ma)8 paccakkha : 9(manindriyaṃ) [Spread, diffuse. Soft.] [Perceptible.] [Imperceptible.] Patala (deya) 2 Molok (deya) Pratyakṣa (deya) 1 Pratyakṣanuvū (deya) 717 Itarā: 10 ññataro: eko: Añño:) bahuvidho: (tuca) Nānārūpo: (ca) vividho: Abādhaṃ: (tu) niraggalaṃ: [Other, different.] [Various.] [Unobstructed.] Anikek 4 Nānāprakāra (deya) 3 Niravul (deya) 2 718 (Athe) 11 kākī : (ca) ekacco Eko: (ca) ekako (samā) Sādhāraṇaṃ: (ca) sāmaññaṃ: Sambādho: (tuca) saṃkaṭaṃ: [Alone, solitary,] [Common.] [Narrow,] Asahāya (deya) 4 Apratiniyata (deya) 2 Alpāvakāśaya 2 719 (Vāmaṃ kalebaraṃ) savyaṃ: Apasavyaṃ: (tu dakkhiṇaṃ) Paṭikūlaṃ: (tva) 12 pasavyaṃ: Gahanaṃ: kalilaṃ: (samā) [Left.] [Right.] [Contrary.] [Impervious,] Vāma śarīraya 1 Dakuṇu śarīraya 1 Viparītaya 2 AvivṚka vastu 2 720 Uccāvacaṃ : bahubhedaṃ: Saṃkiṇṇā: 13 kiṇṇa: saṃkulā: Katahattho: (ca) kusalo: Pavīṇā 14 bhiñña: sikkhitā: [Mixed, irregular.] [Crowded.] [Skilful, conversant.] Miśraya 2 Gèvasīgat (deya) 3 Dakṣakama 11 721 Nipuṇo (ca) paṭu: (c)cheko: Caturo: dakkha: pesalā: Bālo: dattu: jaḷo: mūlho: Mando: 15 viññŚ:(ca) bāliso: [Stupid, idiot.] Jaḍa aya 7 [SL Page 099] [\x 99/] 722 Puññavā: sukatī: dhañño: Mahussāho: mahādhiti: Mahātaṇho: mahiccho: (tha) Hadayī : hadayālu: (ca) [Fortunate.] [Diligent.] [Lustful.] [Good-hearted.] Kṛtapuṇyayā 3 Vīryyasampannayā 2 Tṛṣṇādhikayā 2 Praśasta sit èttā 2 723 Sumano: haṭṭhacitto: (tha) Dummano: vimano: (pyatha) Vadānīyo: vadaññŚ : (ca) Dānasoṇḍo: (bahuppade) [Cheerful.] [Sad, perplexed] [Munificent.] Satuṭusit èttā 2 Duṣṭasit èttā 2 Bohl̥ dŚ dennā 3 724 Khyāto: patīto: paññātā: 1 Bhiññātā: paṭito: suto: Vissuto: vidito: (ceva) Pasiddho: pākaṭo: (bhave) [Celebrated, famous.] Prasiddha (deya) 10 725 Issaro: nāyako: sāmi: Patī : 2 sā3: dhipati: pabhu: Ayyā: 4dhipā: 5dhibhū: netā: Ibbho: (tva)6 ḍḍho: (tathā) ddhanī: [An owner or master.] [Opulent, wealthy.] Isuru èttā 11 Dhanavantayā 3 726 Dānāraho: dakkhiṇeyyo: Siniddho: (tuca) vacchalo: Parikkhako: kāraṇiko: Āsatto: (tuca) tapparo: [Meriting a reward.] [Affectionate.] [Acutely investigating.] [Attentive,] Dakṣiṇārhayā 2 Sneha èttā 2 Karuṇu parīkṣākarannā 2 Tatparayā 2 727 Kāruṇiko: dayālū: (pi) Sūrato:) ussuko: (tuca Iṭṭhatthe uyyuto cātha) Dīghasutto : cirakirayo: [Compassionate.] [Zealously, active,] [Dilatory, slow.] Karuṇā sampannayā 3 Udyl̥ga èttā 1 Prārabdhakirayāvehi kālakṣepa karannā 2 728 Parādhīno: parāyatto: Āyatto: (tuca) santako: Pariggaho: adhīno: (ca) Sacchando: (tuca serini) [Dependent on others] [Belonging to] [Self-willed.] Anun ayiti (deya) Ayitikama 4 Svecchāva pavatvannā 1 729 (Anisamma kārī) jammo: (Atitaṇho tu) lolupo: Giddho: (tu) luddho: lolo: (tha) Kuṇṭho: (mando kirayāsu hi) [Acting inconsiderately.] [Very covetous.] [Greedy.] [Lazy, slow.] Aparīkṣākārīhu 1 Itā tṛṣṇā èttā 1 Lubdhayā 3 Kirayāvehi asamartthayā [SL Page 100] [\x 100/] 730 Kāmayitā: (tu) kamitā: Kāmano: kāmi: kāmukā: Soṇḍo:(matto)(vidheyyo(tu) Assavo: subbaco: (samā) [Lascivious.] [Drunk.] [Compliant.] Kāmīhu 5 Mat tènèttā 1 Kīkaruvā 3 731 Pagabbho: paṭibhā yutto: (Bhisīle) bhīru : bhiruko: Adhiro: kātaro (cātha) Hiṃsāsīlo: (ca) ghātuko: [Bold.] [Timid. Humble, meek. Mischievous.] Buhuṭiyā 2 Bhīrukayā 2 BègŚpat aya 2 Vadhakayā 2 732 Kodhano: rosano: kopī: Caṇḍo: (tva) ccantakodhano: Sahaṇo: khamano: khantā: Titikkhāvā: (ca) khantimā: [Passionate.] [Very passionate.] [Patient.] Krl̥dhaśīlī aya 3 Nosansindena krl̥dha èttā 2 Ivasana tènèttā 733 Saddhā yutto: (hi) saddhālū: Dhajavā : (tu) dhajālu: (ca) Niddālu: niddāsīlo: (tha) Bhassaro: bhāsuro: (bhave) [Faithful.] [Adorned with flags] [Sleepy, sluggish.] [Shining.] Śraddhā bahulayā 2 Dhvajabahula rathādiya 2 Nidrā bahulayā 2 Babalana sulu dṚ 2 734 Naggo: digambaro2 vattho: Ghasmaro: (tuca) bhakkhako: Eḷamūgo: (tu vattu ñca Sotuñcā kusalo bhave) [Naked.] [Voracious.] [Deaf and dumb.] Nagnayā 3 Bhakṣaṇaśīli aya 2 Keḷatollā 1 735 Mukharo dummukhā 3 baddha- Mukho: (cāppīya vādinī) Vācālo: (bahugārayha- Vaco) vattā: (tu so) vado: [Scurrilous] [Talkative.] [One who speaks sensibly.] Apirayavādiyā 3 Vācālayā 1 Yahapat vacana èttā 2 736 Nijo: sako: attaniyo: (Vimhaye)4 cchariyā: 5 bbhutā: Vihattho: vyākulo: (cātha) Ātatāyī : vadhudyāto: [One's own.] [Wonderful.] [Confounded.] [Murderous felon.] Tamāayiti (deya) 3 Vismaya 2 vyākulaya 2 Vadhayehi niyuktayā 737 (Sīsacchejjamhi) vajjho: (tha) Nikato: (ca) saṭhā 6 nuju: Sūcako: pisuṇo: kaṇṇa- Japo:) dhutto: (tu) vañcako: [Meriting beheading] [Crafty.] [Backbiting.] [A villain.] Hisakèpīmaṭa sudusu varada èttā 1 Kapaṭayā 3 KṚlam kiyannā 3 Vañcākārayā 2 [SL Page 101] [\x 101/] 738 (Anisamma hi yo kiccaṃ, Puriso vadha bandhanādi mācarati. Avinicchita kārittā, Sokhalū)capalo: (tiviññeyyo) [Inconsiderately guilty.] Capalayā 1 739 Khuddo: kadariyo: thaddha- Maccharī: kapaṇo: (pyatha) Akiñcano: daḷiddo: (ca) Dīno: niddhana: duggatā: [Miser, avaricious.] [Poor, indigent] Tada masurā 4 Diḷindā 5 740 (Asambhāvita sampattaṃ) Tākatālīya: (muccate) (Atha) yācanako: atthi: Yācako: (ca) vaṇibbako: [Accidental.] [A beggar.] Sambhāvanā nokoṭahèkiva pèmiṇiyṚ 1 Yācakayā 4 741 Aṇḍajā: (pakkhi sappādī (Narādi tu) jalābujā: Sedajā: (kimi ḍaṃsādī) (Devāditvo)2 papātikā: [Oviparous.] [Viviparous] [Engendered by moisture.] [Apparitional.] Aṇḍaja satvayl̥ 1 Jalābuja satvayl̥ 1 SṚdaja satvayl̥ 1 l̥papātika satvayl̥ 742 Jaṇṇutaggho: (jaṇṇumatte) Kappo: (tu kiñcidūnake) (Antaggate tu) pariyā- Panna: 3 mantogadho: 4gadhā: [Knee-deep.] [Nearly equal to.] [Included.] Daṇa pamaṇa 1 Madak aḍu (dṚ) 1 Çtuḷak (deya) 3 743 Rādhito: sādhito: (cātha) Nippakkaṃ: kaṭhitaṃ: (bhave) Āpanno: (tvāpadampatto) Vivaso: (tva)5 vaso: (bhave) [Accomplished.] [Boiled.] [Unfortunate.] [Unsubdued.] Sèdū (deya) 3 Kakiyavana lada (deya) 2 Çvataṭa pèmiṇiyṚ 1 Avaśagayā 2 744 Nuṇṇo: nuttā:6tta: khittā: 7 Ritā: 9viddhā: (tha) kampito: Dhuto: ādhūta: calitā: Nisitaṃ : (tu ca) tejitaṃ: [Sent, thrown] [Shaken.] [Sharpened.] Damanalada (deya) 6 Sèlenalada (deya) 4 Tiyiṇukaḷa deya 2 745 Pattabbaṃ: gamma: 9māsajjaṃ: Pakkaṃ: pariṇataṃ: (samā) Veṭhitaṃ: (tu) valayitaṃ: Ruddhaṃ: saṃvuta: 10 māvutaṃ: [Attainable.] [Mature.] [Entwined.] [Surrounded.] Pèmiṇiyayutu (deya) Muhukaḷa (deya) 2 Veḷanalada (deya) 2 Vaṭakaḷa (deya) 5 [SL Page 102] [\x 102/] 746 Parikkhittaṃ: (ca) nivutaṃ: Visaṭaṃ: vitthataṃ: tataṃ: Litto: (tu) diddho: gūḷho: (tu) Gutto:) puṭṭho: (tu) posito [Diffused.] [Smeared.] [Hidden.] [Nourished.] Pataḷa (deya) 3 Gèlvū (deya) 2 Saṅgavana lada (deya) 2 pl̥ṣika (deya) 3 747 Lajjito: hīḷito: (cātha) Sanitaṃ: dhanitaṃ: (pyatha) Sandānito: sito: baddho: kīlito: saṃ yato: (bhave) [Ashamed.] [Sonorous.] [Tied, joined.] Lajjā prāptayā 2 Dhvaniyukta vastuva 2 Bandanālada (deya) 5 748 (Siddhe) nipphanna: nibbattā: (Dārite) bhinna: bheditā: Channo: (tu chādito cātha) (Viddho) chiddita : vedhitā: [Completed.] [Divided, separated] [Covered,] [Pierced.] Nipan (deya) 2 Paḷanalada (deya) 2 Vasanalada (deya) 1 Vindinalada (deya) 2 749 Āhaṭo: ābhatā: 1 nītā: Danto: (tu) damito: (siyā) Santo: (tu) samito: (ceva) Puṇṇo: (tu) pūrito: (bhave) [Brought.] [Tamed.] [Pacified.] [Filled.] Eḷavanalada (deya) 2 Damitayā 2 SanhinduvanaladdṚ 2 Pireṇalada (deya) 2 750 Apacāyito: (ca) mahito: Pūjitā :2 rahitā: 3 ccitā: Mānito: (cā)4 pacito (ca) Tacchitaṃ: tu tanūkate) [Worshipped, Offered.] [Chipped, made thin.] PudanaladdṚ 7 Sasnālada (deya) 1 751 Santatto: dhūpito: (co)5 pa- Carito: (tu) upāsito: Bhaṭṭhaṃ: (tu) galitaṃ: pannaṃ: Cutaṃ: (ca) dhaṃsitaṃ: (bhave) [Made hot.] [Approached.] [Fallen.] Tavanalada (deya) 2 EḷambenaladdṚ 2 Gilihuṇu (deya) 5 752 Pīto: pamudito: haṭṭho: Matto: tuṭṭho: (tha)(kantito: Saṃchinno: lūna: dātā: (tha) Pasattho: vaṇṇito: thuto: [Pleasod.] [Cut.] [Praised,] Tuṣṭi prāptayā 5 Kapanalada (deya) 4 Pasasnālada (deya) 2 753 Tinto: 7llā: 8dda: kilinno:(6 nnā. Maggitaṃ: pariyesitaṃ: Anvesitaṃ: gavesitaṃ: Laṅaṃ: (tu) patta: 9 (muccate) [Wet.] [Sought,] [Obtained, ] Tet (deya) 5 Soyanalada (deya) 4 Lada (deya) 2 [SL Page 103] [\x 103/] 754 Rakkhitaṃ: gopitaṃ: guttaṃ: Tātaṃ: gopāyitā: 1 vitā: Pālita:) 2(matha) vossaṭṭhaṃ: * Cattaṃ: hīnaṃ: samujjhitaṃ: [Protected.] [Abandoned, left.] Rakiṇalada (dṚ) 7 Haraṇalada (dṚ) 4 755 Bhāsitaṃ: lapitaṃ: vuttā: 3 Bhigitā: khyāta: jappitā: Udīritaṃ: (ca) kathitaṃ: Gaditaṃ: bhaṇito: 5 ditā: [Spoken.] Kiyana laddṚ 11 756 Avaññitā: 6 vagaṇitā: Paribhūtā: 7 vamānitā Jighacchito: (tu) khudito: Chāto: (ceva) khubhukkhito: [Dishonoured.] [Hungry.] Avamānna prāptayā 4 Baḍagininivana laddṚ 4 757 Buddhaṃ: ñātaṃ: paṭipannaṃ: Viditā : 8vagataṃ: mataṃ: Gilito: khādito: bhutto: Bhakkhitā 9 jjhohaṭā:10 sitā. [Known, understood.] [Eaten.] DannāladdṚ 6 Anubhavakaraṇa laddṚ 6 Visessādhīna vaggo-[III-1.] ============== Namobuddhāya. (Ñeyyaṃ liṅgamihakvāpi Paccayattha vasena ca) Kirayā [f] (tu) kiriyaṃ, kammaṃ, Santī [f] (tu) samatho, samo. [Action.] [Tranquility.] Kirayāva 3 Saṃsindīma 3 758 Damo. (Ca) damatho. Danti [f] Vattaṃ, (tu suddha kammani) (Atho āsaṅga vacanaṃ Tīsu vuttaṃ) parāyaṇaṃ. [F,] [Self-control.] [A holy action.] [Attachment.] IndriyādingṚ damanaya 5 Pirisidu kirayāva 1 Abhiratiya 1 759 Bhedo. Vidāro. Puṭanaṃ, Tappanaṃ, (tuca pīṇanaṃ, Akkosana, 11 mahissaṅgo. Bhikkhā [f] (tu) yācanā [f 12]tthanā [f] [Tearing, rending.] [Satisfaction.] [Curse.] [Begging, request.] Pèḷīma 3 Pinavīma 2 Ākrośaya 2 Illīma 3 * "Vossaggaṃ" ṭīkāyi, [SL Page 104] [\x 104/] Sāmaññakaṇḍassa, saṅkiṇṇavaggo [III.-2.] 760 (Ninnimittaṃ) yadicchā [f] (thā) 1 Pucchanā, 2 nandanāni.,(Ca) Sabhājana,3 (matho)(ñāyo. Naye) phāti [f] (tu vuddhiyaṃ) [Wilfulness.] [Inquiry into one's health, and c.] [Justice.] [Increase, prosperity.] Icchā pravṛttiya 1 BandhuādīngṚ gamanāgamana vicārīma 2 Yuktiya 1 Vṛddhiya 1 761 Kilamatho. Kilamanaṃ, Pasavo. (Tu) pasūti (yaṃ) Ukkaṃso. (Tva)4 tisayo.(Tha) Jayo. (Ca) jayanaṃ, jiti [f] [Fatigue, weariness] [Birth,] [Excess.] [Victory.] Klāntaya 2 Prasūtavīma 2 Atiśaya 2 Dinīma 2 762 Vaso. Kanti [f] vyadho. (Vedho) Gaho. (Gāhe) varo. Vuti [f] Pacā [f] (pāke) havo. Hūti [f] Vedo. Vedana [f5] (mitthi vā) [Wish, will.] [Act of piercing.] [Seizure.] [Shelter.] [Act of cooking.] [Act of calling.] [Enjoyment, suffering.] Kèmativīma 2 Vidīma 1 Grahaṇaya 1 Āvaraṇaya 2 Pisīma 1 Āhvānaya 1 Vindīma 2 763 Jiraṇaṃ jāni (tāṇaṃ (tu) Rakkhaṇaṃ,) pamiti [f 6] ppamā [f] Sileso. Sandhi [f] (ca) khayo. (Tva)7 pacayo.)(Rave) raṇo. [Decay, loss.] [Rotection.] [Measure, standard.] [Junction.] [Destruction.] [Sound.] Jarāva 1 Rèkīma 1 Pramāṇaya 2 Ekvīma hevat sandhānaya 2 Vināśaya 2 Śabdaya 1 764 Nigādo. Nigado. Mādo. Mado) pasiti [f] bandhanaṃ, Ākāro.(Tvi)8 hitaṃ, iṅgo. (Atha tthāpagame) vyayo. [Noise.] [Intoxication.] [Bond.] [Act of beckoning.] [Loss of wealth.] Nādaya 1 Madaya 2 Bandhanaya 2 Iṅgikirīma 3 Vastu vināśaya 1 765 Antarāyo. (Ca) paccūho. Vikāro (ca) vikatya [f 9] (pi) Pavissileso, vidhuraṃ, Upavesana, 10 māsanaṃ, [Obstacle, impediment.] [Change.] [One in distress.] [Act of sitting.] Vighanaya 2 Vikāraya 2 Vivādāpannayā 2 Hindīma 2 766 Ajjhāsayo. Adhippāyo. Āsayo. (Cā) 11 bhisandhi.(Ca) Bhāvo. 12 Dhimutti [f] chando.(Tha) Doso. Ādīnavo. (Bhave), [Meaning, intention.] [Evil consequence, portent.] Abhiprāya 7 Upadravaya 2 [SL Page 105] [\x 105/] 767 Ānisaṃso, guṇo, (cātha) Majjhaṃ, vemajjha,1 (muccate) Majjhantiko.(Tu) majjhaṇho. Vemattaṃ, (tuca) nānatā [f] [Good result.] [The middle.] [Midday.] [Difference.] Anusas 2 Atara 2 Maddhyāhnaya 2 Venasa 2 768 (Vā) jāgaro. [F] jāgariyaṃ, Pavāho. (Tu) pavatti [f] (ca) Vyaso. Papañco. Vitthāro. Yāmo. (Tu) saṃyamo. Yamo. [Walking.] [Stream, continuous flow.] [Diffusion, prolixity.] [Restraint,] Nindimèrīma 2 Prabandhaya 2 Prapañcaya 3 Saṃyamaya 3 769 Sambāhaṇaṃ, maddanaṃ, (ca) Pasaro. (Tu) visappanaṃ, Santhavo. (Tu) paricayo. (Melake) saṅga. Saṅgamā. [Rubbing of the person,] [Spreading.] [Acquaintance,] [Meeting] Mèṇḍīma 2 Pètirīma 2 Purudda 2 Saṅgatiya 2 770 Sannidhī. (Sannikaṭṭhamhi) Vināso. (Tu) adassanaṃ, Lavo. 2 Bhilāvo. Lavanaṃ, Patthāvo. 3Vasaro. (Samā) [Proximity.] [Disappearance.] [Cutting.] [Occasion.] Laṅga 1 Vināśaya 2 Kèpīma 3 Prasthāva 2 771 Osānaṃ, pariyosānaṃ, Ukkaṃso. 4Tisayo. (Bhave) Sanniveso. (Ca) saṇṭhānaṃ, (Athā) 5 bbhantara, 6 mantaraṃ, [Conclusion.] [Excess,] [Construction, mark.] [Intermediate space] Avasānaya 2 Atiśaya 2 Saṭahaṇa 2 ètuḷa 2 772 Pāṭihīraṃ, pāṭiheraṃ, Pāṭihāriya, 7(muccate) Kiccaṃ, (tu) karaṇīyaṃ, (ca) Saṃkhāro. Vāsanā [f] (bhave) [A miracle.] Prātihāryyaya 3 Kṛtyaya 2 Suvanda kèvīma 2 773 Pāvanaṃ, pava. Nippāvā. Tasaro. Suttaveṭhanaṃ, Saṃkamo. (Duggasañcāre) Pakkamo. (Tu) upakkamo. [Winnowing corn,] [A shuttle.] [Inaccessible place.] [Beginning.] Dhānya pavitraya 3 Pīḷī viyana haras daṇḍa 2 Durga sthānayaṭa yana sora maga 1 Upakramaya 2 774 (Pāṭho) nipāṭho. Nipaṭho. Vicayo. Magganā [f, 8] (pume) Āliṅganaṃ, parissaṅgo. Sileso. Upagūhaṇaṃ, [Reading.] [Search.] [Embrace.] HèdŚrīma 2 Sevīma 2 Vèlandagèmma 4 [SL Page 106] [\x 106/] 775 Ālokanaṃ,(ca) nijjhānaṃ, Ikkhanaṃ, dassanaṃ, (pyatha) Paccādeso. Nirasanaṃ, Paccakkhānaṃ, nirākati [f] [Seeing, looking.] [Rejection.] Bèlīma 4 Durukirīma 5 776 Vipallāso. 1Ññathābhāvo. Vyattayo.(Ca) vipariyayo. Vipariyāso.)2 Tikkamo. (Tva)3 tipāto. Upaccayo. [Contrariety, opposition.] [Transgression.] Viparyyāsaya 5 Atikramaṇaya 3 Saṃkiṇṇavaggo [III.-2.] ========== [SL Page 107] [\x 107/] Namo buddhāya. 777 (Anekatthe pavakkhāmi Gāthaddha pādato kamā. Ettha liṅga visesattha Mekassa punaruttatā.) 778 Samayo. (Samavāyeca Samūhe kāraṇe khaṇe Paṭivedhe siyā kāle Pahāṇe lābha diṭṭhisu) [Agreement, or concord, a multitude, a course, a division of time equal to about a second, comprehension, time, subduing, profit, religious persuasion.] Samaya śabdaya sāmagira. Rāśi. Hetu. Kṣaṇa. Avabodha. Kāla. Prahāṇi, lābha, labdhi yana metek artthayehi vèṭennṚ vṚ.) 779 Vaṇṇo. (Saṇṭhāna rūpesu Jāti cchavisu kāraṇe Pamāṇe ca pasaṃsāyaṃ Akkhare ca yase guṇe) [Mark, figure, cast, skin, cause, a quantity, praise, a letter, fame, virtue or good disposition.] Vaṇṇa nāmaya- (saṃsthāna. Rūpa. Jāti. Chavi. Hetu. Pramāṇa. Praśaṃsā akṣara. Kīrti. Guṇa. Yana mehi.) 780 (Uddese pāti mokkhassa Paṇṇattiya) muposatho. (Upavāse ca aṭṭhaṅge Uposathadinesiyā) [Preaching the book called Pratimoksha, containing the first discourse addressed by Buddha to the priests for their instruction and guidance. This book is read at the Temples of Buddha regularly twice a month, viz., At the full and the new moon, also an ordinance or precept, a fast, keeping the eight precepts of Buddha, the Buddhist sabbath.] Uposatha nāmaya (pāmok udesīma, paṇata, anaśana. Aṣṭāṃgaśīla posathadina yana mehi) 781 (Rathaṅge lakkhaṇe dhammo 2 Racakke svi 3 riyāpathe) Cakkaṃ, (sampattiyaṃcakka- Ratane maṇḍale bale 782 Kulālabhaṇḍe āṇāya 4 Māyudhe dāna rāsisu) [Wheel of a carriage, a circle, a code of religion, a discus worn as a punishment in that division of the infernal regions called ] uracakramālā naraka, [it appears to the victim like a splendid necklace, but as soon as he has put it on it cuts him to pieces by its own circular motion, four acts, viz, that of walking, sitting, standing and reposing, prosperity, success, the movable palace of Chackrawartti Raja made of precious stones, region or tract of contry, army forces, a potter's wheel, an order or edict, a weapon in the form of a discus having the outer edges extremely sharp, donation, gift, a heap or multitude.] Cakka nāmaya (rathāyavayava, sak lakuṇa, damsaka, urasaka, iriyav, sampata, sakruvana, mèḍilla, senaṅga, kumbalungṚ kaḍu vesesak, āgñā, sakavi, dāna, samūha, yaka mehi.) Tunliṅgu bavaṭa mṚ : lakuṇayi. [SL Page 108] [\x 108/] Sāmaññakaṇḍassa, akekatthavaggo [III-3.] (Dānasmiṃ) brahma cariya, (1 Mappamaññāsu sāsane 783 Methunā 2 ratiyaṃ veyyā- Vacce sadāratuṭṭhiyaṃ Pañcasīlā 3 riya maggo 4 Posathaṅga dhitīsu ca) [Charitable gift or donation, four qualities incumbent on an ascetic, or and those who live as Brahmans or the inhabitants of Brahmaloka, viz, love, compassion, gentleness towards others, also treating equally those from whom good and those from whom evil is received, religion, abstinence from intercourse with women, service or duty performed towards seniors or superiors in religion, also to Buddha, a conjugal fidelity or attachment, abstaining from the five actions prohibited by Buddha, viz., Destroying life, taking away the property of another, having criminal intercourse with the wife of another, uttering falsehood, drinking intoxicating liquor, the path in which those who have subdued their passions walk, the duties prescribed for the days of new and full moon and first and last quarter, fortitude or endurance of pain.] Brahmacariya nāmaya (dāna, bamba viharaṇa, sasna, maithuna, virati, vatāvatkirīma, svadāra santoṣa, pañcaśīla, āryyamārga, pausathāṅga, dhryya yanaia mehi.) 784 Dhammo. (Sabhāve pariyattipaññā Ñāyesu saccappa katīsu puññe Ñeyye guṇā5 cāra samādhisūpi Nissattatā6 pattisu kāraṇādo) [Nature, the sacred text, wisdom, justice, truth, state or condition, moral and religious merit, that which should be ascertained or known, quality or virtue, civility, peace of mind or inward tranquility, impersonality, commission of a crime, a cause, and c.] Dhamma nāmaya (svabhāva. Pāḷi. Ñāṇa. Yukti. Satya. Prakṛti. Puṇya. Gñeya vastu. Guṇa. Ācāra. Samādhi. Nissatvabhāva. Āpatti. Hetu. Yana mṚ ādiyehi.) 785 Attho. (Payojane saddā- 7 Bhidheyyo vuddhiyaṃ dhane Vatthumhi kāraṇe nāse Hite pacchima pabbate) [Advantage, signification, increase of wealth, and c., Wealth, thing, cause, destruction, wholesome, the western mountain, behind which the sun is supposed to set.] Attha nāmaya (prayl̥jana. Śabda vācya. Abhivṛddhi dhana dravyaguṇa karmādi padārttha. Karuṇu. Vināśa. Pathya. Asta parvata, yana mehi.) 786 (Yebhuyyatā 8 vyāmissesu Visaṃ yoge ca) kevalaṃ (Daḷhatthe 9 natirekecā 10 Navasesamhi tantisu) [Abundance, solitariness, separation, hardness, insufficiency, the whole.] Kevala śabdaya (bhūyovṛtti: avyāmiśra: vivṚka: dṛṭṭhārttha: anadhikārttha: sākalya: yana mehi.) 787 Guṇo. (Paṭala rāsīsu Ānisaṃse ca bandhane Appadhāne ca sīlādo Sukkādimhi jiyāya ca) [A film over the eye, a collection, efficacy, bond, subordinate, observance of the ordinances of Buddha, and c, colours, such as whiteness, a bow string.] Guṇa śabdaya (paṭala. Rāśi. Anusas. Bènduma. Apradhāna. Śīlādiya. Sukalādivarṇa. Dunudiya yana mehi.) [SL Page 109] [\x 109/] 788 Rukkhādo vijjamāne cā 1 Rahante khandha pañcake) Bhūto, (satta mahābhūtā 2 Manussesu na nāriyaṃ) 789 (Vācca liṅgo atītasmiṃ Jāte patte same mato) [Trees, and c., Reality, Rahat or one who has entirely subdued his passions, the 5 component parts of a human being, viz., Form, sensation, perception, discrimination, consciousness, a living bing, the four elements, demon, m.N., Past time, m.F.N., Produced, m. Of n., Obtained, comparison m.F.N.] Bhūta nāmaya (vṛkṣalatādiya, vidyāmāna, rahat, pañcaskandha, satva, sataramahābhūta, amanuṣya, atīta, utpanna, prāpta, sadṛśārttha, yana mehi.) 790 (Sundare daḷhi kamme cā 3 Yācane sampaṭicchane Sajjane sampahaṃ sāyaṃ) Sādhva:4 (bhidheyya liṅgikaṃ) [Handsome, strengthening, invitation, acceptance, virtuous, consent.] Sādhu śabdaya (sundarārttha: tātparyya: ārādhanā: savīkāra: satpuruṣa: satuṭuvīma: yana mehi.) 791 Anto,5 (nitthi samīpe cā) 6 Vasāne padapūraṇe Dehā vayava koṭṭhāsa Nāsa sīmāsu lāmake) [Near, final, expletive, a limb, or member of the body, share or portion, destruction, boundary, vile.] Anta śabdaya (samīpārttha, avasāna, padapūraṇa, śarīrāvayava, koṭas, vināśa, maryyādā, hīna, yana mehi.) 792 (Nikāya sandhi sāmañña- Ppa sūtisu kule bhave Visese sumanāya ñca) Jāti [f] (saṃkhata lakkhaṇe) [A multitude of persons practising like duties, conception, general property, birth, family or tribe, distinction, jasmin grandiflorum, origin of ideas] Jāti śabdaya (nikāya [f] pratisandhi [f] sāmānya [f] pratiśrava [f] vaṃśa [f] viśeṣārttha [f] dŚsaman [f] pratyotpanna dharmayangṚ utpāda [f] lakṣaṇa [f] yana mehi.) 793 (Bhavabhede patiṭṭhāyaṃ Niṭṭhā jjhāsaya buddhisu Vāsaṭṭhāne ca gamane Visadatte) gatī [f 7] (ritā) [Different modes of birth, establishment, termination, intention, reason, habitation, journey, purity.] Gati śabdaya : (bhavaviśṚṣa [f] pratiṣṭhā [f] tiṣṭhā [f] adhyāsa [f] nuvaṇa [f] vāsasthāna [f] gaman [f] viṣpaṣṭabhāva [f] yana mehi.) 794 (Phale vipassanā dibba- Cakkhu sabbaññètāsu ca Paccavekkhaṇa ñāṇamhi Magge ca) ñāṇa dassanaṃ, [The fruit or rewards of the actions of a priest of Buddha, discrimination, divine vision, omniscience, reflection, the path of Buddha and other purified persons of the religion of Buddha.] Ñāṇadassana nā: (śrāmaṇyaphala, vidarṣanā, divyacakṣus, sarvagñatāgñāṇa, pasvikun nuvaṇa, āryyamārga, yana mehi.) [SL Page 110] [\x 110/] 795 (Kammaruddhana aṅgāra- Kappalla dīpikāsu ca Suvaṇṇa kāra mūsāya) 1 Mukkā [f] (vege ca vāyuno) [A smith's forge, a portable furnace, a torch or lamp, a goldsmith's crucible, velocity of the wind.] Ukkā nāmaya (kamburu unduna [f] ginikabala [f] ginisula [f] tarāḷungṚ tutta [f] vātavega [f] yana mehi.) 796 (Keso hāraṇa jīvita- Vuttisu vapaneca vāpasamakaraṇe Kathane pamukka bhāva- Jjhesanādo vutta: 2 (mama tīsu [Act of cutting off the hair of the head, livelihood or profession, act of sowing the ground, levelling the ground after sowing in order to cover the seed, narration, liberation from a bond, request or solicitation.] Vutta nāmaya (keśavyaparl̥paṇa: jīvikāvṛtti: bīja rl̥paṇa: vap samakirīma: kīma: bandhanamukti: addheṣana: yanādiya: yana mehi.) 797 (Gamane vissute cā3 va Dhārito 4 pacitesu ca Anuyoge kilinne ca) Suto: 5 (bhidheyya liṅgiko) [Journey, celebrated, ascertained, assembled, collected, inquiry, moist, wet, that which is perceived by the ear, science, a son, m.] Suta śabdaya (gaman: prasiddha: niścitārttha, upacitārttha: anuyl̥ga: tet deya: śrotra vigñeyyavū śabda, śāstra, putra, yana mehi.) 798 (Sota viññeyya satthesu) Sutaṃ, (putto) suto. (Siyā) Kappo. (Kāle yuge lese) Paññatti paramāyusu) 799 Sadise tīsu samaṇa- Vohāra kappa bindusu Samanta tte 6 ntarakappā 7 Dike takke vidhimhi ca) [Time, any one of the four ages of the worl,] kretā, tetrā, dvāpara, kali, [an atom, a precept or ordinance, the appointed age or duration,] [in composition] [like m f. N. The usages of duties of priests of the religion of Buddha, a small black spot which the priests of Buddha are bound to imprint on their garments when new in order to suppress any delight they might to tempted to indulge in contemplating their dress, state of circumvallation or of being surrounded by anything, Anta kalpa, asankhya kalpa, and c, deliberation, command.] Kappa nāmaya (kāla: kṛtayugādi yuga: vyāja: paṇat paramāyuṣa: sadṛśārttha: śramaṇa vyavahāra: kap bindu: samatta bhāva: atta:kalpa asaṃkhya kalpādiya: vitarkka: vidhāna: yana mehi.) 800 (Nibbāna magga virati Sapathe sacca bhāsite Tacche cā 8 riyasaccamhi Diṭṭhiyaṃ) sacca, 9 (mīritaṃ) [Extinction of the soul or supreme felicity according to the Buddhist, the road to supreme felicity according to the opinions of the Buddhist, absence of attachment to the things of this world, an oath, truth, infallible, sublime truth, heretical doctrines.] Sacca nāmaya (nirvāṇa, āryyamārga, virati śapatha, satyavacana, aviparitārttha, āryyasatya, dṛṣṭisatya, yana mehi.) [SL Page 111] [\x 111/] 801 (Sañjātidese hetumhi Vāsaṭṭhānā karesu ca Samo saraṇaṭṭhāne cā) 1 Yatanaṃ, (padapūraṇe) [Native country, a cause, residence, a mine, place of assembly, expletive.] Āyatana śabdaya - (utpatti dṚśa, kāraṇa, vāsasthāna, utpattibhūmi, rèsvanatèn, padapūraṇa, yana mehi.) 802 Antaraṃ, (majjha vatthāñña Khaṇo 2 kāso 3 dhi hetusu Vyavadhāne vinātthe ca Bhede chidde manasya pi) [Midst, clothing, different, an instant, or second of time, interval, boundary, cause, covering, without, or difference, a hole, the mind or heart.] Antara nāmaya - (maddhya, vastra, anya, kṣaṇa, avakāśa, sīmā, hetu, vyavadhāna, vinārttha, viśṚṣa, chidra, sita, yana mehi.) 803 (Ārogye) kusalaṃ, (iṭṭha- Vipāke) kusalo. (Tathā Anavajjamhi 4 cheke ca Kathito vācca liṅgiko) [Health, happy consequence, innocent, skilful. M.F.N.] Kusala nāmaya - (ārogya, madhura vipāka, anavadyārttha: dakṣārttha: yana mehi) 804 (Dravācāresu viriye Madhurādīsu pārade Siṅgārādo dhātubhede Kicce sampattiyaṃ) raso. [Juice, or liquid, civility, courage, taste, as sweets, and c. Quicksilver, poetical, faste, Juices of the body, as marrow of bones, semen, and c., Duties, prosperity.] Rasa śabdaya (drava, ācāra, vīryya, madhurāmbilādiya, rasadiya, śṛṅgārāditavū nāṭyarasa, dhātuviśeṣa, kṛtya, sampat. Yana mehi.) 805 Bodhi [f] (sabbaññètañāṇe Riyamagge ca nāriyaṃ Paññattiyaṃ pume ssattha- Rukkhamhi purisitthiyaṃ) [Omniscience, the path in which purified persons, the followers of Buddha, are bound to walk, m.F.N., A sacred percept of ordinance, a superior species of the holy fig tree, or Ficus religiosa, termed in Sinhalese] èsatubl̥gaha, [m.F.] Bodhi śabdaya - (sarvagñatāgñāna [f] āryyamārga [f] paṇat [f] èsaturuka [f] yana mehi.) 806 (Sevito yena yo niccaṃ Tatthāpi) visayo. (Siyā Rūpādike janapade Tathā dese ca gocare) [That which is frequented by any one, form, and c., An inhabited country, a province, an object of sense.] Visaya nāmaya (yamakhu visin yamek satatayen sevunāladada ehida. Rūpādiya. Janapada deśa. Gocara. Yana mehida.) 807 Bhāvo. (Padatthe sattāya 5 Madhippāya kirayāsu ca Sabhāvasmiṃ ca līlāyaṃ Purisitthindriyesuca) [Literal meaning, being, intention, action, nature, gesture, semen, weather male or female.] Bhāva nāmaya (padārttha. Vidyāmāna. Abhiprāya. Kirayā. Svabhāva, līlā. Puruṣendriya stīrandriya. Yana mehi.) [SL Page 112] [\x 112/] 808 So. (Bandhave 1 ttani ca) saṃ, So., (Dhanasmi manitthiyaṃ) Sā) pume sunakhe vutto- 2 Ttaniye) so: (tiliṅgiko) [Kinsman, own, wealth, by one's self, dog, one's own property.] Sa śabdaya - (nŚyan, tamā, dhana: ballan, tamāayitidṚ. Yana mehi.) 809 Suvaṇṇaṃ, (kanake vuttaṃ) Suvaṇṇo. (Garuḷe tathā Pañcadharaṇa matte ca Chavisampattiyampi ca) [Gold, a Garuda, five dharnas, good colour.] Suvaṇṇa nāmaya - (kañcana, garuṇḍa. Paskalandek. Varṇṇasampata. Yana mehi.) 810 Varo. (Devādito iṭṭhe Jāmātari patimhi ca Uttame vāccaliṅgo so) Varaṃ, (mandappiye vyayaṃ) [A boon, a son in-law, a husband, excellent, somewhat good.] Vara śabdaya (dṚvādīn keren pèmiṇiyayutu abhimatārttha. BŚnā. Vallabha. Uttamārttha: svalpa piraya - yana mehi.) 811 (Mukule dhanarāsimhi Siyā) kosa. (Manitthiyaṃ Nettiṃsādi pidhāneca Dhanu pañcasatepica) [A bud, treasure, a sheath, five hundred bow lengths.] Kosa nāmaya (kèkuḷu, dhanasamūha, khaḍgādīngṚ kopu, dunu pansiyayak pamaṇa tèna, yana mehi.) 812 (Pitā mahe jine seṭṭhe Brāhmaṇe ca pitusvapi) Brahmā. (Vutto tathā) brahmaṃ, (Vede tapasi vuccate) [Brahma, a Buddha, a Brahmin, parents, the veda, asceticism.] Brahma nāmaya - (brahma, tathāgata, śeṣṭhāttha, bamuṇu, mavupiya, vṚda, tapas, yana mehi.) 813 (Hatthīnaṃ majjha bandhe ca Pakoṭṭhe kaccha bandhane Mekhalāyaṃ matā) kacchā [f] Kaccho. Vutto latāya ca) (Tatheva bāhu mūlasmi Manupamhi tiṇe pica) [A girth, the fore arm, the waistband, a girdle. A creeper, armpit, watery locality, grass. ] Kaccha nāmaya - (ètungṚ mèdabandinālada porodda [f] atkara [f] kèsapaṭa [f] mevuldam [f] latā. Bāhumūla. Jalāśraya. DṚśa. Tṛṇagulma. Yana mehi.) 815 Pamāṇaṃ, (hetusatthesu Māṇe ca saccavādinī Pamātari ca niccasmiṃ Mariyādāya muccate) [Cause, a science, measure, a speaking truth, one whose word is an authority, authority, constant, limit.] Pamāṇa nāmaya (kāraṇa, śāstra, pramāṇa, satyavādi, pramāṇikayā, nityattha, sīmā, yana mehi.) [SL Page 113] [\x 113/] 816 Sattaṃ, (dabbāttabhāvesu) Pāṇesu ca bale siyā Sattāyañca jane) satto. (Āsatte so tiliṅgiko) [Substance, body, or form in which any animated being exists, life, strength, existence, m., Animal, m.F.N., Attached to m.F.N.] Satta nāmaya - (dravya, atbèv, jīvita, śakti, vidyāmānatva, satva, èlunahu: yaka mehi.) 817 (Semhādo rasarattādo Mahābhūte pabhādike Dhātu. [F] (dvīsvaṭṭhi cakkhādi Bhvādi gerikādisu) [Principle of the body viz. Phlegum, wind, and bile, taste, constituent parts, as blood, flesh, marrow, and c. The five primary elements, earth, water, fire, air, and ether, from touch, and sound, the bones, eyes, and other members of the body, the roots of verbs, such as] bhū [to be, fossil.] Dhātu śabdaya (ślesmādiya, rasa, rudhirādiya, pasmaha bhūta, varṇaṇādiya, èṭa, [f] èsādiya. [F] bhū ādi dhātu. [F] gairikādiya, [f] yana mehi.) 818 (Amaccādo sabhāve ca Yoniyaṃ) pakatī [f] (ritā Satvādi sāmyavatthāyaṃ Paccayā paṭhamepica) [Ministers, and c, : the seven requisites of regal administration, nature, the female organ of genaration, time when the passions are moderate, the word which precedes an affix, or the crude word.] Pakati nāmaya (amātyādi sapta rājyaṅga, svabhāva, yl̥ni mārga, satvarajas tamas yana movungṚ ūnātirṚka rahitāvasthā, pratyayā keren paḷamuva siṭinā dhātvādi prakṛti, yana mehi.) 819 Padaṃ, (ṭhāne parittāṇe Nibbānamhi ca kāraṇe Sadde vatthumhi koṭṭhāse Pāde tallaṃchane mataṃ) [Place, protection, Nirwana, the supreme bliss of the Buddhist, cause, word, thing, part, food, footstep.] Pada nāmaya (sthāna, rakṣā, nivana, hṚtu, śabda, vastu, koṭas, pāda, pādalāṃchana, yana mehi.) 820 (Lohamuggara meghesu Ghano. (Tāḷādike) ghanaṃ, (Nirantare ca kaṭhine Vācca liṅgika muccate) [An iron club, a cloud, n., Cymbal, n., Thick solid.] Ghana nāmaya (ll̥hamudgara, mṚgha, tūryya baḍu, vyavadhāna rahita vastu: stabdha vastu: yana mehi.) 821 Khuddā [f] (ca makkhikā bhede Madhumhi) khudda, 1 (mappake Adhame kapaṇe cāpi Bahumhi catusu ttisu) [A kind of fly, n., Honey, m.F.N, small, low, poor, much.] Khudda nāmaya - (mèsi viśṚṣa [f] madhu, alpāttha: nīca: dīna: bahulāttha: yana mehi.) [SL Page 114] [\x 114/] 822 (Takke maraṇaliṅge ca) Ariṭṭha,1 (masubhe subhe) Ariṭṭho. (Āsave kāke Nimbe ca pheṇiladdume) [Whey, signs of death, good or ill fortune, m., Spirituous liquor, a crow, the margosa, soap berry plant.] Ariṭṭha nāmaya (ml̥ru, maraṇa cihna, aniṣṭa, iṣṭa, surā, kapuṭu, kosamba, peṇelaruk, yana mehi.) 823 (Mānabhaṇḍe palasate Sadisatte) tulā [f] tathā Gehānaṃ dārubandhatthaṃ Pīṭhikāyañca dissati) [Pair of scales, 100 palams, likeness, the main beam which supports the wooden frame of the roof of a house.] Tulā śabdaya (kiraṇabhāṇḍa [f] siyakpalama [f] sādṛśya [f] gṛhadèva vaḷalla tabana piṇisa kaḷa tulā [f] yana mehi. 824 (Mittākāre lañcadāne Bala rāsi vipattisu Yuddhe ceva paṭiññayaṃ) Saṅgaro. (Sampa kāsito) [Friendliness, bribery, strength or power, multitude, calamity, war, promise.] Saṅgara śabdaya - (mitrākārayan, allasdīm, bala, rāśi, vipat, yuddha, pratigñā, yana mehi.) 825 (Khandhe bhave nimittamhi) Rūpaṃ, (vaṇṇe ca paccaye Sabhāva sadda saṇṭhāna Rūpajjhāna vapūsū ca) [Figure, material form, a mark, colour, cause, natural state, a word. Construction, a species of meditation by means of which the person who practises secures to himself birth in a visible form in a future state of existence, the body.] Rūpa śabdaya - (rūpaskandha, rūpabhava, cihna, rūpāyatana, hetu, svabhāva bhabda, saṃsthāna, rūpaddhyāna, śarīra, yana mehi.) 826 (Vatthu kilesa kāmesu Icchāyaṃ madane rate) Kāmo kāmaṃ, (nikāmevā 2 Nuññāyaṃ kāma- 3 mavyayaṃ) [Love of wealth or of sensual pleasure, desire, Cupid, cohabitation, following one's own inclination, sanction.] Kāma śabdaya (vastukāma, kleśakāma, abhilāsa, anaṃga, maithuna, kāmācāra, anumèti, yana mehi.) 827 Pokkharaṃ, (padume dehe Vajjabhaṇḍa mukhe pi ca Sundaratte ca salile Mātaṅga kara koṭiyaṃ) [A lotus, the body, the upper aurface of a sort of drum, comeliness, water, the tip of an elephant's trunk.] Pokkhara nāmaya (paduma, śarīra, vādyabhāṇḍamukha, śobhanatva, jala, hastihastāgra, yana mehi.) 828 (Rāsi niccala māyāsu Dambhā 4 sacce sva 5 yoghane Girisiṅgamhi sīraṅge Yante) kūṭaṃ, (manitthiyaṃ) [Assemblage, firm, illusion by feats of jugglers, deceit, lie, a hammer, summit of a mountain, body of a plough, a trap.] Kūṭa śabdaya (rāśi niścala, indrajāla, vañcā, asatya, yakuḷa, parvataśikhara, nagulavaka, yantra, yana mehi.) [SL Page 115] [\x 115/] 829 (Vaḍḍhiyaṃ janane kāma Dhātvā dimhi ca pattiyaṃ Sattāyaṃ ceva saṃsāre) Bhavo. (Sassata diṭṭhiyaṃ) [Increase, birth, transmigration, existence, renewal of corporeal existence, the belief that the present state of existence is eternal.] Bhava śabdaya - (vṛddhi utpatti, kāmadhātvādibhava pèmiṇīma, vidyāmānatvaya saṃsāra, śāsvata dṛṣṭi, yana mehi.) 830 (Paṭivākyo1ttarāsaṅge- Su)2 ttaraṃ, uttaro: (tisu Seṭṭhe disādi bhede ca Parasmi 3 muparī rito) [An answer, an upper garment thrown loosely over the shoulder n., Excellent, north, subsequent, posterior over or above.] Uttara śabdaya (prativacana, uturusaḷu, śreṣṭha, digdṚśakālādi vibhāga paścima, matubhāga, yana mehi.) 831 Nekkhammaṃ, (paṭhamajjhāne Pabbajjāyaṃ vimuttiyaṃ Vipassanāyaṃ nissesa- (Kusalasmi ñca dissati) [The primary meditation, renunciation of worldly pursuits for the purpose of devoting one's self to religious acts and meditation, extinction of the sprit or release from transmigration, that species of wisdom which consists in the knowledge of the impermanency of material being, every species of virtue.] Nekkhamma nāmaya - prathamaddhāna, abhiniskramaṇa, nivana, vidarśanā, siyalukuśaladharmaya, yana mehi) 832 Saṃkhāro. Saṃkhate puññā- 4Bhisaṃkhārādike pi ca Payoge kāyasaṃkhārā Dyabhisaṃkharaṇesu ca) [The effect of a cause, good thoughts, exertions, actions of the body, preparing or clearing a piece of ground.] Saṃkhāra nāmaya - (pratyayotpanna, puṇyābhisaṃskārādiya, savyapāratvakāya saṃskārādiya, bhumyādī saṃskāra, yana mehi.) 833 Ārammaṇe ca saṃsaṭṭhe Vokiṇṇe nissaye tathā Tabbhāve cāpyabhidheyya- Liṅgo) sahagato: (bhave) [Objects of thoughts, joined. Annexed, attendance, homogeneous.] Sahagata nāmaya - aramuṇu, samprayukta: vyatimiśra: āśraya: svarūpa: yana mehi.) 834 (Tīsu) channaṃ: patirūpe Chādite ca nigūhite Nivāsana pārupane Raho paññattiyaṃ pume) [Proper, covored, concealed, clothed, accounted, secret, m., An ordinance.] Channa nāmaya (anurūpa: sevanisahita: sgavanaladda: hèndīm: peravīm rahas, paṇat, yana mehi.) [SL Page 116] [\x 116/] 835 (Buddha samanta cakkhu su) Cakkhu (paññāya) mīritaṃ Dhammacakkhumhi ca maṃsa- Dibba cakkhuñcayesu ca) [The omniscience of Buddha, the faculty of throughly knowing three things, viz., 1. Impermanency of matter, 2. The existence of sorrow or pain or misery to the exclusion of happiness, 3. The existence of such a thing as what is called "myself" mental faculty of seeing everything clearly, that species of perception of the truth of the religion of Buddha which leads to one of the roads to Nirwana, such as srotapatti magga, the eye of the body, the divine eye.] Cakkhu nāmaya (buddhagñāna, anāvaranagñāṇa, vidarśanāgñāna, śrotāpattigñāna, māṃsa, divyacakṣus, yana mehi.) 836 (Vācca liṅgo) abhikkanto (Sundarasmi mabhikkame Abhirūpe khaye vutto Tathevā bbhanu modane) [Beautiful, advancing, handsome form, perishing rejoicing exceedingly.] Abhikkanta nā: (sundarāttha: abhimukhagamana: viśiṣṭa rūpa: vināśa: anumodanvīm: yana mehi.) 837 (Kāraṇe desanāya ñca Vāre vevacane pica Pākārasmiṃ avasare) Pariyāyo. (Kathīyati) [Cause, a religious discourse, turn or time for performing any work, synonym, manner, occasion.] Pariyāya nāmaya - (hetu, deśanā, vāra, vevacana, prākāraya, prastāva, yana mehi.) 838 (Viññāṇe cittakamme ca Vicitte) citta,1 (muccate Paññatti citta māsesu) Citto. (Tārantare thiyaṃ) [The mind, painting, variety, enactment, the month Chaitra, name of a constellation.] Citta śabdaya (sita, sitiyam, nānāprakāra, paṇat, caitramāsa, nakṣatra viśeṣa [f] yana mehi.) 839 Sāmaṃ, (vedantare sāntve Tam pīte sāmale tisu Sayamatthe vyayaṃ) sāmaṃ- Sāmā [f] (ca sāribāya pi) [One of the three Vedas] [the third in order] [conciliation, m.F.N., Yellow, blue, one's self, a creeping plant called, in Sinhalese,] iramusu, [sarsaparilla.] Sāma śabdaya - (vṚdaviśeṣa, tèvili, ranvanvastu: nilvastu: tamāvisin yanāttha-hiramasu [f] yana mehi.) 840 (Pume ācariyā dimhi Garu (mātā pitusva pi) Garu: (tīsu mahante ca Dujjarā2 lahukesu ca) [A teacher or a religious perceptor or a parent, m f n., Great, imperishable, heavy.] Garu śabdaya - (ācāryya upāddhyayādīhu, mavpiya, mahatdeya: nodiraṇadeya: nosèhèllu deya: yana mehi.) [SL Page 117] [\x 117/] 841 (Accite vijjamāne ca Pasatthe sacca sādhusu Khinne ca samite ceva) Santo: (bhidheyyaliṅgiko) [Offered or worshipped, existing, praised, true, virtuous, wearied, quiet.] Santa nāmaya (pūjya, vidyāmāna, pasasnāladda, satya, satpuruṣa, srāntayan, śāntayan, yana mehi.) 842 Devo. (Visuddhidevādo Megha maccu nabhesu ca) Athāpi taruṇe satta Corepi māṇavo. (Bhave) [Visuddhi deva, and c., A cloud, death, the sky.] [A youth, a man, a thief.] Deva śabdaya - (viśuddhidṚvādīn, megha, maraṇa, ākāśa, yana mehi,) Māṇava śabdaya - (bāla, satva, soru, yana mehi.) 843 (Ādi koṭṭhāsa koṭīsu Purato)1 ggaṃ, (vare tisu) (Paccaniko 2 ttamesva3ññe (Pacchabhāve) paro: (tisu) [First portion, extremity, front, eminent.] [Enemy, superior, other, subsequent.] Agga nāmaya - (ādāyattha, bha ga, kl̥ṭi, abhimukha, uttamātatha: yana mehi) Para śabdaya - (pasamituru: uttama: anya: paścādbhāva: yana mehi.) 844 (Yoni kāma sirissera (Dhammuyyāma yase) bhagaṃ, Uḷāro: (tīsu vipule Seṭṭhe ca madhure siyā) [Valve, love - prosperity, lordship, virtue, perseverance, fame.] [Great, famous, sweet.] Bhaga bhabdaya - (yl̥nimārgaya, ka.Ma, samṛddhi, prādhanya, dharma, vīryya, kīrti, yana mehi.) Uḷāra śabdaya - (vipulāttha, praśastāttha: praṇīta: yana mehi.) 845 Sampanno: (tīsu sampuṇṇe Madhure ca samaṅgini) Saṃkhyā [f] (tu ñāṇe koṭṭhāse Paññatti gaṇanesu ca) [Full, sweet, endowed with.] [Wisdom, a portion, an enactment, number.] Sampanna nāmaya - (sampūrṇa: praṇīta: samanvita: yana mehi.) Saṃkhā nāmaya - (pragñā, bhāga, paṇat, gaṇan, yana mehi.) 846 hāna,4 (missariyo5 kāsa- Hetusu ṭhitiyampi ca) (Atho māne pakāre ca Koṭṭhāse ca) vidho [f] (dvisū) [Glory, leisure, cause, situation.] [Pride, manner, portion.] hāna nāmaya - (phesvaryya, avakāśa, hṚtu, sthiti, yana mehi.) Vidha śabdaya - (unnati,[f] prakāra,[f] koṭas, [f] yana mehi.) [SL Page 118] [\x 118/] 847 (Pañño1 pavāsakhantīsu) Damo (indriyasaṃvare) (Ñāṇe ca somanasse ca Vedo. (Chandasi voccate [Wisdom, lasting, forgiveness, self-command.] [Knowledge, pleasure, the Vedas or any one of them.] Dama śabdaya - (pragñā, upavāsa, kṣamā, indriyasaṃvara, yana mehi.) Veda śabdaya - (ñāṇa, somnas, vṚda, yana mehi.) 848 (Khandhakoṭṭhāsa passāva- Magga hetusu) yoni [f] (sā (Kāle tu kūle sīmāyaṃ) Velā [f] (rāsimhi bhāsitā) [Body, portion, urethra or urinary passage, cause.] [Time, sea shore or sloping bank of a river, limit, multitude.] Yoni śabdaya - skandha [f] bhāga [f] mutra mārga [f] kāraṇa [f] yana mehi.) Velā śabdaya - (kal [f] taṭa [f] maryyādā [f] samūha [f] yana mehi.) 849 Vohāro. (Sadda paṇṇatti) Vaṇijjā cetanāsu ca) Nāgo (tu 2 raga hatthisu Nāgarukkhe tatho3ttame) [Word, usage, traffic, thought.] [A snake, an elephant, iron-wood tree, excellent.] Vohāra nāmaya - (śabda, vyavahāra, veḷandām, cetanā, yana mehi.) Nāga śabdaya - (sarpa, hasti, nāgas, śeṣṭha, yana mehi.) 850 (Seṭṭhā sahāya saṃkhāñña Tulyesve)4 ko:(tiliṅgiko) (Rāge tu) mānaso, (cittā- Rahattesu ca) mānasaṃ, [Chief, incomparable, one another, equal.] [Sexual, desire, the mind, the state of a Rahat.] Eka śabdaya - (śreṣṭhāttha: asahayāttha: saṃkhyā: anyāttha: tulya: yana mehi.) Mānasa śabdaya - (rāga, citta, arhatva, yana mehi.) 851 Mūlaṃ, (he santike mūla- Mūle hetumhi pābhate) (Rūpādyaṃsa pa khandhesu Khandho. (Rāsi guṇesu ca) [An asterism, vicinity, avarice, origin, cause, money.] [The five constitunt parts of the human frame, shoulder, the trunk of a tree, multitude, virtue.] Mūla śabdaya - (nakat, samīpa, vṛkṣādīngṚ mul, lobhādihetu, mila yana mehi.) Khandha śabdaya - (rūpa vedanādiya, dasarū, rukkanda, samūha, guṇa, yana mehi.) [SL Page 119] [\x 119/] 852 Ārambho. (Viriye kamme Ādikamme vikopane) (Atho hadayavatthumhi (Citte ca hadayaṃ, (ure) [Perseverance, action, beginning, destroying of trees.] [The heart, the mind, the breast.] Ārambha śabdaya - (vīryya, kirayā, prārambha, vṛkṣādihiṃsana, yana mehi.) Hadaya nāmaya - (hṛdayavastu, sit, laya, yana mehi.) 853 (Pacchātāpā1nubandhesu Rāgādo)2nusayo.(Bhave) (Mātaṅgamuddha piṇḍe tu Ghaṭe) kumbho. (Dassammaṇe) [Repentance, pursuing a desired object, desire, and c.] [The frontal globes of an elephant, a water pot, a measure of ten amunas.] Anusaya nāmaya - (pasutèvili, prastutayāgṚ anivṛtti, rāgādiya, yana mehi.) Kumbha nāmaya - (ètungṚ mudunhi maspiṇḍu, kuṭa, dasāmuṇa, yana mehi.) 854 Parivāro. (Parijane Khaggakose paṭicchade) Ālambaro. (Tu saṃrambhe*) Bheribhede ca dissati) [An attendant, a stabbard, the screening.] [Arming for battle, a species of drum.] Parivāra śabdaya - (parijana, kaḍukopu, chatrādi upakaraṇa, yana mehi.) Ālambara śabdaya - (sèrasuma, beraviśṚṣa, yana mehi.) 855 Khaṇo. (Kālavisese ca Nibyāpāraṭṭhitimhi ca) (Kuletva)3 bhijano.(Vutto) Uppatti bhūmiyampi ca) [A division of time or an instant, state of being employed.] [Race, native spot.] Khaṇa śabdaya - (kāla viśṚṣa, avyapārasthiti, yana mehi.) Abhijana śabdaya - (vaṃśa, jātibhūmi yana mehi.) 856 Āhāro. (Kabaliṃkārā- Hārādisu ca kāraṇe) (Vissāse yācanāya ñca Peme ca) paṇayo. (Mato) [Material food, and c., Cause.] [Confidence, solicitation, affection.] Āhāra śabdaya - (kabalīkṛtāhārādiya, pratyaya, yana mehi.) Paṇaya nāmaya - (viśvāsa, yācñā, sneha, yana mehi.) 857 (Ṇādo saddhā cīvarādi Hetvā4dhāresu) paccayo. (Kīḷā dibba vihārādo) Vihāro. (Sugatālaye) * Saṃrambheti kolāhale" ṭī. Ṇa [and other grammatical affixes, faith, yellow robes, and c., Cause, support.] [Sport, passing the time as gods and Brahmas, temple of Buddha.] Paccaya nāmaya - (ṇa pratyādiya, sarddhā, sivuru ādiya hetu, ādhāra, yana mehi.) Vihāra śabdaya - (kīraḍā vihāra [f] divya vihārādiya [f] tathāgatāvāsa [f] yana mehi.) [SL Page 120] [\x 120/] 858 (Samatthane mato citte- 1 Kaggatāyaṃ) samādhi [f] (ca) [A reconcilling of differences, tranquility of mind.] Samādhi śabdaya - (samādhāna [f] sita ekaṅga kirīma [f] yana mehi.) Yogo. (Saṅge ca kāmādo Jhāno2 pāyesu yuttiyaṃ) [Union attachment to a usual pleasures, desire for the renewal of existence after death, meditation, means, justice.] Yoga śabdaya (saṃyoga, kāmayoga, bhavayoga, ādiya, dhyāna upāya, yedīma, yana mehi.) 859 Bhogo. (Sappaphaṇaṅgesu Koṭille bhuñjane dhane) [Expanded hood of a serpent, body of a serpent, crookedness, eating, wealth.] (Sarpaphaṇa, ovungṚma śarīra, kuṭilatva, anubhava, vastu yana mehi.) (Bhūmibhāge kilese ca Male cā)3 ṅgaṇa 4 (muccate) [A court-yard, lust, filth.] Aṅgana śabdaya - (anāvaṭabhūmi, kleśa, kaḷuṣa, yana mehi.) 860 (Dhanādidappe paññāya- Ma)5 bhimāno.(Matotha ca) [Pride of wealth, and c, knowledge.] Abhimāna śabdaya - (dhanādiya nisā upan ahākāra, ñāṇa yana mehi.) Apadeso (nimitte ca Chale ca kathane mato) [Cause, fraud or pretence, narration.] Apadeśa nāmaya - (kāraṇā, lṚśa, kima. Yana mehi.) 861 (Citte kāye sabhāve ca So) attā. (Paramatta ni [Mind, body, nature, soul, recognized by others than Buddhists.] Atta nāmaya - (viññāṇa, śarīra, svabhāva, paraparikalpita ātma, yana mehi.) (Atha) gumbo. (Ca thambhasmiṃ Samūhe balasajjane) [A thicket, a collection, a multitude, array of troops.] Gumba nāmaya - (lèhèp, rāśi, senaṅga, sèrasīma, yana mehi) 862 (Antoghare kusūle ca) Koṭṭho.6(Ntokucchiyampyatha) [An inner aparment of a house, granary, the stomach.] Koṭṭha nāmaya - (ètulgṛha, koṭuva, ètulkukṣi, yana mehi.) (Sopānaṅgamhi) uṇhīso. (Makuṭe sīsa veṭhane) [Parts of a stair, crown, a turban.] Uṇhīsa nāmaya - (sopānāvayava, voṭunu, hisaveḷuma, yana mehi.) [SL Page 121] [\x 121/] 863 (Niyyāse sekhara dvāre) Niyyūho. (Nāgadantake*) [Gum or resinous juice exuding from trees, a chaplet, a door, also a piece of wood jutting out of a wall for hanging fans, and c.] Niyyūha nāmaya - (lāṭu, mudunmalkaḍa, dvāra, talvèṭa ādiya elvana keki, yana mehi.) (Atho sikhaddhe tuṇīre) Kalāpo. (Nikare mato) [A peacock's tail, a quiver, multitude.] Kalāpa nāmaya - (monarapil, hiyavuru, samūha, yana mehi.) 864 Cūḷā[f] (saṃyatakesesu Makuṭe) moli. [F](ca dvisu) [Knotted hair on the crown of the head, a diadem] molī, [m. F, knotted hair, a diadem.] Cūḷā. Moli. Nāmadvaya - (baddhakṚśa [f] voṭunu. [F] yanamehi.) Saṃkho,1(tvanitthiyaṃ kambu Lalāṭaṭṭhisu gopphake) [A conch, the bone of the forehead, the ankle bone.] Saṃkha nāmaya - (sak, nalalèṭa, gop èṭa, yana mehi.) 865 Pakkho. (Kāle bale sāddhye Sakhīvājesupaṅgule) [Half of a lunar month, army, thesis, doctrine to be maintained, partisan or friend, wing of a bird, a cripple.] Pakkha nāmaya - kāla. SṚnā. Siddhakaṭayutu deya, visvasun, pakṣipiyā, piḷun, yana mehi.) (Dese 2 ṇṇave pume) sindhu [f] (Saritāyaṃ sanāriyaṃ) [Name of a country, the sea or ocean, f. Name of a river.] Sindhu śabdaya - (dṚśa, sāgara, gaṅgā yana mehi.) 866 (Gaje) kaṇeru.+ (Purise Sohatthiniyamitthiyaṃ) [A male elephant, a female elephant.] Kaṇeru śabdaya - (ètā, ètinna [f] yana mehi.) (Ratane vajiro., Nitthi) Maṇivedhi 3 ndahetisu) [A diamond, an instrument for boring gems, Indra's thunderbolt.] Vajira nāmaya - (ratnaviśṚṣa, mèṇik vidinā kaṭu, indrāvudha, yana mehi.) 867 Visāṇaṃ: (tīsu mātaṅga- Dante ca pasu siṅgake) [An elephant's tooth, a horn of beasts.] Visāṇa nāmaya - (ètdaḷa: sivupā an: yana mehi.) (Koṭiyantu mato) koṇo. (Tathā vādittavādane) [Point, tip, or end, also quill or bow or anything with which a musical instrument is struck.] Koṇa nāmaya - (agra, vīṇādīnvayana daṇḍādiya yana mehi.) * "Nāgadanta keti bhitti ādisu pavesite nāgadantākāre daṇḍe" ṭīkāyi. + "Kareṇu" kiyāt pāṭhayi. [SL Page 122] [\x 122/] 868 (Vaṇippathe ca nagare Vede ca nigamo. (Thaca) [Market, village, a town, the Hindu sacred writings.] Nigama śabdaya - (salsadanagam pura vṚda. Yana mehi.) (Vivādādo)1dhikaraṇaṃ, (Siyā dhāre ca kāraṇe) [Judging of law cases, and c., The seventh case in grammar, cause.] Adhikaraṇa śabdaya - (vivāda anuvādādiya, ādhāra, hetu. ) 869 (Pasumhi vasudhāya ñca Vācādo.)Go.[F] (pumitthiyaṃ) [Bullock, the earth, speech, and c] Go śabdaya - (geri, bhūmi, vacanādiya.) (Harite tu suvaṇṇe ca Vāsudeve) harī.[F2] (rito) [Green, gold, Vishnu.] Hari śabdaya - (nilvastu, suvarṇa, viṣṇu ) 870 Āyatte parivāre ca Bhariyāyaṃ) pariggaho. [Ownership, attendant, a wife.] Pariggaha nāmaya - (ayiti, pirivara, bhāryyā.) Uttaṃso.(Tva)3 vataṃso.(Ca Kaṇṇapūre ca sekhare) [An earring, a diadem.] Uttaṃsa, avataṃsa nāmadvaya - (karṇābharaṇa, mudunmalkaḍa.) 871 (Vijjuyaṃ vajire ce vā) 4Sani. (Tthi purise pyatha) [Lightning, thunderbolt.] Asani nāmaya - (viduli [f] vajrāyudha [f.] (Koṇe saṃkhyā visesasmi 5Mukkaṃ se) koṭi [f](nāriyaṃ [Extremity, ten millions, exaltation.] Koṭi śabdaya - (keḷavara [f] saṃkhyā viśeṣa [f] utkarṣa.[F] 872 (Cuḷā jālā padhāna 6 gga Moracūḷāsu sā) sikhā [f] [Knotted hair on the head, flame of fire, chief, the end, peacock's crest.] Sikhā nāmaya - (koṇḍā. Ginidèl, pradhāna, kl̥ṭi, monarungṚ kuḍimbi.) Sappadāṭhayamā)7 si [f](tthi) Iṭṭhassā siṃsanāyapi) [The fang of a snake, benediction.] Āsi nāmaya - (sarpa daḷa [f] iṣṭa vastuhugṚ pètīma [f ] 873 Vasā [f] (vilīna telasmiṃ Vasagā vañjha gāvisu) [Marrow of the flesh, a woman of yielding disposition, a barren cow.] Vasā nāmaya - (vuruṇutel, vasaṅgavū stīrapadāttha, vandadena.) (Abhilāse tu kiraṇe Abhissaṅge) ruci [f] (tthiyaṃ) [A desire, lustre, inclination] Ruci śabdaya - (icchā kānti [f] èlma ) "Yana mehi" venuvaṭa mṚ lakuṇayi. [SL Page 123] [\x 123/] 874 Saññā [f] (sañjānane nāme Cetanāya ñca dissati) [Knowledge, name, thought] Saññā nāmaya - (pratigñā [f] adhivacana [f] cittavyāpāra [f ] (Aṃse sippe) kalā [f] (kāle Bhāge candassa soḷase) [A part, mechanical art, a division of time, a digit of the moon, or the sixteenth part of her disk.] Kalā śabdaya - (bhāga [f] śilpa [f] kāla [f] candrayāgṚ soḷosvana bhāga [f ] 875 Bījakose gharakūṭe Kaṇṇabhūsāya) kaṇṇikā [f] [Pericarp of the lotus, the upper part of the frame of a particular roof, earring.] Kaṇṇikā nāmaya - (piyumkemi [f] kèṇimaṇḍulu [f] karṇābharaṇa.) (Āgāmikāle dīghatte Pabhāve ca matā)1 yati [f] [Futurity, length, majesty or dignity.] Āyati śabdaya - (anāgatakāla [f] dīrghatā [f] mahima [f ] 876 Uṇṇā [f] (mesādi lome ca Bhumajjhe roma dhātuyaṃ) [Wool, hair between the eyebrows, esteemed a token of greatness.] Uṇṇā nāmaya - (eḷakādī lom, bhūmaddhyayehivū rl̥ma dhātu.) Vāruṇī (nvitthiyaṃ vuttā Nattakī madirā su ca) [A fortune-telling woman, spirituous liquor.] Vāruṇi śabdaya - (nimiti kiyannī [f] surā [f ] 877 (Kirayā citte ca karaṇe) Kiriyaṃ, (kammani) kirayā [f] [Operation of the human mind, action, a deed] Kirayā-kiriya śabdadvaya - (kirayā sit, kirīm, karma ) (Suṇisāyaṃ tu kaññāya Jāyāya ca) vadhu [f] (matā) [Daughter-in-law, a virgin, a wife.] Vadhū śabdaya - (yeheḷi [f] taruṇi [f] bhāryyā [f ] 878 (Pamāṇi 2 ssariye) mattā [f] (Akkharāvayave 3 ppake) [Measure, prosperity, quantity of a syllable, a little.] Mattā nāmaya - (pramāṇa [f] eśveryya [f] akṣarāvayava [f] alpa [f ] Suttaṃ, (pāvacane siddhe * Tante taṃ supine + tisu) [An eminent discourse, applied to the discourses of Buddha, a rule, aphorism, thread, m.F.N. Sleeping.] Sutta nāmaya - (jinavacana, siddhānta, nūl: nidropagata: ) * "Siddhe, siddhavante" ṭī. + "Riṭṭhe, supine-ariṭṭhe, ariṣṭa nam āśava viśeṣayehi" sannayi. [SL Page 124] [\x 124/] 879 (Rājaliṅgo 3 sabhaṅgesu Rukkhe ca) kakudho. (Pyatha) [Royal insignia, hump of a bull, the Sinhalese tree kumbuk.] Kakudha nāmaya - (pañcarādha kakudha bhāṇḍa. VṛṣabhayangṚ molliya. Arjuna ruk.) (Nimitta 1 kkhara sūpesu) Vyañjanaṃ, (cihaṇe pade) [Private part of male or female, consonant, sauce, a mark, a word.] Vyañjana nāmaya - (nimitta, akṣara, sūpa, lakuṇu, pada, ) 880 (Vohāre jetu micchāyaṃ Kīḷādocāpi) devanaṃ, [Custom, emulation, play, praise, and c.] Devana śabdaya - (vyavahāra, vijīgiṃsā, kīraḍā, suti stuti ādiya.) (Bhariyāyaṃ tu kedāre Sarīre) khenta, 2 (mīritaṃ) [A wife, a field, and c., The body.] Khetta nāmaya - (bhāryyā, kṣetra, dṚha.) 881 (Sussūsāyañca viññeyyaṃ Iṭṭhabhyāsepyu) 3 pāsanaṃ, [Attendance, practising any science of choice.] Upāsana nāmaya - (parivaryyā, abhimata vū śilpādingṚ abhiyoga.) Sūlaṃ, (tvanitthiyaṃ heti- Bhede saṃku rujāsu ca) [A weapon, a trident or spike, pain.] Sūla nāmaya - (āyudha viśeṣa, hul, rujā,) 882 Tanti [f] vīṇāguṇe) tantaṃ (Mukhyā siddhanta tattusu) [The cord of a lute, n.Principal, demonstration or right and clear conclusion, a thread.] Tanti nāmaya - (vīṇātat [f] pradhānārttha, siddhānta, tantu,) (Rathādyaṅge tu ca) yugo, (Kappamhi yugale) yugaṃ, [Yoke of a carriage, one of the four ages of the world, n. A. Pair.] Yuga śabdaya - (rathādīngṚ avayava, kalpa, yugma,) 883 (Itthi pupphe ca reṇu mhi) Rajo.(Pakatije guṇe) [The menstrual flow, farinee of flower or pollen, one of the qualities of nature.] Raja śabdaya - (stīrangṚ osap, parāga, prakṛtija guṇa * ) (Nyāsappaṇe tu dānamhi) Niyyātana, 4(mudīritaṃ) [Return of a deposit, gilt.] Niyyātana nāmaya - (tamā kerehi tabanalada vastuva èttavunṭa pāvādīma, dāna,) * Ṛ nam saṃkhyā mata prasiddhava satvaguṇādīngṚ sāmyāvasthāven jātavū rajo guṇayayi. [SL Page 125] [\x 125/] 884 (Guru 5 pāyā 6 vatāresu) Titthaṃ, (pūtambu diṭṭhisu) [Instructor, contrivance, a ferry, clear water, religious persuation.] Tittha nāmaya - (gurun, upāya, toṭa, pavitra jala, labdhi,) (Paṇḍake) joti, (nakkhatta Raṃsisvaggi mhi) joti. (So) [A star, heat, m. Fire.] Joti nāmaya - (nèkèt, raśmi, vagni.) 885 Kaṇḍo, 1(nitthi sare daṇḍe Vagge cā 2vasare pyatha) [An arrow, stalk, multitude, space.] Kaṇḍa nāmaya - (hīdaṇḍu, samūha, avakāśa,) (Uddhabāhu dvayummāne Sūratte pi ca) porisaṃ, [The measure or the height of a man, courage.] Porisa nāmaya - (minispramāṇa, śūrabhāva,) 886 Uṭṭhānaṃ, (porisehāsu Nisinnādayuggame pyatha) [Manhood, courage, the rising from a sitting or sleeping posture.] Uṭṭhāna nāmaya - (puruṣakāra, vīryya, nègiṭīma,) (Anissaya mahī bhāge Tci) rīṇa, 3(mūsare siyā) [A desert, barren soil impregnated with salt.] Irīṇa śabdaya - (nirāśrayavū bhūmipradṚśa, karamèṭibim,) 887 Ārādhanaṃ, (sādhane ca Pattiyaṃ paritosane) [Accomplishment attainment, contentment.] Ārādhana śabdaya - (siddhi, prāpti, satuṭu kirīma,) (Padhāne tu ca sānumhi Visāṇe) siṅga, 4(muccate) [Principal, a peak or summit of a mountain, horn.] Siṅga nāmaya - (pradhānāttha, parvata, śikhara, haṅga,) 888 (Diṭṭhyādimagge ñāṇakkhi Kkhaṇa laddhisu) dassanaṃ, [Sight or seeing the first of the roads to Nirvana, wisdom, the eye, a division of time or an instant, religious persuasion.] Dassana nāmaya - (dṛṣṭi, prathama mārga, gñāna, akṣi, kṣaṇa. Darśaṇa, labdhi,) (Heme pañca suvaṇṇe ca) Nikkho., 5(Nitthi pasādhane) [Gold, a weight of twenty kalandas, an ornament of dress.] Nikkha nāmaya - (ratran, pasvisi kalandek, palandanā,) 889 (Tithibhede ca sākhādi- Phalumhi) pabba, 6(muccate) [Certain days of the lunar month, viz , the full and dhange of the moon, and the 6th 8th and 10th of each half month, knots, or joints of branches, creepers, and c.] Pabba nāmaya - (tithiviśeṣa, śākhā latādīngṚ puruk.) Nāgaloke tu) pātālaṃ (Bhāsitaṃ vaḷabhāmukhe) [Infernal region, submarine fire.] Pātāla nāmaya - (nāgabhavana, vaḍabhāmukha,) [SL Page 126] [\x 126/] 890 (Kāmaje kopaje dose) Vyasanaṃ, (ca vipattiyaṃ) [Irregularity arising from desire or anger, calamity.] Vyasana nāmaya - (kāma krodhadvayin upan vikāra, vipat,) (Atho pakaraṇe siddhi Kārakesu ca) sādhanaṃ, [Materials, accomplishment, the six case relations.] Sādhana nāmaya - (sambhāra, siddhi, kartṛkaraṇādikāraka,) 891 Tīsvito dāne sīle ca) VadaññŚ: (vagguvādini) [Charitable, one whose speech is sweet.] VadaññŚ nāmaya: (dānasīlīhu: manohara vacana èttahu:) Purakkhato: 1(bhisitte ca Pūjite pura to kate) [Anointed or consecrated to some office, pouring water or some other liquid on the head of the person destined to fill the office, one worshipped, one brought forward.] Purakkhata nāmaya: (abhisṚka laddahu, pudanaladdahu, abhimukhakaraṇa laddahu,) 892 Mando: (bhāgyā vihīnecā 2Ppake mūḷhā 3paṭusva pi) [Unlucky, insignificant, foolish, slow] [in business and c]. Manda śabdaya - (pinnèttahu, alpāttha, mūḍha, avisārada,) (Vuddhiyutte samunnaddhe Uppanne co) 4ssitaṃ (bhave [Prosperous or fortunate, flags, and c., Hoisted or fastened, produced.] Ussita nāmaya - (abhivṛddhiyen samanvitayā, nagābandanālada dhajādiya, utpannāttha,) 893 (Rathaṅge)5 kkho.(Suvaṇṇasmiṃ Pāsake) akkha, 6(mindriye) [A wheel of a carriage, weight equal to twenty grains of paddy, a die, an organ of sense.] Akkha nāmaya - (rathāvayava, visiviyaṭek pamaṇa ranpasa èṭa, indriya.) (Sassate ca) dhuvo: (tīsu) Dhuvaṃ, (takke ca nicchite)ka [Eternal, reasoning, determind, or concluded.] Dhuva śabdaya - (śāsvata: parivitarka, niścitāttha,) 894 (Hare) sivo. Sivaṃ,(bhadda Mokkhesu jambuke) sivā [f] [The Indian god Siva, happy, Nirvana, a jackal.] Siva śabdaya - (īśvara, iṣṭa, nirvāṇa, kènahil [f] (Senāyaṃ sattiyaṃ ceva Thūlatte ca) balaṃ, (bhave) [An army force, strength or power, bulkiness.] Bala śabdaya - (senā, śakti, sthūlabhāva,) [SL Page 127] [\x 127/] 895 (Saṃkhyānarakabhede ca) Padumaṃ, (vārijepyatha) [A numeral, name of one of the hells, a lotus.] Paduma nāmaya - (saṃkhyāviśeṣa, narakaviśeṣa, padma, ) (Devabhede) vasu. (Pume Paṇḍakaṃ ratane dhane) [A class of deities, a gem, wealth.] Vasu nāmaya - (dṚvatā viśṚṣayek, ratna, vastu, ) 896 Nibbānaṃ, (atthagamane Apavagge siyā tha ca) [Destruction, exemption from further transmigration.] Nibbāna nāmaya - (vināśa, mokṣa, ) (Setambuje) puṇḍarīkaṃ, (Byagghe rukkhantare pume) [A white lotus, a leopard, a species of tree.] Puṇḍarīka nāmaya - (helapiyum, vyāghra viśṚṣa, rukvises, ) 897 (Upahāre) bali, (pume) (Karasmidvā 1 surantare) [An oblation or offering, revenue, name of an Asura or giant.] Bali śabdaya - (pūjā, karavucara, asura viśṚṣa, ) Sukkaṃ, (tu sambhave) sukko: (Dhavalekusale tisu) [Semen, f.N. White, virtuous.] Sukka nāmaya - (sukra, sudu, puṇya. ) 898 Dāyo. (Dāne vibhattabba- Dhane ca pitunaṃ vane) [Almsgiving, portion or inheritance divisible from parents, a wilderness or forest.] Dāya nāmaya - (dāna, mavupiyangṚ bedādiyayutu vastu. Vana. ) (Pabhuttā 2yattatā 3yattā 4Bhilāsesu) vaso. (Bhave) [Lordship or supremacy, ownership, property, desire.] Vasa śabdaya - (prabhūtva, ayitibèv, ayiti vastu. Abhilāṣā. ) 899 Paribhāsana, 4(makkose) (Niyame bhāsane tha ca) [Reproof, ordinance, lustre.] Paribhāsana nāmaya - (ākrośa. Vyavasthā. Bèbalīma. ) (Dhanimhi) selanaṃ, (yodha- Sīhanādamhi dissati) [Sound, shout of warriors.] Selana nāmaya - (nāda, yl̥dhayan gṚ siṃhanāda, ) 900 Pabhavo. (Jāti hetumhi hāne cā 5 dyupaladdhiyaṃ*) [Producing cause, place of birth or production, things first produced.] Pabhava nāmaya - (utpatti. Kāraṇā. Sthāna. Prathava sañjāta vastu. ) (Atho) 6tu.[F] (nāripupphasmiṃ Hemantā dimhi ca dvisu) [Woman's courses, a season either of two or four months.] Utu nāmaya - (stīrangṚ osap [f f@]hmantādi sṛtu [f ] * "Ñāṇelābhe upaladdhi" 1953 - "ādyupaladdhiyaṃ, prathamopalabdhiyehi" san: [SL Page 128] [\x 128/] 901 Karaṇaṃ, (sādhaka tame Kirayāgattesu cendriye) [An instrumental case, relation, actions, body, organ of sense.] Karaṇa nāmaya - (karaṇakāraka, kirayā, śarīra, indriya, ) Tāḷo. (Tu kuñcikāya ñca Turiyaṅge dumantare) [A key, a species of musical instrument struck with the hand or a stick, palmyrah.] Tāḷa śabdaya - (kessa. Turyyāvayava. Rukvises. ) 902 (Pupphe phale ca) pasavo. (Uppāde gabbhamocane) [Blossom, fruit, birth, bringing forth.] Pasava nāmaya - (kusuma. Geḍi. Utpatti. Prasūti. ) (Gāyane gāyake asse) Gandhabbo. (Devatantare) [Playing on a musical instrument, a player on a musical instrument, a horse, one of the various classes of demigods.] Gandhabba nāmaya - (gāyanā kirīma. Gāyaka. Aśva, dṚvatā viśeṣa ) 903 (Vināpupphaṃ phalaggāhī Rukkhe rukkhe) vanappati. [A tree bearing fruit without apparent blossoms, the udumbara tree, and c., Also any tree.] Vanappati nāmaya - (mal nètiva palagannā ruk, ruk. ) (Āhate hema rajate) Rūpiyaṃ, (rājatepica) [Silver or gold coins, gold or silver having an impression or stamp on it, silver.] Rūpiya nāmaya - (rū naṅgā kaḷa ratran ridī, sāmānya ridī. ) 904 (Khagādibandhane) pāso. (Kesapubbo caye pyatha) [A snare for birds, and c., A term used in composition with] kesa [hair, as] kespāsa [a bunch of hair.] Pāsa nāmaya - (pakṣi ādīn bandanā mala.) "Kesa nāmaya pūrva vūyṚ keśakalāpa ) Tārā [f1] (kkhimajjhenakkhatte) Tāro. (Uccatarassare) [The pupil of the eye, a star, a high tone.] Tārā śabdaya - (ṭigini.[F] tārakā. [F] atyucca nāda. ) 895 (Patte ca sabba lohasmiṃ) Kaṃso. (Catu kahāpaṇe) [A goblet, any kind of metal, a value equal to four kahapanas.] Kaṃsa nāmaya - (pātrā. Siyalu ll̥ha. Kahavaṇu satara.) Majjhimo, (dehamajjhasmiṃ Majjha bhāve ca so tisu) [The waist, middle.] Majjhima nāmaya - (śarīramaddhya: maddhyabhāvayehi vū vastu.) [SL Page 129] [\x 129/] 906 Āvesanaṃ, (siyā vese Sippasālā gharesu ca) [Disguise, a workshop, a house.] Āvesana nāmaya - (veśa. Śilpaśālā. Gṛha. ) (Sobhāsampattisu) sirī [f] Lakkhī [f] (tthīdevatāya ca) [Brilliancy, prosperity, Lakshmi, or the wife of Vishnu.] Sirī. Lakkhī. Yana nāmadvaya - (śobhā [f] sampat [f] śīra dṚvi [f ] 907 Kumāro. (Yuvarāre ca Khandhe vutto susumhi ca) [A young prince, the god called Skanda, a boy.] Kumāra śabdaya - (yuvaraja. Kandakumaru. Taruṇa. ) (Athānitthi) pavāḷo, (ca Maṇibhede tathāṃ kure) [Coral, germ.] Pavāḷa nāmaya - (pabaḷu, daḷu, ) 908 Paṇo. (Vetana mūlesu Vohāre ca dhane mato) [Wages or hire, money, trade, wealth.] Paṇa śabdaya - (vèṭup, mila, kraya vikraya. Vastu. ) Paṭiggaho. (Tu gahaṇe Kathito bhājanantare, [Receiving, a kind of vessel.] Paṭiggaha nāmaya - (gèṇīm, bhājana viśṚṣa. ) 909 (Asubhe ca subhe kamme) Bhāgyaṃ, (vuttaṃ dvaye pyatha) [Action, morally good or evil, good or bad fate.] Bhāgya nāmaya - (apuṇyakarma, puṇyakarma, subhāsubha karmadvaya. ) Pipphalaṃ, (taru bhede ca Vatthacchedana satthake) [Holy fig tree] [Ficus religiosa], [scissors.] Pipphala nāmaya - (vṛkṣa viśṚṣa, kaḍa katuru. ) 910 Apavaggo. (Pariccāgā- 1Vasānesu vimuttiyaṃ) [Donation, termination, Nirwana.] Apavagga nāmaya - (parityāga. Avasāna. Nirvāṇa. ) Liṅgaṃ, (tu aṅgajātasmiṃ Pumattādimhi lakkhaṇe) [Pudendum, gender, masculine or feminine, a sign or token.] Liṅga nāmaya - (nimitta, punna puṃsakatvādiya, cihna. ) 911 (Cāge sabhāve nimmāne) Saggo.2(Jjhāye dive pyatha) [Donation, nature, creation, chapter or section, heaven.] Sagga nāmaya - (parityāga. Svabhāva. Mèvīma. Pariccheda. Devll̥.) Rohito. (Lohite maccha- Bhede ceva miga ntare) [Blood, a species of fish, a sort of deer.] Rohita nāmaya - (rakta, matsya viśṚṣa, mṛgaviśṚṣa. ) 912 Niṭṭhā [f] (nipphattiyaṃ cevā- 3Vasānasmi madassane) [Accomplishment, conclusion, destruction.] Niṭṭhā nāmaya - (siddhi [f] nimā [f] vināhi [SL Page 130] [\x 130/] Kaṇṭako. (Tu sapattasmiṃ Rukkhaṅge lomahaṃsane) [Enemy, a thorn or prickle, hair standing on end, horripilation.] Kaṇṭaka nāmaya - (saturā. Vṛkṣāvayava, romaharṣa.) 913 (Mukhyo 1pāyesu vadane Cādismiṃ) mukha, 2(mīritaṃ) [Chief, a device, the mouth or the face, origin.] Mukha śabdaya - (mukhyārttha, upāya, mukha, ādyāttha, ) Dabbaṃ, (bhabbe guṇādhāre Citte ca budha dārusu) [Fit, object, the material or substance, wealth wise, fuel.L] Dabba nāmaya - (yogya, guṇādhāra, dhana, prāgña, kṛṣṭa, ) 914 Mānaṃ, (pamāṇe patthādo) Māne. (Vutto vidhāya ca) [Measure, a prastha, adhaka drona, and c., Pride.] Māna śabdaya - (pramāṇa, prastha āḍhaka, droṇādiya, unnati, ) (Atho parissame vutto) Vāyāmo. (Viriye pi ca) [Toil, perseverance.] Vāyāma nāmaya - (āyāsa, vīryya. ) 915 (Saroruhe) satapattaṃ, Satapatto. (Khagantare) [A lotus, wood pecker.] Satapatta nāmaya - (padma, kŚralun, ) (Chiddetu chiddavante ca) Susiraṃ, (turiyantare) [A hole or vacuity, anything having a hollow, a kind of musical instrument.] Susira nāmaya - (siduru, siduru yut vastu, tūryyaviśṚṣa, ) 916 (Ekasmiṃ. Sadise sante) Samānaṃ (vācca liṅgikaṃ) [An entire thing or whole, likeness, existing.] Samāna śabdaya - (abhinnāttha: sadṛśa: vidyāmāna: ) (Athogārava bhītīsu Saṃvege) sambhamo. (Mato) [Honour, fear feeling of dislike.] Sambhama nāmaya - (gaurava. Bhīti. Kala kirīm. ) 917 Juṇhā [f] (candappabhāyañca Tadupeta nisāya ca) [Moonlight, moonlight night.] Juṇhā nāmaya - (sandarès [f] eyin yut rātira [f ] Vimānaṃ, (devatāvāse Sattabhuma gharamhi ca) [The palace or mansion of any god, a house with seven floors.] Vimāna nāmaya - (dṚvatāvangṚ prāsāda. Satmāl gṛha. ) 918 (Māse) jeṭṭho.2 (Tivuddhāti- Ppasatthesu ca tīsu so) [The month so called, or third month of the Sinhalese year, m.F.N. Very old, very eminent.] Jeṭṭha nāmaya - (jyeṣṭhamāsa, ativṛddha: atipraśasta: ) Dhamme ca maṅgale) seyyo. (So pasattha tare tisu) [Virtue or moral merit, happiness, joyfulness, m.F.N. Very excellent.] Seyya nāmaya - (dharma, iṣṭa maṅgala. Atiśayin praśasta vastu: ) [SL Page 131] [\x 131/] 919 (Ādiccā dimhi gahaṇe Nibandhane ca ghare) gaho. [A planet, seizure, violence, a house.] Gaha nāmaya - (sūryyādīgraha. Gèṇīm. Balātkāra. Agāra. ) Kāco. (Tu mattikā bhede Sikkāyaṃ nayanāmaye) [A kind of clay, swing, or anything suspended, disease of the eye.] Kāca nāmaya - (kadāmèṭi. Sālla. Netraroga. ) 920 (Tīsu) gāmiṇi: (seṭṭhasmi Madhīpe gāmajeṭṭhake) [Excellent, a chief, a superintendent of a village.] Gāmaṇi nāmaya - (praśastapadāttha: pradhāniyā. Gamdeṭu: ) Bimbaṃ, (tu paṭibimbe ca Maṇḍale bimbikā phale) [Image, the disk of the sun or moon, the fruit of Momordica monodelpha.] Bimba nāmaya - (pratimā, maṇḍala, enam phala, ) 921 (Bhājanādi parikkhāre) Bhaṇḍaṃ, (mūla dhane pi ca) [Any vessel, capital or stock of money for trade.] Bhaṇḍa nāmaya - (bhājanādi upakaraṇa, veḷandāmmila. ) Maggo. (Tvariya magge ca Sammādiṭṭhā dike pathe) [Sublime paths to salvation, such as the true religion, a road.] Magga nāmaya - (samyakdṛṣṭi ādī āryyamārga. Māvat. ) 922 Samā [f] (vasse) samo. (Kheda- Santīsu so nibhe tisu) [A year, weariness, placidity of mind, f.N. Similar.] Samā śabdaya - (avurudu [f] śrama. Śānti. Sadṛśāttha: ) (Cāpetvi) 1ssāsa,(musuno) Issāso, (khepakamhi ca) [A bow, an archer.] Issāsa nāmaya - (dunu, dunuvāyan. ) 923 Bālo: (tīsvādivayasā- Samaṅgini apaṇḍite) [A child not exceeding sixteen years, ignorant man.] Bāla śabdaya - (prathamavayasin yuktayā: agñānayā: ) Rattaṃ, (tu soṇite tambā 2Nuratta raṃjite tisu) [Blood, m.F.N. Red, one whose heart is bent on anything, anything dyed.] Ratta nāmaya - (rudhira, ratu vastu, anurāgavathu, randanalada vastu. ) 924 (Tace kāye ca) tanaci [f3] (tthi Tīsvappe viraḷe kise) [The skin, the body, m.F.N. Insignificant, thin, fine.] Tanu śabdaya - (carma.[F] śarīra.[F] alpāttha. Tunī. Sihin. ) (Utubhede tu) sisiro. (Hime so sītale tisu) [Cold season, frost or snow, m.F.N. Cold.] Sisira nāmaya - (sṛtuviśeṣa. Hima. Sītala:) 925 Sakkharā [f] (guḷabhede ca Kaṭhale pi ca dissati) [Sugar, a potsheard.] Sakkharā śabdaya - (ikṣuvikāra [f] kèbaliti [f, ] [SL Page 132] [\x 132/] (Anuggahe tu saṃkhepe Gahaṇe) saṅgaho. (Mato [Compassion, abridgment taking.] Saṅgaha nāmaya - (anukampā. Saṃkṣepa. Gèṇīm. ) 926 (Dakkhe ca tikhiṇe vyatte Rogamutte paṭu: (ttisu) [Skilful, Keen, learned, healthy.] Paṭu śabdaya - (dakṣa tīkṣaṇāttha: cheka: rl̥gamuttayan. ) Rājā.(Tu khattiye) vutto Naranāthe pabhumhi ca) [A man of the royal race, a chief among men, a lord.] Rāja śabdaya - (kṣatiraya jāti. Manusya pradhāniyā. Pohosatun. ) 927 Khalaṃ, (ca dhañña karaṇe Kakke nīce) khalo. (Bhave) [A threshing floor, levigated powder, low of vile man.] Khala śabdaya - (kalaviṭi, kalka, adhama, ) (Athuppāde) samudayo. (Samūhe paccaye pi ca) [Birth, a flock or multitude, cause.] Samudaya nāmaya - (utpatti. Rāśi. Hetu. ) 928 (Brahmacārī gahaṭṭhā do) Assamo. (Ca tapo vane) [A religious order of which there are for classes, the residence of hermits.] Assama nāmaya - (brahmacārī. Gṛhasthādīn, tapasvīngṚ vāsasthāna. ) (Bhayaṃkare ca kaṭhine) Kurūro: (tīsu niddaye) [Terrible, harsh or rough cruel men.] Kurūra nāmaya - (bhayānaka vastu. Karkasa vastu. Niskāruṇikayan. ) 929 Kaṇiṭṭho: kaṇiyo:(tīsu Atyappe 1tiyuve pyatha [Very small, very young.] Kaṇīṭṭha, kaṇiya nāvadvaya - (atisvalpa: atitaruṇayan: ) (Sīghamhi) lahu, (taṃ iṭṭha Nissārā 2garusuttisu) [Swift, desired, vain, light.] Lahu nāmaya - (sīghrāttha, iṣṭa: nissāra vastu: sèhèllu dṚ: ) 930 Adharo (tīsvadho hīne Pume dantacchade pyatha) [Low, inferior, the lip.] Adhara śabdaya - (yaṭa: nīca: dantāvaraṇa. ) Sussūsā [f] (so tumicchāya Sā pāricariyāya ca) [Desire to hear, service performed by an attendant.] Sussūsā nāmaya - (asanu kèmati bèv [f] atpā mehekerīm [f ] 931 Hattho. (Pāṇimhi ratane Gaṇe soṇḍāya bhantare) [A hand, a cubit, assembly, elephant's trunk, an asterism.] Hattha nāmaya - (at. Riyana. Samūha. Çtsoṇḍa, nakṣatra viśeṣa. ) (Āvāṭe codapāne ca) Kūpo. (Kumbhe ca dissati [A pit, a well, mast of a ship.] Kūpa nāmaya - (vaḷa, linda, kumba, ) 932 (Ādo padhāne) paṭhamaṃ: Pamukhaṃ. (Ca tiliṅgikaṃ) [First, prior.] Paṭhama, pamukha nāma - (ādyātatha: pradhānāttha: ) [SL Page 133] [\x 133/] (Vajjabhede ca) vitataṃ, (Taṃ vitthāre tiliṅgikaṃ) [A species of musical instrument, n., Explanation, m.F.N.] Vitata nāmaya - (tūryyaviśṚṣa, visthāra: ) 933 Sāro. (Bale thiraṃse ca Uttame so tiliṅgiko) [Strength, essential parts, eminent.] Sāra śabdaya - (śakti. Sthirāvayava. Uttamāttha: ) Bhāro. (Tu khandha bhārādo Dvi sahassa phale pi ca) [Weights supported by the body or waist, a weight of two thousand phalam.] Bhāra śabdaya - (khandhabhāra kaṭībhārādiya. Dedāhakphala ) 934-[A] (Mandire roga bhede ca) Khayo. (Apacayamhi ca) [Abode, a kind of disease, ruin.] Khaya nāmaya - (gṛhaya, rogaviśeṣayak, vināśa ) Vāḷo. (Tu sāpade sappe Kurūre so ti liṅgiko) [Wild beast, serpant, rude persons.] Vāḷa nāmaya - (caṇḍamṛga: sarpa: karkaśayan: ) 934-[B] Sāḷo (sajjuddume rukkhe) Sālā [f] (gehe ca dissati) [The tree Shorea robusta, a tree in general, hall.] Sāḷa sālā nāmadvaya - (sarjuvṛkṣa, vṛkṣa. Gṛha [f ] (Sote tu) savanaṃ, (vuttaṃ Yajane sutiya mpi ca) [An ear, a sacrifice, a hearing.] Savana nāmaya - (karṇa, yāgakirīm, èsīm, ) 935 (Tīsu) peto: pareto: (ca) Mate ca peta yonije) [Dead, the names or spirit of a dead person.] Peta. Pareta. Yana nāmadvaya - (maḷavun: pretayl̥niyehi upan aya: ) (Khyāte tu haṭṭhe viññāte) Patitaṃ: (vāccaliṅgikaṃ) [Famous, pleased, a thing well known.] Patita nāmaya - (prasiddha: santuṣṭa dannā deya: ) 936 (Adhippāye ca ādhāre) Āsayo. Kathito tha ca) [Intention, leisure.] Āsaya nāmaya - (abhiprāya. Avakāśa. ) Pannaṃ, (pakkhe dale) patte (*Bhājane so gate tisu) [A wing, a leaf, a bowl, attained.] Patta nāmaya - (piyāpat, patra, bhājana. Pèmiṇena lada deya: ) 937 (Kusale) sukataṃ, (suṭṭhu- Kate ca) sukato: (tisu) [Virtue or moral merit, m.F.N. Well executed.] Sukata nāmaya - (kusal, manāvakaraṇalada deya:) Tapassī. (Tvanu kampā yā- 1Rahe vutto tapodhane) [A man in distress deserving of compassion, an ascetic.] Tapassī nāmaya - (anukampā kaṭayutu dukkhitayan, śramaṇa. ) * "Sogateti idaṃ bhājaneti imassa visesaṇaṃ sogate bhājaneti sugatassa santake bhājanetyattho,' yanu ṭīkāyi. [SL Page 134] [\x 134/] 938 (Tīsu surādi lolasmiṃ) Soṇḍo: (hatthi kare dvisu) [One addicated to or immoderately fond of liquor, trunk of an elephant.] Soṇḍa nāmaya - (surādiyehi lola aya: ètsoṇḍa, [f ] (Assādane tu) rasataṃ, (Jivhāya ñca dhani mhi ca) [Tasting, the tongue, sound.] Rasana nāmaya - (āsvāda, diva, śabda, ) 939 Paṇīto: (tīsu madhure Uttame vihite pyatha) [Sweet: excellent, a thing performed.] Paṇīta nāmaya - (madhuravastu: uttamārttha: karaṇa ladda. ) (Ajase visikhāya ñca Pantiyaṃ) vīthi [f] (nāriyaṃ) [A road, a street, a row.] Vīthi śabdaya - (mārga[f] vīti[f] pela[f] 940 (Pāpasmiṃ gagane dukkhe Vyasane cā)1gha, (muccate) [Sin, the sky, pain, distress.] Agha nāmaya - (apuṇya, ākāśa, duk, vipatti, ) (Samūhe) paṭalaṃ, (netta- Roge vuttaṃ chadimhi ca) [A multitude, a film over the eye, a covering.] Paṭala śabdaya - (rāśi. Akṣi rl̥ga, chadana.) 941 Sandhi. (Saṃghaṭane vutto) Sandhi [f] (tthi paṭi sandhiyaṃ) [Junction, regeneration, according to the opinions of the Buddhists.] Sandhi śabdaya - (ghaṭana. Pratisandhi [f ] Satta nnaṃ pūraṇe seṭṭhe Tisante) sattamo: (tisu) [Seventh, excellent, a very virtuous or well-disposed man.] Sattama śabdaya - (satveni vastu: praśastayā: atiśayin sādhūhū: ) 942 Ojā[f](tu yāpanāya ñca) Ojo. (Ditti balesu ca) [Juice of the body, splendour, strength.] Ojā nāmaya - (śarīrayāpanaya karannāvū rasojas [f] dīpti, śakti.). (Atho) nisāmanaṃ, vuttaṃ) (Dassane savane pi ca) [Seeing, hearing.] Nisāmana nāmaya - (darśana, śravaṇa, ) 943 Gabbho. (Kucchiṭṭhasatte) ca (Kucchi ovarakesu ca) [A foetus in the womb, womb, an inner apartment.] Gabbha nāmaya - (mātṛkukṣiyehi vasana satva. Kukṣi. Gabaḍā,) (Khaddhane tva)2 padānaṃ,(ca Itivutte ca kammani) [Separation, fable, action.] Apadāna nāmaya - (bheda, purāvṛtta caryyā, karma.) 944 (Cittake rukkhabhede ca) Tilako. (Tilakālake) [Something applied on the forehead, a species of tree, a mole on the body.] Tilaka nāmaya - (tilaka. Vṛkṣabheda talakèlèl.) [SL Page 135] [\x 135/] (Sīlādo) paṭipatti [f] (tthī Bodhe patti pavattisu) [An observance of the religious precepts, intellect, attainment, practice.] Paṭipatti nāmaya (śīlādiya[f]ñāṇa[f]prāpti [f] pravṛtti [f] 945 (Asumhi ca bale) pāṇo. Satte hadayagā nile) [Life, power, an animal, breath of life.] Pāṇa nāmaya - (jīvita. Śakti.Satva.Hṛdayagatavū vāta.) Chando. (Vase adhippāye Vede1 cchā2 nuṭṭhubhādisu) [Subjection or possession, agreeableness, a Veda, desire, poetical metre. ] Chanda nāmaya - (santaka bava. Ruci. VṚda. Icchā. Anuṣṭupbrahatī ādī chandas.) 946 (Kāmo ghādo samūhasmiṃ) Ogho. (Vege ja lassa ca) [The floods of sensual pleasure, and c., Multitude, velocity, a stream of water.] Ogha nāmaya - (kāmogha bhavoghādiya. Rāśi. VṚga. Jala pravāha.) Kapālaṃ, (sirasa ṭṭhimhi Ghaṭādi sakale pi ca) [The skull, a potsheard.] Kapāla nāmaya - (hiskabala. Kaḷakabal ādiya. ) 947 (Veṇavādi sākhā jālasmiṃ Laggakese) chaṭā [f3] (laye) [Tangled, the branches of a clump of bamboo trees, dishevelled hair, lust.] Chaṭā śabdaya - (hūṇagasādīngṚ śākhājāla[f] avul hisakṚ[f] tṛṣṇā [f] Saraṇaṃ, (tu vadhe gehe Rakthitasmi ñca rakkhaṇe) Saraṇa nāmaya - (hiṃsā. Gṛha. Rakṣākarannahu. Rakṣā.) 948 (Thiyaṃ)kantā[f] (piye) kanto. (Manuññe so ti liṅgiko) [A commendatory term descriptive of a women, a commendatory term descriptive of a man, m.F.N.Beautiful.] Kantā nāmaya - (pirayāva[f] vallabhayā. Manoharārttha:) (Gavekkhe tu samūhe ca) Jālaṃ, (macchādi bandhane) [A window, multitude, a net.] Jāla nāmaya- (jālakavāṭa. Rāśi. Matsya mṛgādīn bandanā dèl.) 949 (Pucchāyaṃ garahāya ñcā- 4Niyame) kiṃ: (tiliṅgikaṃ) [What, interragative, a particle indicating contempt, uncertainty, or doubt.] Kiṃ śabdaya- (pṛcchā: garhyā. Aniyama:) (Sasaddhe tīsu nīvāpe *) Saddhaṃ: saddhā[f] (ca paccaye) [A devout man, a charitable gist, religious belief.] Saddhā nāmaya- (śraddhā sahitayā: pītṛ piṇḍa, hèdahilla [f] *"Petādīnaṃ kattabbapūjādāne" yanu ṭīkāyi. [SL Page 136] [\x 136/] 950 Bījaṃ, (hetumhi aṭṭhismiṃ Aṅagajāte ca di ssati) [A cause, seed, the virile member.] Bīja nāmaya- (kāraṇa, èṭa, nimiti, ) Pubbo. (Puyogtate ādo So disādo tiliṅgiko) [Pus, matter, presence, east prior.] Pubba nāmaya- (pūyā, abhimukhāādi: disādiya:) 951 (Phalacitte hetu kate Lābhe dhañaññādike) phalaṃ, [Thought of rewards, result, fruits or corn.] Phala nāmaya- (vipākasit, hṚtu, kṛta, prayl̥jana, dhānyādiya. ) (Āgamane tu dīghādi Nikāyasmi ñca) āgamo. [Coming, the digha and other nikayas, books containing the doctrines of Buddha.] Āgama śabdaya - (āgamana, dīrgha madhyamādinikāya.) 952 Santāno. (Devarukkha ca Vutto santatiyampyatha) [A celestial tree, race.] Santāna śabdaya- (divya vṛkṣa. Prabandha.) Uttara viparīte ca Seṭṭhe cā)1 nuttaraṃ: (tisu) [Unable to answer, excellent.] Anuttara nāmaya- (uttarayaṭa viruddha: śreṣṭha:) 953 (Satta sampattiyaṃ vutto Kanti matte ca)vikkamo. [Power, walking.] Vikkama nāmaya- (balasampat, padavi kṣepamātra ) Chāyā[f] (tu ātapābhāve Paṭi bimbe pabhāya ca) [Shade, image, resplendence.] Chāyā nāmaya- (sevana [f] piḷibimbu [f] kānti.[F ] 954 (Gimhe) ghammo. Nidāgho.(Ca Uṇhe sedajale pyatha) [The hot season, resplendence.] Ghamma, nidāgha nāmadvaya- (gīraṣmasṛtu. Uṣṇa. Gharmajala.) Kappanaṃ, kantane vuttaṃ Vikappe sajjane tthiyaṃ) [Cutting thought or reflection, caparisoning an elephant or a horse.] Kappana nāmaya- (kèpīm. Vitarka. Aśvādīn sŚdīma.) 955 Aṅgā (dese bahu mha)2 ṅgaṃ, Tathā3vayava hetusu) [Name of a country, a member or limb, a cause.] Aṅga śabdaya- (enam dṚśa. Avayava, kāraṇa.) (Devālaye ca thupasmiṃ) Cetiyaṃ,(cetiyaddume) [A temple, monument, a sacred tree.] Cetiya nāmaya- (dṚvāla. Caitya, pūjyavṛkṣa.) 956 Sajjano:(sādhupurise) Sajjanaṃ. (Kappane tha ca) [Virtuous man, ornamenting.] Sajjana nāmaya- (satpuruṣa: sŚdīm,) (Satpuruṣa: sèdīm,) Supinaṃ, supane sutta- viññāṇe ca manitthiyaṃ [Sleep, a dream.] Supina nāmaya- (nidrā, svapna, ) [SL Page 137] [\x 137/] (Paccakkhe sanni dhāne ca) Sannidhi. (Parikittito) [Presence, proximity.] Sannidhi śabdaya- (sammukha. Nagā tibīma.) Bhiyo. (Bahutaratthe so) (Punaratthe1 vyayaṃ bhave) [Abundance again.] Bhīya nāmaya- (atibahularttha, punararttha-) 958 (Visa litta sare) diddho. Diddho: (litte tiliṅgiko) [A poisoned arrow, smeared, or anointed.] Diddha nāmaya- (visapevū hī, paribhāvitārttha:) (Vāse dhūpādi saṃkhāre) 2Dhivāso. (Sampaṭicchane) [An abode, adjusting with perfumes, acquiescence.] Adhivāsa nāmaya- (nivāsa. Suvanda dum kèvīm ādi saṃskāra. Givisīm.) 959 (Vutto) visārado: (tīsu) (Suppa gabbhe ca paṇḍite) [Very bold or confident, wise.] Visārada nāmaya- (atiśayin pragalbhayā: prāgña: ) (Atha) sitthaṃ, (madhucchiṭṭhe Vutta modana sambhave) [Beeswax, a grain of boiled rice] Sittha nāmaya- (mīiṭi, batsula, ) 960 (Drave vaṇṇe rasa bhede) Kasāyo. (Surabhī mhi ca) [Exudation of a tree, colour, astringent taste, perfume.] Kasāya nāmaya- (drava. Varṇa kasāya, rasa, sugandha. ) (Atho uggamanaṃ, vutta- Muppattu ddha ga tī su ca) [Birth, rising up.] Uggamana nāmaya- (utpatti. Ūrdha gati.) 961 (Lūkhe niṭṭhura vācāyaṃ) Pharusaṃ: (vācca liṅgikaṃ) [Harsh, rude.] Pharusa nāmaya- (rūkṣavastu: karkaṣa vacana:) Pavāho (tvambu vege ca Sandissati pa va tti yaṃ) [Stream of water, tidings.] Pavāha nāmaya- (jalavṚga. Pra vṛ t ti. ) 962 (Nissaye tappare iṭṭhe) Parāyaṇa : (pa daṃ ti su) [Attending upon, addicted to, agreeable.] Parāyaṇa śabdaya- (āśraya: tatparayā: piraya vastu: nivana ) (Kacce vārabāṇe ca Nimmoke pi ca) kañcuko. [Armour, cuirass, the slough of snakes.] Kañcuka nāmaya- (sannāha. Aṅgī. SarpayangṚ sèva. ) 963 (Loha bhede mataṃ) tambaṃ, Tambo: (ratte tiliṅgiko) [Copper, n., Red coloured m.F n.] Tamba nāmaya- (ll̥ha viśṚṣa, rakta vastu: ) [SL Page 138] [\x 138/] (Tīsutva)1 vasitaṃ: (ñāte Avasāna ga te ma taṃ) [Understood, concluded.] Avasita nāmaya- (niścita: niṣṭhāprāpta: ) 964 (Bodhane ca padāne ca Viññeyyaṃ, paṭipādanaṃ, [Instruction. Imparting.] Paṭipādana nāmaya- (hèṅgavīma, dīma, ) (Sele nijjaladese ca Devatāsu) marū.2 (Dito) [A rock, a region void of water, a deity.] Maru śabdaya- (gal, nirūdakapradṚśa, deviyan. ) 965 Sattha, 3(māyudha ganthesu Lohe) sattho. (Ca sañcaye. [A weapon, a science, metal. Multitude.] Sattha nāmaya- (āyudha, śāstra, ll̥ha, samūha. ) (Jīvikāyaṃ vivaraṇe Vattane) vutti [f] (nāriyaṃ) [Livelihood, exposition, tidings.] Vutti nāmaya- (jīvikā[f] vyākhyāna[f] pravṛtti[f ] 966 (Viriye sūra bhāve ca Kathiyati) parakkamo. [Strength, valour.] Parakkama nāmaya- (vīryya, sūratva. ) (Atha) kambu. (Mato saṃkhe Suvaṇṇe valaye pi ca) [A conch-shell, gold, a ring worn on the wrist or ancle.] Kambu nāmaya- (sak, ratran vaḷalu ) 967 Saro, (kaddhe akārādo Sadde vāpimhi nitthiyaṃ) [An arrow, a vowel, q sound, a lake or pond.] Sara nāmaya- (śara, akārādi svara bhabda, taṭāka, ) (Du phasse ti khi ṇe tīsu) Gadrabhe kakace) kharo [Rough, sharp-pointed or edged, an ass, a saw.] Khara nāmaya- (du:khasparśa èti vastu: tīkṣaṇa: koṭaḷuvan, kiyata. ) 968 (Surāyo4 paddave kāmā. 5 Savādimhi ca) āsavo. [Toddy or intoxicasting beverage, danger, sensual desires, or the desire of renewed existence after death] Āsava nāmaya- (surā. Upadrava. Kāmādi āśrava. ) (Dehe vutto rathaṅge ca Ca tu ro pa dhi sū)6 padhi. [The ody, a part of a carriage: any of the four kinds of bondage.] Upadhi nāmaya- (śarīra, rathāvayava, satara upadhīn, ) 969 Vatthu (ttaṃ kāraṇe dabbe Bhūbhede ratanattaye) [Cause, substance, the site of a habitation, the three precious things, viz: Buddha, his doctrines, and his priests.] Vatthu nāmaya- hṚtu, dravya, bhūmi viśṚṣa, tunuruvan, ) Yakkho.(Deve mahārāje Kuverā7 nuvare nare) [A demi-god, any one of the four guardian deities of the four quarters of the world, any one of the attendants of Kuvera.] Yakkha nāmaya- (dṚvatāvan, varan rajun, vaiśravaṇayāgṚ sṚvakayan, ) [Page 139] 970 (Dārukaṇḍe pīṭhikāyaṃ Āpaṇe) pīṭha, 1(māsane) [A small wooden bench or stool, platform on which articles are exposed for sale, a shop, a seat.] Pīṭha nāmaya- (koḷombu, puṭu, sal pil, āsana, ) (Parivāre) parikkhāro. (Sambhāre ca vibhūsane) [Provisions, ornaments or jewels] Parikkhāra nāmaya- (pirivara, upakaraṇa, alaṃkāra. ) 971 (Vohārasmi ñca ṭhapena) Paññatti [f] (tthipakāsane) [Usage, enactment publishing.] Paññatti nāmaya- (vyavahāra [f] panavā tibīma [f] prakāśakirīm [f ] Paṭibhānaṃ, (tu paññāya 2 Mu pa ṭṭhi ta gi rā ya ca) [Wisdom, a thing comprehended by presence of mind.] Paṭibhāna nāmaya- (ñāṇa, sthānocitava vèṭahunu vacana, ) 972 (Vacanā va ya ce mū le Kathito) hetu. (Kāraṇe) [A part of speech, roots of evil, such as avarice, and c, cause.] Hetu nāmaya- (vākyāvayava. Lobhādi mūla. Pratyaya. ) (Udare tu tathā pācā- Nalasmiṃ)gahaṇī [f] (tthiyaṃ) [The belly, the internal fire which promotes digestion.] Gahaṇi nāmaya- (kukṣi [f] pākāgni [f, ] 973 Piyo (bhattari jāyā yaṃ) Piyā [f] (iṭṭhe piyo tisu) [A husband a wife, m.F.N. Desired.] Piya nāmaya- (vallabha. Bhāryyā [f,] iṣṭa. ) (Yamarāje tu yugale Saṃyame ca) yamo.(Bhave) [Yama, the sovereign of the infernal regions or the judge of departed souls, a pair of couple, abstaining from indulgence of sensual gratification.] Yama śabdaya- (yamarāja. Yugma. Vrata.) 974 (Muddikassa ca pupphassa- Rase khudde) madhū, 3(ditaṃ) [Wine obtained from grapes, nectar of flowers, honey.] Madhu nāmaya- (mudrikaphala rasa, kusuma rasa mī. ) (Ulloce tuca vitthāre) Vitānaṃ, (punna puṃsake) [A canopy, expansion.] Vitāna nāmaya- (viyan, vistīrṇatva, ) 975 (Apavagge ca salile Sudhāyama) 4 mataṃ, (mataṃ) [Nirwana, Water, Ambrosia.] Amata nāmaya- (nirvāṇa, jala, divabhojana. ) (Mohe tu timire sāmya- Guṇe) tama., 5(Manitthiyaṃ) [Ignorance darkness, or blackness.] Tama nāmaya- (agñāna, andhakāra, sāmyaguṇa, ) 976 (Khare cā6 kāriye tīsu) Rasamhi purise) kaṭu: [Austere, improper act, pungency.] Kaṭu śabdaya- (karkasavastu: akativya: kaṭukarasa: ) [SL Page 140] [\x 140/] (Paṇḍake sukate) puññaṃ, Manuññe pāvane tisu) [Virtue or merit, pleasing, pure.] Puñña nāmaya- (kusal, sundara: pavitra: ) 977 Rukkho. (Dumamhi pharusā 1 Siniddhesu ca so tisu) [A tree, fierce, rough, coarse.] Rukkha nāmaya- (vṛkṣa pharuṣa: sinindu novana vastu, ) (Uppatti yantu hetumhi Saṅge sukke ca) sambhavo. [Birth, cause, attachment, semen.] Sambhava śabdaya- (utpatti. HṚtu. Çlma. Sukla. ) 978 Nimittaṃ (kāraṇe vuttaṃ Aṅgajāte ca lañchane) [Cause, membrum virile, a mark.] Nimitta śabdaya- (hṚtu, vastraguyha, cihna. ) Ādi. (Sīmā pakāresu) Samīpe 2 vayave mato) [A limit or boundary, manner, vicinity, a limb or member or component part.] Ādi śabdaya- (maryyādā prakāra. Samīpa. Avayava. ) 979 (Vedeca mantaṇe) manto. Mantā [f] (paññāya muccate) [The Vedas, secret counsel. Wisdom.] Manta nāmaya- (vṚda. Mantraṇa. Pragñā [f ] Anayo (vyasane ceva Sandissati vipattiyaṃ) [Calamity, loss of substance.] Anaya nāmaya- (upadrava. Anarttha. ) 980 Aruṇo (raṃsibhede cā Vyatta rāge ca lohite) [The dawn, dark, red, redness.] Aruṇa nāmaya- (raśmiviśṚṣa. Mandak rata. Rata.) Anubandho.(Tu pakatā) Nivatte nassanakkhare) [Constant pursuit of some laudable object, in grammer, an indicatory or servile letter.] Anubandha nāmaya- (prastutayāgṚ anivṛtti. Nasana sulu akṣara. ) 981 Avatāro.3 (Vataraṇe Titthasmiṃ vivare pyatha) [Descent] [from above], [a ferry or landing place, a fissure.] Avatāra śabdaya- (bèsīma, toṭa. Randhra ) Ākāro. Kāraṇe vutto Saṇṭhāne iṅgite pi ca) [Cause, a sign, indication of sentiment bygesture, and c.] Ākāra śabdaya- (hṚtu. Saṃsthāna. Iṅgikirīm. ) 982 (Sudditthi tanaye khattā) Uggo. (Tibbamhi so tisu) [The son of a man of a Sudra waman by a Khastriya man, severe or fierce.] Ugga nāmaya- (kṣatirayayāṭadā sudra stirayagṚ putā, tīvrārttha ) Padhānaṃ, (tu mahāmatte Pakatyagga dhitīsu ca) [The king's primeminister, nature, supreme, steadiness.] Padhāna nāmaya- (mahāmātya, prakṛti, nāyakavasatu, vīryya, ) [Page 141] 983 Kallaṃ, (pabhāte niroga Sajja dakkhesu tīsu taṃ) [Morning or early dawn before sunrise, healthy, performed, clever.] Kalla nāmaya- (pratyūṣa, nirogīn: sadanaladda: dakṣa:) Kuhanā [f] (kūṭa cariyāyaṃ) Kuhano: (kuhake tisu) [Decelt, hypocritical.] Kuhana nāmaya- (vañcākirayā [f] kuhakayā: ) 984 Kapoto.(Pakkhi bhede ca Diṭṭho pārāpate tha ca) [A species of bird, a pigeon] Kapota nāmaya- (pakṣiviśṚṣa, paravi, ) Sārado: (saradu bbhūte Appa gabbhe mato tisu) [Produced at the autumnal season, unskilful.] Sārada nāmaya- (sarat kālotpanna: nubuhuṭin: ) 985 (Tīsu khare ca kaṭhine Kakkaso: (sāhasappiye) [Rough, hard, addicted to unmerciful acts.] Kakkasa nāmaya- (rūkṣa: dèḍideya: daruṇu kirayā karaṇu kèmèttahu: ) (Akāriye tu guyhaṅge Cīre) kopīna, 1 (muccate) [Improper act, private part, a bark.] Kopīna nāmaya- (akativya, guyha dṚha, vèhèri. ) 986 (Migabhede patākāyaṃ Moce ca) kadali [f] (tthiyaṃ) [Sort-of deer, a flag or banner, the plantain.] Kadali nāmaya- (mṛga viśeṣayak [f] dhvaja [f] kesel [f ] Dakkhiṇā [f] (dānabhede ca Vāmato 2ññamhi dakkhiṇo [A gift of charitable donation, right not left.] Dakkhiṇā nāmaya- (dāna viśṚṣayak [f] vāmabhāgayen anyabhāgaya. ) 987 Dutiyā [f] (bhariyāya ñca Dvinna mpūraṇīyaṃ matā [A wife, second.] Dutiyā nāmaya- (bhāryyāva [f] dedenakhugṚ pirīma [f ] (Athuppāde siyā) dhūma- Ketu (vesasā nare pi ca) [A comet, a falling star, fire.] Dhūmaketu nāmaya- candragrahādiya, vahni, ) 988 (Bhavaniggamane yāne Dvāre nissaraṇaṃ, (siyā) [Nirvana or exemption from further transmigration, journey. The entrance. The passage in or out of a house, the entrance through the house door.] Nissaraṇa nāmaya- (saṃsārayen niṣkramaṇa, gaman, dvāra, ) Niyāmako: (potavāhe Tiliṅgo so niyantari) [The steersman or rower of a vessel, a charioteer.] Niyamaka nāmaya- (orupadanahu: rathapadanahu: ) [SL Page 142] [\x 142/] 989 (Apavagge vināse ca) Nirodho. (Rodhane pyatha) [Nirvana, exemption from further transmigration: annihilation, destruction, shelter or protection.] Nirodha nāmaya- (nirvāṇa, vināśa, anāvaraṇa. ) (Bhaye) paṭībhayaṃ, (vuttaṃ Tiliṅgaṃ taṃ bhayaṃkare) [Horror, n, terrifle or terrible.] Paṭibhaya nāmaya- (bhaya. Bhayānaka vastu. ) 990 Piṭakaṃ, (bhājane vuttaṃ Tatheva pariyattiyaṃ) [A vessel, the body of the doctrines.] Piṭaka nāmaya- (bhājana, paryyapti, ) (Jarāsithila ca mmasmiṃ Udaraṅge matā) vali [f] [Skin softened by old age, wrinklets appearing about the middle part of the body.] Vali śabdaya- (jarāven sithilavū carma [f] baḍarèli ) 991 Bhinnaṃ: (vidārite ññasmiṃ Nissite vācca liṅgikaṃ) [Split, other or different, connected.] Bhinna śabdaya- (paḷana ladda: anyārttha, niśiratārttha: ) (Upajāpe mato) bhedo. (Visese ca vidāraṇe) [Putting friends at variance by slander, tearing, breaking.] Bheda śabdaya- (keḷām kiyā bindīma. ViśṚṣa. Pèḷīma. )* 992 Maṇḍalaṃ, (gāmasandohe Bimbe paridi rā sisu) [A multitude or cluster of villages, the disk of the sun or moon, circumference, a multitude.] Maṇḍala śabdaya- (gāmasamūha, candra sūryyādīngṚ bimba, parivṚsa, samūha. ) (Āṇaya māgame lekhe) Sāsanaṃ, (anuśāsane) [An order, religion, epistles, admonition.] Sāsana nāmaya- (āgñā, āgama, hasunpat, anuśāsanā. ) 993 (Agge tu) sikharaṃ, (cāyo- Mayavijjhana kaṇṭake) [The summit, iron instruments made for perforating.] Sikhara nāmaya- (muduna, yakaḍin kaḷa vidinā kaṭuva. ) (Guṇukkā se ca vibhave) Sampatti [f] (ceva) sampadā [f] [Excellence, good qualities, abundance.] Sampatti sampadā nāmadvaya- (guṇotkarma [f] samurdhī [f ] 994 (Bhūkhantisu) khamā [f] (yoggehite yutte) khamo: (tisu [The earth, patience, m.F.N. A fit person, benevolent, propriety.] Khamā nāmaya- bhūmi [f] kṣamā yogyayā: hitārttha: yuktārttha: ) 995 Addho. (Bhāge pathe kāle Ekaṃ se ddhā vyaya mbhave) [A half, road, time, certainty.] Addha nāmaya- (koṭas, mārga. Kala. Ekāntārttha. ) (Atho) karīsaṃ, (vaccasmiṃ Vuccate caturammaṇe) [Excrement, a measure of four amunams.] Karisa nāmaya- (varcas, sataramuṇa, ) [SL Page 143] [\x 143/] 996 Usabho 1(sadhago seṭṭhe- Sū 2 sabhaṃ, vī sa ya ṭṭhi yaṃ [Usabha, a medicinal drug, a bull or an ox, to 20 yatties, one eminent, a measure of length, an isba equal to 20 yatties, one yatti equal to seven cubits.] Usabha nāmaya- (oṅdṣadha viśṚṣayek, gopādārttha, śreṣṭha yaṣṭi vissak, ) (Setusmiṃ tanti pantisu Nāriyaṃ) pāḷi [f] kathyate) [A ridge or bank generally, in a p a d d y fi e l d, quotation or extracts, a line, the Pali language, so called from the regularity of its structure.] Pāḷi śabdaya- (miyara [f] pāṭha [f] panti [f ] 997 Kaṭo. (Jaye tthi nimitte Kilañje so kate tisu) [Conquest, pudendum muliebre, a sort of mat not woven but having the rushes sewn together, m.F.N. Performed.] Kaṭa śabdaya- (jaya. Stīranimitta. Kaḷāla. Karaṇaladda.) (Mahiyaṃ) jagatī [f] (vuttā Mandirā linda vatthuni) [The earth, the floor of a terrace near a house.] Jagati nāmaya- (bhūmi, gṛhālindayāgṚ adhiṣṭhāna. ) 998 (Vitakke mathite) takko, Tathā sūci phale * mato) [Reasoning in one's own mind, butter-milk mixed with water, date fruit] Takka nāmaya- (vitarka. Moru, hindiphala. ) Sudassanaṃ, (sakkapure Tīsu taṃ dudda se tare) [The city of Sakra, m.F.N. Beautiful or pleasing to the sight.] Sudassana nāmaya- (śakrapura. Darśanīyavū vastu: ) 999 Dīpo. 3(Ntar pa pajjota Patiṭṭhā nibbu tī su ca) [An island, a lamp, support, Nirvana.] Dīpa śabdaya- (divayina. Pradīpa. Pratiṣṭhā. Nirvāṇa. ) (Baddhanissita setesu Tīsu taṃ mihite) sitaṃ, [Bound, frequented for support, white, a smile.] Sita śabdaya- (bandanāladda: āśīrata: dhavala: mandasinā, ) 1000 Thiyaṃ) pajāpati [f] (dāre Brahme māre sure pume) [A wife, Brahma, the deity so called Mara.] Pajāpati nāmaya- (chāyāva [f] brahma, māradṚvatā. ) (Vāsudeventake) kaṇho. (So pāpe a si te ti su) [Vishnu, the deity so called, Mara, m.F.N. Sin, black or dark, blue.] Kaṇha nāmaya- (viṣṇu. Māra. Pāpa. Kṛṣṇa ) 1001 Upacāro.(U pa ṭṭhā ne Āsanne 4 ññataropane) [Serving or waiting upon, vicinity, implication.] Upacāra nāmaya- (upasthāna. Samīpa. Anya dharmayakhugṚ āropanaya. ) * "Suciphale" ambilapattaphaleti ṭīkā. [SL Page 144] [\x 144/] Sakko. (Inde janapade Sākiyo so khame tisu) [Sakra, province inhabited by the descendants of the Sakya race, a man of the Sakya race, a fit person.] Sakka nāmaya- (śakrayā. Śākyajanapada, śākyavaṃśotpannayā. Yogyayā: ) 1002 (Vajjane) parihāro. (Ca) Sakkāre ceva rakkhane) [Leaving, service, protection.] Parihāra nāmaya- (hŚrīma, upasthāna, rakṣā. ) (Sotāpannādike agge) Ariyo: tīsu dvije pume) [Those who have attained any one of the certain roads in Nirvana, of which there are four, viz, sotapatti, sakadagami, anagami, and arahanta, eminent, a Brahman.] Ariya nāmaya- (sotāpannādīn: śreṣṭhayā: brāhmaṇa. ) 1003 Susuko. (Suṃsumāre ca Bālake ca u lū pi ni) * [An alligator, an infant, a porpoise, but according to some another fish shaped like a porpoise.] Susuka nāmaya- (kimbuḷun, bāla. Enam matsya viśṚṣayak. ) Indivaraṃ, (mataṃ nīlu- Ppale uddālapādape) [A blue water lily, Cassia fistula.] Indivara nāmaya- (nīlotpala, èsaḷa gas, ) 1004 Asano. (Piyake kaṇḍe Bhakkhane khipane)1 sanaṃ, [The tree called in Singhalese piya gaha, Terminalia alata, the shaft of an arrow, food, throwing aside.] Asana nāmaya- (piyāgas. Śara. KŚma, dŚmīma. ) (Yuge 2dhikāre viriye Padhāne cāntike) dhūro. [A yoke, an office or employment, perseverance, principal, nearness or proximity.] Dhura śabdaya- (viyadaṇḍu, dhura. Vīryya, pradhāna. Samīpa. ) 1005 (Kāle ca bhakkhite tīsu Lavitte) asato. (Pume) [Black or dark blue, eaten, a sickle.] Asita nāmaya- (kṛṣṇa: anu bhukta: dŚkètta.) Pavāraṇa [f] (paṭikkhepe Kathitā jjhesanāya ca) [Discontinuance, invitation.] Pavāraṇa nāmaya- (vèlakīma[f] ārādhanā.) 1006 (Ummāre phasikā thambhe) Indakhīlo. (Mato tha ca) [A threshold, a post in the front of a city gate.] Indakhīla nāmaya- (elipatta. Phasikā, sthambha, ) Potthakaṃ, (makaci vatthe Ganthe lepyādi kammani) [A cloth made of a kind of fibre called niyada, a book, working in clay.] Potthaka nāmaya- (niyadinkaḷa vastra, śāstra, lipām ādi kirayā,) 1007 Dhaññaṃ, (sālyādike vuttaṃ) Dhañño: (puññavati ttisu) [Corn, m.F.N. Blessed or happy.] Dhañña nāmaya- (śāliādiya, puṇyavathu: ) * "Ulukīni" yanna. "Caṇḍamacchavisese" ni ṭu: [SL Page 145] [\x 145/] Pāṇi. (Hatthe ca satte bhū Saṇha karaṇīyaṃ mato) [The hand, an animal or sentient being, wooden instrument for smoothing the ground, or a sort of trowel] Pāṇi śabdaya- (hasta, satva, bima siluṭukaraṇa dārumaya hasta, ) 1,008 (Tisu) pītaṃ, (halidyābhe Haṭṭhe ca pāyite siyā) [Yellow, pleased, drunk.] Pīta śabdaya- (ranvan: santuṣṭayā: bonaladdā: ) Vyuho. 1(Nibbiddharacchāyaṃ Balanyāse gaṇe mato) [A road or street through which there is no thoroughfare, array of t r o o p s : a multitude.] Vyuha nāmaya- (vinivida no gi ya hèki vīthi, senā vinyāsa. Samūha ) 1,009 (Lohitādimhi lobhe ca) Rāgo. (Ca rañjane mato) [Colour, desire, dyeing with some colour.] Rāga śabdaya- (raktādivū varṇa, tṛṣṇā, rèndīm.) Padaro. (Phalake bhaṅge Pa vu ddha da ri ya mpi ca) [A plank, breaking or separation a large chasm in the earth.] Padara nāmaya- (pl̥ru. Bindīma. Mahatvū bhūmi vivara.) 1,1010 Siṃghāṭakaṃ, (kaserussa- Phale magga samāgame) [The fruit of a certain water flower called in Sinhalese kokatia, the meeting of two or more roads.] Saṃghāṭaka nāmaya- (kekaṭiyaala, mārga sandhi,) (Bahulāyaṃ ca kheḷamhi) Eḷā [f] (dose)2 ḷa, (mīritaṃ) [Cardamom, sativa, fruit.] Eḷā nāmaya- (ensāl [f] keḷa [f] dl̥ṣa, ) 1,011 Ādhāro. (Cādhi karaṇe Pattādhāre lavālake) [Locative case, the stand or support of a cup or other vessel, a moist and fertile plot of ground.] Ādhāra śabdaya- (adhikaraṇa kāraka. Pātrādhāra, tl̥tèni.) Kāro. 3(Gabhede sakkāre So pume bandhanālaye) [A sort of tree, a benefit conferred, a prison.] Kāra śabdaya- (karagas, satkāra, bandhanāgāra. ) 1,012 Karakā[f] (megha pāsāṇe) Karako (kuṇḍikāya ca) [Hail: a vessel for holding water, a water pot.] Karakā śabdaya- (pāṇavèsi [f] kuḍikā.) (Pāpane ca padātismiṃ) (Gamane) patti [f] (nāriyaṃ) [Attainment, infantry or foot soldier, marching.] Patti nāmaya- (puṇyaprāpaṇa [f] pābalasenaga [f] gaman [f ] 1,013 Chiddaṃ, randhaṃ, (ca) vivaraṃ, (Susire dū sa na mhi ca) [A hole or vacuity, fault or defect.] Chidda, randha, vivara yana nāmatraya- (siduru, dl̥ṣa. ) [SL Page 146] [\x 146/] Muttā [f] (tu muttike) muttaṃ, (passāve mu ci te ti su) [A pearl, urine, m..F.N.Released.] Mutta nāmaya- (mutu [f] mutrajala, bandhana mukta vastu: ) 1,014 (Nisedhe) vāraṇaṃ, (hatthi Liṅga hatthisu) vāraṇo. [Prohibition a bird of prey r a t h e r e s e mbling an elephant, elephant.] Vāraṇa śabdaya- (vèlakīma, ètgijulihiṇi, ètun,) Dānaṃ, (cāge made suddhe Khaṇḍane lavane khaye) [Gift of donation, t h e t e m p o r a l juice of an ele p h a n t w h i c h exudes when the elephant is in rut, puriti, division, cutting.] Dāna śabdaya- (parityāga, mada, suddha, bheda, chedana, kṣaya, ) 1,015 (Manoto se ca nibbāṇe 1Tthagame) nibbutī [f] (tthiyaṃ) [Mental gratific a t i o n, exemption from transmigra tion, destruction.] Nibbuti nāmaya- sitsatuṭu [f] nivan [f] vināśa [f ] Negamo. (Nigamubbhute Tathā paṇyo pajīvinī) [Produce of a large village , a trader.] Negama nāmaya- (nigaml̥t pa n na vastu. Vyavahārayen jīvatvannahu.) 1,016 (Haritasmi ñca paṇṇe ca) Palāso. (Kiṃsukaddume) [Green, leaf, a tree called kaela gaha in Sinhalese.] Palāsa nāmaya- (nīla, patra, kŚla gas.) Pakāso: (pākaṭe tīsu Ālokasmiṃ(pume mato) [Public or known. Lustre or light.] Pakāsa nāmaya- (prakaṭa vastu: āll̥ka.) 1,017 Pakkaṃ, (phalamhi taṃ nāsummukhe pariṇate tisu) [Fruit, m. F. N destructible or p e r i s h a b l e, mature or ripe.] Pakka nāmaya- (phala, vināśon mukha vastu: muhukaḷa deya: ) Piṇḍo. (Ājīvane dehe Piṇḍane goḷake mato) [L i v e l i h o o d, body, forming into a lump, a lump.] Piṇḍa nāmaya- (jīvitavṛtti. Śarīra. Piṇḍukirīma, piṇḍa.) 1,018 Vaṭṭo, (paribbaye kammā Dike so vaṭṭule tisu) [Exp enditure, fate or the supposed consequence of acts committed in a former state of existence, m.F.N. Circular or globular.] Vaṭṭa nāmaya- (vèṭup, karmavipāka, vrattādiya, vaṭadeya. ) (Paccāhāre) paṭihāro (Dvāre ca dvārapālake) [Carrying back, a door, a porter.] Paṭibhāra nāmaya- (nèvata geṇayāma. Dvāra, dvārapāla.) [SL Page 147] [\x 147/] 1019 Nāriyaṃ) bhīru [f] (kathitā Bhīruke sā tiliṅgikā) [A woman, m.F.N. Timid.] Bhīru nāmaya- (stīran[f] bhīrukayā: ) Vikaṭaṃ, (gūtha muttādo) Vikaṭo: (vikate tisu) [Excrement, m.F.N. Changed in form.] Vikaṭa nāmaya- (malamutrādiya, vikāraprāpta: ) 1,020 Vāmaṃ :(savyamhi taṃ cāru Vi pa rī te su tīsva tha) [The left hand side, m. F. N. Pleasing, contrary.] Vāma nāmaya- (vāmabhāga: sundarārtha: viruddhārttha:) (Saṃkhyā bhede saravye ca Vihaṇe) lakkha, 1(muccate) [A hundred thousand, a mark of shooting, mark.] Lakkha nāmaya- (saṃkhyāviśṚṣa, laka, cihna,) 1,021 Senī [f] (tthi samasippīnaṃ Gaṇe cāvaliya mpi ca) [A company of fellow-a r t i s t s, row of range.] Senī nāmaya- (samāna śilpīngṚ samūha [f] paṭipāṭi [f ] (Sudhāyaṃ dhūliyaṃ) cuṇṇo. Cuṇṇaṃ, (ca vāsacuṇṇake) [Plaster, mortar, dust, aromatic powder.] Cuṇṇa nāmaya- (suṇu: dhūli. Vatsuṇu, ) 1,022 Jetabbe tippasatthe ti- Vuddhe) jeyyā: (tisūditaṃ) [Fit for conquest, very celebrated very aged.] Jeyya nāmaya- (diniyayutta: atyartthayen praśasta: ativṛddha: ) Takketu) mathitaṃ, (hotyā 2Lolite) mathito: (tisu) [B u t t e r m i l k without water, m. F. N. Stirred up or agitated.] Mathita nāmaya- (moru, aḷalanaladda: ) 1,023 Abbhūto: (cchariye tīsu Paṇe cevā) 3bbhuto. (Pume) [Surprising, wager.] Abbhuta nāmaya- (āścaryya: paradutibīma, ) Mecako: (pucchamūlamhi Kaṇhepi mecako tisu) [The root of the tail, m. F. N. Black or dark blue.] Mecaka nāmaya- (vāladhimula: kṛṣṇa vastu: ) 1,024 Vasavatti, (pume māre Vasavattā pake tisu) [W a s a w a r t h i, the deity who presides over the sixth or the highest of the dewalokas, m.F.N. Capable of subduing or bringing innto subjection.] Vasavatti nāmaya- (mārayā, vaśaṅgayehi pavatvannā: ) (Sambhave cā)4 suci. (Pume Amejjhe tīsu dissati) [Semen genitable m. F. N. Foeces ordure.] Asuci nāmaya- (sukla, amedhyā. ) [SL Page 148] [\x 148/] 1,025 Accho. (Ikke pume vutto Pasannamhi ti liṅgiko) [A bear, m.F.N. Clear or transparent.] Accha nāmaya- (valasun. Prasanna: ) (Baḷise sela bhede ca) Vaṃko. (So kuṭile tisu) [A fishing hook, an overhanging rock, m. F. N. Crooked.] Vaṃka nāmaya- (biḷiya, parvataviśṚṣa, kuṭila vastu: ) 1,026 (Kuṇapamhi) chavo. (Ñeyyo Lāmake so tiliṅgiko) [A dead body m. F. N. Vile.] Chava nāmaya- (mṛtaśarīra. Hīna:) Sabbasmiṃ) sakalo: (tīsu Addhamhi purise siyā) [All, a part.] Sakala nāmaya- (siyalla: ardha. ) 1,027 Candaggāhādike cevo) 1 Ppādo. (Uppattiyampi ca) [An omen of ill, such as eclipses of the sun or m o o n, b i r t h, origin.] Uppāda nāmaya- (candra sūryyagrahaṇādiya, utpatti ) (Padussane) padoso. (Ca Kathito saṃ varī mukhe) [Exciting to anger, evening or the beginning of night.] Padosa nāmaya- (dve ṣot patti rātiramukha ) 1,028 (Rudhire) lohitaṃ, (vuttaṃ Rattamhi) lohitaṃ: tisu) [Blood, red.] Lohita nāmaya - (śroṇita, rata: ) Uttamaṅge pume) muddho. Muddho: (mūḷho tiliṅgiko) [The head, m. F.N. Stupid.] Muddha nāmaya - (uttamāṅga mūḍha: ) 1,029 (Raṭṭhamhi) vijitaṃ, (vuttaṃ Vijite) vijito: (tisu) [A r e a l m or kingdom, m. F. N. Conquered.] Vijita nāmaya- (raṭa, dinana ladda: ) Parittaṃ, (tu parittāṇe) Paritto (tīsu appake) [Avoiding any danger, m. F. N. Little.] Paritta nāmaya- (rakṣā, alpārttha: ) 1,030 Kumbhaṇḍo. (Devabhede ca) Dissati valli jā ti yaṃ) [One of a class of deities, a species of creeping plant called in Sinhalese poosool.] Kumbhaṇḍa nāmaya- (dṚvaviśṚṣa latā jātiyek ) (Catutthaṃse pade) pādo. (Paccanta sela raṃsisu [A quarter of fourth part. A foot, hill near a mountain, a ray of light.] Pāda nāmaya- (caturtthabhāga pāda, pratyantaparvata. Raśmi. ) 1,031 Vaṃgo. (Rogantare vaṅgā- Dese puma bahumhi ca) [A species of disease, m. Pl. Name of a country.] Vaṃga nāmaya- (roga viśṚṣayek. Enam dṚśaya ) [SL Page 149] [\x 149/] (Kammārabhaṇḍabhede ca Khaṭake) muṭṭhi. [F] (ca dvisu) [A smith's hammer, the fist.] Muṭṭhi nāmaya- (kamburangṚ bhāṇḍa viśeṣayek. [F] miṭiya. [F ] 1,032 Ammaṇaṃ, (doniyaṃ cekā- Dasa doṇappa māṇake) [A canoe, a trough, a measure holding eleven dronas.] Ammaṇa nāmaya- (oru, ekoḷos droṇayak, ) (Adhiṭṭhitiya mā dhā re hāne)2 dhiṭṭhāna, 3(muccate) [Fixing, a resolve, a support, stay] Adhiṭṭhāna nāmaya- (iṭīm, ādhāra, siṭīma ) 1,033 (Pume) mahesī. (Sugate Deviyaṃ nāriyaṃ matā) [An epithet of Buddha, a queen or empress.] Mahesī nāmaya- tathāgata. Agamehesi [f ] (Upaddave) upasaggo. (Dissati pā dike pi ca) [Danger, cause of alarm, a preposition.] Upasagga nāmaya- (upadrava pa-ādīhu ) 1,034 Vakkaṃ, (koṭṭhāsa bhedasmiṃ) Vakko, (vaṃke tisuccate) [A part, portion or share, m. F. N. Crooked, bent.] Vakka nāmaya- (vakugaḍu, kuṭila: ) Vijjā [f] (vede ca sippe ca Ti vijjādo ca bu ddhi yaṃ) [The Veda, the sacred writings of the Brahmans, an art, the three sorts of knowledge with which a Buddha is endued, wisdom.] Vijjā nāmaya- (vṚda, silpa, tiravidyā. Pragñā.) 1,035 (Samādhismiṃ pume)4 kaggo. (5Nākule vācca liṅgiko) [Internal tranquility, peace of mind, m. F. N. Unentangled] Ekagga nāmaya- (samādhi, anākulārttha: ) Pajjaṃ, (siloko) pajjo.(Ddhe) Pajjo: (pādahite tisu) [Verse, a road, path, or way, m. F. N. Things grateful to the feet, as water for ablution.] Pajja nāmaya- (śll̥ka, mārga, payaṭa hita dravya: ) 1,036 Katako, (rukkhabhedasmiṃ Katako: (kittime tisu) [Name of a tree called in Sinhalese ingeenee, the seed of which is used for clearing water, and for medical purposes, m. F. N. Artificial.] Kataka nāmaya- (hiṅginigas, kāraṇayen nivṛtta vū deya: ) (Vidheyye)assavo: (tīsu Pubbamhi purise siyā) [Obedient, pus, matter.] Assava nāmaya- (kīkaruvā: pūyā, ) 1,037 (Kalyāṇe kathitaṃ) khemaṃ, (Tīsu laddhattha rakkhaṇe) [Well-being, m. F. N. Preservation of what one has acquired.] Khema nāmaya- (subha, labdhavastu. Rakṣā. ) (Atho niyojane vuttaṃ Kāriye pi payojanaṃ, [Decree, that which is to be accomplished.] Payojana nāmaya- (niyoga, sāddhya, ) [SL Page 150] [\x 150/] 1,038 Assattho: (tīsu assāsa Ppatte bodhiddume pume) [Consoled, comforted, the tree called in Sinhalese asatu bo.] [Ficus religiosa.] Assattha nāmaya- (asvasaṭa pèmiṇiyahu: bl̥dhivṛkṣa.) (Tīsu luddo: (kurūre ca Nesādamhi pume siyā) [Cruel, a hunter.] Lradda nāmaya- (karkaśa: vèdi. ) 1,039 Vilaggo: (tīsu laggasmiṃ Pume majjhamhi dissati) [Stuck, fastened, the waist.] Vilagga nāmaya- (lagnavastu: maddhya pradṚśa, ) Aḍḍho: (tvanitthiyaṃ bhāge Dhanismiṃ vācca liṅgiko) [M. Or n a part, half, m. F. N. Affluent opulent.] Aḍḍha nāmaya- (bhāga, dhanavathu: ) 1,040 Kaṭṭhaṃ, (dārumhi taṃ kicche Gahaṇeka si te tisu) [Wood, timber, and c, bodily pain, an impervious forest: m. F. N. Ploughed.] Kaṭṭha nāmaya- (kāṣṭha, duk. Durgamavana: sānatèna: ) (Sasantāne ca visaye Gocare)1 jjhatta, 2 muccate) [The seat of the understa n d i n g, an object of sense, as from, and c., An approved object of sense, one to which a strong attachment is formed.] Ajjhatta nāmaya- (ātmīya santāna, rūpādiviṣaya, ālambana viṣaya, ) 1,041 (Bhuvane ca jane) loko. [A world, people.] Loka śabdaya- (jagat, satva. ) (More tva 3ggimhi so) sikhī [A peacock, fire.] Sikhī nāmaya- (mayura, gini. ) Siloko. (Tu yase pajje) [Glory, verse.] Siloka nāmaya- (yasasa, padya. ) (Rukkhe tu sāmike) dhavo. [A sort of tree Lythrum frutico, sun, a husband.] Dhava nāmaya- (ruk viśṚṣayak, vallabha. ) 1,042 (Vaṭavyāmesu) nigrodho. [The Indian fig tree, in Sinhalese nugagaha, jathom.] Nigrodha nāmaya- (nuga , vyāma. ) Dhaṃko. (Tu vāyase bake) [A crow, a crane.] Dhaṃka nāmaya- (kapuṭu, kok. ) Vāro (tva4 vasarā5 hesu) [Occasion, a day of the week,] Vāra nāmaya- (avakāśa, dina, ) (Kuve tvabbhe) payodharo. [A w o m a n's breast, cloud.] Payodhara nāmaya- (tana, megha, ) 1,043 (Ucchaṅge lakkhaṇe ca) 1 ko [The groin or hip, a mark or token.] Aṃka nāmaya- (èka, cihna. ) Rasmi [f] (tthi juti rajjusu) [A ray of light, a rope or cord.] Raśmi nāmaya- (kānti rajju [f ] [SL Page 151] [\x 151/] (Diṭṭho 2 bhāsesu) āloko [Sight, seeing looking, splendour.] Āloka nāmaya- (darśana, avabhāsa, ) Buddho, (tu paṇḍite jine) [A wise or learned man, a Jina or Buddha.] Buddha śabdaya- (prāgña, tathāgata.) 1,044 (Surāṃsusu pume) bhānu [The sun, a ray of light.] Bhānu śabdaya- (sūryyayā, raśmi, ) Daddho, (tu muggare dame) [A staff, or club, chastisement, or punishment.] Daṇḍa nāmaya- (muguru, damana, ) (Deva macchesva)3 timiso. [A god, a fish.] Animisa nāmaya- (dṚvatā, matśya. ) Pattho. Tu māna sānusu) [A measure or capacity, a tableland on the top of a hill.] Pattha nāmaya- (māṇa dravya, parvataika dṚśa.) 1,045 Ātaṃko. (Roga tāpesu) [Disease, penance.] Ātaṃka nāmaya- (roga. Santāpa. ) Mātaṅgo. (Sapave gaje) [A Chandala, an elephant.] Mātaṃṅga nāmaya- (caṇḍāla. Hasti. ) Migo.(Pasu kuraṅgesu) [An ox or any q u a d r u p e d, a deer or antelope.] Miga nāmaya- (paśujāti, mṛgajāti, ) (Ulūki 4 ndesu) kosiyo. [An owl, Indra.] Kosiya nāmaya- (bakamūṇu, śakra.) 1,046 Viggaho, (kalahe kāye) [Strife contention, the body.] Viggaha nāmaya- (ḍabara, śarīra. ) Puriso. (Māṇava5ttasu) [Man, or male, the soul.] Purisa nāmaya- (manuṣya. Ātma.) Dāyādo. (Bandhave putte) [Kinsman, son.] Dāyāda nāmaya- (bandhu. Daruvan. ) (Sire) sīsaṃ, (tipumhi ca) [The head, lead.] Sīsa nāmaya- (hisa, īyaṃ, ) 1,047 (Balihatthā6ṃsusu) karo. [Royal revenue, tax, hand, a ray of light.] Kara śabdaya- (karavuvara. Ata. Raśmi. ) (Dante vippe7ddhaje) dvijo. [A tooth, a Brahman, a bird, ingeneral, an oviparous animal.] Dvija nāmaya- (dat. Brāhmaṇa pakṣi. ) Vattaṃ, (pajjā1 nanā2cāre) [Verse, the face or countenance: meritorious act, performance of any duty imposed by the rules of religion.] Vatta nāmaya- (padya, mukha, ācāra. ) (Dhaññaṅge sukhume) kaṇo. [Inner coat of corn, a small particle or atom.] Kaṇa śabdaya- (dhānyāvayava, siyum vastu.) [SL Page 152] [\x 152/] 1,048 Thambho.(Thūṇā jalattesu *) [Post or pillar, insensibility.] Thambha nāmaya- (yāgaṭèm, jaḍabèv. ) Sūpo (kummāsa vyañjane) [Meat and other species of aliment used with rice, dish consisting of half-boiled rice with pulse, or half-boiled barley, and c.] Sūpa nāmaya- (komu, vyañjana.) Gaṇḍo. (Phoṭe kapoḷamhi) [A blister on the skin, the checks, the temples.] Gaṇḍa nāmaya- (poḷa, kapoḷa. ) Aggho. (Mūle ca pūjane) [Price mode of adoration or of showing respect.] Aggha nāmaya- (miḷa, satkāra. ) 1,049 Pakāro (tulya bhedesu) [Similitude, sort, kind.] Pakāra nāmaya- (sādṛśya, prabheda ) Sakunto (bhāsa pakkhisu) [The indian vulture cock, a bird.] Sakunta nāmaya- (ghoṣṭa kukkuṭa pakṣi. Sāmānya pakṣi. ) Bhāgye) vidhi (vidhāne ca) [Good destiny, or luck, rule, form.] Vidhi nāmaya- (śubhakarmādiya kirayā.) (Sare khagge ca) sāyako [An arrow, a sword.] Sāyaka nāmaya- (śara. Kaḍu. ) 1,050 Sāraṅgo (cātake phaṇe) [A sort of bird called in Sinhalese etikukula, supposed to drink no water but rain water, a deer.] Sāraṅga nāmaya- (siyot, mṛga. ) Sattī (tu sara pakkhisu) [An iron spear, a bird.] Sattī nāmaya- (śara, pakṣi. ) (Sede) pāko. (Vipāketha) [Sweat, reward, recompense.] Pāka nāmaya- (sindīm, vipāka. ) (Bhikkhubhede vaye) gaṇo [A body, or company of priests, a flock or multitude.] Gaṇa bhabdaya- (bhikṣu viśṚṣa, rāśi. ) 1,051 Rāsi. (Pūje ca mesādo) [A heap, as of grain. And c, any sign, of the zodiac.] Rāśi nāmaya- (samūha. Meṣa vṛṣabhādiya.) (Assa loṇe ca) sindhavo. [A horse, rock-salt.] Sindhava nāmaya- (aśva, luṇu. ) (Saṃvaṭṭe) palayo (nāse) [A destruction of the world, disappearance] Palaya nāmaya- (kalpavināśa, ādarśana. ) Pūgo. (Kamuka rāsisu) [The areca tree or its nut, a heap or multitude.] Pūga nāmaya- (puvak, samūha.) * Thūṇāchavattesu, ṭèmhida, tètigènmehida, san : Thūṇā gehādīnaṃ padhānadāru, jalattaṃ mūḷhattaṃ, ṭī: [SL Page 153] [\x 153/] (Amate tu) sudhā[f] (lepe) [Ambrosia and nectar, plaster, cement.] Sudhā nāmaya- (amṛta[f] lepa[f ] Abhikhyā[f] (nāma raṃsisu) [Name, ray of light.] Abhikhyā nāmaya- (nāma[f] raśmi[f ] Satthi[f] (sāmatthiye satthe) [Strength, vigour, an iron spear.] Satthi nāmaya- (śakti[f] śastra viśṚṣayak[f ] Mahī [f] (najjantare bhūvi) [Name of a river, the earth.] Mahī nāmaya- (nadī viśṚṣayak [f] bhūmi[f ] 1,053 (Ñāṇe lābhe) upaladhi [f] [Understanding, gain] Upaladdhi nāmaya- (ñāṇa[f] prāpta[f ] Paveṇi [f] (kūtha veṇīsu) [Anything spread, a woman's hair tied in a knot.] Paveṇi nāmaya- (āstaraṇa, kesakalāpa, [f ] Pavatti [f] (vutti vāttāsu) [Story, intelligence.] Pavatti nāmaya- (pravṛtti, vṛttānta, [f ] (Vetane bharaṇe) bhatī [f] [Wages, maintenance.] Bhatī nāmaya- (bèla, pl̥ṣaṇa, [f ] Līlā [f] (kirayāvilāsesu) [Action, state.] Līlā śabdaya- (kirayā[f] vilāsa[f ] (Satte tu atraje) pajā [f] [Creatures, children.] Pajā śabdaya- (satvayan[f] daruvan[f ] 1,054. (Ācāre cā pi) mariyādā [f] [Good conduct, boundary.] Mariyādā nāmaya- (cāritra, sīmā [f ] Bhū ti [f] (sattā samiddhi su) [Existence, abundance.] Bhūti śabdaya- (utpatti [f] samapatti [f ] (Soppe pamāde) nandi [f] (ca) [D r o w s i n e s s, sloth.] Nandi nāmaya- (nidrā[f] pramāda[f ] Yātrā [f] (gamana vuttisu) [March or expedition, livelihood.] Yātrā śabdaya- (gaman[f] pravṛtti[f ] 1,055 Nindā [f] (kucchā pavādesu) [C o n t e m p t, blame.] Nindā śabdaya- (garhā[f] dl̥ṣārl̥paṇa[f ] Kaṅgu [f] (dhañña piyaṅgusu) [Panic seed, a tree called puwangu] Kaṅgu nāmaya- (dhānya [f,] puvaṅgu gas [f ] (Mokkhe sive same) santi [f] [Nirwana, happiness.] Santi nāmaya- (nirvāṇa[f] kalyāṇa[f] du:khādi śamana[d ] (Vibhāge) bhatti. [F] (sevane) [Division, reverence, devotion.] Bhatti nāmaya- (vibhāga[f] sṚvana[f ] [SL Page 154] [\x 154/] 1,056 (Icchāyaṃ jutiyaṃ) kanti[f] [Wish, splendour.] Kanti nāmaya- (ruci[f] raśmi[f] (Rañjane surate) rati[f] [Attachment, copulation.] Rati śabdaya- (èlīm[f] maithuna[f ] (Gehe) vasati [f] (vāse tha) [A house, abode.] Vasati śabdaya- (gṛha[f] visīm[f ] (Nadī senāsu) vāhinī [f] [River, army.] Vāhinī śabdaya- (gaṅgā[f] sṚnā[f ] 1,057. (Patthe nāle ca) nāli [f] (tthi) [A measure, atalk of a water lily.] Nāli nāmaya- (nèliya[f] naḷa[f ] (Gaṇe) samiti [f] (saṅgame) [Company, assembly] Samiti śabdaya- (samūha[f] samāgama[f ] Taṇhā [f] (lohe pipāsāyaṃ) [Desire, thirst,] Taṇhā nāmaya- (abhiddhyā[f] pipāsa[f ] (Magga vuttisu) vattanī [f] [Road, living.] Vattanī nāmaya- (mārga[f] pravṛtti[f ] 1,058 (Pāṇyaṅge) nābhi [f] (cakkante) [The navel, rim or periphery of a wheel.] Nābhi śabdaya- (pekaniya[f] nimvaḷalla[f ] (Yāce) viñaññatti [f] (ñāpane) [Entreaty, intimation.] Viññatti nāmaya- (yācñā[f] hèṅgavīm[f ] Vitti [f] (tose vedanāyaṃ) [Joy, sensation.] Vitti śabdaya- (santoṣa[f] vedanā[f ] ( hāne tu jīvite) ṭhiti [f] [Continuance, existence.] hiti nāmaya- (siṭīm[f] jīvita[f ] 1,059 (Taraṅge cāntare) vīci [f] [A wave, interval] Vīci nāmaya- (rèḷa[f] chidra[f ] (Dhīratte dhāraṇe) dhiti [f] [Fortitude, holding.] Dhiti nāmaya- (dhryya[f] daièrīm[f ] Bhū [f] (bhūmiya ñca bhamuke) [Earth, eyebrow.] Bhū śabdaya- (bhūmi[f] bèma[f ] (Sadde vede sace) suti [f] [Voice, the Vedas, falling of drops of water.] Suti nāmaya- (śabda[f] veda[f] vèhīma[f ] 1,060 Gottaṃ, (nāme ca vaṃsetha) [Name, lineage.] Gotta nāmaya- (nāma, anvaya, ) (Nagare ca ghare) puraṃ, [A town, a house.] Pura nāmaya- (nuvara, gṛha, ) [SL Page 155] [\x 155/] Okaṃ, (tu nissaye gehe) [Asylum, house,] Oka nāmaya- (ādhāra, gṛha, ) Kulaṃ, (tu gotta rāsisu) [Lineage, multitude.] Kula śabdaya- (gotra, samūha, ) 1061 (Heme citte) hiraññaṃ, (ca) [Gold, Wealth.] Hirañña nāmaya- (svarṇa, dhana, ) Paññāṇaṃ, (tvaṃka buddhisu) [A mark, knowledge.] Paññāṇa nāmaya- (cihna, buddhi, ) (Athā)1 oraṃ, (ca khe vatthe) [Sky, raiment.] Ambara nāmaya- (ākāśa, vastra, ) Guyhaṃ, (liṅge rahasyapi) [Pudendum, a secret.] Guyha nāmaya- (nimiti, rahas, ) 1,062 Tapo, (dhamme vate ceva) [Virtue, austerity.] Tapa nāmaya- (dharma, vṛta ) (Pāpetvā2gumhi) kibbisaṃ [Sin, transgression.] Kibbisa nāmaya- (apuṇya, aparādha, ) Ratanaṃ, (maṇiseṭṭhe su) [Gem, excellence] Ratana nāmaya- (māṇikya, śreṣṭhārttha, ) Vassaṃ, (hāyana vuṭṭhisu) [A year, rain.] Vassa nāmaya- (saṃvatsara, varṣā, ) 1,063 Vanaṃ, (arañña vārīsu) [Forest, water.] Vana nāmaya- (āraṇya, jala, ) (Khīramhi tu jale payo) [Milk, water.] Paya nāmaya- (kiri, jala, ) Akkharaṃ, (lipi mokkhe su) [A letter of the alphabet, Nirwana.] Akkhara nāmaya- (akṣara, nirvāṇa, ) Methunaṃ, (saṅgame rate) [Copulation, desire.] Methuna nāmaya- (saṅgati, rati, ) 1,064 Sotaṃ, (kaṇṇe payovege) [The ear, rapid stream.] Sota nāmaya- (karṇa, jalapravāha, ) Riṭṭhaṃ, (pāpā1subhesu ca) [Sin, misfortune.] Riṭṭha nāmaya- (pāpa, aniṣṭa, ) Āgu, (pāpā2parādhesu) [Sin, transgression.] Āgu nāmaya- (pāpa, aparādha, ) (Ketumhi cihane) dhajo. [A flag, a mark.] Dhaja nāmaya- (patāka, chna, ) 1,065 Gopuraṃ, (dvāramattepi) [A town-gate the towers over a town-gate.] Gopura śabdaya- (dvāra, dvārakoṣṭa, ) Mandiraṃ, (nagare ghare) [A town, a house.] Mandira śabdaya- (pura, gṛha, ) [SL Page 156] [\x 156/] Vācca liṅgā paramito*) Vyatto: (tu paṇḍite phuṭe) [Wise, evident,] Vyatta nāmaya- (prāgña: viṣpaṣṭayā:) 1,066 Vallabho: (dayite 3jjhakkhe) [Beloved, superintendent.] Vallabha śabdaya- (pirayayā: adhikṛtayā: ) (Jaḷe) thūlo: (mahatya pi) [Stupid, bulky.] Thūla nāmaya- (jaḍayā: sthula padārttha: ) (Kurūre bherave) bhimo: [Cruel, terrible.] Bhima śabdaya- (karkaśayā: bhayaṃkāra:) Lolo: (tu lolupe cale) [Eager, shaking.] Lola śabdaya- (lolhu: calayā:) 1,067 Bīhaccho: (vikate bhīme) [Disguised, terrible.] Bīhaccha nāmaya- (vikāraprāpta: bhayaṃkāra: ) (Komalā 4tikhiṇe) mudu: [Soft, gentle.] Mudu nāmaya- (sukhuma vastu: akarkasayā: ) (Iṭṭhe ca madhure) sādu: [Desired, sweet.] Sādu nāmaya- (pirayavastu: praṇīta: ) (Sādumhi ca piye) madhu: [Sweet, pleasing.] Madhu śabdaya- (madhura: iṣṭa: ) 1,068 (Site tu suddhe) odāto: [White, clean] Odāta nāmaya- (suda: nirmalavastu: ) Vijivho: (sūcakā 1hisu) [Slanderer, a serpent.] Vijivha nāmaya- (kṚḷām kiyannā: sarpayā: ) (Sakke) samattho: (sambandhe) [Powerful, connected.] Samattha nāmaya- (yogyayā: saṃgatārttha: ) Samattaṃ: (niṭṭhitā3khile) [Completed, all.] Samatta nāmaya- (niṣṭhāprāpta: siyalu: ) 1,069 Suddho: (kevala pūtesu) [Simple, pure.] Suddha nāmaya- (amiśra: pavitra: ) Jighañño 3(ntā4dhamesu ca [Final, vile.] Jighañña nāmaya- (avasāna: lāmaka: ) Poṇo: (paṇata ninnesu) [Sloping, deep.] Poṇa nāmaya- (avanata: gambhīra: ) Aññanīcesu ce) 5 taro: [Other, vile.] Itara śabdaya- (anyārttha: hīnārttha ) * Meyin mattehi "vyatta nāmayehi paṭan "bālisa" nāmaya antakoṭa èti śabdayl̥, "abhidheyya liṅgikayl̥ya" abhidheyya liṅgika bavaṭa mṚ : lakuṇayi. [SL Page 157] [\x 157/] Suci: (suddhe site pute) [Clear, white, pure.] Suci nāmaya- (nirmala: dhavala: pavitra: ) Pesalo: (dakkha cārusu) [D e x t e r o u s, beautiful.] Pesala nāmaya- (dakṣa: sundarārttha: ) Adhamo: (kucchite ūne) [Vile, incomplete.] Adhama śabdaya- (nindita: asampūrṇa: ) (Appiyepya) 6liko: (bhave) [D i s p l e a s i ng, false.] Alika nāmaya- (apiraya: musavā: ) 1,071 (Byāpe asuddhe,) saṃkiṇṇo: [Diffused, miscellaneous, mixed.] Saṃkiṇṇa nāmaya- (pataḷa: miśra: ) Bhabbaṃ: (yogge ca bhāvini) [Suitable, future.] Bhabba nāmaya- (yogyārttha: matuvana deya: ) Sukhumo: (appaṇā7ṇusu) [Little, minute.] Sukhuma nāmaya- (alpārttha: siyum deya: ) Vuddho: (there ca paṇḍite) [Old, learned.] Vuddha nāmaya- (vṛddha: prāgña: ) 1,072 (Subhe sādhumhi) bhaddo: (tha) [Happy, right.] Bhadda nāmaya- (iṣṭa: sundara: ) (Tyādo*ca vipule) bahu: [Much, many, large, ample.] Bahu śabdaya- (tryādisaṃkhyā: bahulārttha: ) Dhīro: (budhe dhitimante) [Wise, possessed of fortitude.] Dhīra śabdaya- (prāgña: dhryyamaiat: ) Vellitaṃ: (kuṭile dhute) [Crooked, shaken.] Vellita nāmaya- (kuṭila vastu: kampitārttha: ) 1,073 Visado: (vyatta setesu) [Evident, white.] Visada nāmaya- (parivyakta: dhavala: ) Taruṇo: tu yuve nave) [Young, new.] Taruṇa nāmaya- (ladaru: abhinava: ) Yoggaṃ, (yānakhame) yoggo [Any vehicle, fit,] Yogga nāmaya- (vāhana, (napuṃ) samarttha: ) Piṇḍitaṃ : (gaṇite ghane) [Counted, thick.] Piṇḍita nāmaya- (puḍu gaṇana: hèsunudeya: ) * 'Bahusaddo ekasmiṃ dvisu ca nappavatti tyādisu yeva pavattitīti maññamāno tyādoti vadati, ekavacana bahuvacananti vuttattā pana dvīsvapi bahusaddovattateva, ācariyena parasamaya vacanāti manasi katvā tyādoti vuttaṃ, tividhaṃ hi tattha vacanaṃ ekavacanaṃ dvivacanaṃ bahuvacanattī, sabbapāri sadattā byākaraṇassa sabbesaṃ vādā katthaci kathīyante" yanu ṭīkāyi. "Bahu (syāt tyādisaṃkhyāsu vipule payabhidheyavata") yanu medini. [SL Page 158] [\x 158/] 1,074 (Budhe) 1 bhijāto: (kulaje) [Learned, noble.] Abhijāta nāmaya- (prāgña: kulīna: ) (Vuddho rūsu) mahallako: [Aged, spacious.] Mahallaka nāmaya: (vṛddha: visāla: ) Kalyāṇaṃ: (sundare cāpi) [Good, fortunate.] Kalyāṇa nāmaya- (sundarārttha: iṣṭa: ) Himo : (tu sītale pi ca) [Cold, dew.] Hima nāmaya- (sītala: hima: ) 1,075 (Lole tu sīghe) capalo: [Fickle, rapid.] Capala nāmaya- (cañcala: sīghra: ) (Vutte) udita : (1muggate) [Discourse, starting up.] Udita nāmaya- (kiyanaladda: udgatārttha: ) (Āditte gabbite) ditto: [Resplendent, arrogant.] Ditta nāmaya- (diliyena ladda: garva èttan: ) Piṭṭhaṃ: (tu cuṇṇite pi ca) [Pulverized] Piṭṭha nāmaya- (suṇu karaṇaladda: piṭi ) 1,076 (Vigate vāyane) vītaṃ: [D e p r i v e d, woven.] Vīta śabdaya- (vigatārttha: viyaman: ) Bhāvitaṃ: (vaḍḍhite pi ca) [Increased, accustomed.] Bhāvita śabdaya- (vṛddhitārttha: paribhāvitārttha: ) (Bhajjite patite) bhaṭṭho: [Roadsted, fallen.] Bhaṭṭha nāmaya- (badina ladda: galita: ) Puṭṭho: (pucchita posite) [Q u e s t i o n e d, nourished.] Puṭṭha nāmaya- (vicāraṇaladda: poṣaṇaya karaṇaladda- ) 1,077 Jāto. (Bhūte caye) jātaṃ, [Born, assembled.] Jāta śabdaya- (utpanna, rāśi, ) Paṭibhāgo: (samā 2 risu) [R e s e m b l i n g, enemies.] Paṭibhāga śabdaya- (samānārttha: saturan: ) Sūro: (vīre rapi sūre) [Persevring, the sun.] Sūra śabdaya- (vīryyavathu: āditya: ) Duṭṭho: (kuddhe ca dūsite) [Angry, corrupted.] Dūṭṭha nāmaya- (kipiyahu: vikāraprāpta: 1,078 Diṭṭho: 3 (rimhi4kkhite diṭṭho) [Enemy, visible.] Diṭṭha nāmaya- (saturan: daknāladda: ) (Mūḷhe pote ca) bāliso: [Dunce, young.] Bālisa nāmaya- (mūḍha: bāla: ) [SL Page 159] [\x 159/] (Nindāyaṃ khepane) khepo. [Derision, throwing.] Khepa nāmaya- (nindā, dèmīma. ) Niyamo. (Nicchaye vate) [Certainty, ascertainment, any religious observance] Niyama nāmaya- (niścaya, vrata. ) 1,079 (Salākāyaṃ) kuso (dabbhe) [A blade of grass, g r a s s n a m e d "kusa".] Kusa nāmaya- (kusapat, dabbha, tṛṇa. ) (Bālyādo tu khaye) vayo., [Age, destruction.] Vaya nāmaya- (vayas. Vināśa. ) (Lepa gabbe sva)1 valepo. [Anointing, pride.] Avalepa śabdaya- (lepa. Garva. ) Aṇḍajo. (Mīna pakkhisu) [Birds: fishes.] Aṇḍaja nāmaya- (matśya. Pakṣi. ) 1,080 (Bilāḷe nakule) babbu. [Cat. Mungoose.] Babbu nāmaya- (baḷal mugaṭi. ) Mattho. (Matthāna sattusu) [A churn, a kind of cake.] Mattha nāmaya- (ml̥ru aḷalana mata, hatsunu. ) Vālo. (Kese ssādi lome) [Hair of the head, horse hair.] Vāla nāmaya- (kesa, aśvādīngṚ lom. ) Saṃghāto. (Ghāta rā si su) [P u n i s h m e n t, multitude.] Saṃghāta nāmaya- (vadha, samūha.) 1,081 (Gopagāme rave) ghoso. [A village of herdsmen, sound.] Ghosa nāmaya- (gopalugama, dhvani ) Sūto. (Sā ra thi va ndi su) [Charioteer, poet laureate.] Sūta nāmaya- (riyasèri vandibhaṭṭa. ) Mālyaṃ, (tu pupphe taddāme) [Flowers, wreath of flowers.] Mālya śabdaya- (mal, maldam. ) Vāho. (Tu sakaṭe haye) [Conveyance, a horse.] Vāha śabdaya- (gèla, aśva. ) 1,082 (Khayeccane cā) 2 pacayo. [Destruction, an offering.] Apacaya śabdaya- (vināśa. Pūjā. ) Kālo. Samaya maccusu) [Time, death.] Kāla śabdaya- (kāla. Maraṇa. ) (Bhe) tārakā [f] (nettamajjhe) [A star, pupil of the eye.] Tārakā śabdaya- (nakṣatra [f] ṭiṅgini [f ] Sīmā [f3](vadhithutīsuca) [A border, praise.] Sīmā śabdaya- (avadhi [f] stuti [f ] 1,083 Ābhogo. (Puṇṇatāvajje- [Completion, perfection, repeated reflection.] Ābhoga śabdaya- (paripūrṇatva, āvarjanā. ) Svā) 1 li[f] (tthi sakhi setusu) [Female friends, mound, embankment, bridge.] Āli śabdaya- (yeheliya [f] miyara [f ] [SL Page 160] [\x 160/] (Satte thūle tīsu) daḷho: [Strong, large.] Daḷha nāmaya- (śaktimathu: sthula vastu: ) Latā [f] (sākhāya valliyaṃ) [A Branch, creeper.] Latā śabdaya- (sākhā [f] vèl [f , ] 1,084 Mutti [f] (tthi mocane mokkhe) [Redemption, deliverance, Nirwana.] Mutti nāmaya- (midīma [f] nirvāṇa) [f ] Kāyo. (Tu deha rāsisu) [The body, a multitude.] Kāya śabdaya- (śarīra, samūha. ) (Nīce) puthujjano. (Mūḷhe). [Vile person, fool.] Puthujjana nāmaya- (nīcayā. Mūḍhayā. ) Bhattā. (Sāminī dhārake) [Husband: a bringer up.] Bhattu nāmaya- (sèmiyā. Darannā. ) 1,085 (Sikhā piñjesu) sikhaddho. [A tuft of hair, a peacock tail] Sikhaddha nāmaya- (cuḍā, mayura pija. ) (Satte tvattani) puggalo. [Animal: the soul or life] Puggala nāmaya- (satva ātma. ) Sambādho. (Saṃkaṭe guyhe) [Narrow, the parts of generation.] Sambādha śabdaya- (niravakāsa guhya pradeśa. ) (Nāsa khepe) parābhavo. [Destruction, contempt, derision,] Parābhava nāmaya- (vināśa. Nindā. ) 1,086 Vacco. (Rūpe karīsetha) [Beauty, excrement.] Vacca nāmaya- (rūpa, ameddhya ) Juti [f] (tthi kanti raṃsisu) [Desire, beams, splendour.] Juti nāmaya- (ruci. Raśmi. ) Labbhaṃ. (Yutte ca laddhabbe) [Propriety, things proper to be received.] Labbha nāmaya- (yuktārttha, lèbiya yutta, ) (Khaddhe paṇṇe) dalaṃ, (mataṃ) [A part, a leaf.] Dala nāmaya- (bhāga, patra. ) 1,087 Sallaṃ, (kaṇḍe salākāyaṃ) [An arrow, stake.] Salla nāmaya- (śara, ul. ) (Sucitte) dhāvanaṃ, (gate) [Purity, a journey.] Dhāvana nāmaya- (pavitra, gaman ) (Bhantatte) vibbhamo. (Bhāve) [Agitation, amorous dalliance.] Vibbhama nāmaya- (bhrānti. Līlā. ) Moho. 2(Vijjāya mucchane) [Ignorance, a swoon.] Moha nāmaya- (agñāna. Mūrchā. ) [SL Page 161] [\x 161/] 1,088 Sedo. (Ghamma jale pāke) [Perspiration, a boiling.] Seda nāmaya- (ḍādiya, ivīm. ) (Goḷe ucchu maye) guḷo. [A ball, sugar.] Guḷa nāmaya- (guḷikā, (kèṭa) ikṣuvikāra, ) (Mitte sahāye ca) sakhā. [Friend, associate.] Sakha śabdaya- (mitra. Visvashu. ) Vibhū. (Niccappabhūsu so) [Perpetual, rich people.] Vībhū śabdaya- (nityārttha, pohosattu. ) 1,089 (Khagge kurūre) nettiṃso. [Sword, cruel.] Nettiṃsa nāmaya- (khaḍga, karkaśa. ) (Parasmiṃ cātra tīsva)1 mu: [Absent, present.] Amu śabdaya- (asammukhārttha: sammukhārttha: ) Kalaṅko. 2(Ṅkā pavādesu) [Sear, flaw, blame.] Kalaṅka nāmaya- (cihna, dl̥ṣa. ) (Dese) janapado. (Jane). [Country, people.] Janapada nāmaya- (dṚśa, jana. ) 1,090 (Pajje) gāthā [f] (vacībhede) [A verse, a kind of speaking.] Gāthā śabdaya- (śloka [f] vāgbheda [f ] Vaṃso. (Tva tvaya veṇusu) [A generation, race, a bamboo.] Vaṃsa nāmaya- (kula vṚṇu. ) Yānaṃ, (rathādo gamane) [Any travelling conveyance, journey.] Yāna śabdaya- (rathādiya, gaman, ) (Sarūpasmi madho) talaṃ, [Form. Image, bottom, base.] Tala śabdaya- (svarūpa, yaṭa, ) 1,091 Majjho. (Vilagge vemajjhe [A tail, the middle.] Majjha nāmaya- (valgā. Madhya. ) Pupphaṃ, (tu kusumo3 tusu) [Flowers, the menses.] Puphpa nāmaya- (kusuma, osap, ) Sīlaṃ, (sabhāve subbatte) [Condition, well being.] Sīla nāmaya- (svabhāva, śucivṛtti. ) Puṅgavo. (Usabhe vare) [A bullock, distinguished person.] Puṅgava śabdaya- (vṛṣabha, śreṣṭha. ) 1,092 (Kose khagādi bīje)4 ṇḍaṃ, [Testicles: eggs of birds, and c.] Aṇḍa śabdaya- (aṇḍakl̥ṣa, pakṣi ādīngṚ bīja, ) Kuharaṃ, (gabbhare bile) [A cavern, a hollow.] Kuhara śabdaya- (parvatavivara, chidra, ) [SL Page 162] [\x 162/] (Nettiṃse gaṇḍake) khaggo. [A sword, a unicorn.] Khagga nāmaya- (khaḍga, gaṇḍamāga.) Kadambo. (Tu dume caye) [A tree] [Nonclea]: [a multitude] Kadamba nāmaya- (vṛkṣa viśṚṣayek, rāśi, ) 1,093 (Bhe dhenuyaṃ) rohiṇi [f] (tthi) [A Star, one of the 27 lunar constellation, a cow.] Rohiṇī nāmaya- (reheṇa ratudena. ) Varaṅga, (yoniyaṃ sire) [Female parts of generation, the head.] Varaṅga nāmaya- (yonimārga, uttamāṅga, ) (Akkose sapathe) sāpo. [Abuse, imprecation.] Sāpa nāmaya- (ākroṣa, divirīm. ) Paṃkaṃ, (pāpe ca kaddame) [Sin, mud.] Paṃka nāmaya- (apuṇya, maḍa. ) 1,094 (Bhogavatyū rage.) Bhogi [A rich man, snakes.] Bhogi nāmaya- (bhogavathu. Sarpa. ) 1Sasaro. (Tu siva sāmisu) [Iswara, chief.] Issara nāmaya- (mahādevi. Nāyaka. ) (Bale pabhāve) viriyo. [Bodily strength, influence.] Viriya nāmaya- (śakti. Ānubhāva. ) Tejo. (Tesu ca dittiyaṃ) [Bodily strength: splendour, glory.] Teja nāmaya- (śakti. Ānubhāva. Dīpti. ) 1,095 Dhārā [f] (santati khaggaṅge) [Stream, a shower, edge of a sword.] Dhārā śabdaya- (prabandha[f] kaḍumuvahat[f ] Vānaṃ, (taṇhāya sibbane) [Desire, stitching.] Vāna śabdaya- (tṛṣṇā, gettam kirīm, ) Khattā. (Sūte paṭihāre) [Charioteer, a porter.] Khattu nāmaya- (rathācāri, dvārapāla. ) (Vitti pīḷāsu) vedanā [f] [Satisfaction, pain.] Vedanā śabdaya- (tuṣṭi[f] pīḍā[f ] 1,096 (Thiyaṃ) mati [f] (2cchā paññāsu) [Will, wisdom.] Mati śabdaya- (icchā[f] pragñā[f ] (Pāpe yuddhe rave) raṇo. [Sin, war, sound.] Raṇa śabdaya- (pav, saṃgrāma, śabda. ) Lavo. (Tu bindu8cchedesu) [Drop, a cutting.] Lava śabdaya- (kanikā. Chedana. ) (Palāpe4tisaye) bhusaṃ, [Chaff, exceedingly.] Bhusa nāmaya- (bol, atiśayārttha, ). 1,097 Bādhā [f] (dukkhe nisedhe ca) [Sorrow, hindrance.] Bādhā śabdaya- (duk[f] vèlakīm[f ] (Mūla padepi) mātikā*[f] [A text, a stream.] Mātikā nāmaya- (mātṛkā vacana[f] èḷa ) * Ṛnam, vibhāgakaraṇa piṇisa ādiyehi tabanalada saṃgraha vacana [SL Page 163] [\x 163/] Senaho. (Tele dhikappeme) [Oil, great affection, love.] Sneha śabdaya- (tel, adhikaprema. ) (Gharā1 pekkhāsu) ālayo. [House, desire.] Ālaya śabdaya- (gṛha, apekṣā. )* 1,098 (Ketusmiṃ) ketanaṃ, (gehe) [A banner, a house.] Ketana śabdaya- (dhvaja, gṛha, ) ( hāne) bhūmi [f] (tthiyaṃ bhūvi) [A place, the earth.] Bhūmi śabdaya- (sthāna[f] pṛtivi[f ] Lekho. (Lekhye rāji) lekhā [f] [A writing a line or row.] Lekha nāmaya- (livīm. Iri [f ] (Pujje tu) bhagavā. (Jine) [Object of religious adoration, a Buddha.] Bhagavantu śabdaya- (pūjārbha. Tathāgata. ) 1,099 Gadā [f] (satthe) gado. (Roge) [A club, sickness.] Gadā śabdaya- (āyudha viśṚṣayak[f] roga. ) (Nisajjā pīṭhesvā)2 sanaṃ, [Sitting, a seat.] Āsana śabdaya- (nisadya, pīṭha, ) Tathāgato. (Jine satte). [A Buddha, sentient being.] Tathāgata śabdaya- (sarvagña. Satva. ) (Caye dehe) samussayo. [A multitude, the body.] Samussaya śabdaya- (rāśi. Śarīra.) 1,100 Bilaṃ, (koṭṭhāsachiddesu) [A part, an opening.] Bila śabdaya- (bhāga, vivara. ) Vajjaṃ, (dose ca bheriyaṃ) [Guilt, mistake. Drums.] Vajja nāmaya- (dl̥ṣa bera, ) (Kāle dīgañjase) 3ddhānaṃ, [Time, a long road.] Addhāna nāmaya- (kāla, dīrgha. Mārga. ) (Āliyaṃ) setu. (Kāraṇe) [A dam, a bridge, cause.] Setu śabdaya- (miyara, hṚtu. ) 1,101 Okāso (kāraṇe dese) [A cause, a place.] Okāsa nāmaya- (hetu, sthāna. ) Sabhā[f] (gehe ca saṃsade) [A hall, an assembly.] Sabhā śabdaya- (śālā [f] piris [f] Yūpo. (Thambhe ca pāsāde) [Pillar, palace or mansion.] Yūpa śabdaya- (ṭèm, prāsāda. ) (Thā)4yanaṃ, (gamane pathe) [A journey, a road.] Ayana śabdaya- (gaman, mārga, ) [SL Page 164] [\x 164/] 1,102 Akko. (Rukkhantare sūre) [The wara tree, the sun.] Akka nāmaya- (varāgas. Sūryyā.) Asso (koṇe haye pyatha) [A corner, horse.] Assa nāmaya- (koṇa, aśva. ) Aṃso (khandhe ca koṭṭhāse) [Shoulders, a part.] Aṃsa nāmaya- (dasaruva. Bhāga. ) (Jālaṃ1susva) 2cci [f,] (nopume) [Flame, the sun beams.] Acci nāmaya- (vahnijvāla [f] raśmi [f ] 1,103 (Nāsā3sattesva)4 bhāvo.(Tha) [Destruction, non-existence.] Abhāva nāmaya- (vināśa, avidyamāna. ) Anna, 5 (modana bhuttisu) [Food, eating.] Anna śabdaya- (āhāra, anubhava, ) Jīvaṃ, (pāṇe jane) jīvo. [Life, people.] Jīva śabdaya- (prāṇa, janayā. ) Ghāso. (Tvanne ca bhakkhane) [Food, and c, flesh.] Ghāsa śabdaya- (āhāra, anubhava. ) 1,104 (Chadane) 6cchādanaṃ, (vatthe) [Covering, clothes.] Acchādana nāmaya- (pracchādana, vastra. ) Nikāyo. (Geha rāsisu) [A house, a multitude.] Nikāya śabdaya- (gṛha, rāśi. ) (Annādo) āmisaṃ, (maṃse) [Food, eating.] Āmisa nāmaya- (āhārādiya, māṃsaya, ) Dikkhā [f] (tu yajane7ccane) [A sacrifice, an offering.] Dikkhā nāmaya- (yāga[f] pūjā[f ] 1,105 (Kirayāyaṃ) kārikā [f] (pajje) [An action, a verse.] Kārikā nāmaya- (kirayā[f] śll̥ka[f ] Ketu. (Tu cihane dhaje) [Mark, banner.] Ketu nāmaya- (cihna, patāka. ) Kusumaṃ, (chī raje pupphe) [The menses, a flower.] Kusuma nāmaya- (osap, mal, ) (Vānare tu budhe) kavi. [A monkey, wise men.] Kavi śabdaya- (vanduran, prāgña. ) 1,106 (Adhare kharabhe) oṭṭho. [The lips, a camel.] Oṭṭha nāmaya- (dantāvaraṇa, oṭuvan. ) Luddho. (Tu luddake pi ca) [Archers, desirous.] Luddha śabdaya- (vèdi ll̥layan. ) Kalusaṃ, (tvā8vile pāpe) [Turbid, sin,] Kalusa nāmaya- (kèlambuṇu dṚ, akuśala, ) (Pāpe) kali. (Parājaye) [Sin. Or defeat.] Kali śabdaya- (akuśala. Parājaya. ) [SL Page 165] [\x 165/] Kantāro, (vanaduggesu) [A wilderness, desert road.] Kantāra nāmaya- (araṇya. Durgamārga. ) Caro (cāramhi cañcale) [A spy, wanderer.] Cara śabdaya- (carayan, jaṅgamayan. (Janāvāse gaṇe) gāmo. [A village, multitude.] Gāma nāmaya- (grāma. Samūha. ) Cammaṃ, (tu phalake tace) [A shield, skin.] Camma nāmaya- (paliha, carma. ) 1,108 Āmodo. (Hāsa gandhesu) [Joy, perfume.] Āmoda śabdaya- (santl̥ṣa. Suganda. ) Cāru.(Tukanakepica) [Gold, fair.] Cāru śabdaya- (svarṇa. Sundara. ) (Sattāyaṃ) bhavanaṃ, (gehe) [Existence, a residence.] Bhavana śabdaya- (vidyāmānatva, gṛha, ) (Lese tu khalite) chalaṃ, [Pretext, stumbling] Jala śabdaya- (vyāja, pèkilīm. ) 1,109 Veraṃ (pāpe ca paṭighe) [Sin, anger.] Vera nāmaya- (akuśala, dveṣa, ) Taco. (Cammani vakkale) [Skin, bark of trees.] Taca nāmaya- (carma, sumbuḷu. ) (Ucce1dhirohe) āroho. [Height, ascending.] Āroha nāmaya- (usa, ārohaṇa. ) Nettaṃ, (vatthantarā2kkhisu) [A kind of painted cloth, the eye.] Netta nāmaya- (vastra viśṚṣayak, ès, ) 1,110 (Paṭihāre mukhe) dvāraṃ, [Door, entrance.] Dvāra śabdaya- (dvāra, mukha, ) (Pete ñāte) mato: (tisu) [The dead. Known.] Mata śabdaya- (maḷavun: dannāladda: ) Māso. 3(Paranna kālesu) [Kidney bean, a month.] Māsa nāmaya- (māsadhānya. Kāla viśṚṣa. ) Naggo. (Tvace ḷake pi ca) [Naked, naked ascetics] Nagga nāmaya- (acelaka. Ājīvaka. ) 1,111 (Dose ghāte ca) paṭigho. [Anger. Injury.] Paṭigha nāmaya- (dveṣa. Hiṃsana. ) (Migādo chakale) pasu. [Quadrupeds: a goat.] Pasu nāmaya- (catuspadayan, eḷuvan. ) (Arūpe cāvhaye) nāmaṃ, [Immaterial, objects, name.] Nāma śabdaya- (arūpa dharma. Abhidhāna. ) Daro. (Daratha bhī tisu) [Bodily pain, fear.] Dara śabdaya- (śarīrapīḍā, bhaya. ) [SL Page 166] [\x 166/] 1,112 (Yācane bhojane) bhikkhā[f] [Request, food.] Bhikkhā nāmaya- (yāgñā[f] āhāra[f ]. (Bhāretvatisaye) bharo. [Weight, entire.] Bhara śabdaya- (bara, atiśayārttha, ) (Dabbi nda jāyāsu) sujā [f] [Spoon, wife of Sakkraya.] Sujā nāmaya- (hènda [f] śakrayāgṚ bhāryyāvak [f ] (Meghetva)1 bbhaṃ, (vihāyase) [A cloud, sky.] Abbha nāmaya- (megha, ākāśa. ) 1,113 Modako. (Khajja bhedepi) [A preparation of floor for feed, things producing fermentation.] Modaka śabdaya- (khādya viśṚṣayek. Surābīja, ) (Maṇike ratane) maṇi. [Vessels for containing liquids, jewels.] Maṇi śabdaya- (bhājana viśṚṣayek, ruvan. ) (Selā2rāmesu) malayo. [A mountain, flower garden.] Malaya śabdaya- (parvata viśṚṣayak. Puṣpārāmādiya. ) (Sabhā vaṃkesu) lakkhaṇaṃ, [Condition, mark.] Lakkhaṇa nāmaya- (svabhāva, cihna. ) 1,114 Gavi. (Sappimhi hotabbe) [Clarified butter, things proper to de offered.] Gavi nāmaya- (sarppi. Yāgadravya. ). Siro, (seṭṭhe ca muddhani) [Superiority the head.] Sira śabdaya- (śreṣṭha, muduna, ) (Vicārepi) viveko. (Tha). [An inquiry, seclusion of the body.] Viveka nāmaya- (parīkṣā. KāyavivṚka. ) Sikharī. (Pabbate dume) [Mountain, tree.] Sikharī nāmaya- (parvata, vṛkṣa. ) 1,115 Vego.(Jave pavāhe ca) [Swiftness, a flood.] Vega śabdaya- (java. Pravāha. ) Saṃku. (Tu khīla hetisu) [Pillar, a stake or stamp: a javelin.] Saṃku nāmaya- (kaṇu, āyudha viśṚṣa. ). (Niggahīte kaṇe) bindu. [Name of a drop, a little.] Bindu śabdaya- (anusvāra svalpa.) Varāho. (Sūkare gaje). [Hog, elephant.] Varāha nāmaya- (ūran, ètun, ) 1,116 (Nettante cittake)3 pāṅgaṃ, [Corner of the eye, a Circle marked on the forehead.] Apāṅga nāmaya- (netrānta, tilaka, ) Siddhattho. (Sāsape jine) [Mustard seed, Goutama Buddha.] Siddhattha nāmaya- (aba, tathāgata, ) [SL Page 167] [\x 167/] Hāro. (Muttā guṇe gāhe) [A pearl necklace, taking.] Hāra śabdaya- (mutudam, grahaṇa. ) Khārako. (Mukule rase) [A bud, alkali.] Khāraka śabdaya- (kèkuḷu. Rasa. ) 1,117 Accayo. 1(Tikkame dose) [Disregarding a command, fault.] Accaya nāmaya- (atikrama, aparādha. ) (Sela rukkhesva)2 go. Nago. [Mountain, a tree.] Aga-naga śabdadvaya- (parvata, vṛkṣa. ). (Svappe vadhāraṇe) mattaṃ, [Very few, only mere, as soon as, emphasis.] Matta nāmaya- (atisvalpa, niyama, ). Apacitya. 3(Ccane khaye) [An offering, destruction.] Apaciti śabdaya- (pūjā, vināśa. ) 1,118 (Chiddā vataraṇesvo) 4 tāro. [A hole, descent.] Otāra nāmaya- (chidra, avataraṇa ) (Brahme ca janake) pitā. [Brahma, father.] Pitu nāmaya- (brahma, pitṛ. ) Pitāmaho. (Yyake brahme) [Grandfather, a Brahman.] Pitāmaha śabdaya- (muttā. Brahmayā. ). Poto. (Nāvāya bālake) [Ship, a young one.] Pota śabdaya- (nèvi, bāla. ) 1,119 (Rukkhevaṇṇesuṇe) soṇo. [A name of a tree, red, dog.] Soṇa nāmaya- (vṛkṣa, raktavarṇa. Ballan. ) (Sagge tu gahaṇe) divo. [Heaven, the sky.] Diva śabdaya- (svarga, ākāśa. ). (Vatthe gandhe. Ghare) vāso. [Clothes, perfume, a house.] Vāsa śabdaya- (vastra. Gandha. Gṛha. ). Cullo. (Khudde ca uddhane) [Small, an oven.] Culla śabdaya- (kṣudra. Uduna. ). 1,120 Kaṇṇo. (Koṇe ca savaṇe) [Corner, the car.] Kaṇṇa nāmaya- (kl̥ṭ, śrota. ) Mālā [f] (pupphe ca pantiyaṃ) [Flowers, a row.] Mālā śabdaya- (puṣpa, panti. ) Bhāgo. (Bhāgye 5 kadesesu) [Moral merit, part.] Bhāga śabdaya- (puṇya, koṭas, ) Kuṭṭhaṃ,(roge 6 japālake). [Leprosy, Costus speciosus.] Kuṭṭha nāmaya- (kuṣṭarl̥ga. Upul koḷa. ). 1,121 Seyyā [f] (senāsane sene) [A dwelling, sleep.] Seyyā nāmaya- (śayanāsana [f] śayanakirayā [f ]. (Cundabhaṇḍamhi ca b) bhamo. [A lathe, turning round.] Bhama nāmaya- (cundakārayingṚ baḍu viśeṣayek, bhrānti. ) [SL Page 168] [\x 168/] (Vatthādilome pya)1 ṃsu. (Kare), [A small point or end of thread, sunbeams.] Aṃsu nāmaya- (vastrādīngṚ ral raśmi.) Nipāto. (Patane vyaye). [A falling, an indeclinable particle.] Nipāta śabdaya- (hīma, asaṃkhya. ) 1,122 (Sākhāyaṃ) viṭapo. (Thambhe). [Branch, a bush.] Viṭapa nāmaya- (śākhā, panduru. ) Sattu. (Khajjantare dise). [A cake made of meal, enemy.] Sattu śabdaya- (aggalā. Amitra. ). Sāmiko. (Pati ayiresu). [A Lord, a husband.] Sāmika nāmaya- (vallabha, svāmi. ). Paṭṭhānaṃ. (Gati hetusu) [A setting out, a cause.] Paṭṭhāna nāmaya- (gaman, kāraṇa. ). 1,123 (Rāge) raṅgo. (Naccaṭṭhāne). [A dyeing, place for dancing.] Raṅga śabdaya- (rañjana, nṛtyasthāna. ). Pānaṃ. (Peyye ca pītiyaṃ), [A drinkable, drinking.] Pāna śabdaya- (peyya dravya, pāna kirayā. ). (Iṇukkhepesu) uddhāro. [A debt, plucking up.] Uddhāra nāmaya- (sṛṇa, uddharaṇa, ). (Ummāre) eḷako. (Aje) [Threshold, a wild goat.] Eḷaka nāmaya- (eḷipat, eḷuvan. ) 1,124 Pahāro. (Pothane yāme). [A beating, a watch.] Pahāra nāmaya- (geḍidīm, yāmaya, ). Sarado. (Hāyano tusu). [A year, one of the six season, namely. September and October.] Sarada nāmaya- (saṃvatsara sṛtuviśṚṣa. ). (Kuṇḍikāyā 2 ḷhake) tumbo. [Spouted, pot, amall basket for measuring grain.] Tumba nāmaya- (keṇḍi, lāssa. ). Palāpo. (Tu bhusamhi ca) [Chaff unprofitable words.] Palāpa nāmaya- (bolvī, bolvacana. ). 1,125 (Matā vāṭe caye) kāsu [f] [A pit, a multitude.] Kāsu nāmaya- (vaḷa [f] rāśi [f ]. 3Panisā. (Kāraṇe rahe) [Cause, secret.] Upanisā nāmaya- (hetu. Rahas. ). Kāso. (Poṭa kile roge) [The grass Sachcharum spontaneum, a cough.] Kāsa śabdaya- (vèluk. RogaviśṚṣayek. ). Doso. (Kodhe guṇe tare). [Anger, fault.] Dosa nāmaya- (krodha, nuguṇa. ). [SL Page 169] [\x 169/] 1,126 (Yuttyaṭṭālaṭṭitesva) 1 ṭṭo. [A cause, a watch tower, hurt.] Aṭṭa nāmaya- (yukti. Aṭṭāla. Pīḍita. ) (Kīḷāyaṃ kānane) davo. [A play, wilderness.] Dava śabdaya- (kīraḍā. Vanāntra. ). (Uppattiyadvo) 2ppatanaṃ, [Birth, rising up.] Uppatana nāmaya- (utpatti, urdhava gamana, ). Uyyānaṃ, (gamane vane). [A journey, a wilderness.] Uyyāna nāmaya- (gaman, vana. ). 1,127 Vokāro. (Lāmake khandhe). [Vileness, the five essential elements of a sentient being.] Vokāra nāmaya- (hīna, rūpādi skandha. ). (Mūlo padāsu) pābhataṃ, [Money, presents.] Pāhata nāmaya- (mila, paṇḍuru. ). Dasā [f 3](vatthā paṭantesu). [Condition, the border of a garment.] Dasā nāmaya- (avasthā [f] vastrānta [f, ]. Kāraṇaṃ, (ghāta hetusu). [Injury, a cause.] Kāraṇa nāmaya- (hiṃsā, hṚtu. ). 1,128 (Hatthidāne) mado. (Gabbe.). [Temporal juice of the elephant, pride.] Mada śabdaya- (hastīngṚ mada, garva. ). Ghaṭā [f] (ghaṭana rāsisu). [Grinding, a multitude.] Ghaṭā śabdaya- (ghaṭana [f] samūha [f ]. Upahāro. (4Gihāre pi). [An approaching, an offering.] Upahāra śabdaya- (abhimukhayaṭa eḷavīma. Pūjā. ). Cayo. (Bandhana rāsisu). [Binding, a multitude.] Caya śabdaya- (prākārādi bandhana. Rāśi.). 1,129 Gandho. (Thoke sāyanīye) [A very little, perfumes, smell.] Gandha nāmaya- (alpārttha. Āghrāṇa. Kaṭayutta. ). Cāgo. (Tu dāna hānisu). [Donation, a destitute state.] Cāga nāmaya- (dāna. Prahāṇi. ). (Pāne pamode) pīti [f] (tthi). [Drinking, joy.] Pīti nāmaya- (pīm, santl̥ṣa. ). (Iṇe) gīvā [f] (gale pi ca). [Debt, the throat.] Gīvā śabdaya- (sṛṇa [f] kaṇṭha [f ]. 1,130 Patiṭṭhā [f] (nissaye ṭhāne). [Resting place, help.] Patiṭṭhā nāmaya- (āśraya, ādhāra [f, ]. (Balakkāre pi) sāhasaṃ, [Force, fine.] Sāhasa śabdaya- (balātkāra, daṇḍa, ). [SL Page 170] [\x 170/] Bhaṅgo. (Bhede paṭe) bhaṅgaṃ, [Breaking, dress.] Bhaṅga śabdaya- (bhedana, vastra. Viśeṣa, ). Chattaṃ, (tu chavake pi ca). [The body, umbrella.] Chatta nāmaya- (śarīra, chatra. ). 1,131 (Ñāṇe bhuvi ca) bhūri [f] (tthi). [Wisdom, earth.] Bhūri śabdaya- (pragñā[f] bhūm[f ]. Anaṅge) madano. (Dume). [Cupid, a medicinal plant.] Madana śabdaya- (anaṅgayā, kukurumuvan. ). (Pamātari*pi) mātā [f] (tha). [Mother, or mother's mother.] Mātu śabdaya- (mavagṚ mava[f,] svakīya mava[f ] (Veṭhuṇhi sesu) veṭhanaṃ, [Tying round, a turban.] Veṭhana nāmaya- (veḷīma. Naḷal paṭa. ). 1,132 Māriso. (Taṇḍulīye1yye). [A plant, Amaranthus polygamus, a chief.] Mārisa nāmaya- (suḷukūra. ŚṚraṣṭha. ). Mokkho. (Nibbāna muttisu). [Nirvana, deliverance.] Mokkha nāmaya- (nirvāṇa, midīm. ). Indo. 2(Dhipati sakkesvā). [A chief, Sakkraya] [Indra]. Inda nāmaya- (adhipatiyan. Śakra. ). 3Rammaṇaṃ, (hetu gocare). [Cause, Objects of sense.] Ārammaṇa nāmaya- (kāraṇa. Aramuṇu. ). 1,133 (Aṃke) saṇṭhāna, 4(mākāre) [Mark, mode.] Saṇṭhāna nāmaya- (cihna, ākṛti, ) (Vappe) vappo. (Taṭe pi ca) [Sowing, the bank of a river.] Vappa nāmaya- (bījanikṣepa. Taṭa. ). Sammūtyā [f 5](nuññāvohāre) [Permission, custom.] Sammuti nāmaya- (anudènīm, vyavahāra. ) (Svatha lājāsu ca)6 kkhataṃ, [Fried corn, imperishable.] Akkhata nāmaya- (vilanda, anaṣṭa. ). 1,134 Satraṃ, (yāge sadā dāne) [An offering to the gods, continual almsgiving.] Satra nāmaya- (dṚvapūjā, nirantara dāna. ) Somo. (Tu osadhi ndusu) [A kind of medicinal drug, the moon.] Soma nāmaya- (oṅdṣadha viśṚṣayek. Candrayā. ) Saṃghāṭo. (Yuga gehaṅge) [A pair, the principal upright timber of a house.] Saṃghāṭa nāmaya- (yugma, gṛhāvayavayek. ) Khāro. (Ūse ca hasmani) [Salt groundashes.] Khāra nāmaya- (karamèṭi, haḷu. ). 1,135 Ātāpo. (Viriye tāpe) [Exertion, heating.] Ātāpa nāmaya- (vīryya, santāpa. ) (Bhāge sīmāya) odhi. (Ca) [A part, a border.] Odhi nāmaya- (aṃśa. Maryyādā.). Anekattha vaggā [III.- 3.] *Pramāṇikayā kerehi yanu san, [SL Page 171] [\x 171/] Namo buddhāya. 1,136 (Avyayaṃ vuccate dāni) Cirassaṃ-(tu) ciraṃ, (tathā) Cirena, cira rattāya, [A long period.] Cirakalā (rtthayehi)4. Saha, saddhiṃ, samaṃ, amā, [With.] Sahā (rtthayehi) 4. 1,137 Punappunaṃ, abhiṇhaṃ, (cā) 1 Saki, (cā) 2bhikkhaṇaṃ, muhuṃ, [Repeatedly.] Nèvata nèvata (yanārtthayehi)5 (Vajjane tu) vinā, nānā, Antarena, rite, puthu, [Except.] Varjanā (rtthayehi) 5. 1,138 Balavaṃ, suṭṭhu, (cā) 3tīvā, 4(Tisaye) kimuta, sva, 5ti, [Exceedingly.] Atiśayā (rtthayehi) 6. Aho, (tu) kiṃ, kimu, 6dāhu, (Vikappe) kimuto,7da, (ca) [Or.] Parivitarkayehi 6. 1,139 (Avhāne) bho, are, ambho Hambho, re, je, 8ṅga, āvuso, [Oh.] Āmantraṇayehi 10. He, hare, (tha) kathaṃ, kiṃsu, Nanu, kacci, nu, kiṃ, (samā) [How.] Praśnayehi 6. 1,140 Adhune, 9tarahī, dāni, Sampati,) aññadatthu, (tu) [Now.] Vatmankalè 4. Tagghe,10(kaṃse) sasakkaṃ. (Cā) 11Ddhā, kāmaṃ, jātu, ve, bhave, [Certainly, as long as, how far, so far.] Ṛkāntārtthayehi 8. 1,141 Yāvatā, tāvatā, yāva, Tāva, kittāvatā, (tathā) Ettāvatā, (ca) kīve, 12(ti Paricchedattha vācakā) [Until.] Paricchedārtthayehi 7. 1,142 Yathā, tathā, yathe ce, 13vaṃ Yathānāma, yathā hi, (ca) Seyyathā pye, 14vamevaṃ, (vā) Tatheva, (ca) yathāpi, (ca) [As, so.] Upamāyehi 17. [SL Page 172] [\x 172/] 1,143 Evaṃ pi, (ca) seyyathāpi- Nāma, yatharivā, 1(pi ca) (Paṭibhāgatthe) yathā ca, Viya, tatharivā, 2(pica) 1,144 Saṃ, sāmaṃ,(ca) sayaṃ, (cātha) [By itself.] Tamā visin 3. Āma, sāhu, lahū, (pica) Opāyikaṃ, patirūpaṃ, Sādhve 3vaṃ, (sampaṭicchane) [Yes, assent.] Svīkārayehi 7. 1,145 Yaṃ, taṃ, yato, tato, yena, Tene, 4(ti kāraṇe siyuṃ) [Therefore.] HṚtvartthayehi 6. (Asākalye tu) cana, ci, [Some.] Asarvagrahaṇayehi 2. (Nipphale tu) mudhā, (bhave) [In vain.] Nirārtthakayehi 1. 1,146 Kadācī, jātu, (tulyā tha) [Perhaps, Sometimes.] Aniyatakālayehi. Sabbato,(ca) samantato, Parito, (ca) samantā, (pi) [All around, entirely.] Hātpasin 4. (Atha) micchā, musā, (bhave) [Falsely.] Musāvādayehi 2. 1,147 (Nisadhe) na, a, no, mā5 laṃ, [Negative and prohibitive.] Pratiṣedhayehi 6. Nahi, ce, (tu) sace, yadi, [If.] Aniyamārtthayehi 3. (Ānukūlye tu) saddhaṃ, (ca) [Agreeably.] Anukūlatvayehi 1 Rattaṃ, dosā, divā, (tvahe). [By night, By day.] Rātirayehi 2, dāvalhi 1. 1,148 Īsaṃ, kici, manaṃ, (appe) [Little.] Alpārtthayehi 3. Sahasā, (tu atakkite) [Suddenly.] Tarkanayak nètiva pravṛtta kirayāyehi 1 Pure,6ggato, (tu) purato, [In the presence of.] Abhimukhayehi 3. Peccā, 7mutra, (bhavantare) [In future.] Anyabhavayehi 2. 1,149 Aho, hi, (vimbhaye), tuṇhī [Ah, indicating surprise, In silence.] Viśmayehi 2, nobiṇīmehi 1. (Tu mone)(thā)8 vi, pātu, (ca) [Apparent] Prādurbhāvayehi 2 (Taṃkhaṇe) sajju, sapadi, [Instantly,] Ekeṇehi 2 (Balakkāre) pasayha, (ca) [Forcibly] Balātkārayehi 1. "Yanārtthayehi" yanu venuvaṭa mṚ lakuṇayi. [SL Page 173] [\x 173/] 1,150 Sudaṃ, kho, assu, yagghe, ve, Hā,1 (dayo padapūraṇe) [Expletive.] Padapūraṇayehi 6 Antarena,2ntarā, anto, [Betwe] Antarāḷayehi 3 3Vassaṃ, nūna, ca (nicchaye) [Truly] Niścayehi 2 1,151 (Ānande) saṃ, (ca) diṭṭhā, (tha) [Joyfully,] Santoṣayehi 2 (Virodhakathane) nanu, [Expressive of contrariety.] Virodhaprakāśayehi (Kāmappavedane) kacci, [Well] Icchā prakāśayehi 1 (Usūyo pagame)3 tthu, ca [Beit so, indicating regret.] Īrṣyā pūrvāṅgama upagamanayehi 1. 1,152 Evā, 5(vadhāraṇe ñeyyaṃ) [Even] Avadhāraṇārtthayehi Yathattaṃ, (tu) yathā tathaṃ [Just so] Aviparītārtthayehi Nīcaṃ, (appe, (mahatyu)6 ccaṃ, [Little, Highly.] Alpārtthayehi 1, mahata 1 (Atha) pāto, page, (samā) [Morning] Pūrvāhnayehi 2 1,153 (Nicce) sadā, sanaṃ, pāyo, [Always, Abundan] Satatayehi 2, bāhulyayehi 1 (Bāhulye)) bāhiraṃ, bahi Bahiddhā, bāhirā, (bāhye) [Out] Bāhyārtthayehi 4 (Sīghe tu) sanikaṃ, (bhave) [Quickly] Sīghrārtthayehi 1 1,154 Atthaṃ, (adassane), duṭṭhu [Disapperance, Reproach] Vināśayehi 1, nindāvehi 1 (Nindāyaṃ)) vandane) namo, [Salutation] Praṇāmayehi 1 Sammā, suṭṭhu, (pasaṃsāyaṃ) [Praise] Praśaṃsāyehi 2 (Atho sattāyama)7 tthi, (ca) [Exist c] Vidyamānatvayehi 1 1,155 Sāyaṃ, (sāye) 8jja, (atrāhe [Evening, To-day] Savashi 1, ada davashi 1 Suve, (tu) sve, (anāgate) [To-morrow] Seṭa davashi 1 (Tato pare) parasuve, [Day after to-morrow] Aniddā davashi 1 Hīyyo, (tu divase gate) [Yesterday] ĪyṚ davashi 1 1,156 Yattha, yatra, yahiṃ' (cātha) [In which place] Yamekhi 3 Tattha, tatra, tahiṃ, tahaṃ, [There] Ehi 4 (Atho) uddhaṃ, (ca) upari, [Above] Mattehi 2 Heṭṭhā, (tuca) adho' (samā [Below] Yaṭa 2. [SL Page 174] [\x 174/] 1,157 (Codane) iṃgha, handā,1 (tha) [Order, command.] Niyogayehi 2 Ārā, dūrā (ca) ārakā, [Distant] Dūrārtthayehi 3 Parammukhā, (tu ca) raho, [Absent] Asammukhatvayehi 2 Sammukhā, (tvā)2 vi, pātu, (ca) [Manifestly] Sammukhatvayehi 3 1,158 (Saṃsayatthamhi) appeva, Appevanāma, nu, (tica) [Perhaps] Saṃśayehi 3 (Nidassane) iti,3 tthaṃ, (ca) [Thus] Nidarśanayehi 3 Evaṃ,) (kicche) kathañci, (ca) [Scarcely, with difficulty] Dukkhayehi 1 1,159 Hā, (khede) sacchi, (paccakkhe) [Ah. In the presence of] Asahaṇayehi 1, pratyakṣayehi 1 Dhuvaṃ, (thirā vadhāraṇe) [Certainty.] Sthira niyamayehi 1 Tiro,(tu) tiriyaṃ, cātha) [Crookedly] Sarashi 2 (Kucchāyaṃ) duṭṭhu, ku, (ccate) [Reproach] Nindāyehi 2 1,160 Suvatthi, (āsiṭṭhatthamhi) [Prosperity] Āsiṃsanayehi 1 (Nindāyaṃ, tu)dhi, (kathyate) [Reproach] Garbhāyehi 1 Kuhiñcanaṃ, kuhiṃ, kutra, Kuttha, kattha, kahaṃ kva,(tha) [Where] Kotènhi 7. 1,161 Ihe,4 dhā5 tra,(tu) etthā, 6 ttha [Here] Mehi 5 Atha) sabbatra sabbadhi, [Everywhere] Siyaḷutènhi 2 Kadā, kudācanaṃ, (cātha) [Whenever] Kavarakalekhi 2 Tadāni, (ca) tadā, (samā) [Then] Ekalhi 1,162 (Ādikamme bhusatthe ca Sambhavo tiṇṇa tittisu, Niyogi 7 ssariyam pīti Dāna pūjā8gga santisu) 1,163 (Dassane tappare saṅge Pasaṃsā gati suddhisu, Hiṃsā pakāra9ntobhāva Viyogā10vayavesu ca) Po11 (pasaggo disāyoge Patthanāṭhiti ādisu) [Prefix, expressive of Origination, excess, birth, descent, repletion, command, glory, joy, gifts, offerings, excellence or greatness, peace, perception, devotion, affection, praise. Going, purity, injury, manner internal, separation, members, direction, hope, situation.] Pa yana upasargaya- (ādi kirayā, atiśaya, prabhava, avatīrṇa, tṛpti, niyoga, eśveryya, pīrati, dāna, puda, utum, śānti, darśana, tatpara, ālaya, praśaṃsā, gaman, suddhi, hiṃsā, prakāra, antarbbhāva, viyl̥ga, avayava, dikyl̥ga, prārtthanā, sthiti, yana mṚ ādī artthayehi vèṭṚ.) [SL Page 175] [\x 175/] 1,164 Parā-(saddo parihāni Parājaya gatīsu ca Bhusatthe paṭilomatthe Vikkamā2masanā disu) [Descreasing, defeat, going, exceeding, reverse, heroic valour, touching.] Parā-yana upasarga- (pirihīm, pèradīm, gaman, atiśayārttha, pratipakṣārttha. Vikrama, parāmarśana yana mṚ èhī ) 1,165 (Nissesā,3 bhāva sanyāsa Bhūsattha mokkha rāsisu Gehā4 deso5 pamāhīna Pasāda niggatā6ccaye 1,166 Dassano7sānanikkhantā 8Dho bhāgesva9vadhāraṇe Sāmīpye bandhane chekā 10Ntobhāgo11 paratīsu ca 1,167 Pātubhāve viyoge ca Nisedhādo)ni-(dissati) [Entire destruction, calamity excessive, Nivana, crowd, house, command, comparision, inferior or becoming less, favour, departing, transgression, perception, conclusion, going out, below, determined, near, binding, conversant, interior, opposing, coming into being, separating, prohibition.] Ni-upasargaya- (nissesa, abhāva, sanniveśa, bhṛśārttha, nivan, samūha, gṛha niyoga, upamā, hīna prasāda, nikmīma, ikmayanaladda, darśana, avasāna, niskrānta, adhobhāga, avadhāraṇa, samīpatva, bènduma, dakṣatva, antarbhāga, uparamaṇa, Prādūrbhāva' viraha, pratiṣedha, mṚ èhi). 1,168 (Uddhaṅgama viyoga13tta- Lābha titti samiddhisu Pātubhāva14ccayā bhāva Pabalatte pakāsane Dakkha ggatāsu kathane Sattimokkhā dike) u. (Ca) [Above, separation, one's own gain, satisfied, abundance, comming to being, faultless, powerful, public, clever, noble, saying, strength, Nivan.] U-upasargaya- ūrdhavāṅgama, viyl̥ga, ātmalābha, tṛpti' samṛddhi, prādurbhāva, doṣābhāva, prabalatva, prakāśa, dakṣatva, agratva, kīma, śakti, ml̥kṣa. ) 1,169 Du-(kucchite 15 sadatthesu Virūpatte pya=16sobhane Siyā17bhāvā18samiddhisu Kicchecā19nandanādike [Baseness, a little, deformed. Unlucky: void of, scarcity, with difficulty, unpleasant.] Du-upasargaya- (kukṣitārttha, īṣadarttha, vairūpyaayahapata, novīma, asamṛddhi, duka, asantl̥ṣādi, ) [SL Page 176] [\x 176/] 1,170 Saṃ-(samodhāna saṃkhepa Samantattha samiddhisū Sammā bhūna saha1ppatthā 2 Bhimukhatthesu saṅgate Pidhāne pabhave pūjā Punappuna kirayā disu) [Combination, briefly, round about, exceeding, well, entirely, with: few, in the presence of, union, screen, origin, offerings, repeatedly.] Saṃ-upasargaya- (saml̥dhāna, saṃkṣṚpa, samantārttha, samṛddhi, sammāśabdārttha, bhuśabdārttha, sahārttha, alpārttha, abhimukhārttha, saṅgatārttha, saṃvaraṇa, prabhava, pūjā, nèvana nèvata kirīm ādi. ) 1,171 (Vividhā3tisayā4bhāve Bhusatthi5ssariyā6ccaye Viyoge kalahe pātu- Bhāve*bhāse ca kucchane) 1,172 (Dūrā7nabhi mukhatthesu Mohā8navaṭṭhitī suca Padhāna dakkhatā khede Sahatthādo)vi (dissati) [Diverse, excessive, non-existence, entire-prosperity, expiration, Separation, contention, coming to being, saying, mean, afar, absent, folly, unsteady, chief, skilful, fatique, together.] Vi-upasargaya- (vividhārttha, atiśaya, abhāva, bhṛśārttha, eśveryya, atikrama, viraha, ḍabara, prādurbhāva, *kathana, kūtsārttha, dūra, anabhimukhārttha, ml̥ha, anavasthiti, pradhānatva, dakṣatva, pariśrama, sahārttha, ) 1,173 (Viyoge jānane cā dho- Bhāvā+9nicchaya suddhisu Īsadatthe paribhave Desa khyāpana hāṇisu Vaco kirayāya theyye ca Ñāṇappattādike) ava- [Separation, understanding, down, uncertainty, pure, a little, disrespect, space, pervaded, loss, speaking, knowledge, theft.] Ava-upasargaya- (viraha, avabodha, adhl̥bhāva, aviniścaya, suddhi, alpārttha. Ninda, avakāśa, vyāpti, hāni, vākkirayā, sorakam, ñāṇaprāpti. ) 1,174 (Pacchā bhusattha sādissā 1Nupacchinnā10nuvattisu Hīne ca tatiyatthā dho- Bhāvessa11nugate hite Dese lakkhaṇa vicche12ttha Mbhūta bhāgādike)anu- [After, exceeding, alike, regularly, similar, mean, by, under, following, salutary, quarter, sign, succession, characteristic mark, parts] Anu-upasargaya- (paścādarttha, atiśaya, sadṛśatva, anupacchinna, anuvṛtti, hīna, tṛtiyārttha, adhobhāva, anugatārttha, hitārttha, dṚśa, lakṣaṇa, vīpṣā, itthambhūta, koṭas. ) 1,175 (Samantatthe paricchede Pūjā liṅgana vajjane Dosakkhāne nivāsanā 12Vaññā 18dhāresu bhojane Soka byāpana tatvesu Lakkhaṇā14 dosiyā)pari- Pari-upasargaya- (samantārttha, pariccheda, pūjā, āliṅgana, varjana, dl̥ṣa kathana, hèndīma, avamāna, ādhāra, bhl̥jana, śl̥ka, vyāpti, tatva, lakṣaṇa,*). * Sannayehi "bhāse, santl̥ṣayehi" kiyāya. + Mehit "nicchaya, niścayehida" kiyā sannayehi tibṚ. [SL Page 177] [\x 177/] 1,176 (Ābhimukhyavisiṭṭhu 1ddha- Kamma sāruppavuddhisu Pūjā2dhikakulā 3sacca Lakkhaṇādimhi cāpya)4hi- [In the presence of, Excellent, above, fit, prosperous, offering, exceeding, family, false, sign.] Abhi-upasargaya- (abhimukhabhāva. Viśiṣṭārttha, ūrddhavakirayā, sārupya, vṛddhi, pūjā, ādhikya, kula, asatya, lakṣaṇa ādi, ) 1,177 (Adhiki5ssara pāṭhā6dhi- ṭhāna pāpuṇanesva) 7 dhi- (Nicchaye coparittā8dhi- Bhavane ca visesane) [Exceeding, chief, reading, determination, arrival, ascertainment, above, subjection, difference.] Adhi-upasargaya- (adhika, pradhāna, adhyayana, adhiṣṭhāna, pèmiṇīma, niścaya, uparibhāva, abhibhavana, vesesīma, ). 1,178 (Patidānanisedhesu Vāmā9dāna nivattisu Sādisse paṭinidhimhi* Ābhimukhya gatī suca [Giving back again, hindrance, inverted order, taking, stopping, like, situation, brfore, going.] Pati-upasargaya- (pratidāna, nivāraṇa, pratill̥ma, gèṇīma, nivṛtti, sādṛśya, pratiṣṭhā, abhimukhatva, gaman, ). 1,179 (Patibodhe patigate Tathā puna kirayāya ca Sambhāvane paṭiccatthe) patī-,10ti lakkhaṇādike) [Awaking, going back, doing, again, honour, for the purpose of, sign.] Pratibl̥dha, pratiśatārttha, paścima kirayā, ādarakirīma, piṇisa yanārttha, lakṣaṇa, yanādi ) Su-(sobhaṇe sukhe sammā Bhusa suṭṭhū sami ddhi su) [Well, easy, unchanged, much, beautiful, prosperous.] Su-upasargaya- (śl̥bhaṇa, sèpa aviparīta, bhṛśārttha, sundarārttha, samṛddhi ). 1,180 (Ābhimukhya samīpādi- Kammā11 liṅgana pattisu Mariyādu12ddhakammi13cchā Bandhanā14 bhividhīsu) ā- [In the presence of, vicinity, beginning, embracing, approaching, limit, upwards, desire, bond, limit.] Ā-upasargaya- (abhimukhatva samīpa, ārambha, āliṅgana, prāpti, maryyādā, ūrddhvakarma, icchā, bandhana, abhividhi, ). 1,181 (Nivāsa15vhāna gahaṇa Kicche16sattha nivattisu Appasādā17si saraṇa Patiṭṭhā vimbhayā disu) [Abode, inviting, taking, sorrow, little, stopping, unwillingness, wishing for, calling to mind, help, wonder.] (Āvāsa, āmantraṇa, grahaṇa, dū:kha, īṣadarttha, nivṛtti, aprasāda, āsiṃsana, smaraṇa, pratiṣṭhā, vismaya ādi, ) * Paṭinidhimhi, tulyārtthayehi yanu sanna. [SL Page 178] [\x 178/] 1,182 (Antobhāva bhusatthā1ti- Saya pūjā2 svatikkame Bhūtabhāve pasaṃsāyaṃ Daḷhatthādo siyā)ati- [Within, abundance, excessiveness, sacrifice, transgression, past, praise, hard.] Ati-upasargaya- (antarbhāva, bhṛśātthi, atiśaya, pūjā, atikramana, atītatva, praśaṃsā, dṛḍhārttha ādi. ). 1,183 (Sambhāvane ca garahā 3Pekkhāsu ca samuccaye Pañhe saṃcaraṇe ceva Āsaṃsatthe) apī-4 (ritaṃ) [Honour, contempt, care, addition, questioning, covering, praise.] Api-upasargaya- (gaurava, garhā, apekṣā, sampiṇḍana, praśna, saṃvaraṇa āśaṃsārttha, ) 1,184 (Niddese vajjane pūjā 5Pagate vāraṇe pi ca Padussane ca garahā Corikādo siyā)apa- [Example, leaving off, offering, without, preventing, displeasure, contempt, stealth.] Apa-upasargaya- (nirdṚśa, parivarjana pūjā, apagatārttha, vèlakum, apīrati, garhā, sorakam ādi ). 1,185 (Samīpa pūjā sādisse Dosakkhaṇo6papattisu Bhusatthā7 pagamā8dhikya Pubbakamma nivattisu Gayhākāro9parittesu Upa-(itya nasanādike) [Vicinity, offering, similarity, accusing, birth, excess, without, abundance, priority, stopping-understanding, height, fasting,] Upa-upasargaya- (samīpa, pūjā, sādṛśya, doṣakathana, upatpatti, bhṛśārttha, apagamana, adhikatva, pūrvakarma, nivṛtti. Vèṭahena ākāra, uparibhāva, abhl̥janādi, ). 1,186 Evaṃ-(nidassanā10kāro 11Pamāsu sampahaṃ sane Upadese ca vacana- Paṭiggāhe12vadhāraṇe Garahāye13damatthe ca Parimāṇe ca pucchane) [Example, manner, similarity, wishing: advice, assent, appointment, contempt, thus, quantity, questioning.] Evaṃ-yana nipāta- (nidarśana, ākāra, upamā, harṣaṇa, upadṚśa, vacana pratigrahaṇa, niyama, nindā, idaṃśabdārttha, pramāṇa, praśna. ). 1,187 (Samuccaye samāhāre- 14Nvācaye ce15tarītare Pada pūraṇa matte ca) Va-(saddo avadhāraṇe) [Addition, collection, also, either, or an expletive particle a particle expressive of intensity.] Ca-nipātaya- (sampīṇḍana, samāhāra, anvācaya, itarītarayoga, padapūraṇa, avadhāraṇārttha. ) 1,188 Iti-(hetu pakāresu Ādimhi cāva dhāraṇe Nidassane padatthassa Vipallāse samāpane) [Cause, manner, after this manner, very, for example, mutation, etc, and c,] Iti-nipātaya- (hetu, prakāra, ādyārttha, avadhāraṇa, nidarśana, padārttha viparyyāsa, parisamāpti, ). [SL Page 179] [\x 179/] 1,189 (Samuccaye co1 pamāyaṃ Saṃsaye padapūraṇe Vavatthita vibhāsāyaṃ) Vā- (vassagge vikappane) [A conjunction, likeness, doubt, expletive, fixed, alternative, certainty, indecision.] Vā nipāta- (sampīḍana, upamā, sandṚha, padapūraṇa, vyavasthita vibhāṣā, niścaya, vikalpa. ) 1,190 (Bhūsane vāraṇe cā)2 laṃ- (Vuccate pariyattiyaṃ) [Ornament, hindrance, it is enough.] Alaṃ nipātaya- alaṃkāra, niṣedha, paripūrṇabhāva, ) Atho3-thā-4 (nantarā5ramha) Pañhe supadapūraṇe) [A continuative particle, expressive of commencement. Interrogation, sometimes it is a mere expletive.] Atho-atha nipātaya 2- (anantarārttha, prārambha, praśna, padapūraṇa, ). 1,191 (Pasaṃsā garahā saññā Svikārado6pi nāma- (tha) [A term expressive of praise or dis praise, sign, promise] Api nāma-nipātaya- (praśaṃsā, garhā, saṃgñā, abbhyupagamādiya. ) (Nicchaye cā7 numānasmiṃ Siyā nūna-(vitakkane) [Surely, doubt, thinking.] Nūna nipātaya- (niyama, anumāna, parivitarka, ). 1,192 (Pucchā3vadhāraṇā9 nuññā Sāntvanā10lapane) nanu- [Question, certainty, order, soothing, a vocative particle.] Nanu nipātaya- (praśna, avadhāraṇa, anugñā, nèlavilla, āmantraṇa' ) Vate-11 (kaṃsa dayā hāsa Khedā12lapana vimhaye) [Verily, expressing tenderness, laughter, weariness, a vocative particle, admiration.] Vata nipātaya- (Ṛkānta dayā hāsa, pariśrama, āmantraṇa, vismaya. ). 1,193 (Vākyārambha visādesu) Handa-(hāse13nukampane) [Particle used at the commencement of a sentence, dejection, mirth, compassion.] Handa nipātaya- (vākyārambha, bègŚhāsa, anukampā. ). Yāva-(ttu) tāva-(sākalya Māṇā14vadhya15vadhāraṇe) [Until, as many as, limit, survely] Yāva nipātaya- (sākalya, pramāṇa, avadhi, avadhāraṇa ). 1,194 (Pācī purā16ggatotthesu) Puratthā-(paṭhame pyatha) [East, long ago, in front, first.] Puratthā nipātaya- (pūrvadiga,purāśabdārttha, abhimukhārttha, prathamārttha. .) (Pabandhe ca cirātīte Nikaṭā17gāmike) purā- [Connected narrative, long, past, near, future] Purā nipātaya- (paramparā, cirātikrānta, āsanna, anāgatakāla, ). [SL Page 180] [\x 180/] 1,195 (Nisedhe vākyālaṃkārā- 1Vadhāraṇapasiddhisu [Hindrance, an expletive, certainly, fame.] Khalu nipātaya- (pratiṣedha, vākyālaṃkāra, avadhāraṇa, prasiddhi, ) Khalvā-)2(sanne tu) abhito (3Bhimukho4hayato dike) [Vicinity, presence, on both sides, and c.] Abhito nipātaya- (samīpa, abhimukhārttha, ubhayabhāgādiarttha, ). 1,196 Kāmaṃ-(yadyapi saddatthe (Ekaṃsatthe ca dissati) [If, again, certainty, and c.] Kāmaṃ nipātaya- (yadī api yana śabdārttha, ekāntārttha) (Atho) pana-(visesasmiṃ Tathe ca pada pūraṇe) [Difference, an expletive.] Pana nipātaya- (viśeṣārttha, padapūraṇārttha, ). 1,197 Hi-(kāraṇe visesā5ca- Dhāraṇe pada pūraṇe) [Cause, difference indeed, an expletive.] Hi nipātaya- (hṚtu, viśṚṣārttha, avadhāraṇa, padapūraṇa, ) Tu-(hetu vajje tatthātha) [Difference, certainly, an expletive.] Tu nipātaya- (viśṚṣārttha, avadhāraṇa, padapūraṇa, ) Ku-(pāpe6sattha kucchane) [Sin, little, contempt.] Ku nipātaya- (pav, īṣadarttha, kutsā, ) 1,198 Nu-saṃsaye ca pañhe tha) [Doubt, question.] Nu nipātaya- (sèka, praśna. ) Nānā-(nekattha vajjane) [Variety, for-saking.] Nānā nipātaya- (anṚkārttha, hèrīma, ) Kiṃ (tu pucchā jigucchāsu) [Question, contempt.] Kiṃ nipātaya- (praśna, nindā,) Kaṃ (tu vārimhi muddhani) [Water, top] Kaṃ nipātaya- (jala, hisa, ). 1,199 Amā-(saha samīpe tha) [With, near] Amā nipātaya- (sahārttha, samīpa,) (Bhede appaṭhame puna [Difference, again,] Puna nipātaya- (viśṚṣa, nèvata, ) Kirā-7(nussavā8rucisu) [By report, distasteful.] Kira nipātaya- (anuśruti, aruci. ) Udā-1(pyatthe vikappane) [Again, the other side of a proposition.] Uda nipātaya- (api śabdārttha, pakṣāntara, ). [SL Page 181] [\x 181/] 1,200 (Patīvi carime) pacchā- [West, after.] Pacchā-nipātaya- (paścimadiga, pasuva. ) Sāmi-(tvaddhe jigucchane) [Half, reproach] Sāmi-nipātaya- (ardha, nindā, ) (Pakāse sambhave) pātu- [Publicity, coming to existence.] Pātu-nipātaya- (prakāśa, utpatti, ) (Aññoññe tu raho)mitho [Mutual, private.] Mitho-nipātaya- (anyonya, rahas. ). 1,201 Hā-(khede soka dukkhesu) [Alas! Grief affection] Hā-nipātaya- (visāda, sl̥ka, duk. ) (Khedetva 2 habha-vimbhaye) [Alas! Surprise] Ahabha-nipātaya- (viṣāda, āścaryya. ) (Hiṃsāpane) dhi-(nindāyaṃ) [Afflicting, disgrace.] Dhi-nipātaya- (bèvīma, nindā. ) (Pidhāne tiriyaṃ) tiro- [Covering, across] Tiro-nipātaya- (saṃvaraṇa, saras, ). 1,202 Tūta-tvāna-tave-tvā-tuṃ Dhā-so-thā-kkhattu-(mevaca) To-tha-tra-hiñcanaṃ-hiṃ-haṃ- Dhi-ha-hi-dha-dhunā-rahi- 1,203 Dāni-vo-dācanaṃ-dā-jja- Thaṃ-thattā-jjha-jju-(ādayo Samāso cā3vyayī bhāvo- Yādeso cā4vya yaṃbhave) [Words ending with these affiixes, ']tuna' [and-also words of the indeclinable class of Compounds and formed by the substitution of ']ya' [for] tuna [and c.- Are called] avyaya [or indeclinable particles.] Tunādi mṚ pratyayāntayl̥da, avyayībhāvasamāsavū śabdada, tuna-yanādi pratyayayanṭa yakārādṚśavū vacanada, avyaya(nipāta) nam vṚ. Avyayavaggo [III.- 4.] Sāmaññakaṇḍo tatiyo [III.] Abhidhānappadīpikā samattā. - [SL Page 182] [\x 182/] (Kattusandassanādi gāthā.) 1. Saggakaṇḍo ca bhūkaṇḍo tathā sāmañña kaṇḍaviti, Kaṇḍattayānvitā esā abhidhānappadīpikā. 2. Tidive mahiyaṃ bhujagāvasathe sakalatthasamavhayadīpanīyaṃ, Iha yo kusalo matimā sanaro paṭu hoti mahāmunino vacane. 3. Parakkamabhujo nāma bhūpālo guṇabhūsano, Laṃkāyamāsi tejassī jayī kesari vikkamo. 4. Vibhinnacira mbhikkhusaṃghannikāya- Ttayasmiñca kāresi sammāsamagge,* Sadehaṃ ca niccādaro dīghakālaṃ Mahaggehi rakkhesi yo paccayehi. 5. Yena laṃkā vihārehi gāmārāmapurīhi ca, Kittiyā viya sambādhi katā khettehi vāpihi. 6. Yassā sādhāraṇa mpatvā nuggahaṃ sabbakāmadaṃ, Ahampi ganthakārattampatto vibudha gocaraṃ. 7. Kārite tena pāsāda gopurādivibhūsite, Saggakaṇḍeva tattoyāsayasmiṃ paṭibimbite. 8. Mahājetavanākhyamhi vihāre sādhusammate, Sarogāmasamūhamhi vasatā santavuttinā. 9. Saddhammaṭṭhitikāmena moggallānena dhīmatā, Therena racitā esā abhidhānappadīpikā. Niṭṭhitā.